(Zawgyi/Unicode)
ကရင်ပြည်နယ်၊ ဘားအံမြို့မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြပွဲကနေ အဖမ်းခံခဲ့ရသူတွေအပါအဝင် ၃၆ ယောက်ကို ဘားအံမြို့နယ်တရားရုံးက ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ်စီ ဒီနေ့ အမိန့် ချလိုက်ပါတယ်။ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် လုပ်ဆောင် လှုံ့ဆော်မှုပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အပြစ်ရှိတယ်လို့ဆိုပြီး အမိန့်ချလိုက်တာပါ။ ဘားအံမြို့မှာ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေ ပထမဆုံး ထောင်ဒဏ်အပြစ်ပေးခံရတဲ့အကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကို မအိသန့်စင်က ပြောပြပါမယ်။
ဆန္ဒပြပွဲတွေနဲ့ဆက်စပ်ပြီး စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို အခုလို တရက်ထဲမှာ လူအမြောက်အများ ပြစ်ဒဏ်ချလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့ ဘားအံမြို့မှာလုပ်ခဲ့တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲကနေ အဖမ်းခံခဲ့ရသူတွေအပြင် ဆန္ဒပြပွဲမှာမပါဝင်ဘဲ လမ်းမှာတွေ့လို့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေလည်း အခုလိုပြစ်ဒဏ်ချခံရတယ်လို့ ထောင်ဒဏ်ချခံရသူတဦးရဲ့ အစ်ကိုဖြစ်သူက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"တချို့လူတွေက ဆန္ဒပြတဲ့အထဲမှာပါတယ်၊ တချို့လူတွေကျတော့ လမ်းမှာပဲ အဖမ်းခံရတဲ့လူတွေလည်း ပါသွားတယ်ဗျ။ အဲဒါနဲ့ အကုန်လုံးကိုဖမ်းပြီးတော့ ၅၀၅ (က) နဲ့စွဲတယ်။ ကြားမှာ ရုံးထုတ်တာတွေက အကြိမ်ရေ ၈ ကြိမ်တော့ ကျော်မယ်။ ဆန္ဒပြတယ်ဆိုပြီး တရားစွဲတာ တချို့လူတွေက နစ်နာရတာက ဆန္ဒပြတဲ့အထဲမှာမပါဘဲနဲ့ အကုန်လုံးကို ဖမ်းဆွဲတယ်ဗျ။ ပြီးရင် ဆန္ဒပြပါတယ်ဆိုပြီးတော့ အမှုတွဲတင်တယ်။ အဲလိုပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်ဗျ။"
ထောင်ဒဏ်အပြစ်ပေးခံရသူ အများစုမှာ ရှေ့နေသီးသန့် မရှိကြဘဲ အဖမ်းခံရသူတွေကို လိုက်ပါကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ပရဟိတရှေ့နေတွေက လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီအုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ထောင်ချခံရတဲ့အတွက် လွတ်မြောက်ရေးကို ဘယ်လိုဆက်လုပ်ရမလဲဆိုတာ မသိဘူးလို့လဲ အကိုဖြစ်သူကပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ဆီမှာလည်း အားကိုးရမယ့်လူလည်း မရှိဘူးဗျ။ အကူအညီ ဘယ်သူ့ကိုတောင်းလို့ တောင်းရမှန်းလည်း မသိဘူးဗျ။ မတရားခံလိုက်ရတာကိုပဲ သိတယ်ဗျ။ ကျနော်တို့ ဘာပြန်လုပ်ရမလဲဆိုတာတော့ မသိဘူး။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ တခြားကူညီပေးနိုင်တဲ့သူတွေ ရှိရင်တော့ ကျနော်တို့ကို ကူညီစေချင်တာပေါ့ဗျာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မတရားကြီးခံရတဲ့ပုံစံ ဖြစ်နေတာ။ အဓိကကျတော့ဗျာ ဥပဒေကိုက မှန်ကန်တဲ့ဥပဒေကို ကျနော်တို့ဖြစ်စေချင်တယ်ဗျ။ တချို့ဆိုရင် အပြစ်မရှိတဲ့လူတွေ တခြားနေရာမှာဖမ်းဆီးပြီး ဆန္ဒပြပွဲထဲမှာ အမှုတွဲ တွဲပြီးတော့ပါလာတဲ့လူတွေ ရှိတယ်။ အဲလိုကျတော့ မတရားဘူးဗျ။ အမှန်တရားကိုပဲ ကျနော်တို့လိုချင်ပါတယ်။"
ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ တရားစွဲခံထားရသူဟာ ပြစ်မှုကျူးလွန်တယ်လို့ ထင်ရှားတယ်ဆိုရင် တရားရုံးရဲ့ဝရမ်းမပါဘဲ သူ့ကိုဖမ်းဆီးခွင့်ရှိပြီး အာမခံပေးခွင့်နဲ့ ကျေအေးခွင့်လည်း မရှိပါဘူး။ ဒီလို ကျေအေးခွင့်မရှိပေမယ့် ရုတ်သိမ်းလို့ရတဲ့ပုဒ်မဖြစ်ပြီး ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိတယ်လို့ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေတဦးက ရှင်းပြပါတယ်။
"တဦးတယောက်သောသူက ဖော်ပြချက်ကိုဖြစ်ဖြစ်၊ ကောလာဟလကိုဖြစ်ဖြစ်၊ သတင်းကိုဖြစ်ဖြစ်၊ Facebook မှာပဲရေးရေး၊ မီဒီယာက ထုတ်ပြန်ကြေညာတဲ့အခါမှာ၊ ဒါမှမဟုတ်ရင် ဖြန့်ချိတဲ့အခါမှာ ဒီဖော်ပြချက်ဟာ ကောလာဟလ၊ ဒီသတင်းဟာ မှန်ကန်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်လို့ အကြောင်းရှိတဲ့အပြင် ပြစ်မှုကျူးလွန်ဖို့ အကြံမရှိဘဲနဲ့ ပြုတယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင် ထုတ်ပြန်ကြေညာတယ်၊ ဖြန့်ချိတယ်ဆိုရင် ဒီပုဒ်မရဲ့ အဓိပ္ပာယ်အရ ပြစ်မှုမမြောက်ဘူးလို့ အဲဒီဥပဒေမှာ ပြဌာန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီကင်းလွတ်ချက်ဘောင်ထဲကို ဝင်နိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ ကင်းလွတ်ချက်အရ အပြစ်မရှိဘူးလို့ ဥပဒေက ပြဌာန်းထားပါတယ်ဗျ။"
တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ဆိုပြီး အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီက ၅၀၅ (က) နဲ့ တရားစွဲထားသူတွေ အများအပြားရှိပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ လူသိများ ကျော်ကြားသူတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ထဲက အဖမ်းခံရသူတွေထဲမှာ ဆက်လက်ဖမ်းဆီးခံထားရသူ ၄,၈၀၀ ထက်မနည်းရှိတယ်လို့ စာရင်းအတည်ပြု မှတ်တမ်းတင်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP ကပြောပါတယ်။
......................................................................................
ဘားအံမှာ ဆန်ဒပွပှဲတှနေဲ့ဆကျစပျပွီး လူ ၃၆ ဦး ထောငျဒဏျ ၂ နှဈစီခမြှတျခံရ
(Unicode)
ကရငျပွညျနယျ၊ ဘားအံမွို့မှာ စဈအာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွပှဲကနေ အဖမျးခံခဲ့ရသူတှအေပါအဝငျ ၃၆ ယောကျကို ဘားအံမွို့နယျတရားရုံးက ထောငျဒဏျ ၂ နှဈစီ ဒီနေ့ အမိန့ျ ခလြိုကျပါတယျ။ တပျမတောျပွိုကှဲအောငျ လုပျဆောငျ လှုံ့ဆောျမှုပုဒျမ ၅၀၅ (က) နဲ့ အပွဈရှိတယျလို့ဆိုပွီး အမိန့ျခလြိုကျတာပါ။ ဘားအံမွို့မှာ ဖမျးဆီးခံရတဲ့ ဆန်ဒပွသူတှေ ပထမဆုံး ထောငျဒဏျအပွဈပေးခံရတဲ့အကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးအပွည့ျအစုံကို မအိသန့ျစငျက ပွောပွပါမယျ။
ဆန်ဒပွပှဲတှနေဲ့ဆကျစပျပွီး စဈကောငျစီက ဖမျးဆီးထားသူတှကေို အခုလို တရကျထဲမှာ လူအမွောကျအမြား ပွဈဒဏျခလြိုကျတာဖွဈပါတယျ။ ဖဖေောျဝါရီ ၂၈ ရကျနေ့ ဘားအံမွို့မှာလုပျခဲ့တဲ့ ဆန်ဒပွပှဲကနေ အဖမျးခံခဲ့ရသူတှအေပွငျ ဆန်ဒပွပှဲမှာမပါဝငျဘဲ လမျးမှာတှေ့လို့ ဖမျးဆီးခံရသူတှလေညျး အခုလိုပွဈဒဏျခခြံရတယျလို့ ထောငျဒဏျခခြံရသူတဦးရဲ့ အဈကိုဖွဈသူက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
"တခြို့လူတှကေ ဆန်ဒပွတဲ့အထဲမှာပါတယျ၊ တခြို့လူတှကေတြော့ လမျးမှာပဲ အဖမျးခံရတဲ့လူတှလေညျး ပါသှားတယျဗြ။ အဲဒါနဲ့ အကုနျလုံးကိုဖမျးပွီးတော့ ၅၀၅ (က) နဲ့စှဲတယျ။ ကွားမှာ ရုံးထုတျတာတှကေ အကွိမျရေ ၈ ကွိမျတော့ ကြောျမယျ။ ဆန်ဒပွတယျဆိုပွီး တရားစှဲတာ တခြို့လူတှကေ နဈနာရတာက ဆန်ဒပွတဲ့အထဲမှာမပါဘဲနဲ့ အကုနျလုံးကို ဖမျးဆှဲတယျဗြ။ ပွီးရငျ ဆန်ဒပွပါတယျဆိုပွီးတော့ အမှုတှဲတငျတယျ။ အဲလိုပုံစံမြိုး ဖွဈနတေယျဗြ။"
ထောငျဒဏျအပွဈပေးခံရသူ အမြားစုမှာ ရှေ့နသေီးသန့ျ မရှိကွဘဲ အဖမျးခံရသူတှကေို လိုကျပါကူညီဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ပရဟိတရှေ့နတှေကေ လိုကျပါဆောငျရှကျပေးခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ စဈကောငျစီအုပျခြုပျမှုအောကျမှာ ထောငျခခြံရတဲ့အတှကျ လှတျမွောကျရေးကို ဘယျလိုဆကျလုပျရမလဲဆိုတာ မသိဘူးလို့လဲ အကိုဖွဈသူကပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ဆီမှာလညျး အားကိုးရမယ့ျလူလညျး မရှိဘူးဗြ။ အကူအညီ ဘယျသူ့ကိုတောငျးလို့ တောငျးရမှနျးလညျး မသိဘူးဗြ။ မတရားခံလိုကျရတာကိုပဲ သိတယျဗြ။ ကနြောျတို့ ဘာပွနျလုပျရမလဲဆိုတာတော့ မသိဘူး။ ဖွဈနိုငျရငျတော့ တခွားကူညီပေးနိုငျတဲ့သူတှေ ရှိရငျတော့ ကနြောျတို့ကို ကူညီစခေငြျတာပေါ့ဗြာ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ မတရားကွီးခံရတဲ့ပုံစံ ဖွဈနတော။ အဓိကကတြော့ဗြာ ဥပဒကေိုက မှနျကနျတဲ့ဥပဒကေို ကနြောျတို့ဖွဈစခေငြျတယျဗြ။ တခြို့ဆိုရငျ အပွဈမရှိတဲ့လူတှေ တခွားနရောမှာဖမျးဆီးပွီး ဆန်ဒပွပှဲထဲမှာ အမှုတှဲ တှဲပွီးတော့ပါလာတဲ့လူတှေ ရှိတယျ။ အဲလိုကတြော့ မတရားဘူးဗြ။ အမှနျတရားကိုပဲ ကနြောျတို့လိုခငြျပါတယျ။"
ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၅၀၅ (က) နဲ့ တရားစှဲခံထားရသူဟာ ပွဈမှုကြူးလှနျတယျလို့ ထငျရှားတယျဆိုရငျ တရားရုံးရဲ့ဝရမျးမပါဘဲ သူ့ကိုဖမျးဆီးခှင့ျရှိပွီး အာမခံပေးခှင့ျနဲ့ ကြအေေးခှင့ျလညျး မရှိပါဘူး။ ဒီလို ကြအေေးခှင့ျမရှိပမေယ့ျ ရုတျသိမျးလို့ရတဲ့ပုဒျမဖွဈပွီး ကငျးလှတျခှင့ျရှိတယျလို့ တရားလှှတျတောျရှေ့နတေဦးက ရှငျးပွပါတယျ။
"တဦးတယောကျသောသူက ဖောျပွခကြျကိုဖွဈဖွဈ၊ ကောလာဟလကိုဖွဈဖွဈ၊ သတငျးကိုဖွဈဖွဈ၊ Facebook မှာပဲရေးရေး၊ မီဒီယာက ထုတျပွနျကွညောတဲ့အခါမှာ၊ ဒါမှမဟုတျရငျ ဖွန့ျခြိတဲ့အခါမှာ ဒီဖောျပွခကြျဟာ ကောလာဟလ၊ ဒီသတငျးဟာ မှနျကနျတယျလို့ ယုံကွညျတယျလို့ အကွောငျးရှိတဲ့အပွငျ ပွဈမှုကြူးလှနျဖို့ အကွံမရှိဘဲနဲ့ ပွုတယျ။ ဒါမှမဟုတျရငျ ထုတျပွနျကွညောတယျ၊ ဖွန့ျခြိတယျဆိုရငျ ဒီပုဒျမရဲ့ အဓိပ်ပာယျအရ ပွဈမှုမမွောကျဘူးလို့ အဲဒီဥပဒမှော ပွဌာနျးထားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ဒီကငျးလှတျခကြျဘောငျထဲကို ဝငျနိုငျတယျဆိုရငျတော့ ကငျးလှတျခကြျအရ အပွဈမရှိဘူးလို့ ဥပဒကေ ပွဌာနျးထားပါတယျဗြ။"
တပျမတောျပွိုကှဲအောငျ ဆောငျရှကျနတေယျလို့ဆိုပွီး အာဏာသိမျးအုပျခြုပျနတေဲ့ စဈကောငျစီက ၅၀၅ (က) နဲ့ တရားစှဲထားသူတှေ အမြားအပွားရှိပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ လူသိမြား ကြောျကွားသူတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့ထဲက အဖမျးခံရသူတှထေဲမှာ ဆကျလကျဖမျးဆီးခံထားရသူ ၄,၈၀၀ ထကျမနညျးရှိတယျလို့ စာရငျးအတညျပွု မှတျတမျးတငျနတေဲ့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP ကပွောပါတယျ။
