{{Zawgyi/Unicode}}
တရုတ်နိုင်ငံထဲဝင်မယ့် မြန်မာကုန်ကားတစီးကို COVID ရောဂါစစ်ဆေးမှုအတွက် တရုတ်ယွမ်ငွေ ၂,၀၀၀ ကျော် တိုးမြှင့်ပေးဆောင်ရမယ်လို့ ယူနန်ပြည်နယ်၊ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေက ဧပြီလ ၂၁ ရက်မှာ သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ် မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အဓိကကျတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်ထဲမှာ COVID ကာကွယ်ရေး ကန့်သတ်ချက်တွေ ပိုများလာတာကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုဟာ လုံးဝရပ်တန့်သလောက် ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုရန်နိုင်ကပြောပြထားပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ် မူဆယ်မြို့ကနေ တရုတ်နိုင်ငံကိုဝင်မယ့် ယာဉ်မောင်းနဲ့ ကုန်စည်တွေအားလုံး COVID စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုလုပ်နေရပြီး ကုန်ကားတစ်စီးကို တရုတ်ယွမ်ငွေ ၂,၁၀၀ ၊ မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ ၄၆၀,၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခကို ပေးဆောင်ရမယ်လို့ ယူနန်ပြည်နယ် ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးဌာနက ဧပြီလ ၂၁ ရက်က ထပ်မံထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါဟာ ဒီရက်ပိုင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကုန်ကားတစီးကို ယွမ်ငွေ ၁,၈၀၀ ပေးဆောင်ရမယ်ဆိုတဲ့ နှုန်းထားထက် ပိုပြီး တိုးမြှင့်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့အတွက် အထားမခံတဲ့ အသီးအနှံကလွဲလို့ ဆန်နဲ့ တခြားကုန်ပစ္စည်းတွေ အားလုံးကို မြန်မာဘက်က တင်ပို့တာ မရှိတော့ကြောင်း မူဆယ်-နမ့်ခမ်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အသင်းသားတဦးဖြစ်တဲ့ ဦးမင်းသိန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“၂၁ ရက်ကစပြီး ၂,၁၀၀ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ ၂,၁၀၀ ဆိုတော့ ၄၄၀,၀၀၀၊ ၄၆၀,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်၊ ပြောရရင် စရိတ်တွေ တအားတက်သွားတော့ ဖရဲသီးကားတွေက မကိုက်တော့ဘူး၊ မနေ့ကဆိုရင် မူဆယ်မြို့ထဲမှာ အလကားပေးနေရတယ်။ မနေ့က ဝေနေတဲ့ကားဆိုရင် ကုန်သည်က ထွက်ပြေးသွားပြီ၊ ကားခလည်း မရှင်းနိုင်ဘူး။ ကားသမားကတော့ ကုန်ပြန်တင်ရမယ်၊ အဲဒါကြောင့် အလကားပေးပြီးတော့ သူ့ကားကို ခါလီလုပ်ပစ်လိုက်တာ။ အဲလောက်ထိ အခြေအနေ ဆိုးသွားတယ်။ ၉၅% လောက် ပိတ်သွားပြီ ၅% လောက်ပဲ သွားတော့တယ် အခု။”
တရုတ်ပြည်ကို ပုံမှန်တင်ပို့နေတဲ့ ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲကို မူဆယ် ဆန်ဂိုထောင်တွေမှာ သိမ်းထားရပြီး မြန်မာ-တရုတ် ကုန်သွယ်ရေး ပုံမှန်အခြေအနေပြန်ဖြစ်မှပဲ တင်ပို့တော့မယ်လို့ ဆန်ကုန်သည်တချို့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
မူဆယ်မြို့နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ဂေါင်မြို့တွေမှာ COVID ရောဂါကူးစက်မှုက နေ့တိုင်းရှိနေပြီး စိုးရိမ်ရတဲ့အခြေအနေကြောင့် ယူနန်ပြည်နယ် တာဝန်ရှိသူတွေက အသွားအလာ အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်လိုက်တာပါ။ ဒါကြောင့် တရုတ်ဘက်က ကုန်တွေလည်း မြန်မာပြည်ထဲ ဝင်လာတာ ရပ်သွားပါတယ်။
“သူတို့ဆီက လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း၊ စားကုန်သောက်ကုန်ပစ္စည်း၊ စက်မှုပစ္စည်း ပြီးတော့ ဓာတ်မြေဩဇာ ဒါတွေ လုံးဝရပ်သွားပြီ။ အဝင်မရှိဘူး။ ရွှေလီတံတားပိတ်ထားတာကိုး၊ ဒီဘက်လာလို့မရဘူး မန်ဝိန်းပေါက်က။ ကျင်စန်းကျော့ကလည်း အထွက်မရဘူး။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စဖြစ်တဲ့ ၂၀၂၀ မတ်လကုန်ကစလို့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က ချမှတ်တဲ့ စည်းကမ်းတွေနဲ့ မြန်မာ-တရုတ်ကုန်သွယ်ရေး လုပ်နေရတာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့အတွက် မူဆယ်မြို့မှာပါ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုတွေ အခုနှစ် မတ်လကစလို့ ရှိလာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်တယ်လို့ ကုန်သည်တွေမြင်ပါတယ်။
ဧပြီ ၂၂ ရက် ကြာသပတေးနေ့ မနက်ပိုင်းကလည်း မူဆယ်မြို့ပေါ်မှာ အသေးစား ပေါက်ကွဲမှု တနေရာထဲမှာပဲ ၃ ခါ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပေါက်ကွဲတာမှန်ပေမဲ့ မြို့ပေါ်မှာတော့ အသွားအလာ ပုံမှန်ရှိနေကြောင်း မူဆယ်ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေး လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး တာဝန်ယူထားတဲ့ ဦးမောင်မောင်သန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ သိရသလောက်တော့ တစ်လုံးပဲဗျ၊ နာရီစင်နားမှာလေ၊ ရဲကင်းရဲ့ သဲအိတ်ထဲကိုပေါ့။ အသံမိုင်းပါ ထိခိုက်ခြင်းမရှိဘူး။ နာရီစင်ဆိုတာ မြို့လည်ခေါင်ပေါ့၊ ကုန်စည်သွားတဲ့လမ်းကြောင်းနဲ့ မဆိုင်ဘူးပေါ့၊ ဒါပေမဲ့ အသံမိုင်းလည်းဖြစ်တယ်၊ သိပ်လည်းမပြင်းထန်သည့်အတွက်ကြောင့် ပုံမှန်ပါပဲ သွားလာမှုက။”
မူဆယ်နယ်စပ်ကနေ မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု ပမာဏက ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း ၄,၈၀၀ ကျော်ရှိခဲ့တယ်လို့ မြန်မာကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ဆန်နဲ့ ရေနဲ့ရေထွက်ပစ္စည်းကုန်တွေကို တရုတ်နိုင်ငံကို အဓိက တင်ပို့နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်တဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် ဒီနှစ် ကုန်သွယ်မှုပမာဏက အများကြီး ကျဆင်းသွားနိုင်တယ်လို့ ကုန်သွယ်ရေးလေ့လာသူတွေက ခန့်မှန်းနေကြပါတယ်။
..................................
{{Unicode}}
တရုတျနိုငျငံထဲဝငျမယ့ျ မွနျမာကုနျကားတစီးကို COVID ရောဂါစဈဆေးမှုအတှကျ တရုတျယှမျငှေ ၂,၀၀၀ ကြောျ တိုးမွှင့ျပေးဆောငျရမယျလို့ ယူနနျပွညျနယျ၊ ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှကေ ဧပွီလ ၂၁ ရကျမှာ သတျမှတျခဲ့ပါတယျ။ တရုတျ မွနျမာ နယျစပျကုနျသှယျရေး အဓိကကတြဲ့ တရုတျနိုငျငံ ယူနနျပွညျနယျထဲမှာ COVID ကာကှယျရေး ကန့ျသတျခကြျတှေ ပိုမြားလာတာကွောင့ျ နှဈနိုငျငံ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုဟာ လုံးဝရပျတန့ျသလောကျ ဖွဈသှားပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုရနျနိုငျကပွောပွထားပါတယျ။
ရှမျးပွညျနယျ မူဆယျမွို့ကနေ တရုတျနိုငျငံကိုဝငျမယ့ျ ယာဉျမောငျးနဲ့ ကုနျစညျတှအေားလုံး COVID စမျးသပျစဈဆေးမှုလုပျနရေပွီး ကုနျကားတဈစီးကို တရုတျယှမျငှေ ၂,၁၀၀ ၊ မွနျမာကပြျငှနေဲ့ ၄၆၀,၀၀၀ ကြောျရှိတဲ့ စမျးသပျစဈဆေးခကို ပေးဆောငျရမယျလို့ ယူနနျပွညျနယျ ကိုဗဈရောဂါ ကာကှယျ ထိနျးခြုပျရေးဌာနက ဧပွီလ ၂၁ ရကျက ထပျမံထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
ဒါဟာ ဒီရကျပိုငျး ထုတျပွနျခဲ့တဲ့ ကုနျကားတစီးကို ယှမျငှေ ၁,၈၀၀ ပေးဆောငျရမယျဆိုတဲ့ နှုနျးထားထကျ ပိုပွီး တိုးမွှင့ျလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
ဒီလိုထုတျပွနျလိုကျတဲ့အတှကျ အထားမခံတဲ့ အသီးအနှံကလှဲလို့ ဆနျနဲ့ တခွားကုနျပစ်စညျးတှေ အားလုံးကို မွနျမာဘကျက တငျပို့တာ မရှိတော့ကွောငျး မူဆယျ-နမ့ျခမျး နယျစပျကုနျသှယျရေး အသငျးသားတဦးဖွဈတဲ့ ဦးမငျးသိနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“၂၁ ရကျကစပွီး ၂,၁၀၀ သတျမှတျလိုကျတယျ။ ၂,၁၀၀ ဆိုတော့ ၄၄၀,၀၀၀၊ ၄၆၀,၀၀၀ လောကျရှိတယျ၊ ပွောရရငျ စရိတျတှေ တအားတကျသှားတော့ ဖရဲသီးကားတှကေ မကိုကျတော့ဘူး၊ မနေ့ကဆိုရငျ မူဆယျမွို့ထဲမှာ အလကားပေးနရေတယျ။ မနေ့က ဝနေတေဲ့ကားဆိုရငျ ကုနျသညျက ထှကျပွေးသှားပွီ၊ ကားခလညျး မရှငျးနိုငျဘူး။ ကားသမားကတော့ ကုနျပွနျတငျရမယျ၊ အဲဒါကွောင့ျ အလကားပေးပွီးတော့ သူ့ကားကို ခါလီလုပျပဈလိုကျတာ။ အဲလောကျထိ အခွအေနေ ဆိုးသှားတယျ။ ၉၅% လောကျ ပိတျသှားပွီ ၅% လောကျပဲ သှားတော့တယျ အခု။”
တရုတျပွညျကို ပုံမှနျတငျပို့နတေဲ့ ဆနျနဲ့ ဆနျကှဲကို မူဆယျ ဆနျဂိုထောငျတှမှော သိမျးထားရပွီး မွနျမာ-တရုတျ ကုနျသှယျရေး ပုံမှနျအခွအေနပွေနျဖွဈမှပဲ တငျပို့တော့မယျလို့ ဆနျကုနျသညျတခြို့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
မူဆယျမွို့နဲ့ ထိစပျနတေဲ့ တရုတျနိုငျငံ ရှှလေီနဲ့ ကယြျဂေါငျမွို့တှမှော COVID ရောဂါကူးစကျမှုက နေ့တိုငျးရှိနပွေီး စိုးရိမျရတဲ့အခွအေနကွေောင့ျ ယူနနျပွညျနယျ တာဝနျရှိသူတှကေ အသှားအလာ အကန့ျအသတျမရှိ ပိတျလိုကျတာပါ။ ဒါကွောင့ျ တရုတျဘကျက ကုနျတှလေညျး မွနျမာပွညျထဲ ဝငျလာတာ ရပျသှားပါတယျ။
“သူတို့ဆီက လြှပျစဈပစ်စညျး၊ ဆောကျလုပျရေးပစ်စညျး၊ စားကုနျသောကျကုနျပစ်စညျး၊ စကျမှုပစ်စညျး ပွီးတော့ ဓာတျမွေဩဇာ ဒါတှေ လုံးဝရပျသှားပွီ။ အဝငျမရှိဘူး။ ရှှလေီတံတားပိတျထားတာကိုး၊ ဒီဘကျလာလို့မရဘူး မနျဝိနျးပေါကျက။ ကငြျစနျးကြော့ကလညျး အထှကျမရဘူး။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ စဖွဈတဲ့ ၂၀၂၀ မတျလကုနျကစလို့ တရုတျနိုငျငံဘကျက ခမြှတျတဲ့ စညျးကမျးတှနေဲ့ မွနျမာ-တရုတျကုနျသှယျရေး လုပျနရေတာဖွဈပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့အတှကျ မူဆယျမွို့မှာပါ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွမှုတှေ အခုနှဈ မတျလကစလို့ ရှိလာခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ မတညျမငွိမျဖွဈနတေဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျ နှဈနိုငျငံကုနျသှယျရေးအပေါျ သကျရောကျမှုရှိနိုငျတယျလို့ ကုနျသညျတှမွေငျပါတယျ။
ဧပွီ ၂၂ ရကျ ကွာသပတေးနေ့ မနကျပိုငျးကလညျး မူဆယျမွို့ပေါျမှာ အသေးစား ပေါကျကှဲမှု တနရောထဲမှာပဲ ၃ ခါ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ပေါကျကှဲတာမှနျပမေဲ့ မွို့ပေါျမှာတော့ အသှားအလာ ပုံမှနျရှိနကွေောငျး မူဆယျခရိုငျအုပျခြုပျရေး လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူး တာဝနျယူထားတဲ့ ဦးမောငျမောငျသနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ သိရသလောကျတော့ တဈလုံးပဲဗြ၊ နာရီစငျနားမှာလေ၊ ရဲကငျးရဲ့ သဲအိတျထဲကိုပေါ့။ အသံမိုငျးပါ ထိခိုကျခွငျးမရှိဘူး။ နာရီစငျဆိုတာ မွို့လညျခေါငျပေါ့၊ ကုနျစညျသှားတဲ့လမျးကွောငျးနဲ့ မဆိုငျဘူးပေါ့၊ ဒါပမေဲ့ အသံမိုငျးလညျးဖွဈတယျ၊ သိပျလညျးမပွငျးထနျသည့ျအတှကျကွောင့ျ ပုံမှနျပါပဲ သှားလာမှုက။”
မူဆယျနယျစပျကနေ မွနျမာ-တရုတျ နှဈနိုငျငံကုနျသှယျမှု ပမာဏက ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျးပေါငျး ၄,၈၀၀ ကြောျရှိခဲ့တယျလို့ မွနျမာကုနျသှယျရေးဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဘကျက ဆနျနဲ့ ရနေဲ့ရထှေကျပစ်စညျးကုနျတှကေို တရုတျနိုငျငံကို အဓိက တငျပို့နတောဖွဈပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါနဲ့ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျတဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျ ဒီနှဈ ကုနျသှယျမှုပမာဏက အမြားကွီး ကဆြငျးသှားနိုငျတယျလို့ ကုနျသှယျရေးလေ့လာသူတှကေ ခန့ျမှနျးနကွေပါတယျ။
