(Zawgyi/Unicode)
အမေရိကန်က ထိုင်ဝမ်ကို ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိတဲ့ ဒုံးကျည်လက်နက်တွေ ရောင်းချခွင့်ပြုလိုက်တဲ့အပေါ် လိုအပ်တဲ့ လက်တုံ့ပြန်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံက ကြာသပတေးနေ့က ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်ရောင်းချတဲ့ ဖျက်လိုဖျက်ဆီး သဘောကို အမေရိကန်တို့ အပြည့်အဝ နားလည် သဘောပေါက်ဖို့နဲ့တရုတ်ပြည် တစ်နိုင်ငံတည်း မူဝါဒကို လိုက်နာဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံကို တိုက်တွန်းတယ်လို့ တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ Zhao Lijian က ပုံမှန်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောလိုက်တာပါ။
အခုလို လက်နက်ရောင်းချတာက ၁၉၇၀ နှစ်တွေတုန်းက လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ သဘောတူညီချက်ကို ဖောက်ဖျက်တာလို့လည်း ပြောခွင့်ရ Zhao က စွပ်စွဲလိုက်ပါတယ်။
ဒီလို လက်နက်ရောင်းချတာက ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သီးခြားလွတ်လပ်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေတဲ့ ခွဲထွက်ရေးသမားတွေကို မှားယွင်းတဲ့ အချက်ပြ လုပ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အခြေအနေတွေပေါ်မူတည်ပြီး လိုအပ်တဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေလုပ်သွားမယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနကတော့ ထိုင်ဝမ်ကို ဝေဟင်ကနေ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည် ၁၃၅ စင်းရောင်းချဖို့ သဘောတူညီလိုက် ပြီလို့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပြောပါတယ်။ ထိုင်ဝမ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ကလည်းအခုလို အမေရိကန်ဆီကနေ ဒီလို ဒုံးကျည်တွေဝယ်ယူတာက ထိုင်ဝမ်ရဲ့ တိုက်ခိုက်ရေးစွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်တာဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
Taiwan က တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ခြိမ်းခြောက် ကျုးကျော်ရန်စမှုတွေနဲ့ အမြဲတစေ ကြုံတွေ့နေရဝာာပါ။ Taiwan ကို တရုတ်ပိုင်နက် အဖြစ် ယူဆသတ်မှတ်ထားပြီး လိုအပ်ရင် အင်အားသုံး ရယူသွားမယ်လို့ ပြောဆိုထားတာပါ။
ထိုင်ဝမ်ကျွန်း ကို တရုတ်ရဲ့ တစိတ်တဒေသအဖြစ်မမြင်ဘဲ လွတ်လပ်တဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နယ်မြေအဖြစ်သာ ယူဆသူ သမ္မတTsai Ing-wen ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံရပြီးနောက်ပိုင်း တရုတ်နိုင်ငံက သံတမန်ရေးနဲ့ စစ်ရေးအရ ပိုပြီး ဖိအားပေးလာနေတာဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းတွေတုန်းက တရုတ်တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ဗုံးကြဲလေယာဉ်တွေ ထိုင်ဝမ်လေကြာင်း ကာကွယ်ရေး ဇုံထဲ မကြာခဏ ဝင်ရောက်ခဲ့သလို ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ဟန် ဖန်တီးရိုက်ကူးထားတဲ့ ဝါဒဖြန့်ရုပ်ရှင်တွေကိုလည်း တရုတ်နိုင်ငံထဲ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါတယ်။
..........
ထိုငျဝမျကို ကနျ ဒုံးကညြျရောငျးခမြှု တရုတျလကျတုံ့ပွနျဖို့ ခွိမျးခွောကျ
(Unicode)
အမရေိကနျက ထိုငျဝမျကို ဒေါျလာ ၁ ဘီလီယံတနျဖိုးရှိတဲ့ ဒုံးကညြျလကျနကျတှေ ရောငျးခခြှင့ျပွုလိုကျတဲ့အပေါျ လိုအပျတဲ့ လကျတုံ့ပွနျမှုတှကေို လုပျဆောငျသှားမယျလို့ တရုတျနိုငျငံက ကွာသပတေးနေ့က ခွိမျးခွောကျပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
ထိုငျဝမျကို လကျနကျရောငျးခတြဲ့ ဖကြျလိုဖကြျဆီး သဘောကို အမရေိကနျတို့ အပွည့ျအဝ နားလညျ သဘောပေါကျဖို့နဲ့တရုတျပွညျ တဈနိုငျငံတညျး မူဝါဒကို လိုကျနာဖို့ အမရေိကနျနိုငျငံကို တိုကျတှနျးတယျလို့ တရုတျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ Zhao Lijian က ပုံမှနျသတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောလိုကျတာပါ။
အခုလို လကျနကျရောငျးခတြာက ၁၉၇၀ နှဈတှတေုနျးက လကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ သဘောတူညီခကြျကို ဖောကျဖကြျတာလို့လညျး ပွောခှင့ျရ Zhao က စှပျစှဲလိုကျပါတယျ။
ဒီလို လကျနကျရောငျးခတြာက ထိုငျဝမျနိုငျငံ သီးခွားလှတျလပျရေးအတှကျ ကွိုးပမျးနတေဲ့ ခှဲထှကျရေးသမားတှကေို မှားယှငျးတဲ့ အခကြျပွ လုပျရပျဖွဈကွောငျးနဲ့ ဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွောငျးလဲဖွဈပေါျလာတဲ့ အခွအေနတှေပေေါျမူတညျပွီး လိုအပျတဲ့ တုံ့ပွနျမှုတှလေုပျသှားမယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဌာနကတော့ ထိုငျဝမျကို ဝဟေငျကနေ မွပွေငျပဈ ဒုံးကညြျ ၁၃၅ စငျးရောငျးခဖြို့ သဘောတူညီလိုကျ ပွီလို့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က ပွောပါတယျ။ ထိုငျဝမျ ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာန ကလညျးအခုလို အမရေိကနျဆီကနေ ဒီလို ဒုံးကညြျတှဝေယျယူတာက ထိုငျဝမျရဲ့ တိုကျခိုကျရေးစှမျးရညျကို မွှင့ျတငျတာဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
Taiwan က တရုတျနိုငျငံရဲ့ ခွိမျးခွောကျ ကြုးကြောျရနျစမှုတှနေဲ့ အမွဲတစေ ကွုံတှေ့နရေဝာာပါ။ Taiwan ကို တရုတျပိုငျနကျ အဖွဈ ယူဆသတျမှတျထားပွီး လိုအပျရငျ အငျအားသုံး ရယူသှားမယျလို့ ပွောဆိုထားတာပါ။
ထိုငျဝမျကြှနျး ကို တရုတျရဲ့ တစိတျတဒသေအဖွဈမမွငျဘဲ လှတျလပျတဲ့ အခြုပျအခွာအာဏာပိုငျနယျမွအေဖွဈသာ ယူဆသူ သမ်မတTsai Ing-wen ၂၀၁၆ ခုနှဈမှာ သမ်မတအဖွဈ ရှေးကောကျခံရပွီးနောကျပိုငျး တရုတျနိုငျငံက သံတမနျရေးနဲ့ စဈရေးအရ ပိုပွီး ဖိအားပေးလာနတောဖွဈပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ လပိုငျးတှတေုနျးက တရုတျတိုကျလယောဉျတှနေဲ့ ဗုံးကွဲလယောဉျတှေ ထိုငျဝမျလကွောငျး ကာကှယျရေး ဇုံထဲ မကွာခဏ ဝငျရောကျခဲ့သလို ထိုငျဝမျကြှနျးကို တိုကျခိုကျသိမျးပိုကျဟနျ ဖနျတီးရိုကျကူးထားတဲ့ ဝါဒဖွန့ျရုပျရှငျတှကေိုလညျး တရုတျနိုငျငံထဲ ထုတျလှှင့ျပွသခဲ့ပါတယျ။