(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာ လူထုကြားက COVID 19 အရေး စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ဝေဖန်ချက်တွေကို စုစည်း တင်ပြပေးပါမယ်။ သတင်းအပြည့်အစုံကို မသိင်္ဂ ီထိုက် ပြောပြပေးမှာပါ။
COVID 19 ကူးစက်မှုများလာလို့ နိုင်ငံတဝန်း စာသင်ကျောင်းတွေ ပိတ်လိုက်သလို အသွားအလာ တားမြစ် ကန့်သတ်ချက် တချို့လည်း ပြန်လည် ချမှတ်လာရတာနဲ့ အတူ ပြည်သူတွေကြားမှာတော့ COVID 19 ထိန်းချုပ် ကန့်သတ်နိုင်ရေး စိုးရိမ်ပူပန်နေကြသလို COVID 19 ကြောင့် ရိုက်ခတ်လာမယ့် အကျိုးဆက်တွေ အပေါ်မှာလည်း ပူပန်နေကြပါတယ်။
ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ပြည်သူတွေဘက်က မပေါ့ဆဖို့ လိုတယ်လို့ ပြောလာသူကတော့ ရန်ကုန်တိုင်း တောင်ဥက္ကလာပ မြို့နယ်က ဦးရွှေဇင်လှိုင်ပါ။
“အခု ဒုတိယ အနေနဲ့ စစ်တွေမှာ စပြီးတော့ပေါ့နော် COVID ပိုး တနိုင်ငံလုံး မထင်ထားတာပေါ့။ အယောက် ၇၀ တွေ့တယ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာ တခုက ဒါ စိုးရိမ်စရာ အကောင်းဆုံးဘဲ။ ဒီ စိုးရိမ်စရာ အကောင်းဆုံး အပေါ် မူတည်ပြီး အကိုတို့ ဒီ မြန်မာ တပြည်လုံး ပေါ့ဆတာလည်း ပါတယ်။ သတိလက်လွတ်ဖြစ်တာ။ ဘာမှ မဖြစ်လောက် ပါဘူးဆိုပြီး။ ဒါမျိုးပေါ့။ ဒါမျိုးက မဖြစ်သင့်ဘူး။ မဖြစ်သင့်တဲ့ အတွက်ကြောင့် အကုန်လုံး မပေါ့ဆဘဲနဲ့ သတိထားပြီးတော့ အကုန်လုံး ဆောင်ရွက်သင့်တယ်ပေါ့နော်။ တပြည်လုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အမျိုးသားရေး ပုံစံနဲ့ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ အကိုက ထင်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါမှမဟုတ်ရင် ဘယ်လိုမှ ထိန်းမရ သိမ်းမရ အခြေအနေ ဖြစ်ကုန်မှာကို စိုးရိမ်တာပေါ့နော်။ ”
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက် ပျံ့နှံ့မှုက စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်ပေမယ့် ဒီသတင်း အချက်အလက်တွေ အပေါ်မှာ လက်လှမ်းမမီသူတွေ သိရှိဖို့ ခက်ခဲသူတွေ ရှိနေပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြိုကခံ ဦးသာစိန် ပြောပြထားပါတယ်။
“ ရခိုင်ပြည်မှာ ဆိုရင် မြောက်ပိုင်းမှာက အင်တာနက် မရတာ တော်တော်ကြာပြီ။ အစိုးရက ထုတ်ပြန်ထားတာကို သူတို့ ကြည့်ချင်ပေမယ်လို့ ကြည့်လို့ မရဘူး၊ နားထောင်လို့ မရဘူး။ ဒီ အစိုးရ အနေနဲ့ကလည်း တမြို့ဝင် တမြို့ထွက် တစခန်းဝင် တစခန်း ထွက်လည်း ပညာ မပေးနိုင်ဘူး။ ဆိုတော့ အကုန်လုံးကို စိုးရိမ်ရတဲ့ သဘော ရှိတယ်။ ဥပမာ-မြောက်ဦးဆိုရင် ဘုတ်ကို သွားကြည့်ရတဲ့ သဘောရှိတယ်။ ”
ရခိုင်မှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခံရတာဟာဆိုရင် ကမ္ဘာမှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခံရမှု အကြာဆုံးအဖြစ်တောင် ပြောဆိုကြတာပါ။ အခုအထိလည်း အင်တာနက် အပြည့်အ၀ မရသေးပါဘူး။ အင်တာနက်ဟာ နေ့စဉ်ဘဝနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ စစ်တွေမြို့ခံ ဒေါ်နွေးနွေးဟန်က ပြောလာပါတယ်။
“ အလုပ်တွေကလည်း ပိတ်လာတဲ့ အချိန်အခါမှာ ကျမတို့က အင်တာနက်ကလည်း ဘယ်ရွာက ဘာဖြစ်တယ် ဟုတ်လား၊ ဘယ်မြို့က ဘာဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကျမတို့ မသိဘူး။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ဘယ်အဖွဲ့အစည်းက ဘယ်လိုမျိုး ထောက်ပံ့တယ် ဆိုတာကိုလည်း ကျမတို့ မသိဘူး။ မသိတဲ့ အချိန်မှာ ကျမတို့က အခု ဖြစ်နေတဲ့ လတ်တလော ရောဂါကြောင့်မို့ ကျမတို့ တတွေ နောက်ထပ် အများကြီးကို ဖြစ်သွားမှာကိုလည်း စိုးရိမ်တယ်။ စားဝတ်နေရေး ငတ်မွတ် ခေါင်းပါးသွားမှာကိုလည်း စိုးရိမ်တယ်။ ”
နိုင်ငံတဝန်း COVID 19 ကူးစက် ပံျ့နှံ့မှု များလာတာနဲ့ အတူ စာသင်ကျောင်းတွေ ပြန်ပိတ်လိုက်ပါတယ်။ ဒီမှာလည်း ပညာရေးက အရေးကြီးပေမယ့် ရောဂါ တားဆီးနိုင်ဖို့က အရေးကြီးတယ်လို့ ယူဆသူတွေ ရှိပါတယ်။
“ဒီရောဂါကို ခုခံ ကာကွယ်နိုင်ပေမယ့် လူငယ်လေးတွေ အတွက်ကျတော့ အဆင်မပြေတဲ့ အတွက် အခု ကျောင်းပိတ်လိုက်တာကို အန်တီကတော့ ဝမ်းသာပါတယ်။ ကျန်တဲ့သူတွေ တမျိုး မြင်တယ် ဆိုပေမယ့်လည်း အန်တီ့ အနေနဲ့ကတော့ ကြိုတင် ကာကွယ်တဲ့ အတွက် ဝမ်းသာပါတယ်။ တနှစ်ထဲ အောက်သွားတဲ့ အတွက်ပါ။ နောက်နှစ်တွေ ပညာတွေ ဆက်လက် သင်လို့ ရပါတယ်။ ဒီရောဂါကြီးကို ကြိုပြီး ကာကွယ်လိုက်နိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ”
ဒါက ကျောင်းသား မိခင် ဒေါ်သင်းသင်း ပြောသွားတာပါ။ ကျောင်းသား မိခင် တဦး ဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အေးအေးထွေးကလည်း
“ကျောင်းသားတွေ အတွက်က မိဘ တယောက် အနေနဲ့ ပြန်ကြည့်မယ် ဆိုတော့လည်း သားသမီးတွေက ကျောင်းစာကို ကျောင်းတက်နေမှသာ သူတို့တွေ ကျောင်းစာနဲ့ ထိတွေ့မှု ရှိမှာလေ။ ကျောင်းပိတ် သွားလို့ ရှိရင် ထိတွေ့မှု မရှိတော့ သူတို့တွေ နောင်တချိန် ရောက်လို့ ရှိရင် ဒီ ကျောင်းစာပေါ်မှာ မလေ့လာ မလိုက်စားတော့မှာတော့ စိုးရိမ်မိတယ်ပေါ့နော်။ ဒီ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်လည်း ဒီ ကျောင်းပိတ်ထားတာကြောင့်တော့ ကောင်းတယ်လို့ဘဲ ပြောရမှာပေါ့။ ဒီရောဂါတွေ မကူးစက်တော့ဘူးပေါ့။”
တနလာၤနေ့ အထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID 19 ကူးစက်ခံ အတည်ပြုထားသူ ၈၈၂ ယောက် ရှိကြောင်း အစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
...........
(Unicode)
မွနျမာ လူထုကွားက COVID 19 အရေး စိုးရိမျပူပနျမှုတှေ ဝဖေနျခကြျတှကေို စုစညျး တငျပွပေးပါမယျ။ သတငျးအပွည့ျအစုံကို မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ပွောပွပေးမှာပါ။
COVID 19 ကူးစကျမှုမြားလာလို့ နိုငျငံတဝနျး စာသငျကြောငျးတှေ ပိတျလိုကျသလို အသှားအလာ တားမွဈ ကန့ျသတျခကြျ တခြို့လညျး ပွနျလညျ ခမြှတျလာရတာနဲ့ အတူ ပွညျသူတှကွေားမှာတော့ COVID 19 ထိနျးခြုပျ ကန့ျသတျနိုငျရေး စိုးရိမျပူပနျနကွေသလို COVID 19 ကွောင့ျ ရိုကျခတျလာမယ့ျ အကြိုးဆကျတှေ အပေါျမှာလညျး ပူပနျနကွေပါတယျ။
ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုကို ထိနျးခြုပျနိုငျရေး ပွညျသူတှဘေကျက မပေါ့ဆဖို့ လိုတယျလို့ ပွောလာသူကတော့ ရနျကုနျတိုငျး တောငျဥက်ကလာပ မွို့နယျက ဦးရှှဇေငျလှိုငျပါ။
“အခု ဒုတိယ အနနေဲ့ စဈတှမှော စပွီးတော့ပေါ့နောျ COVID ပိုး တနိုငျငံလုံး မထငျထားတာပေါ့။ အယောကျ ၇၀ တှေ့တယျဆိုတဲ့ အတိုငျးအတာ တခုက ဒါ စိုးရိမျစရာ အကောငျးဆုံးဘဲ။ ဒီ စိုးရိမျစရာ အကောငျးဆုံး အပေါျ မူတညျပွီး အကိုတို့ ဒီ မွနျမာ တပွညျလုံး ပေါ့ဆတာလညျး ပါတယျ။ သတိလကျလှတျဖွဈတာ။ ဘာမှ မဖွဈလောကျ ပါဘူးဆိုပွီး။ ဒါမြိုးပေါ့။ ဒါမြိုးက မဖွဈသင့ျဘူး။ မဖွဈသင့ျတဲ့ အတှကျကွောင့ျ အကုနျလုံး မပေါ့ဆဘဲနဲ့ သတိထားပွီးတော့ အကုနျလုံး ဆောငျရှကျသင့ျတယျပေါ့နောျ။ တပွညျလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ အမြိုးသားရေး ပုံစံနဲ့ ဆောငျရှကျသင့ျတယျလို့ အကိုက ထငျတယျပေါ့နောျ။ ဒါမှမဟုတျရငျ ဘယျလိုမှ ထိနျးမရ သိမျးမရ အခွအေနေ ဖွဈကုနျမှာကို စိုးရိမျတာပေါ့နောျ။ ”
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျ ပြံ့နှံ့မှုက စိုးရိမျစရာ ဖွဈပမေယ့ျ ဒီသတငျး အခကြျအလကျတှေ အပေါျမှာ လကျလှမျးမမီသူတှေ သိရှိဖို့ ခကျခဲသူတှေ ရှိနပေါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေိုကခံ ဦးသာစိနျ ပွောပွထားပါတယျ။
“ ရခိုငျပွညျမှာ ဆိုရငျ မွောကျပိုငျးမှာက အငျတာနကျ မရတာ တောျတောျကွာပွီ။ အစိုးရက ထုတျပွနျထားတာကို သူတို့ ကွည့ျခငြျပမေယျလို့ ကွည့ျလို့ မရဘူး၊ နားထောငျလို့ မရဘူး။ ဒီ အစိုးရ အနနေဲ့ကလညျး တမွို့ဝငျ တမွို့ထှကျ တစခနျးဝငျ တစခနျး ထှကျလညျး ပညာ မပေးနိုငျဘူး။ ဆိုတော့ အကုနျလုံးကို စိုးရိမျရတဲ့ သဘော ရှိတယျ။ ဥပမာ-မွောကျဦးဆိုရငျ ဘုတျကို သှားကွည့ျရတဲ့ သဘောရှိတယျ။ ”
ရခိုငျမှာ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျခံရတာဟာဆိုရငျ ကမ်ဘာမှာ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျခံရမှု အကွာဆုံးအဖွဈတောငျ ပွောဆိုကွတာပါ။ အခုအထိလညျး အငျတာနကျ အပွည့ျအ၀ မရသေးပါဘူး။ အငျတာနကျဟာ နေ့စဉျဘဝနဲ့ ဆကျစပျနတေယျလို့ စဈတှမွေို့ခံ ဒေါျနှေးနှေးဟနျက ပွောလာပါတယျ။
“ အလုပျတှကေလညျး ပိတျလာတဲ့ အခြိနျအခါမှာ ကမြတို့က အငျတာနကျကလညျး ဘယျရှာက ဘာဖွဈတယျ ဟုတျလား၊ ဘယျမွို့က ဘာဖွဈတယျဆိုတာ ကမြတို့ မသိဘူး။ အဲဒါကွောင့ျမို့လို့ ဘယျအဖှဲ့အစညျးက ဘယျလိုမြိုး ထောကျပံ့တယျ ဆိုတာကိုလညျး ကမြတို့ မသိဘူး။ မသိတဲ့ အခြိနျမှာ ကမြတို့က အခု ဖွဈနတေဲ့ လတျတလော ရောဂါကွောင့ျမို့ ကမြတို့ တတှေ နောကျထပျ အမြားကွီးကို ဖွဈသှားမှာကိုလညျး စိုးရိမျတယျ။ စားဝတျနရေေး ငတျမှတျ ခေါငျးပါးသှားမှာကိုလညျး စိုးရိမျတယျ။ ”
နိုငျငံတဝနျး COVID 19 ကူးစကျ ပံြ့နှံ့မှု မြားလာတာနဲ့ အတူ စာသငျကြောငျးတှေ ပွနျပိတျလိုကျပါတယျ။ ဒီမှာလညျး ပညာရေးက အရေးကွီးပမေယ့ျ ရောဂါ တားဆီးနိုငျဖို့က အရေးကွီးတယျလို့ ယူဆသူတှေ ရှိပါတယျ။
“ဒီရောဂါကို ခုခံ ကာကှယျနိုငျပမေယ့ျ လူငယျလေးတှေ အတှကျကတြော့ အဆငျမပွတေဲ့ အတှကျ အခု ကြောငျးပိတျလိုကျတာကို အနျတီကတော့ ဝမျးသာပါတယျ။ ကနြျတဲ့သူတှေ တမြိုး မွငျတယျ ဆိုပမေယ့ျလညျး အနျတီ့ အနနေဲ့ကတော့ ကွိုတငျ ကာကှယျတဲ့ အတှကျ ဝမျးသာပါတယျ။ တနှဈထဲ အောကျသှားတဲ့ အတှကျပါ။ နောကျနှဈတှေ ပညာတှေ ဆကျလကျ သငျလို့ ရပါတယျ။ ဒီရောဂါကွီးကို ကွိုပွီး ကာကှယျလိုကျနိုငျဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။ ”
ဒါက ကြောငျးသား မိခငျ ဒေါျသငျးသငျး ပွောသှားတာပါ။ ကြောငျးသား မိခငျ တဦး ဖွဈတဲ့ ဒေါျအေးအေးထှေးကလညျး
“ကြောငျးသားတှေ အတှကျက မိဘ တယောကျ အနနေဲ့ ပွနျကွည့ျမယျ ဆိုတော့လညျး သားသမီးတှကေ ကြောငျးစာကို ကြောငျးတကျနမှေသာ သူတို့တှေ ကြောငျးစာနဲ့ ထိတှေ့မှု ရှိမှာလေ။ ကြောငျးပိတျ သှားလို့ ရှိရငျ ထိတှေ့မှု မရှိတော့ သူတို့တှေ နောငျတခြိနျ ရောကျလို့ ရှိရငျ ဒီ ကြောငျးစာပေါျမှာ မလေ့လာ မလိုကျစားတော့မှာတော့ စိုးရိမျမိတယျပေါ့နောျ။ ဒီ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကွောင့ျလညျး ဒီ ကြောငျးပိတျထားတာကွောင့ျတော့ ကောငျးတယျလို့ဘဲ ပွောရမှာပေါ့။ ဒီရောဂါတှေ မကူးစကျတော့ဘူးပေါ့။”
တနလာၤနေ့ အထိ မွနျမာနိုငျငံမှာ COVID 19 ကူးစကျခံ အတညျပွုထားသူ ၈၈၂ ယောကျ ရှိကွောငျး အစိုးရက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
