(Zawgyi / Unicode)
ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါဟာ စွမ်းအားကောင်းနေဆဲ ဖြစ်တာကြောင့် ကမ္ဘာတဝန်းမှာ အချိန်အတော်ကြာအောင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေဖို့ရှိကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) တာဝန်ရှိသူတဦးက သောကြာနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
WHO ရဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အခြေအနေများ အစီအစဉ် အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ မိုက်ကယ် ရိုင်ယဲန်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း အဲဒီလို ပြောသွားတာဖြစ်ပြီး တကမ္ဘာလုံးမှာ သီတင်းပတ်စဉ်တိုင်း ပျမ်းမျှခြင်းအားဖြင့် ၁.၈ သန်းကနေ ၂ သန်းဝန်းကျင်အထိ ကူးစက်နေပြီးတော့ သေဆုံးသူက ၄ သောင်းကနေ ၅ သောင်းအထိ ရှိတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
လုံလောက်ပြည့်စုံတဲ့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးနိုင်စွမ်း နည်းပါးတာတွေကြောင့် တချို့ဒေသတွေနဲ့ တိုင်းပြည်တွေမှာ ကပ်ရောဂါဟာ လာမယ့် နွေဦးရာသီ ရောက်တာနဲ့ တိုးပြီးတော့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ဖွယ်ရှိတဲ့အကြောင်း အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဒီကပ်ရောဂါဟာ ကူးစက်နေတဲ့အား လျော့ကျသွားဖို့ မရှိသေးပါဘူး။ ဒီနွေဦးမှာ ရောဂါပိုးရဲ့ ကူးစက်နိုင်စွမ်းအား အများကြီး ချန်ရစ်ထားတာကြောင့် ဒီကပ်ရောဂါဟာ ရှေ့လျှောက် ဆက်ပြီး ကူးစက်နေဖို့သာ ရှိပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ ဒေသဆိုင်ရာ၊ ဒေသခွဲဆိုင်ရာ ဒါမှမဟုတ် တချို့နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် ဥရောပတိုက်ထဲမှာ ကျနော်တို့ မြင်တွေ့နေကြရတဲ့အတိုင်း သိသာထင်ရှားတဲ့ ကူးစက်မှုတွေကို တွေ့နေကြရပါတယ်။ နောက်ပြီး အာဖရိကမှာလို ကူးစက်မှုပမာဏ ကြီးကြီးမားမား မတွေ့ကြရသေးတဲ့ နေရာဒေသတွေကိုလည်း သတိပြုမိကြဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါဟာ နိုင်ငံအများအပြားမှာ ပြည့်စုံလုံလောက်တဲ့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေ မရှိကြသေးဘဲဖြစ်နေလို့ ဆိုတာကို ထင်ဟပ်နေတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်” လို့ မစ္စတာ ရိုင်ယဲန်က ပြောသွားပါတယ်။
Johns Hopkins တက္ကသိုလ်က ပြုစုထားတဲ့ ဒီကနေ့စာရင်းအရ တကမ္ဘာလုံးမှာ ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်သူ သန်း ၃၀ ကျော်ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး သေဆုံးသူက ၉ သိန်းခွဲကျော်သွားပါပြီ။
-----------------------
(Unicode)
ကိုဗဈရောဂါ အခြိနျအတောျကွာ ဆကျပြံ့နဖေို့ရှိ - WHO
ကိုဗဈ ကပျရောဂါဟာ စှမျးအားကောငျးနဆေဲ ဖွဈတာကွောင့ျ ကမ်ဘာတဝနျးမှာ အခြိနျအတောျကွာအောငျ ကူးစကျပြံ့နှံ့နဖေို့ရှိကွောငျး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) တာဝနျရှိသူတဦးက သောကွာနေ့မှာ ပွောကွားလိုကျပါတယျ။
WHO ရဲ့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ အရေးပေါျအခွအေနမြေား အစီအစဉျ အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ မိုကျကယျ ရိုငျယဲနျက သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး အဲဒီလို ပွောသှားတာဖွဈပွီး တကမ်ဘာလုံးမှာ သီတငျးပတျစဉျတိုငျး ပမြျးမြှခွငျးအားဖွင့ျ ၁.၈ သနျးကနေ ၂ သနျးဝနျးကငြျအထိ ကူးစကျနပွေီးတော့ သဆေုံးသူက ၄ သောငျးကနေ ၅ သောငျးအထိ ရှိတယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
လုံလောကျပွည့ျစုံတဲ့ စမျးသပျစဈဆေးနိုငျစှမျး နညျးပါးတာတှကွေောင့ျ တခြို့ဒသေတှနေဲ့ တိုငျးပွညျတှမှော ကပျရောဂါဟာ လာမယ့ျ နှေဦးရာသီ ရောကျတာနဲ့ တိုးပွီးတော့ ကူးစကျပြံ့နှံ့ဖှယျရှိတဲ့အကွောငျး အခုလို ပွောပါတယျ။
“ဒီကပျရောဂါဟာ ကူးစကျနတေဲ့အား လြော့ကသြှားဖို့ မရှိသေးပါဘူး။ ဒီနှေဦးမှာ ရောဂါပိုးရဲ့ ကူးစကျနိုငျစှမျးအား အမြားကွီး ခနြျရဈထားတာကွောင့ျ ဒီကပျရောဂါဟာ ရှေ့လြှောကျ ဆကျပွီး ကူးစကျနဖေို့သာ ရှိပါတယျ။ အကွောငျးကတော့ ဒသေဆိုငျရာ၊ ဒသေခှဲဆိုငျရာ ဒါမှမဟုတျ တခြို့နိုငျငံတှမှောဆိုရငျ ဥရောပတိုကျထဲမှာ ကနြောျတို့ မွငျတှေ့နကွေရတဲ့အတိုငျး သိသာထငျရှားတဲ့ ကူးစကျမှုတှကေို တှေ့နကွေရပါတယျ။ နောကျပွီး အာဖရိကမှာလို ကူးစကျမှုပမာဏ ကွီးကွီးမားမား မတှေ့ကွရသေးတဲ့ နရောဒသေတှကေိုလညျး သတိပွုမိကွဖို့ လိုပါတယျ။ ဒါဟာ နိုငျငံအမြားအပွားမှာ ပွည့ျစုံလုံလောကျတဲ့ စမျးသပျစဈဆေးမှုတှေ မရှိကွသေးဘဲဖွဈနလေို့ ဆိုတာကို ထငျဟပျနတောလညျး ဖွဈနိုငျပါတယျ” လို့ မစ်စတာ ရိုငျယဲနျက ပွောသှားပါတယျ။
Johns Hopkins တက်ကသိုလျက ပွုစုထားတဲ့ ဒီကနေ့စာရငျးအရ တကမ်ဘာလုံးမှာ ကိုဗဈရောဂါကူးစကျသူ သနျး ၃၀ ကြောျရှိနပွေီဖွဈပွီး သဆေုံးသူက ၉ သိနျးခှဲကြောျသှားပါပွီ။