(Zawgyi/Unicode)
တရုတ်နိုင်ငံထုတ် ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ဆေးတွေကို ပြည်တွင်းမှာ ဦးစားပေးအသုတ်အလိုက် စတင်ထိုးနှံပေးနေပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်နှုန်းနဲ့ သေဆုံးသူဦးရေ တိုးနေတဲ့ ကပ်ရောဂါ တတိယလှိုင်းကာလမှာ လူတိုင်းကာကွယ်ဆေးထိုးနှံနိုင်ဖို့ကိုလည်း လိုလားနေကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို အလိမ္မာပြောပြပါမယ်။
ပြည်တွင်းကပ်ရောဂါ တတိယလှိုင်းမှာ ရောဂါကူးစက်ခံရသူနဲ့ သေဆုံးသူဦးရေ အဆမတန်မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးမှာ အခက်အခဲတွေရှိခဲ့တာပါ။ နေ့စဉ်သေဆုံးသူဦးရေ ထောင်ချီတယ်လို့ ခန့်မှန်းထားရာကနေ အခု ဩဂုတ်လဒုတိယပတ်ကစပြီး သေဆုံးနှုန်းလျော့ကျလာပြီလို့ ရောဂါတိုက်ဖျက်ရာမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ဆေးကို လူတိုင်းထိုးနှံနိုင်ဖို့အတွက် ကြိုးပမ်းလာကြပါတယ်။
အခုလက်ရှိအချိန်မှာတော့ တရုတ်နိုင်ငံထုတ် Sinopharm ကာကွယ်ဆေးကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထိုးနှံပေးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ရောဂါကြောင့် ဖြစ်ပွားသေဆုံးမှုတွေကို လျှော့ချနိုင်ဖို့အတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးရမယ့်အလှည့်မှာ ပါဝင်သူတိုင်း ထိုးနှံကြဖို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက MRTV နဲ့ အင်တာဗျူးမှာ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
"အခု ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေကို ကျမတို့အနေနဲ့ ပြည်သူလူထုတွေကို ဦးတည်အုပ်စုအလိုက် ထိုးနှံပေးနေပါတယ်။ တနေ့ကို ပျမ်းမျှအားဖြင့် တသိန်းခွဲထိုးနှံပေးပါတယ်။ ကျမတို့ထိုးတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတိုင်းသည် WHO ကနေ အရေးပေါ်အသုံးပြုခွင့်ပေးတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးရဲ့ စိတ်ချရမှု၊ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု၊ ထိရောက်မှုဟာဆိုရင် အံ့မခန်းဖြစ်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးတွေသည် ၇၀ နဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ကာကွယ်မှုပေးပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရ လှူတာသည် Sinopharm (Beijing) ဖြစ်ပါတယ်။ ကျမတို့ဝယ်တာလည်း Sinopharm (Beijing) ဖြစ်ပါတယ်။ Sinopharm (Beijing) သည် WHO ရဲ့ အသိအမှတ်ပြုဆေး ဖြစ်ပါတယ်။"
ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့အတွက် ဦးစားပေးအဆင့်အလိုက် သတ်မှတ်ထားပြီး ဒီထဲမှာ အသက် ၆၅ နှစ်အထက်ရှိသူတွေ၊ အစိုးရရုံးဝန်ထမ်းတွေနဲ့ သံဃာတော်တွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ အခုတခေါက် ထိုးနှံပေးနေတဲ့ Sinopharm ကာကွယ်ဆေးကို ပထမအကြိမ်ထိုးနှံထားတဲ့ ဆရာတော်တပါးကတော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးနေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ အားနည်းချက်တွေရှိနေတယ်လို့ မိန့်ပါတယ်။
"သံဃာတော်များကို ဦးစားပေးပြီးတော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးတယ်။ ဆေးထိုးတဲ့အပေါ်မှာ ဆေးထိုးပြီးကြောင်းဆိုတဲ့ စာရွက်လေးလည်းမပေးဘူး ထန်းတပင်မြို့နယ်မှာ။ ဘယ်နေ့ဘယ်ရက်မှာ ဆေးပြန်ထိုးမယ် ဆိုပြီးတော့လည်း ရက်စွဲလေးနဲ့ ဆေးထိုးပြီးကြောင်းဆိုတာမျိုး ရတာမရှိဘူး။ သက်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဆရာမတွေကို မေးကြည့်တဲ့အခါမှာကျတော့ ထန်းတပင်အတွက်ကိုမှ ဆေးထိုးခွင့်က ၂၀၀ ပဲ ချထားပေးတယ်ဆိုတော့ ဒီအုပ်စု ၂ စု၊ ၃ စုနဲ့တင်ကို ဒီဆေးက ကုန်သွားနိုင်တယ်။ ထန်းတပင်မြို့နယ်မှာ အုပ်စုပေါင်း ၅၉ အုပ်စုရှိတယ်။ အဲတော့ တကယ့်တကယ် အစွန်းအဖျားမြို့တွေကိုတော့ လုံးဝမရောက်တော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် အခုထုတ်ပြန်ထားတဲ့ဥစ္စာတွေနဲ့ ကွာဟမှုတွေအများကြီး ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကိုတော့ အတည်ပြုပြောလို့ရပါတယ်။"
အခုအသုံးပြုနေတဲ့ ကာကွယ်ဆေးက နှစ်ကြိမ်ထိုးနှံရတာဖြစ်လို့ ပထမတလုံးထိုးထားပြီးသူတွေဟာ နောက်ထပ်တကြိမ် အချိန်မီထိုးနှံနိုင်ရေးအပေါ် စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ ရောဂါအစုလိုက် ကူးစက်သူဦးရေ အများဆုံးရှိခဲ့တဲ့ ပဲခူးတိုင်းအတွင်းမှာလည်း ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံဖို့အတွက် အများကလိုလားနေကြတာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း ကာကွယ်ဆေးအရေအတွက် မလုံလောက်လို့ ပထမဆုံးတလုံးကိုတော့ ဦးစားပေးအသုတ်အလိုက် ထိုးနှံပေးထားတယ်လို့ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
"၆၀၊ ၆၅ အထက်တွေပေါ့နော် အရင်ဆုံးထိုးတယ်။ ဌာနဆိုင်ရာက အရင်တုန်းက မထိုးခဲ့ရတဲ့ဝန်ထမ်းတွေကို ကျနော်တို့ထိုးတယ်။ အခုလက်ရှိ ဆေးအနေအထားအရတော့ အဲဒီအတိုင်းအတာနဲ့ပဲ သွားလို့ရသေးတယ်ပေါ့။ ဆေးကလည်းပဲ တမြို့လုံးစာအတွက်ကိုတော့ ဖြစ်မလာနိုင်သေးဘူး။ အခုဆို ကျနော်တို့ first time ပြတ်သွားပြီ။"
တရုတ်နိုင်ငံကနေ Sinopharm ကာကွယ်ဆေး ၁သန်း လာမယ့်သတင်းပတ်ထဲမှာ ရောက်မယ်လို့ သိရပါတယ်။ အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာ ထိုးပေးနေတဲ့ Sinopharm ကာကွယ်ဆေးကို WHO က ၂၀၂၁ မေလထဲမှာ အရေးပေါ်သုံးစွဲခွင့်ပေးခဲ့တာပါ။ ဒီဆေးကို နိုင်ငံပေါင်း ၈၀ ကျော်မှာ အသုံးပြုနေပြီး ရောဂါကာကွယ်နိုင်မှုကတော့ ၇၉.၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံရမယ့် လူဦးရေရဲ့ ၃ရာခိုင်နှုန်းကသာ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားပြီး၊ နိုင်ငံတွင်း အရေးတကြီးလိုအပ်နေတဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံရေးနဲ့ စာနာမှု အကူအညီတွေပေးနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ကြဖို့ကို မနေ့ သြဂုတ်လ ၁၇ ရက်နေ့က နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ပြုလုပ်တဲ့ မြန်မာ့အရေး တံခါးပိတ် စည်းဝေးပွဲအတွင်း ဗြိတိန်ဒုတိယ သံအမတ်ကြီးကတိုက်တွန်းထားပါတယ်။
..........................................................................................
တရုတျနိုငျငံထုတျ ကိုဗဈကာကှယျဆေးမြားထိုးနှံပေးမှုအခွအေနေ
(Unicode)
တရုတျနိုငျငံထုတျ ကိုဗဈရောဂါကာကှယျဆေးတှကေို ပွညျတှငျးမှာ ဦးစားပေးအသုတျအလိုကျ စတငျထိုးနှံပေးနပေါတယျ။ ရောဂါကူးစကျနှုနျးနဲ့ သဆေုံးသူဦးရေ တိုးနတေဲ့ ကပျရောဂါ တတိယလှိုငျးကာလမှာ လူတိုငျးကာကှယျဆေးထိုးနှံနိုငျဖို့ကိုလညျး လိုလားနကွေပါတယျ။ ဒီအကွောငျးအရာနဲ့ ပတျသကျလို့ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံကို အလိမ်မာပွောပွပါမယျ။
ပွညျတှငျးကပျရောဂါ တတိယလှိုငျးမှာ ရောဂါကူးစကျခံရသူနဲ့ သဆေုံးသူဦးရေ အဆမတနျမွင့ျတကျခဲ့ပွီး ရောဂါထိနျးခြုပျရေးမှာ အခကျအခဲတှရှေိခဲ့တာပါ။ နေ့စဉျသဆေုံးသူဦးရေ ထောငျခြီတယျလို့ ခန့ျမှနျးထားရာကနေ အခု ဩဂုတျလဒုတိယပတျကစပွီး သဆေုံးနှုနျးလြော့ကလြာပွီလို့ ရောဂါတိုကျဖကြျရာမှာ ပါဝငျခဲ့သူတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီလိုအခြိနျမှာ ကိုဗဈရောဂါကာကှယျဆေးကို လူတိုငျးထိုးနှံနိုငျဖို့အတှကျ ကွိုးပမျးလာကွပါတယျ။
အခုလကျရှိအခြိနျမှာတော့ တရုတျနိုငျငံထုတျ Sinopharm ကာကှယျဆေးကို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ထိုးနှံပေးနတေယျလို့ သိရပါတယျ။ ရောဂါကွောင့ျ ဖွဈပှားသဆေုံးမှုတှကေို လြှော့ခနြိုငျဖို့အတှကျ ကာကှယျဆေးထိုးရမယ့ျအလှည့ျမှာ ပါဝငျသူတိုငျး ထိုးနှံကွဖို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက MRTV နဲ့ အငျတာဗြူးမှာ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
"အခု ကိုဗဈကာကှယျဆေးတှကေို ကမြတို့အနနေဲ့ ပွညျသူလူထုတှကေို ဦးတညျအုပျစုအလိုကျ ထိုးနှံပေးနပေါတယျ။ တနေ့ကို ပမြျးမြှအားဖွင့ျ တသိနျးခှဲထိုးနှံပေးပါတယျ။ ကမြတို့ထိုးတဲ့ ကာကှယျဆေးတိုငျးသညျ WHO ကနေ အရေးပေါျအသုံးပွုခှင့ျပေးတဲ့ ကာကှယျဆေးတှသော ဖွဈပါတယျ။ ကာကှယျဆေးရဲ့ စိတျခရြမှု၊ ဘေးကငျးလုံခွုံမှု၊ ထိရောကျမှုဟာဆိုရငျ အံ့မခနျးဖွဈပါတယျ။ ကာကှယျဆေးတှသေညျ ၇၀ နဲ့ ၉၀ ရာခိုငျနှုနျး ကာကှယျမှုပေးပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံအစိုးရ လှူတာသညျ Sinopharm (Beijing) ဖွဈပါတယျ။ ကမြတို့ဝယျတာလညျး Sinopharm (Beijing) ဖွဈပါတယျ။ Sinopharm (Beijing) သညျ WHO ရဲ့ အသိအမှတျပွုဆေး ဖွဈပါတယျ။"
ကာကှယျဆေးထိုးဖို့အတှကျ ဦးစားပေးအဆင့ျအလိုကျ သတျမှတျထားပွီး ဒီထဲမှာ အသကျ ၆၅ နှဈအထကျရှိသူတှေ၊ အစိုးရရုံးဝနျထမျးတှနေဲ့ သံဃာတောျတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ အခုတခေါကျ ထိုးနှံပေးနတေဲ့ Sinopharm ကာကှယျဆေးကို ပထမအကွိမျထိုးနှံထားတဲ့ ဆရာတောျတပါးကတော့ ကာကှယျဆေးထိုးနှံပေးနတေဲ့ လုပျငနျးတှမှော အားနညျးခကြျတှရှေိနတေယျလို့ မိန့ျပါတယျ။
"သံဃာတောျမြားကို ဦးစားပေးပွီးတော့ ကာကှယျဆေးထိုးတယျ။ ဆေးထိုးတဲ့အပေါျမှာ ဆေးထိုးပွီးကွောငျးဆိုတဲ့ စာရှကျလေးလညျးမပေးဘူး ထနျးတပငျမွို့နယျမှာ။ ဘယျနေ့ဘယျရကျမှာ ဆေးပွနျထိုးမယျ ဆိုပွီးတော့လညျး ရကျစှဲလေးနဲ့ ဆေးထိုးပွီးကွောငျးဆိုတာမြိုး ရတာမရှိဘူး။ သကျဆိုငျရာ ကနြျးမာရေးဆရာမတှကေို မေးကွည့ျတဲ့အခါမှာကတြော့ ထနျးတပငျအတှကျကိုမှ ဆေးထိုးခှင့ျက ၂၀၀ ပဲ ခထြားပေးတယျဆိုတော့ ဒီအုပျစု ၂ စု၊ ၃ စုနဲ့တငျကို ဒီဆေးက ကုနျသှားနိုငျတယျ။ ထနျးတပငျမွို့နယျမှာ အုပျစုပေါငျး ၅၉ အုပျစုရှိတယျ။ အဲတော့ တကယ့ျတကယျ အစှနျးအဖြားမွို့တှကေိုတော့ လုံးဝမရောကျတော့ဘူး။ ဒါပမေယ့ျ အခုထုတျပွနျထားတဲ့ဥစ်စာတှနေဲ့ ကှာဟမှုတှအေမြားကွီး ဖွဈနတေယျဆိုတာကိုတော့ အတညျပွုပွောလို့ရပါတယျ။"
အခုအသုံးပွုနတေဲ့ ကာကှယျဆေးက နှဈကွိမျထိုးနှံရတာဖွဈလို့ ပထမတလုံးထိုးထားပွီးသူတှဟော နောကျထပျတကွိမျ အခြိနျမီထိုးနှံနိုငျရေးအပေါျ စိုးရိမျနကွေတာပါ။ ရောဂါအစုလိုကျ ကူးစကျသူဦးရေ အမြားဆုံးရှိခဲ့တဲ့ ပဲခူးတိုငျးအတှငျးမှာလညျး ကာကှယျဆေးထိုးနှံဖို့အတှကျ အမြားကလိုလားနကွေတာပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ကာကှယျဆေးအရအေတှကျ မလုံလောကျလို့ ပထမဆုံးတလုံးကိုတော့ ဦးစားပေးအသုတျအလိုကျ ထိုးနှံပေးထားတယျလို့ ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတဦးက ပွောပါတယျ။
"၆၀၊ ၆၅ အထကျတှပေေါ့နောျ အရငျဆုံးထိုးတယျ။ ဌာနဆိုငျရာက အရငျတုနျးက မထိုးခဲ့ရတဲ့ဝနျထမျးတှကေို ကနြောျတို့ထိုးတယျ။ အခုလကျရှိ ဆေးအနအေထားအရတော့ အဲဒီအတိုငျးအတာနဲ့ပဲ သှားလို့ရသေးတယျပေါ့။ ဆေးကလညျးပဲ တမွို့လုံးစာအတှကျကိုတော့ ဖွဈမလာနိုငျသေးဘူး။ အခုဆို ကနြောျတို့ first time ပွတျသှားပွီ။"
တရုတျနိုငျငံကနေ Sinopharm ကာကှယျဆေး ၁သနျး လာမယ့ျသတငျးပတျထဲမှာ ရောကျမယျလို့ သိရပါတယျ။ အခုမွနျမာနိုငျငံမှာ ထိုးပေးနတေဲ့ Sinopharm ကာကှယျဆေးကို WHO က ၂၀၂၁ မလေထဲမှာ အရေးပေါျသုံးစှဲခှင့ျပေးခဲ့တာပါ။ ဒီဆေးကို နိုငျငံပေါငျး ၈၀ ကြောျမှာ အသုံးပွုနပွေီး ရောဂါကာကှယျနိုငျမှုကတော့ ၇၉.၃ ရာခိုငျနှုနျးရှိတယျလို့ သိရပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကာကှယျဆေးထိုးနှံရမယ့ျ လူဦးရရေဲ့ ၃ရာခိုငျနှုနျးကသာ ကာကှယျဆေးထိုးထားပွီး၊ နိုငျငံတှငျး အရေးတကွီးလိုအပျနတေဲ့ ကိုဗဈရောဂါကာကှယျဆေး ထိုးနှံရေးနဲ့ စာနာမှု အကူအညီတှပေေးနိုငျရေး ဆောငျရှကျကွဖို့ကို မနေ့ သွဂုတျလ ၁၇ ရကျနေ့က နယူးယောကျမွို့၊ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီမှာ ပွုလုပျတဲ့ မွနျမာ့အရေး တံခါးပိတျ စညျးဝေးပှဲအတှငျး ဗွိတိနျဒုတိယ သံအမတျကွီးကတိုကျတှနျးထားပါတယျ။
