(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာဘက်ကနေ တရုတ်နိုင်ငံထဲ တရားမဝင် ဖြတ်ကျော်ဝင်လာသူတွေကို သတင်းပေးမယ်ဆိုရင် မြန်မာငွေ ကျပ် သိန်း ၅၀ လောက်နဲ့ညီမ ျှတဲ့ ဆုကြေး ယွမ်ငွေ ၂၀,၀၀၀ အထိ ပေးသွားမယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ရွှေလီမြို့ အာဏာပိုင်တွေဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် နယ်စပ်အဝင်အထွက်တွေကို အရင်ထဲက တင်းကြပ်ထားတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက မြန်မာဘက်မှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ တိုးနေချိန်မှာ ခုလို တရားမဝင် ဝင်လာသူတွေအတွက် ဆုကြေးထုတ်တဲ့အထိ လုပ်လာတာပါ။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ တရုတ် မြန်မာနယ်စပ် အခြေအနေကို ကိုဇော်ဝင်းလှိုင် ကပြောပြပါမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ကပ်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ရွှေလီမြို့နဲ့ ကျယ်ဂေါင်မြို့ထဲကို တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းပေးမယ်ဆိုရင် ဆုကြေးအဖြစ် ယွမ်ငွေ ၂,၀၀၀ ကနေ ၂၀,၀၀၀ အထိ အဆင့်ဆင့်ပေးဖို့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေဘက်က ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။ ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ဂေါင်မြို့ထဲက မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်အားလုံးကို စစ်ဆေးသွားမယ်လို့ အသိပေးထားပြီးနောက် အခုထပ်ပြီး ဆုကြေးထုတ် သတင်းပေးခိုင်းတာဖြစ်ပါတယ်။
“သူတို့ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ၊ ပြောတဲ့သူ ( သတင်းပေးတဲသူ) ကို ဆုချမယ်ပေါ့။ အိမ်ရှင်ကို ခိုးဝင်လာတဲ့သူကို လက်ခံမယ်ဆို သူတို့ငွေ ၂၀,၀၀၀ ဒဏ်ငွေရိုက်မယ်ပေါ့ အဲလို။ အကုန်လုံး ဒီ မြန်မာပြည်သားတွေ ရွှေလီမှာရှိတဲ့သူတွေ အကုန်လုံးမှန်သမျှ ဧည့်စာရင်း အကုန်လိုက်စစ်မှာပေါ့။”
ရွှေလီ မြန်မာပရဟိတအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ပြောသွားတာပါ။ အမြင့်ဆုံး ဆုကြေး ၂ သောင်းက မြန်မာငွေ ကျပ်သိန်း ၅၀ လောက်ရှိပါတယ်။ တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ် မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးမြို့က နယ်စပ်ဂိတ် အနီးတဝိုက်တွေမှာလည်း တရုတ်ဘက်က လုံခြုံရေးကို ပိုပြီး ဂရုတစိုက်လုပ်နေကြောင်း တရုတ်နယ်စပ်မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကိုနေသူပိုင်က ပြောပါတယ်။
“အရင်လိုမဟုတ်တော့ဘူး အခြေအနေက အတော်ဆိုးသွားပြီလေ။ ပထမဆုံး သံဆူးကြိုးကာတယ်ပေါ့နော် အဲဒါပြီးတော့ CCTV ( လုံခြုံရေးကင်မရာ) တွေ တပ်ထားတယ်ပေါ့။ အဲဒါပြီးတော့တခါ ဓာတ်လိုက်တဲ့ ကြိုးတွေလည်း တပ်ထားတယ်ပေါ့။ အဓိကတော့ ဒီ မန်ဝိန်းပေါက်နားရယ်၊ ဆင်ဖြူပေါက်ရယ်၊ နန်းတော်ပေါက်နားရယ် အဲနားတကြောလုံးပဲ။ ကျန်တဲ့နေရာတွေကတော့ အဲလို သံဆူးကြိုးချည်းပဲ ကာတာပေါ့နော်၊ ၁ မိုင်အကွာ ၁ မိုင်အကွာမှာ သူတို့လုံခြုံရေးတွေ ရှိတယ်။”
တရုတ်မှာ အခြေခံလုပ်သားကို တရားဝင်ခန့်အပ်တာမရှိလို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ပြီးမှ တရားဝင် အလုပ်လုပ်ခွင့် လျှောက်ကြတာပါ။ မြန်မာပြည်မှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ စတွေ့ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၀ ဧပြီ ၁ ရက်ကစလို့ နယ်စပ်ပေါက်တွေအားလုံးကို တရုတ်ယူနန်အစိုးရက ပိတ်ခဲ့ပါတယ်။ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူတွေကိုလည်း ဖမ်းဆီးထောင်ချတာမျိုးတွေ လုပ်ခဲ့တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုနာတွေ ပြန်တိုးလာပြီးနောက်ပိုင်း ပိုတင်းကြပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
“အခုတလောသူတို့ တရုတ်ပြည်မှာ လူတအား ခါနေတယ်လေဗျာ။ မြန်မာပြည်သူ ပြည်သားတွေအကုန်လုံး ဖမ်းဆီးပြီးတော့ ပြန်ပို့နေတာပေါ့နော်။ ဥပမာ ခိုးလမ်းရှည်သွားရင်တော့ သေဖို့သာများတယ်လေ၊ ဘာလို့ဆိုတော့ မိလိုက်တာနဲ့ သူတို့က ရိုက်တယ်၊ နှက်တယ်၊ တအားကို PPE ဝတ်စုံတွေနဲ့ ဘယ်လိုမှန်းကို မသိတာ။ တအား တင်းတင်းကျပ်ကျပ်ရှိတယ်။”
တရုတ်နိုင်ငံထဲကို တရားမဝင်သွားတဲ့ မြန်မာတွေ ရဲဖမ်းမိပြီဆိုရင် အရင်က ယွမ်ငွေ ၁,၀၀၀ ဒဏ်ကြေးပေရပြီး အခုတော့ ဒဏ်ကြေး ယွမ် ၅,၀၀၀ ပေးရတဲ့အပြင် ထောင်ဒဏ်နှစ်ရှည် ကျနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေအားလုံးက မြန်မာပြည်တွင်းမှာ ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေနဲ့ သက်ဆိုင်နေကြောင်း တအောင်းလူငယ် ပရဟိတဥက္ကဋ္ဌ မိုင်ဦးလှိုင်အေးက ပြောပါတယ်။
“ကိုဗစ်ကြောင့်လည်းဆိုင်တယ်၊ နိုင်ငံရေးကြောင့်လည်း ဆိုင်တယ်ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ နှစ်ဦးနှစ်ဘက် လမ်းကိုတော့ မှန်းလို့မရဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ မြန်မာပြည်သားကတော့ ခိုးဝင်ပြီဆိုရင် မလွယ်တော့ဘူး ထောင်ဒဏ်ပဲ။ ဒဏ်ငွေလည်း ကိုယ့်နိုင်ငံသား ငွေမှမရှိတာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ဒဏ်ငွေရမှာတုန်း။”
တရုတ်နိုင်ငံ ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ဂေါင်မှာရှိတဲ့ မြန်မာတွေအားလုံးက ဒီနေ့ ဇွန်လ ၁၇ ရက် နောက်ဆုံထားပြီး ကိုယ်ရေးအချက်အလက်ကို သက်ဆိုင်ရာဒေသ တာဝန်ရှိသူတွေဆီ ပေးပို့ရမှာပါ။ ပေးပို့ဖို့ ပျက်ကွက်ရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပို့မယ့်အကြောင်း အလုပ်ရှင်တွေကတဆင့် အသိပေးထားတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံသား တချို့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ် အတည်ပြုလူနာတွေ များလာနေတာနဲ့အတူ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်အဝင်အထွက်ကို တရုတ်က တင်းကြပ်နေသလို မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အဝင်အထွက်များတဲ့ တရုတ်မြို့တွေမှာလည်း ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေ တိုးလုပ်နေပါတယ်။
...............................................................................
တရုတျဘကျ တရားမဝငျဝငျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားသတငျးပေးဖို့ ရှှလေီမှာ ဆုငှထေုတျ
(Unicode)
မွနျမာဘကျကနေ တရုတျနိုငျငံထဲ တရားမဝငျ ဖွတျကြောျဝငျလာသူတှကေို သတငျးပေးမယျဆိုရငျ မွနျမာငှေ ကပြျ သိနျး ၅၀ လောကျနဲ့ညီမ ြှတဲ့ ဆုကွေး ယှမျငှေ ၂၀,၀၀၀ အထိ ပေးသှားမယျလို့ တရုတျနိုငျငံ၊ ရှှလေီမွို့ အာဏာပိုငျတှဘေကျက ထုတျပွနျထားပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ နယျစပျအဝငျအထှကျတှကေို အရငျထဲက တငျးကွပျထားတဲ့ တရုတျနိုငျငံက မွနျမာဘကျမှာ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ တိုးနခြေိနျမှာ ခုလို တရားမဝငျ ဝငျလာသူတှအေတှကျ ဆုကွေးထုတျတဲ့အထိ လုပျလာတာပါ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ တရုတျ မွနျမာနယျစပျ အခွအေနကေို ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ ကပွောပွပါမယျ။
မွနျမာနိုငျငံနဲ့ကပျနတေဲ့ တရုတျနိုငျငံ ရှှလေီမွို့နဲ့ ကယြျဂေါငျမွို့ထဲကို တရားမဝငျ ဝငျရောကျလာသူနဲ့ပတျသကျပွီး သတငျးပေးမယျဆိုရငျ ဆုကွေးအဖွဈ ယှမျငှေ ၂,၀၀၀ ကနေ ၂၀,၀၀၀ အထိ အဆင့ျဆင့ျပေးဖို့ တရုတျအာဏာပိုငျတှဘေကျက ထုတျပွနျလိုကျတာပါ။ ရှှလေီနဲ့ ကယြျဂေါငျမွို့ထဲက မွနျမာနိုငျငံသားတှရေဲ့ ကိုယျရေးအခကြျအလကျအားလုံးကို စဈဆေးသှားမယျလို့ အသိပေးထားပွီးနောကျ အခုထပျပွီး ဆုကွေးထုတျ သတငျးပေးခိုငျးတာဖွဈပါတယျ။
“သူတို့ထုတျပွနျခကြျထဲမှာ၊ ပွောတဲ့သူ ( သတငျးပေးတဲသူ) ကို ဆုခမြယျပေါ့။ အိမျရှငျကို ခိုးဝငျလာတဲ့သူကို လကျခံမယျဆို သူတို့ငှေ ၂၀,၀၀၀ ဒဏျငှရေိုကျမယျပေါ့ အဲလို။ အကုနျလုံး ဒီ မွနျမာပွညျသားတှေ ရှှလေီမှာရှိတဲ့သူတှေ အကုနျလုံးမှနျသမြှ ဧည့ျစာရငျး အကုနျလိုကျစဈမှာပေါ့။”
ရှှလေီ မွနျမာပရဟိတအဖှဲ့ဥက်ကဋ်ဌ ပွောသှားတာပါ။ အမွင့ျဆုံး ဆုကွေး ၂ သောငျးက မွနျမာငှေ ကပြျသိနျး ၅၀ လောကျရှိပါတယျ။ တရုတျ-မွနျမာနယျစပျ မူဆယျကုနျသှယျရေးမွို့က နယျစပျဂိတျ အနီးတဝိုကျတှမှောလညျး တရုတျဘကျက လုံခွုံရေးကို ပိုပွီး ဂရုတစိုကျလုပျနကွေောငျး တရုတျနယျစပျမှာ အလုပျလုပျနတေဲ့ ကိုနသေူပိုငျက ပွောပါတယျ။
“အရငျလိုမဟုတျတော့ဘူး အခွအေနကေ အတောျဆိုးသှားပွီလေ။ ပထမဆုံး သံဆူးကွိုးကာတယျပေါ့နောျ အဲဒါပွီးတော့ CCTV ( လုံခွုံရေးကငျမရာ) တှေ တပျထားတယျပေါ့။ အဲဒါပွီးတော့တခါ ဓာတျလိုကျတဲ့ ကွိုးတှလေညျး တပျထားတယျပေါ့။ အဓိကတော့ ဒီ မနျဝိနျးပေါကျနားရယျ၊ ဆငျဖွူပေါကျရယျ၊ နနျးတောျပေါကျနားရယျ အဲနားတကွောလုံးပဲ။ ကနြျတဲ့နရောတှကေတော့ အဲလို သံဆူးကွိုးခညြျးပဲ ကာတာပေါ့နောျ၊ ၁ မိုငျအကှာ ၁ မိုငျအကှာမှာ သူတို့လုံခွုံရေးတှေ ရှိတယျ။”
တရုတျမှာ အခွခေံလုပျသားကို တရားဝငျခန့ျအပျတာမရှိလို့ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေ နယျစပျဖွတျကြောျဝငျရောကျပွီးမှ တရားဝငျ အလုပျလုပျခှင့ျ လြှောကျကွတာပါ။ မွနျမာပွညျမှာ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ စတှေ့ခဲ့ပွီးနောကျ ၂၀၂၀ ဧပွီ ၁ ရကျကစလို့ နယျစပျပေါကျတှအေားလုံးကို တရုတျယူနနျအစိုးရက ပိတျခဲ့ပါတယျ။ တရားမဝငျ ဝငျရောကျလာသူတှကေိုလညျး ဖမျးဆီးထောငျခတြာမြိုးတှေ လုပျခဲ့တာပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈအတညျပွုနာတှေ ပွနျတိုးလာပွီးနောကျပိုငျး ပိုတငျးကွပျနတောဖွဈပါတယျ။
“အခုတလောသူတို့ တရုတျပွညျမှာ လူတအား ခါနတေယျလဗြော။ မွနျမာပွညျသူ ပွညျသားတှအေကုနျလုံး ဖမျးဆီးပွီးတော့ ပွနျပို့နတောပေါ့နောျ။ ဥပမာ ခိုးလမျးရှညျသှားရငျတော့ သဖေို့သာမြားတယျလေ၊ ဘာလို့ဆိုတော့ မိလိုကျတာနဲ့ သူတို့က ရိုကျတယျ၊ နှကျတယျ၊ တအားကို PPE ဝတျစုံတှနေဲ့ ဘယျလိုမှနျးကို မသိတာ။ တအား တငျးတငျးကပြျကပြျရှိတယျ။”
တရုတျနိုငျငံထဲကို တရားမဝငျသှားတဲ့ မွနျမာတှေ ရဲဖမျးမိပွီဆိုရငျ အရငျက ယှမျငှေ ၁,၀၀၀ ဒဏျကွေးပရေပွီး အခုတော့ ဒဏျကွေး ယှမျ ၅,၀၀၀ ပေးရတဲ့အပွငျ ထောငျဒဏျနှဈရှညျ ကနြိုငျပါတယျ။ ဒါတှအေားလုံးက မွနျမာပွညျတှငျးမှာ ကိုဗဈရောဂါဖွဈနတေဲ့ အခွအေနနေဲ့ သကျဆိုငျနကွေောငျး တအောငျးလူငယျ ပရဟိတဥက်ကဋ်ဌ မိုငျဦးလှိုငျအေးက ပွောပါတယျ။
“ကိုဗဈကွောင့ျလညျးဆိုငျတယျ၊ နိုငျငံရေးကွောင့ျလညျး ဆိုငျတယျဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ နှဈဦးနှဈဘကျ လမျးကိုတော့ မှနျးလို့မရဘူး ဖွဈနတောပေါ့။ မွနျမာပွညျသားကတော့ ခိုးဝငျပွီဆိုရငျ မလှယျတော့ဘူး ထောငျဒဏျပဲ။ ဒဏျငှလေညျး ကိုယ့ျနိုငျငံသား ငှမှေမရှိတာ ဘယျလိုလုပျပွီး ဒဏျငှရေမှာတုနျး။”
တရုတျနိုငျငံ ရှှလေီနဲ့ ကယြျဂေါငျမှာရှိတဲ့ မွနျမာတှအေားလုံးက ဒီနေ့ ဇှနျလ ၁၇ ရကျ နောကျဆုံထားပွီး ကိုယျရေးအခကြျအလကျကို သကျဆိုငျရာဒသေ တာဝနျရှိသူတှဆေီ ပေးပို့ရမှာပါ။ ပေးပို့ဖို့ ပကြျကှကျရငျတော့ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျပို့မယ့ျအကွောငျး အလုပျရှငျတှကေတဆင့ျ အသိပေးထားတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံသား တခြို့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈ အတညျပွုလူနာတှေ မြားလာနတောနဲ့အတူ မွနျမာ-တရုတျ နယျစပျအဝငျအထှကျကို တရုတျက တငျးကွပျနသေလို မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အဝငျအထှကျမြားတဲ့ တရုတျမွို့တှမှောလညျး ကနြျးမာရေးစဈဆေးမှုတှေ တိုးလုပျနပေါတယျ။
