[Zawgyi/Unicode]
တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေးပါတီတချို့က လက်မခံကြသလို အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်နေသူတွေလည်း ရှိနေတဲ့အကြောင်း တင်ပြပေးပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က သတင်းပေးထားပါတယ်။
အရပ်သားအစိုးရ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေကို ထိန်းသိမ်းပြီး အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် နိုင်ငံရေး အကြပ်အတည်းတွေ ကြုံရမှာကို တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီတွေ စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီ တခုဖြစ်တဲ့ ကယန်းအမျိုးသားပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်ဘီထူးကတော့ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို လက်မခံနိုင်ကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဒီအပေါ်မှာတော့ မလက်ခံဘူးဆိုတဲ့ ကြေညာချက်ကိုပေါ့နော်။ ပြီးတဲ့ရက်တွေကတည်းကပေါ့နော် ထုတ်ပြန်ထားတယ်ခင်ဗျ။ ကယန်းအမျိုးသားပါတီရယ်၊ နောက်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်း တော်တော်များများပေါ့နော်။ စုစုပေါင်းကြေညာချက်မှာ ကျနော်တို့ ပြောထားတယ်။ ဒီလိုတိုင်းပြည် အသွင်ကူးပြောင်းရေးမှာ ကျနော်တို့က လွတ်လပ်ခွင့်လေးနဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုသွားနေတဲ့ အချိန်မျိုးမှာ အာဏာသိမ်းတဲ့ကိစ္စကို ကျနော်တို့ လက်မခံနိုင်ပါဘူးဆိုပြီး အဲဒီလိုတော့ ၃၀ ရက်နေ့စာနဲ့ ကြေညာချက်ထုတ်ထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုတော့ အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီပေါ့နော်။”
တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီတခုဖြစ်တဲ့ မွန်ညီညွှတ်ရေးပါတီကတော့ အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း အခြေအနေတွေကို စောင့်ကြည့်နေပြီး ရှေ့ဆက်ဘာလုပ်မလဲဆိုတာ ဆုံးဖြတ်မယ်လို့ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး (၁) နိုင်လယ်တမ ကပြောပါတယ်။
“လောလောဆယ် သဘောထား မှတ်ချက်ထုတ်ဖို့က ကျနော်တို့ ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင် အချင်းချင်းခေါ်လို့ပြီးမှသာ ကျနော်တို့ သဘောထား တစ်ခုခုထုတ်နိုင်မှာဖြစ်တယ်။ အခုလောလောဆယ်တော့ သဘောထား မပေးနိုင်သေးပါဘူး။ အခြေအနေကို ကြည့်ပြီးတော့မှပဲ ရှေ့ဆက်ဘာတွေ လုပ်မလဲဆိုတာက ကျနော်တို့ပါတီက ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ပြီးမှပဲ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်ရဲ့ စဉ်းစားဖို့ရှိတာပေါ့နော်။ လောလောဆယ်က အခြေအနေကိုပဲ ကြည့်နေတာပေါ့။”
တပ်မတော်က အာဏာလွဲှပြောင်းယူလိုက်ကြောင်း တနင်္လာနေ့တုန်းက ကြေညာလိုက်ပြီး အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကိုလည်း ကြေညာခဲ့တာပါ။ ကယားပြည်နယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ KySDP က အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ခူးသဲရယ်ကတော့ အခြေအနေတွေ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်တဲ့အထိ စောင့်ကြည့်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ဖြစ်သွားတဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးမှပဲ ဒါ ကျနော်တို့ကတော့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေ သဘောထားကြေညာချက်တွေကတော့ ကျနော်တို့ ထုတ်ပြန်မယ်လို့တော့ စိတ်ကူးထားတာပေါ့လေ။ ဒါပေမဲ့ အခုလောလောဆယ်တော့ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးကို ဆက်သွားနေသလဲ ဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့ မသိသေးဘူးပေါ့နော်။ ဒီကြားထဲမှာ NLD နဲ့ တပ်ဘက်ကလည်း ဒါ အဆင်ပြေနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုး မရှိတော့တဲ့ အနေအထားမျိုးပဲ သွားမလား၊ သို့မဟုတ် ပြန်လည်အပြန်အလှန်ညှိနှိုင်းတာတွေ လုပ်တာတွေ ရှိဦးမလားဆိုတာကလည်း ဒါကျနော်တို့ မပြောနိုင်သေးဘူးပေ့ါနော်။ ဆိုတော့ တပ်ဘက်ကနေပြီးတော့ အစိုးရပြန်ဖွဲ့လာတဲ့အပေါ်မှာလည်း ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်နေတာပေ့ါနော်။ စောင့်ကြည့်နေတဲ့ အနေအထားပဲရှိသေးတယ်။ ကျနော်တို့ ပါတီက ထုတ်ပြန်တာမျိုးတော့ လောလောဆယ်မထုတ်နိုင်သေးပေါ့။”
နိုဝင်လာလ ၈ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီက ဦးဆောင်ပြီး အစိုးရသစ်နဲ့ လွှတ်တော်သစ်တွေ ဖွဲ့စည်းဖို့ ရှိနေချိန်မှာပဲ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာကြောင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေလည်း မရေမရာကြုံနေရတာပါ။ ANP ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ပြောခွင့်ရ ဒေါ်အေးနုစိန်ကတော့ နိုင်ငံရေး အကြပ်အတည်းတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“မတည်ငြိမ်မှုများစွာ တွေ့ကြုံလာတဲ့ သမိုင်း ဖြတ်သန်းမှု ရှိနေတယ် တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခုကို အောင်အောင်မြင်မြင်ကမ္ဘာ့အလယ်မှာ ရပ်တည်တာကို လိုချင်တယ်။”
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်အပေါ်မှာတော့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက စိုးရိမ်တဲ့ သဘောထားတွေနဲ့ သတိပေးချက်တွေလည်း ဆက်လက် ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုကတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ လုပ်ရပ်အတွက် အရေးယူဖို့ စဉ်းစားမယ့်အကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
[Unicode Version]
နိုငျငံရေးအကွပျအတညျး ကွီးလာမှာ တိုငျးရငျးသားပါတီတှေ စိုးရိမျ
တပျမတောျက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ လုပျရပျကို တိုငျးရငျးသားနိုငျငံရေးပါတီတခြို့က လကျမခံကွသလို အခွအေနကေို စောင့ျကွည့ျနသေူတှလေညျး ရှိနတေဲ့အကွောငျး တငျပွပေးပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက သတငျးပေးထားပါတယျ။
အရပျသားအစိုးရ ထိပျတနျးခေါငျးဆောငျတှကေို ထိနျးသိမျးပွီး အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ လုပျရပျကွောင့ျ နိုငျငံရေး အကွပျအတညျးတှေ ကွုံရမှာကို တိုငျးရငျးသား နိုငျငံရေးပါတီတှေ စိုးရိမျနကွေတာပါ။ တိုငျးရငျးသား နိုငျငံရေးပါတီ တခုဖွဈတဲ့ ကယနျးအမြိုးသားပါတီ ဥက်ကဋ်ဌ ခှနျဘီထူးကတော့ အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ လုပျရပျကို လကျမခံနိုငျကွောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဒီအပေါျမှာတော့ မလကျခံဘူးဆိုတဲ့ ကွညောခကြျကိုပေါ့နောျ။ ပွီးတဲ့ရကျတှကေတညျးကပေါ့နောျ ထုတျပွနျထားတယျခငျဗြ။ ကယနျးအမြိုးသားပါတီရယျ၊ နောကျအရပျဘကျအဖှဲ့အစညျး တောျတောျမြားမြားပေါ့နောျ။ စုစုပေါငျးကွညောခကြျမှာ ကနြောျတို့ ပွောထားတယျ။ ဒီလိုတိုငျးပွညျ အသှငျကူးပွောငျးရေးမှာ ကနြောျတို့က လှတျလပျခှင့ျလေးနဲ့ အတိုငျးအတာ တဈခုသှားနတေဲ့ အခြိနျမြိုးမှာ အာဏာသိမျးတဲ့ကိစ်စကို ကနြောျတို့ လကျမခံနိုငျပါဘူးဆိုပွီး အဲဒီလိုတော့ ၃၀ ရကျနေ့စာနဲ့ ကွညောခကြျထုတျထားတယျ။ ဒါပမေဲ့ အခုတော့ အာဏာသိမျးလိုကျပွီပေါ့နောျ။”
တိုငျးရငျးသား နိုငျငံရေးပါတီတခုဖွဈတဲ့ မှနျညီညှှတျရေးပါတီကတော့ အာဏာသိမျးလိုကျပွီးနောကျပိုငျး အခွအေနတှေကေို စောင့ျကွည့ျနပွေီး ရှေ့ဆကျဘာလုပျမလဲဆိုတာ ဆုံးဖွတျမယျလို့ တှဲဖကျအတှငျးရေးမှူး (၁) နိုငျလယျတမ ကပွောပါတယျ။
“လောလောဆယျ သဘောထား မှတျခကြျထုတျဖို့က ကနြောျတို့ ဗဟိုအလုပျမှုဆောငျ အခငြျးခငြျးခေါျလို့ပွီးမှသာ ကနြောျတို့ သဘောထား တဈခုခုထုတျနိုငျမှာဖွဈတယျ။ အခုလောလောဆယျတော့ သဘောထား မပေးနိုငျသေးပါဘူး။ အခွအေနကေို ကွည့ျပွီးတော့မှပဲ ရှေ့ဆကျဘာတှေ လုပျမလဲဆိုတာက ကနြောျတို့ပါတီက ဆှေးနှေးတိုငျပငျပွီးမှပဲ ရှေ့လုပျငနျးစဉျရဲ့ စဉျးစားဖို့ရှိတာပေါ့နောျ။ လောလောဆယျက အခွအေနကေိုပဲ ကွည့ျနတောပေါ့။”
တပျမတောျက အာဏာလှဲှပွောငျးယူလိုကျကွောငျး တနငျ်လာနေ့တုနျးက ကွညောလိုကျပွီး အစိုးရအဖှဲ့သဈကိုလညျး ကွညောခဲ့တာပါ။ ကယားပွညျနယျ ဒီမိုကရကျတဈပါတီ KySDP က အထှထှေအေတှငျးရေးမှူး ခူးသဲရယျကတော့ အခွအေနတှေေ ရှငျးရှငျးလငျးလငျးဖွဈတဲ့အထိ စောင့ျကွည့ျသှားမယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ဖွဈသှားတဲ့ အခွအေနပေေါျ မူတညျပွီးမှပဲ ဒါ ကနြောျတို့ကတော့ ထုတျပွနျခကြျတှေ သဘောထားကွညောခကြျတှကေတော့ ကနြောျတို့ ထုတျပွနျမယျလို့တော့ စိတျကူးထားတာပေါ့လေ။ ဒါပမေဲ့ အခုလောလောဆယျတော့ ဘယျလိုအခွအေနမြေိုးကို ဆကျသှားနသေလဲ ဆိုတာကတော့ ကနြောျတို့ မသိသေးဘူးပေါ့နောျ။ ဒီကွားထဲမှာ NLD နဲ့ တပျဘကျကလညျး ဒါ အဆငျပွနေိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုး မရှိတော့တဲ့ အနအေထားမြိုးပဲ သှားမလား၊ သို့မဟုတျ ပွနျလညျအပွနျအလှနျညှိနှိုငျးတာတှေ လုပျတာတှေ ရှိဦးမလားဆိုတာကလညျး ဒါကနြောျတို့ မပွောနိုငျသေးဘူးပေ့ါနောျ။ ဆိုတော့ တပျဘကျကနပွေီးတော့ အစိုးရပွနျဖှဲ့လာတဲ့အပေါျမှာလညျး ကနြောျတို့ စောင့ျကွည့ျနတောပေ့ါနောျ။ စောင့ျကွည့ျနတေဲ့ အနအေထားပဲရှိသေးတယျ။ ကနြောျတို့ ပါတီက ထုတျပွနျတာမြိုးတော့ လောလောဆယျမထုတျနိုငျသေးပေါ့။”
နိုဝငျလာလ ၈ ရကျနေ့ ရှေးကောကျပှဲမှာ အနိုငျရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီက ဦးဆောငျပွီး အစိုးရသဈနဲ့ လှှတျတောျသဈတှေ ဖှဲ့စညျးဖို့ ရှိနခြေိနျမှာပဲ တပျမတောျက အာဏာသိမျးလိုကျတာကွောင့ျ နိုငျငံရေး အခွအေနတှေလေညျး မရမေရာကွုံနရေတာပါ။ ANP ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ ပွောခှင့ျရ ဒေါျအေးနုစိနျကတော့ နိုငျငံရေး အကွပျအတညျးတှကေို ကြောျလှှားနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ပွောပါတယျ။
“မတညျငွိမျမှုမြားစှာ တှေ့ကွုံလာတဲ့ သမိုငျး ဖွတျသနျးမှု ရှိနတေယျ တညျတညျငွိမျငွိမျနဲ့ တိုငျးပွညျတဈခုကို အောငျအောငျမွငျမွငျကမ်ဘာ့အလယျမှာ ရပျတညျတာကို လိုခငြျတယျ။”
စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ လုပျရပျအပေါျမှာတော့ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ အမရေိကနျ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက စိုးရိမျတဲ့ သဘောထားတှနေဲ့ သတိပေးခကြျတှလေညျး ဆကျလကျ ထှကျပေါျနပေါတယျ။ အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုကတော့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဒီမိုကရစေီ အသှငျကူးပွောငျးရေး လုပျငနျးစဉျမှာ အဟန့ျအတားဖွဈစတေဲ့ လုပျရပျအတှကျ အရေးယူဖို့ စဉျးစားမယ့ျအကွောငျးလညျး ပွောဆိုထားပါတယျ။
