= =[[ Zawgyi ]]= =
လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ ကြီးထွားလာနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးမလာခင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက ဝိုင်းဝန်းဖြေရှင်းကြဖို့ ဒီသီတင်းပတ်ကုန် တာဝန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးတော့မယ့် ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် ကတိုက်တွန်းလိုက်ကြောင်း အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးက ပြောပါတယ်။
“ချင်းပြည်နယ်အပြင် စစ်ကိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းတွေမှာ မကြာခင်သီတင်းပတ်တွေ အတွင်း လုံခြုံရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနဲ့ လူ့အခွင့်ရေးအခြေနေတွေ ဆိုးရွားလာနေပြီး၊ သတင်းတွေအရ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ (စစ်တပ်ရဲ့) နယ်မြေရှင်းလင်းရေးကာလမှာ ကြုံခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်မျိုးတွေ ရှိနေပါတယ်။” လို့ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener ရဲ့ ပြောကြားချက်ကို နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂရုံးချုပ်က သောကြာနေ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲအတွင်း အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ လက်ထောက်ပြောခွင့်ရ Farhan Haq ကပြောဆိုသွားတာပါ။
ဒေသတွင်းမှာ စစ်တပ်က အင်အားတိုးချနေတဲ့အတွက် ပဋိပက္ခတွေ ပြင်းထန်လာမယ့် အလားအလာတွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခြေအနေတွေ ဒီထက်ပိုဆိုးမလာခင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းဝိုင်းက တညီတညွတ်ထည်း အကာကွယ်ပေးကြဖို့လည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပေါ်ပေါက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတွေကို ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဒီပြဿနာအတွက် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့စည်းအားလုံးပါဝင်တဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ ဖြေရှားဖို့လည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ တိုက်တွန်းချက် ထွက်မလာခင် သောကြာနေ့ အစောပိုင်းမှာပဲ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ တင်းမာမှုတွေ ကြီးထွားနေတဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ထန်တလန်မြို့မှာ မီးလောင်မှုကြောင့် နေအိမ်၊ အဆောက်အဦး အများအပြား ပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။ ဒေသခံ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ မြို့ခံတွေကတော့ မီးလောင်မှုဟာ စစ်တပ်ရဲ့ လက်ချက်လို့ စွပ်စွဲထားပြီး၊ စစ်ကောင်စီ ဖက်ကတော့ လတ်တလော တုံ့ပြန်တာ မတွေ့သေးပါဘူး။
မီးလောင်မှုကြောင့် ဗြိတိန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာ ပရဟိတ အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ Save the Children အဖွဲ့ရဲ့ ရုံးအပါအဝင် နေအိမ်၊ အဆောက်အဦး ၁၀၀ ထက်မနည်း ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်းလည်း ဒီအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ (CHRO) ကလည်း ချင်းပြည်နယ်မှာ အခြေအနေတွေ ဆိုးရွားလာနေတဲ့အပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်းနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက အရေးပေါ် အစည်းအဝေး ကျင်းပပြီး မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
= ={{ Unicode }}= =
မွနျမာ့အရေး နိုငျငံတကာ အခြိနျမီဖွရှေငျးဖို့ ကုလအထူးကိုယျစားလှယျ ထပျမံသတိပေး
လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှေ ကွီးထှားလာနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးမလာခငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက ဝိုငျးဝနျးဖွရှေငျးကွဖို့ ဒီသီတငျးပတျကုနျ တာဝနျသကျတမျး ကုနျဆုံးတော့မယ့ျ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ ကတိုကျတှနျးလိုကျကွောငျး အတှငျးရေးမှူးခြုပျရုံးက ပွောပါတယျ။
“ခငြျးပွညျနယျအပွငျ စဈကိုငျးနဲ့ မကှေးတိုငျးတှမှော မကွာခငျသီတငျးပတျတှေ အတှငျး လုံခွုံရေး၊ လူသားခငြျးစာနာမှုနဲ့ လူ့အခှင့ျရေးအခွနေတှေေ ဆိုးရှားလာနပွေီး၊ သတငျးတှအေရ ၂၀၁၇ ခုနှဈ ရခိုငျပွညျနယျမှာ (စဈတပျရဲ့) နယျမွရှေငျးလငျးရေးကာလမှာ ကွုံခဲ့ရတဲ့ ဖွဈရပျမြိုးတှေ ရှိနပေါတယျ။” လို့ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener ရဲ့ ပွောကွားခကြျကို နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂရုံးခြုပျက သောကွာနေ့ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲအတှငျး အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ လကျထောကျပွောခှင့ျရ Farhan Haq ကပွောဆိုသှားတာပါ။
ဒသေတှငျးမှာ စဈတပျက အငျအားတိုးခနြတေဲ့အတှကျ ပဋိပက်ခတှေ ပွငျးထနျလာမယ့ျ အလားအလာတှေ ရှိနတေယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး အခွအေနတှေေ ဒီထကျပိုဆိုးမလာခငျ နိုငျငံတကာအသိုငျးဝိုငျးက တညီတညှတျထညျး အကာကှယျပေးကွဖို့လညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ပေါျပေါကျနတေဲ့ နိုငျငံရေး အကပြျအတညျးတှကေို ညှိနှိုငျးဖွရှေငျးဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။ ဒီပွူနာအတှကျ သကျဆိုငျရာ အဖှဲ့စညျးအားလုံးပါဝငျတဲ့ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးမှုတှနေဲ့ ဖွရှေားဖို့လညျး တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂ အထူးကိုယျစားလှယျရဲ့ တိုကျတှနျးခကြျ ထှကျမလာခငျ သောကွာနေ့ အစောပိုငျးမှာပဲ ပဋိပက်ခတှနေဲ့ တငျးမာမှုတှေ ကွီးထှားနတေဲ့ ခငြျးပွညျနယျက ထနျတလနျမွို့မှာ မီးလောငျမှုကွောင့ျ နအေိမျ၊ အဆောကျအဦး အမြားအပွား ပကြျစီးခဲ့ပါတယျ။ ဒသေခံ ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှနေဲ့ မွို့ခံတှကေတော့ မီးလောငျမှုဟာ စဈတပျရဲ့ လကျခကြျလို့ စှပျစှဲထားပွီး၊ စဈကောငျစီ ဖကျကတော့ လတျတလော တုံ့ပွနျတာ မတှေ့သေးပါဘူး။
မီးလောငျမှုကွောင့ျ ဗွိတိနျအခွစေိုကျ နိုငျငံတကာ ပရဟိတ အဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ Save the Children အဖှဲ့ရဲ့ ရုံးအပါအဝငျ နအေိမျ၊ အဆောကျအဦး ၁၀၀ ထကျမနညျး ပကြျစီးခဲ့ရကွောငျးလညျး ဒီအဖှဲ့က သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ (CHRO) ကလညျး ခငြျးပွညျနယျမှာ အခွအေနတှေေ ဆိုးရှားလာနတေဲ့အပေါျ စိုးရိမျကွောငျးနဲ့ ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီက အရေးပေါျ အစညျးအဝေး ကငြျးပပွီး မွနျမာ့အရေး ဆှေးနှေးဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
