သောတရှင်များရှင် အပတ်စဉ် စီးပွားရေး အစီအစဉ်ကို တင်ပြပေးပါမယ်။ ကျမ သိင်္ဂ ီထိုက်ပါ။
ဝန်သိုနယ်တဝိုက် မြေဧက ၁ သိန်း ၈သောင်းကျော်မှာ ရွှေနဲ့ သတ္တု စူးစမ်းရှာဖွေရေး အတွက် သြစတေးလျ PanAust ကုမ္ပဏီ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်လို ပုံစံမျိုး လုပ်ပိုင်ခွင့်ရထားပါသလဲ ဆိုတာကို ပြည်သူ့လွှတ်တော် သယံဇာတနဲ့ သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ ကော်မတီ ဥက္ကဌ ကွမ်းခြံကုန်း လွှတ်တော်အမတ် ဦးစိုးသူရထွန်းကို မေးမြန်းထားပါတယ်။ ဘူမိဗေဒ ပညာရှင် တဦးလည်း ဖြစ်တဲ့ လွှတ်တော် အမတ် ဦးစိုးသူရထွန်းကတော့ အခု PanAust လိုမျိုး အကြီးစား မိုင်းရှာဖွေ လုပ်ငန်းတွေ ပိုပြီး ခွင့်ပြုမယ့် မူဝါဒ အပြောင်းအလဲဖြစ်တယ်လို့ ဖြေကြားပါတယ်။
ဦးစိုးသူရထွန်း။ ။ ကျနော်တို့ရဲ့ မူဝါဒ အရတော့ လုပ်ငန်း အသေးလေးတွေပေါ့ အများကြီး ဖြစ်ခြင်းဟာ သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း ပိုထိခိုက်တယ်။ ရေရှည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့ သတ္တု ထုတ်လုပ်မှုနဲ့လည်း မကိုက်ညီတဲ့ အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ လုပ်ငန်း အကြီးကို ပို ဦးစားပေးပါတယ်။ အဲလို ပေးတဲ့ အခါမှာ တဆက်တည်း ပါလာတာကတော့ ဒေသခံ ပြည်သူတွေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီးတွေ အတွက်ကိုလည်း နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ သူတို့ကိုလည်း လုံလောက်တဲ့ အထောက်အပံ့တွေ ပေးဖို့တွေတို့ အခွန်အကောက်တွေတို့ ဝိုင်းပြီးတော့ စဉ်းစားပေးကြပါတယ်။ အခုဟာကတော့ ကျနော်တို့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေတွင်းမှာ လုပ်ကွက် ဘယ်နှခုကို ဘယ်အချိန်မှာ ပေးမလဲ ဆိုတာတွေ အထိ ကျနော်တို့ဘက်ကနေ ကော်မတီဘက်ကနေ ပြောတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဝန်ကြီး ဌာနဘက်က တခုပြီး တခု ကြိုးစားပြီး လုပ်ခဲ့တာမှာ အခု ဒါက စတင်ပြီးတော့ ဒီကုမ္ပဏီကို စမ်းသပ်ရှာဖွေခွင့် ပေးတဲ့ သဘောပါဘဲ ခင်ဗျ။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဒီလုပ်ပိုင်ခွင့် ပေးတဲ့ အပေါ်မှာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ရော အစိုးရဘက်က တရားဝင် ထုတ်ပြောတာမျိုး၊ အသိပေးတာမျိုး ဆရာတို့ သိထားပါသလား။
ဦးစိုးသူရထွန်း။ ။ အခုဟာက တိုင်းဒေသကြီး ပြည်နယ် အစိုးရကလည်း သိပြီးသားလည်း ဖြစ်တယ်။ နောက်တခါ ကျနော်တို့တွေလည်း သိနေတယ်။ တခါ အမျိုးသား လွှတ်တော်က ကျနော်တို့နဲ့ အလားတူ ကော်မတီလည်း ဒီကိစ္စတွေကို သေသေချာချာ သိပါတယ်။ ဆိုလိုတာက ဒီအဆင့်မှာ ပြည်သူလူထုကို တိုက်ရိုက် မပြောသေးတဲ့ အကြောင်းကတော့ တခုရှိပါတယ်။ စမ်းသပ် ရှာဖွေတယ်ဆိုတာက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ပထမဆုံး ဆိုရင် ဘူမိဗေဒ မြေပုံ ဆွဲရပါတယ်။ ဆွဲတယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ Geologic နည်း အရ တူကလေးနဲ့ ကျောက်ကလေးတွေကို ထုပြီးတော့ နမူနာ ကောက်တယ်ပေါ့။
နောက်တခါ ချောင်းတွေ မြောင်းတွေရဲ့ သဲတွေ နုန်းတွေ အနေအထားတွေ ကြည့်ပြီး သူတို့ မြေနမူနာ ကောက်တာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲလို ကောက်ပြီးတော့မှ ဓာတ်ခွဲခန်းထဲမှာ စမ်းပြီးတော့မှ အဲလောက်ကျယ်တဲ့ ဧရိယာ ကြီးကနေ ကျဉ်းယူလိုက်ပါတယ်။ အကြမ်းဖျဉ်း ပြောရင် အခု ၁ သိန်းကျော် ဆိုရင် နောက်နှစ်မှာ အဲဒီ ၁ သိန်းလောက်က ပြုတ်သွားပြီး နောက်က အစွန်းထွက်ဘဲ ကျန်တော့မယ့် သဘောပါ။ လျှော့ လျှော့ပြီးတော့ သွားပါတယ်။ အဲဒီ အဆင့်မှာ သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုရော လူမှု ပတ်ဝန်းကျင်ကိုရော ဘာမှ ထိခိုက်မှု မရှိသေးတဲ့ ကာလလည်း ဖြစ်တယ်။ ဒေသရဲ့ စီးပွားရေးနဲ့လည်း တိုက်ရိုက် ဘာမှ ထိခိုက်မှု မရှိသေးတဲ့ ကာလ ဖြစ်တော့ ဒီ ရှာဖွေရေး ကာလမှာတော့ ဒီ လူတွေကို အများကြီး ပြောလေ့ မရှိပါဘူး။ သူ့ရဲ့ မူရင်း လုပ်ငန်းစဉ်ရဲ့ ပုံစံက ဒီတိုင်းပါဘဲ ခင်ဗျ။ သူက ဒီဟာကြီး အားလုံး တခုလုံးကို ထုတ်လုပ်လို့လည်း မရပါဘူး။ ထုတ်လုပ်နိုင်မှာလည်း မဟုတ်ပါဘူး ခင်ဗျ။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ အခု ဒီကုမ္ပဏီက စပြီးတော့ ရှာဖွေပြီ ဆိုတော့ တကယ်လို့ တွေ့လာရင်ရော သူတို့ကိုဘဲ လုပ်ပိုင်ခွင့် ပေးရမှာပေါ့နော် ဆရာ။ ဟုတ်ပါသလားရှင့်။
ဦးစိုးသူရထွန်း။ ။ ဟုတ်ပါတယ်။ သဘာ၀ ကတော့ ဒီတိုင်းပါဘဲ။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ရှာဖွေတဲ့ အဆင့် ပြီးလို့ ရှိရင် ဖြစ်နိုင်ခြေ လေ့လာတဲ့ အဆင့်ပေါ့ အဲဒီကျရင်တော့ နည်းနည်းလေး မြင့်သွားပြီ။ သူက သူ့ရဲ့ သတ္တု ရှိနိုင်မယ်ဆိုတဲ့ Target ပေါ့ ဘယ်နေရာမှာ ရှိမယ်ဆိုတာကိုလည်း သူတို့သိလာပြီ။ နေရာ ကျဉ်းကျဉ်းလေးလည်း ဖြစ်သွားပြီ။ အဲဒီမှာ သူတို့က ဒီမှာ အစမ်းတွင်းတွေတူးတာတွေတို့ ဒီထက်ပိုပြီးတော့ ဘူမိရူပနဲ့ တိုင်းတာတာတို့ ဒါတွေ ပါလာပါလိမ့်မယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဆိုတော့ ဆရာလည်း ဘူမိဗေဒ ပညာရှင် တယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီဒေသဟာ ဘယ်လောက်ထိ ရှာဖွေနေတဲ့ သတ္တုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကြွယ်၀ ပါသလဲရှင့်။ ဘယ်လောက် အလားအလာ ကောင်းပါလဲ ဆရာ။
ဦးစိုးသူရထွန်း။ ။ အလားအလာ ကတော့ ရှိတာ သေချာပါတယ်။ ဘာလို့လည်း ဆိုတော့ ဝန်းသိုက ကျနော်တို့ရဲ့ မီးတောင် - ဘူမိဗေဒ သဘောတရားမှာ ဆိုရင် အလယ် မီးတောင်တန်းလို့ ခေါ်တာပေါ့။ တောင်သုံးလုံး ဝန်းသို မုံရွာထိ သွားတဲ့ နေရာပေါ့။ ဒါကို ကျနော်တို့ ကြေးစင်တောင်၊ လက်ပံတန်းတောင် ထိလည်း သွားပါတယ်။ ဒီ မျဉ်းကြောင်းကြီးနဲ့ ကပ်ပြီး ရှိနေတဲ့ နေရာ ဖြစ်တဲ့ အခါကျတော့ သယံဇာတ သဘောကတော့ ဖြစ်နိုင်ခြေ ကတော့ အတန်အသင့် ရှိပါတယ်။
ဒါပေမယ့် တခု ရှိတာကတော့ လုပ်ငန်းရဲ့ သဘော တရား အရ ရေရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့ လူကတော့ သူ့ရဲ့ အကျိုးအမြတ်နဲ့ ကိုက် မကိုက် ဆိုလိုတာကတော့ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ရဲ့ အခြေအနေ ဒါတွေ အားလုံးကို တွက်ဆပြီးတော့မှ ဘယ်လောက်ထိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ် ဆိုတာကို သူတို့ တွက်ဆရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ရှင့်။ နောက် ဒီ သတ္တု တူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လာရင် မြန်မာ ပြည်သူ လူထုမှာ စိုးရိမ် ကြောင့်ကြမှု ရှိပါတယ် ဆရာ။ ဆရာတို့လည်း မျက်မြင်တွေ့ရှိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ လက်ပံတောင်းတောင် ကိစ္စတို့ နောက် ကချင်ပြည်နယ်မှာ မိုင်းတွင်းတွေ ကိစ္စတို့ ဆိုတော့ ဒီကုမ္ပဏီကိုမှ ဘယ်လိုကြောင့် ရွေးပါလဲ။ ဒီကုမ္ပဏီကရော အရင့် အရင် သတ္တု တူးဖော်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဘာများ ကွာခြား ကောင်းမွန်မှု ရှိပါသလဲ ဆရာ။
ဦးစိုးသူရထွန်း။ ။ ကျနော်တို့ ဒီ အရင် မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ် ပါတီ ခေတ်မှာရော နောက် ကျနော်တို့ ပြီးခဲ့တဲ့ တပ်မတော် အစိုးရ ကာလ အစောပိုင်းတွေမှာရော တကယ့် နိုင်ငံတကာ ကုမ္ပဏီ အကြီးကြီးတွေ လာကြပါတယ်။ အိုင်ဗင်ဟိုတို့ Newmont တို့ ဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီကြီးတွေက ရှိတယ်။ အဲလို ကုမ္ပဏီကြီးတွေ မှန်သမျှက ပြည်သူလူထုရဲ့ နေထိုင်စားသောက်ရေး စားဝတ်နေရေးကို အရမ်းကို ဂရုစိုက်ကြပါတယ်။ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ၊ တခြား အချက်အလက်တွေ အမြဲတမ်း ပါပါတယ်။
အဲဒီ နောက်ပိုင်းမှာမှ ၁၉၉၄ သတ္တုတွင်း ဥပဒေရဲ့ နောက်ပိုင်းမှာမှ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျနော်တို့က လုပ်ငန်းက ဘယ်လိုလဲ ဆိုတော့ အထူးသဖြင့်တော့ ဒေသခံ သူဌေးတွေ ရှိတယ်။ နောက်တခါ အနီးအနားမှာ ရှိတဲ့ တရုတ် ယူနန်လောက်က တရုတ် ကုမ္ပဏီတွေ ဒီလူတွေ ဝင်လာတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့တွေက ခုန ပြောတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ အထူးသဖြင့် ပြည်သူလူထု အပေါ်မှာ ဂရုမစိုက်ခဲ့ကြတာတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။
အခု ဒီ PanAust ဆိုရင် သူက သြစတေးလျ လို့ ပြောပေမယ့် ကျနော်တို့ သိသလောက်တော့ တရုတ်နိုင်ငံကနေမှ အခြေခံခဲ့တဲ့ သူဌေးတွေ ပိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီဘဲ။ ဒါပေမယ့် သူ့ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေက ကျနော်တို့ နားမှာ ဆိုရင် အိမ်နီးချင်း လာအိုမှာလည်း ရှိတယ်၊ နောက် တောင်အာဖရိက ၊ တောင် အမေရိကနဲ့ တခြား ကမ္ဘာ့နေရာတွေမှာလည်း ရှိပြီးတော့ လုပ်ငန်းတွေက ထိုက်တန်တဲ့ ပြည်သူ အပေါ်မှာ ကြည့်တဲ့ သူတွေ၊ နောက်တခါ အခွန် အကောက်ကို မှန်မှန်ကန်ကန် ပေးတဲ့ သူတွေ၊ တိုင်းဒေသကြီး သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေရော အစိုးရရော ပေးတဲ့သူတွေလို့ ယုံကြည်တဲ့ အတွက် ကျနော်တို့က ပေးတာပါ။ မဟုတ်ရင်တော့ ကျနော်တို့က စောစောစီးစီး ကတည်းက ငြင်းလိုက်မှာပါ။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ အခု သြစတေးလျက ကုမ္ပဏီ ဆိုပေမယ့် တရုတ် ကုမ္ပဏီ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သတ္တု တူးဖော်ရေး သယံဇာတ တူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းမှာ စိတ်ဝင်စားတာမှာ တခြား နိုင်ငံတွေက ရောများ မရှိတော့ဘူးလားရှင့် ဆရာ။
ဦးစိုးသူရထွန်း။ ။ ရှိတယ်။ ရှိတယ်။ အခုလည်း သြစတေးလျ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့လည်း ဆက်ပြီး ညှိနှိုင်းနေတာ ရှိတယ်။ ပေးထားပြီးသားလည်း ရှိပါတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ပါရှင့်။ ဆရာ ဦးစိုးသူရထွန်း အထူးဘဲ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင့်။
(Unicode)
ဝနျးသိုနယျတဝိုကျ ရှှရှောမယ့ျ PanAust အကွောငျး လှှတျတောျ သယံဇာတ ကောျမတီ ဥက်ကဌနဲ့ မေးမွနျးခနျး
သောတရှငျမြားရှငျ အပတျစဉျ စီးပှားရေး အစီအစဉျကို တငျပွပေးပါမယျ။ ကမြ သိငျ်ဂ ီထိုကျပါ။ ဝနျသိုနယျတဝိုကျ မွေဧက ၁ သိနျး ၈သောငျးကြောျမှာ ရှှနေဲ့ သတ်တု စူးစမျးရှာဖှရေေး အတှကျ သွစတေးလြ PanAust ကုမ်ပဏီ လုပျပိုငျခှင့ျရခဲ့ပါတယျ။ ဘယျလို ပုံစံမြိုး လုပျပိုငျခှင့ျရထားပါသလဲ ဆိုတာကို ပွညျသူ့လှှတျတောျ သယံဇာတနဲ့ သဘာ၀ ပတျဝနျးကငြျ ထိနျးသိမျးရေးဆိုငျရာ ကောျမတီ ဥက်ကဌ ကှမျးခွံကုနျး လှှတျတောျအမတျ ဦးစိုးသူရထှနျးကို မေးမွနျးထားပါတယျ။ ဘူမိဗဒေ ပညာရှငျ တဦးလညျး ဖွဈတဲ့ လှှတျတောျ အမတျ ဦးစိုးသူရထှနျးကတော့ အခု PanAust လိုမြိုး အကွီးစား မိုငျးရှာဖှေ လုပျငနျးတှေ ပိုပွီး ခှင့ျပွုမယ့ျ မူဝါဒ အပွောငျးအလဲဖွဈတယျလို့ ဖွကွေားပါတယျ။
ဦးစိုးသူရထှနျး။ ။ ကနြောျတို့ရဲ့ မူဝါဒ အရတော့ လုပျငနျး အသေးလေးတှပေေါ့ အမြားကွီး ဖွဈခွငျးဟာ သဘာ၀ ပတျဝနျးကငြျကိုလညျး ပိုထိခိုကျတယျ။ ရရှေညျ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျတဲ့ သတ်တု ထုတျလုပျမှုနဲ့လညျး မကိုကျညီတဲ့ အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့ လုပျငနျး အကွီးကို ပို ဦးစားပေးပါတယျ။ အဲလို ပေးတဲ့ အခါမှာ တဆကျတညျး ပါလာတာကတော့ ဒသေခံ ပွညျသူတှနေဲ့ သကျဆိုငျရာ တိုငျးဒသေကွီးတှေ အတှကျကိုလညျး နညျးအမြိုးမြိုးနဲ့ သူတို့ကိုလညျး လုံလောကျတဲ့ အထောကျအပံ့တှေ ပေးဖို့တှတေို့ အခှနျအကောကျတှတေို့ ဝိုငျးပွီးတော့ စဉျးစားပေးကွပါတယျ။ အခုဟာကတော့ ကနြောျတို့ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈတှတှေငျးမှာ လုပျကှကျ ဘယျနှခုကို ဘယျအခြိနျမှာ ပေးမလဲ ဆိုတာတှေ အထိ ကနြောျတို့ဘကျကနေ ကောျမတီဘကျကနေ ပွောတဲ့ အတှကျကွောင့ျ ဝနျကွီး ဌာနဘကျက တခုပွီး တခု ကွိုးစားပွီး လုပျခဲ့တာမှာ အခု ဒါက စတငျပွီးတော့ ဒီကုမ်ပဏီကို စမျးသပျရှာဖှခှေင့ျ ပေးတဲ့ သဘောပါဘဲ ခငျဗြ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဒီလုပျပိုငျခှင့ျ ပေးတဲ့ အပေါျမှာ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ရော အစိုးရဘကျက တရားဝငျ ထုတျပွောတာမြိုး၊ အသိပေးတာမြိုး ဆရာတို့ သိထားပါသလား။
ဦးစိုးသူရထှနျး။ ။ အခုဟာက တိုငျးဒသေကွီး ပွညျနယျ အစိုးရကလညျး သိပွီးသားလညျး ဖွဈတယျ။ နောကျတခါ ကနြောျတို့တှလေညျး သိနတေယျ။ တခါ အမြိုးသား လှှတျတောျက ကနြောျတို့နဲ့ အလားတူ ကောျမတီလညျး ဒီကိစ်စတှကေို သသေခြောခြာ သိပါတယျ။ ဆိုလိုတာက ဒီအဆင့ျမှာ ပွညျသူလူထုကို တိုကျရိုကျ မပွောသေးတဲ့ အကွောငျးကတော့ တခုရှိပါတယျ။ စမျးသပျ ရှာဖှတေယျဆိုတာက ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျး ပွောရရငျ ပထမဆုံး ဆိုရငျ ဘူမိဗဒေ မွပေုံ ဆှဲရပါတယျ။ ဆှဲတယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ Geologic နညျး အရ တူကလေးနဲ့ ကြောကျကလေးတှကေို ထုပွီးတော့ နမူနာ ကောကျတယျပေါ့။
နောကျတခါ ခြောငျးတှေ မွောငျးတှရေဲ့ သဲတှေ နုနျးတှေ အနအေထားတှေ ကွည့ျပွီး သူတို့ မွနေမူနာ ကောကျတာတှေ ရှိပါတယျ။ အဲလို ကောကျပွီးတော့မှ ဓာတျခှဲခနျးထဲမှာ စမျးပွီးတော့မှ အဲလောကျကယြျတဲ့ ဧရိယာ ကွီးကနေ ကဉြျးယူလိုကျပါတယျ။ အကွမျးဖဉြျး ပွောရငျ အခု ၁ သိနျးကြောျ ဆိုရငျ နောကျနှဈမှာ အဲဒီ ၁ သိနျးလောကျက ပွုတျသှားပွီး နောကျက အစှနျးထှကျဘဲ ကနြျတော့မယ့ျ သဘောပါ။ လြှော့ လြှော့ပွီးတော့ သှားပါတယျ။ အဲဒီ အဆင့ျမှာ သဘာ၀ ပတျဝနျးကငြျကိုရော လူမှု ပတျဝနျးကငြျကိုရော ဘာမှ ထိခိုကျမှု မရှိသေးတဲ့ ကာလလညျး ဖွဈတယျ။ ဒသေရဲ့ စီးပှားရေးနဲ့လညျး တိုကျရိုကျ ဘာမှ ထိခိုကျမှု မရှိသေးတဲ့ ကာလ ဖွဈတော့ ဒီ ရှာဖှရေေး ကာလမှာတော့ ဒီ လူတှကေို အမြားကွီး ပွောလေ့ မရှိပါဘူး။ သူ့ရဲ့ မူရငျး လုပျငနျးစဉျရဲ့ ပုံစံက ဒီတိုငျးပါဘဲ ခငျဗြ။ သူက ဒီဟာကွီး အားလုံး တခုလုံးကို ထုတျလုပျလို့လညျး မရပါဘူး။ ထုတျလုပျနိုငျမှာလညျး မဟုတျပါဘူး ခငျဗြ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ အခု ဒီကုမ်ပဏီက စပွီးတော့ ရှာဖှပွေီ ဆိုတော့ တကယျလို့ တှေ့လာရငျရော သူတို့ကိုဘဲ လုပျပိုငျခှင့ျ ပေးရမှာပေါ့နောျ ဆရာ။ ဟုတျပါသလားရှင့ျ။
ဦးစိုးသူရထှနျး။ ။ ဟုတျပါတယျ။ သဘာ၀ ကတော့ ဒီတိုငျးပါဘဲ။ ဘာကွောင့ျလဲ ဆိုတော့ ရှာဖှတေဲ့ အဆင့ျ ပွီးလို့ ရှိရငျ ဖွဈနိုငျခွေ လေ့လာတဲ့ အဆင့ျပေါ့ အဲဒီကရြငျတော့ နညျးနညျးလေး မွင့ျသှားပွီ။ သူက သူ့ရဲ့ သတ်တု ရှိနိုငျမယျဆိုတဲ့ Target ပေါ့ ဘယျနရောမှာ ရှိမယျဆိုတာကိုလညျး သူတို့သိလာပွီ။ နရော ကဉြျးကဉြျးလေးလညျး ဖွဈသှားပွီ။ အဲဒီမှာ သူတို့က ဒီမှာ အစမျးတှငျးတှတေူးတာတှတေို့ ဒီထကျပိုပွီးတော့ ဘူမိရူပနဲ့ တိုငျးတာတာတို့ ဒါတှေ ပါလာပါလိမ့ျမယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဆိုတော့ ဆရာလညျး ဘူမိဗဒေ ပညာရှငျ တယောကျ ဖွဈပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီဒသေဟာ ဘယျလောကျထိ ရှာဖှနေတေဲ့ သတ်တုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ကွှယျ၀ ပါသလဲရှင့ျ။ ဘယျလောကျ အလားအလာ ကောငျးပါလဲ ဆရာ။
ဦးစိုးသူရထှနျး။ ။ အလားအလာ ကတော့ ရှိတာ သခြောပါတယျ။ ဘာလို့လညျး ဆိုတော့ ဝနျးသိုက ကနြောျတို့ရဲ့ မီးတောငျ - ဘူမိဗဒေ သဘောတရားမှာ ဆိုရငျ အလယျ မီးတောငျတနျးလို့ ခေါျတာပေါ့။ တောငျသုံးလုံး ဝနျးသို မုံရှာထိ သှားတဲ့ နရောပေါ့။ ဒါကို ကနြောျတို့ ကွေးစငျတောငျ၊ လကျပံတနျးတောငျ ထိလညျး သှားပါတယျ။ ဒီ မဉြျးကွောငျးကွီးနဲ့ ကပျပွီး ရှိနတေဲ့ နရော ဖွဈတဲ့ အခါကတြော့ သယံဇာတ သဘောကတော့ ဖွဈနိုငျခွေ ကတော့ အတနျအသင့ျ ရှိပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျ တခု ရှိတာကတော့ လုပျငနျးရဲ့ သဘော တရား အရ ရရှေညျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံတဲ့ လူကတော့ သူ့ရဲ့ အကြိုးအမွတျနဲ့ ကိုကျ မကိုကျ ဆိုလိုတာကတော့ ကမ်ဘာ့ဈေးကှကျရဲ့ အခွအေနေ ဒါတှေ အားလုံးကို တှကျဆပွီးတော့မှ ဘယျလောကျထိ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမယျ ဆိုတာကို သူတို့ တှကျဆရမှာ ဖွဈပါတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဟုတျကဲ့ရှင့ျ။ နောကျ ဒီ သတ်တု တူးဖောျရေး လုပျငနျးတှနေဲ့ ပတျသကျလာရငျ မွနျမာ ပွညျသူ လူထုမှာ စိုးရိမျ ကွောင့ျကွမှု ရှိပါတယျ ဆရာ။ ဆရာတို့လညျး မကြျမွငျတှေ့ရှိပွီး ဖွဈပါတယျ။ ဒီ လကျပံတောငျးတောငျ ကိစ်စတို့ နောကျ ကခငြျပွညျနယျမှာ မိုငျးတှငျးတှေ ကိစ်စတို့ ဆိုတော့ ဒီကုမ်ပဏီကိုမှ ဘယျလိုကွောင့ျ ရှေးပါလဲ။ ဒီကုမ်ပဏီကရော အရင့ျ အရငျ သတ်တု တူးဖောျတဲ့ လုပျငနျးတှနေဲ့ ဘာမြား ကှာခွား ကောငျးမှနျမှု ရှိပါသလဲ ဆရာ။
ဦးစိုးသူရထှနျး။ ။ ကနြောျတို့ ဒီ အရငျ မွနျမာ့ ဆိုရှယျလဈ လမျးစဉျ ပါတီ ခတျေမှာရော နောကျ ကနြောျတို့ ပွီးခဲ့တဲ့ တပျမတောျ အစိုးရ ကာလ အစောပိုငျးတှမှောရော တကယ့ျ နိုငျငံတကာ ကုမ်ပဏီ အကွီးကွီးတှေ လာကွပါတယျ။ အိုငျဗငျဟိုတို့ Newmont တို့ ဆိုတဲ့ ကုမ်ပဏီကွီးတှကေ ရှိတယျ။ အဲလို ကုမ်ပဏီကွီးတှေ မှနျသမြှက ပွညျသူလူထုရဲ့ နထေိုငျစားသောကျရေး စားဝတျနရေေးကို အရမျးကို ဂရုစိုကျကွပါတယျ။ ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုတှေ၊ တခွား အခကြျအလကျတှေ အမွဲတမျး ပါပါတယျ။
အဲဒီ နောကျပိုငျးမှာမှ ၁၉၉၄ သတ်တုတှငျး ဥပဒရေဲ့ နောကျပိုငျးမှာမှ တဖွညျးဖွညျးနဲ့ ကနြောျတို့က လုပျငနျးက ဘယျလိုလဲ ဆိုတော့ အထူးသဖွင့ျတော့ ဒသေခံ သူဌေးတှေ ရှိတယျ။ နောကျတခါ အနီးအနားမှာ ရှိတဲ့ တရုတျ ယူနနျလောကျက တရုတျ ကုမ်ပဏီတှေ ဒီလူတှေ ဝငျလာတဲ့ အခါကတြော့ သူတို့တှကေ ခုန ပွောတဲ့ အရေးကွီးတဲ့ အစိတျအပိုငျးတှေ အထူးသဖွင့ျ ပွညျသူလူထု အပေါျမှာ ဂရုမစိုကျခဲ့ကွတာတှေ အမြားကွီး ရှိပါတယျ။
အခု ဒီ PanAust ဆိုရငျ သူက သွစတေးလြ လို့ ပွောပမေယ့ျ ကနြောျတို့ သိသလောကျတော့ တရုတျနိုငျငံကနမှေ အခွခေံခဲ့တဲ့ သူဌေးတှေ ပိုငျတဲ့ ကုမ်ပဏီဘဲ။ ဒါပမေယ့ျ သူ့ရဲ့ လုပျငနျးတှကေ ကနြောျတို့ နားမှာ ဆိုရငျ အိမျနီးခငြျး လာအိုမှာလညျး ရှိတယျ၊ နောကျ တောငျအာဖရိက ၊ တောငျ အမရေိကနဲ့ တခွား ကမ်ဘာ့နရောတှမှောလညျး ရှိပွီးတော့ လုပျငနျးတှကေ ထိုကျတနျတဲ့ ပွညျသူ အပေါျမှာ ကွည့ျတဲ့ သူတှေ၊ နောကျတခါ အခှနျ အကောကျကို မှနျမှနျကနျကနျ ပေးတဲ့ သူတှေ၊ တိုငျးဒသေကွီး သကျဆိုငျရာ နယျမွရေော အစိုးရရော ပေးတဲ့သူတှလေို့ ယုံကွညျတဲ့ အတှကျ ကနြောျတို့က ပေးတာပါ။ မဟုတျရငျတော့ ကနြောျတို့က စောစောစီးစီး ကတညျးက ငွငျးလိုကျမှာပါ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ အခု သွစတေးလကြ ကုမ်ပဏီ ဆိုပမေယ့ျ တရုတျ ကုမ်ပဏီ ဖွဈနပေါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ သတ်တု တူးဖောျရေး သယံဇာတ တူးဖောျရေးလုပျငနျးမှာ စိတျဝငျစားတာမှာ တခွား နိုငျငံတှကေ ရောမြား မရှိတော့ဘူးလားရှင့ျ ဆရာ။
ဦးစိုးသူရထှနျး။ ။ ရှိတယျ။ ရှိတယျ။ အခုလညျး သွစတေးလြ ကုမ်ပဏီတှနေဲ့လညျး ဆကျပွီး ညှိနှိုငျးနတော ရှိတယျ။ ပေးထားပွီးသားလညျး ရှိပါတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဟုတျကဲ့ပါရှင့ျ။ ဆရာ ဦးစိုးသူရထှနျး အထူးဘဲ ကြေးဇူးတငျပါတယျရှင့ျ။
