(Zawgyi/Unicode)
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေးတိုးတက်မှု ကျဆင်းခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပက အခြေအနေတွေကြောင့် စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က သတိပေးလိုက်တဲ့အပေါ် မြန်မာစီးပွားရေး ပညာရှင်တွေက ဘယ်လိုသုံးသပ်နေကြသလဲဆိုတာ ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြပေးပါမယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုဟာ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ဝ.၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့တဲ့အတွက် မကြာသေးခင်က ရရှိထားတဲ့ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု လျှော့ချရေး ရလဒ်တွေကို ထိခိုက်နေရကြောင်း ဒီကနေ့ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းဟာ ရှေ့လာမယ့်နှစ်မှာ ပြန်တိုးနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် စီးပွားရေးအကြံပေး ဦးဇော်ဖေဝင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ တရားဝင် export လျော့သွားတယ်၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုက အဓိက ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းဖြစ်တဲ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတို့ tourism လုပ်ငန်းတို့ အဲဒါတွေမှာလည်း ဝင်ငွေ လျော့သွားတယ်ဆိုတော့ မနှစ်ကထက် လျော့သွား နိုင်တယ်ပေါ့နော်၊ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ၆ ရာခိုင်နှုန်း ပတ်ဝန်းကျင်လောက် တိုးလာနိုင်စရာ ရှိသေးတယ်ပေါ့၊ SME တို့ MSME တို့ စသဖြင့် စက်မှုလက်မှု ကဏ္ဍဆိုရင် တော်တော်များများလေးက ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ကျနေတော့ တပြည်လုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပြောလို့ရှိရင် ကျတော့ကျမှာပဲ ဒါပေမဲ့ စုစုပေါင်း GDP အနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေထက် တိုးတက်နှုန်းလျော့မယ် သို့သော် တိုးတော့ တိုးတက်နိုင်တယ်လို့ပဲ သတ်မှတ် ထားပါတယ်။”
ဒါပေမဲ့လည်း ဒေသတွင်း ရောဂါကူးစက်မှုလှိုင်းအသစ်၊ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ထိခိုက်မှုကြာရှည်လာတာနဲ့ ပြည်တွင်းဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍ မသေချာမှု၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေနဲ့ လာမယ့် နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးအတွက် အန္တရာယ်နဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က သတိပေးထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်ပကရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့ စိတ်ဝင်စားသူတွေ ရှိနေတာကြောင့် စီးပွားရေးမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှုံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွား ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ဒီနေ့အခြေအနေအရ ပြောရရင် ကျနော်တို့ MIC က ခွင့်ပြုလိုက်တဲ့ ပမာဏက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပမာဏပေါ့ ၅.၈ ဘီလီယံလောက်ကို ကပ်နေပြီပေါ့နော်။ ဒီ MIC ကနေ ခွင့်ပြုလိုက်တဲ့ အနေအထားသည် မနှစ်ကထက်စာရင် ခွင့်ပြုလိုက်တဲ့ မနှစ်ကထက်စာရင်တော့ နည်းနည်း ခွင့်ပြုလိုက်တဲ့ပမာဏ ပိုများနေတယ်ပေါ့။ နောက် ကျနော်တို့ MIC က တင်ပြပြီး စိစစ်ဆဲ လုပ်ငန်းတွေလည်း ရှိနေသေးတယ်ပေါ့။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရှုထောင့်က ကြည့်ရင်တော့ ခွင့်ပြုနိုင်တဲ့ အနေအထားက ဆက်ပြီး အားကောင်းတဲ့ အနေအထား ရှိတယ်ပေါ့။”
ဒီနေ့အထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စင်္ကာပူနိုင်ငံက အများဆုံးရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားပြီး တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဟောင်ကောင်၊ အင်္ဂလန်က အစဉ်အတိုင်း ရှိနေပါတယ်။ အဓိက ရင်းနှီးထားတဲ့ ကဏ္ဍတွေထဲမှာ လျှပ်စစ်၊ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ က အများဆုံးဖြစ်ပြီး အဲဒီနောက်မှာ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးနဲ့ အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လတ်တလောမှာတော့ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန် ကြီးထွားလာနေတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ တော်တော်များများ ရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။
ကပ်ရောဂါကြောင့် “ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်မှုကနေ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးသို့” လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာတော့ အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသမှာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု မြင့်တက်လာနိုင်ပြီး၊ လူဦးရေ ၃၈ သန်းလောက်ဟာလည်း ဆက်လက် ဆင်းရဲနေနိုင်တာ၊ ဒါမှမဟုတ် ကပ်ရောဂါကြောင့် ပြန်လည်ဆင်းရဲတဲ့အခြေအနေနဲ့ ကြုံရနိုင်တယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
.............
လာမယ့ျနှဈ မွနျမာ့စီးပှားရေးပွနျကောငျးနိုငျဟု ကမ်ဘာ့ဘဏျခန့ျမှနျး
(Unicode)
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ စီးပှားရေးတိုးတကျမှု ကဆြငျးခဲ့တဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပက အခွအေနတှေကွေောင့ျ စိနျခေါျမှုတှေ ရှိနဆေဲဖွဈကွောငျး ကမ်ဘာ့ဘဏျက သတိပေးလိုကျတဲ့အပေါျ မွနျမာစီးပှားရေး ပညာရှငျတှကေ ဘယျလိုသုံးသပျနကွေသလဲဆိုတာ ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ပွောပွပေးပါမယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ စီးပှားရေးတိုးတကျမှုဟာ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ ဝ.၅ ရာခိုငျနှုနျး ကဆြငျးခဲ့တဲ့အတှကျ မကွာသေးခငျက ရရှိထားတဲ့ ဆငျးရဲနှမျးပါးမှု လြှော့ခရြေး ရလဒျတှကေို ထိခိုကျနရေကွောငျး ဒီကနေ့ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး စီးပှားရေး တိုးတကျမှုနှုနျးဟာ ရှေ့လာမယ့ျနှဈမှာ ပွနျတိုးနိုငျခွရှေိတယျလို့ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ စီးပှားရေးအကွံပေး ဦးဇောျဖဝေငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ တရားဝငျ export လြော့သှားတယျ၊ ကုနျထုတျလုပျမှုက အဓိက ကုနျထုတျလုပျငနျးဖွဈတဲ့ အထညျခြုပျလုပျငနျးတို့ tourism လုပျငနျးတို့ အဲဒါတှမှောလညျး ဝငျငှေ လြော့သှားတယျဆိုတော့ မနှဈကထကျ လြော့သှား နိုငျတယျပေါ့နောျ၊ဘာပဲဖွဈဖွဈ ၆ ရာခိုငျနှုနျး ပတျဝနျးကငြျလောကျ တိုးလာနိုငျစရာ ရှိသေးတယျပေါ့၊ SME တို့ MSME တို့ စသဖွင့ျ စကျမှုလကျမှု ကဏ်ဍဆိုရငျ တောျတောျမြားမြားလေးက ကုနျထုတျလုပျမှု ကနြတေော့ တပွညျလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ပွောလို့ရှိရငျ ကတြော့ကမြှာပဲ ဒါပမေဲ့ စုစုပေါငျး GDP အနနေဲ့ ကွည့ျမယျဆိုရငျ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈတှထေကျ တိုးတကျနှုနျးလြော့မယျ သို့သောျ တိုးတော့ တိုးတကျနိုငျတယျလို့ပဲ သတျမှတျ ထားပါတယျ။”
ဒါပမေဲ့လညျး ဒသေတှငျး ရောဂါကူးစကျမှုလှိုငျးအသဈ၊ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေး ထိခိုကျမှုကွာရှညျလာတာနဲ့ ပွညျတှငျးဘဏ်ဍာရေးကဏ်ဍ မသခြောမှု၊ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှနေဲ့ လာမယ့ျ နိုဝငျဘာလ ရှေးကောကျပှဲတှေ ရှိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ စီးပှားရေးအတှကျ အန်တရာယျနဲ့ စိနျခေါျမှုတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈတယျလို့လညျး ကမ်ဘာ့ဘဏျက သတိပေးထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျပကရငျးနှီးမွှုပျနှံဖို့ စိတျဝငျစားသူတှေ ရှိနတောကွောင့ျ စီးပှားရေးမှာ အထောကျအကူ ဖွဈနိုငျတယျလို့လညျး ရငျးနှီးမွှုပျနှုံမှုနှင့ျ နိုငျငံခွားစီးပှား ဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာန အမွဲတမျးအတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ဒီနေ့အခွအေနအေရ ပွောရရငျ ကနြောျတို့ MIC က ခှင့ျပွုလိုကျတဲ့ ပမာဏက သတျမှတျထားတဲ့ ပမာဏပေါ့ ၅.၈ ဘီလီယံလောကျကို ကပျနပွေီပေါ့နောျ။ ဒီ MIC ကနေ ခှင့ျပွုလိုကျတဲ့ အနအေထားသညျ မနှဈကထကျစာရငျ ခှင့ျပွုလိုကျတဲ့ မနှဈကထကျစာရငျတော့ နညျးနညျး ခှင့ျပွုလိုကျတဲ့ပမာဏ ပိုမြားနတေယျပေါ့။ နောကျ ကနြောျတို့ MIC က တငျပွပွီး စိစဈဆဲ လုပျငနျးတှလေညျး ရှိနသေေးတယျပေါ့။ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ရှုထောင့ျက ကွည့ျရငျတော့ ခှင့ျပွုနိုငျတဲ့ အနအေထားက ဆကျပွီး အားကောငျးတဲ့ အနအေထား ရှိတယျပေါ့။”
ဒီနေ့အထိ မွနျမာနိုငျငံမှာ စငျ်ကာပူနိုငျငံက အမြားဆုံးရငျးနှီးမွှုပျနှံထားပွီး တရုတျ၊ ထိုငျး၊ ဟောငျကောငျ၊ အငျ်ဂလနျက အစဉျအတိုငျး ရှိနပေါတယျ။ အဓိက ရငျးနှီးထားတဲ့ ကဏ်ဍတှထေဲမှာ လြှပျစဈ၊ ရနေံနဲ့ သဘာဝဓာတျငှေ က အမြားဆုံးဖွဈပွီး အဲဒီနောကျမှာ ကုနျထုတျလုပျမှု၊ ပို့ဆောငျဆကျသှယျရေးနဲ့ အိမျခွံမွလေုပျငနျးတှေ ဖွဈပါတယျ။ လတျတလောမှာတော့ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ တကြော့ပွနျ ကွီးထှားလာနတောကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံတှငျးက ကုနျထုတျလုပျငနျးတှေ တောျတောျမြားမြား ရပျဆိုငျးထားရပါတယျ။
ကပျရောဂါကွောင့ျ “ကန့ျသတျထိနျးခြုပျမှုကနေ ပွနျလညျထူထောငျရေးသို့” လို့ အမညျပေးထားတဲ့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ အစီရငျခံစာမှာတော့ အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတျဒသေမှာ နှဈပေါငျး ၂၀ အတှငျး ပထမဆုံးအကွိမျ ဆငျးရဲနှမျးပါးမှု မွင့ျတကျလာနိုငျပွီး၊ လူဦးရေ ၃၈ သနျးလောကျဟာလညျး ဆကျလကျ ဆငျးရဲနနေိုငျတာ၊ ဒါမှမဟုတျ ကပျရောဂါကွောင့ျ ပွနျလညျဆငျးရဲတဲ့အခွအေနနေဲ့ ကွုံရနိုငျတယျလို့လညျး ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
