(Zawgyi / Unicode)
Corona ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသူ ၂ ထောင်နီးပါးနဲ့ သေဆုံးသူ ၅၆ ဦး ရှိလာခဲ့ပြီး နောက်မှာတော့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသူတွေကို ကုသရေးနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့နှံ့မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် တနင်္ဂနွေနေ့က ခရီးသွားလာမှု ကန့်သတ်ချက်တွေကို ပိုပြီး တင်းကျပ်လိုက်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန်နဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံတို့ကတော့ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု အဆိုးဆုံးဖြစ်ပွားရာ ဝူဟမ်မြို့မှာ ပိတ်မိနေတဲ့ နိုင်ငံသားတွေကို ကယ်ထုတ်နိုင်ရေး စီစဉ်နေကြပါတယ်။ AFP, CCTV သတင်းတွေကို အခြေခံပြီး မသိင်္ဂီထိုက်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ဝူဟမ်မြို့မှာ Corona ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့ကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းနေတာနဲ့အတူပဲ ကောလာဟလတွေ မယုံကြဖို့၊ ကောလာဟလတွေ မဖြန့်ကြဖို့၊ နေမကောင်းရင် ဆေးရုံကို အချိန်မီ သွားကြဖို့လည်း အသံချဲ့စက်တွေနဲ့ ဆော်သြနေပါတယ်။ ဆေးရုံသွားလိုတဲ့ လူတွေကို အခမဲ့ ကားမောင်းပေးနေတဲ့ Yin Yu က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဒီမှာ ကားတွေမရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့က လူတွေကို ဆေးရုံပို့ပေးတာ ပြန်ကြိုတာ လုပ်ပေးနေတာပါ။ ပြီးရင် ကျနော်တို့က ပိုးသတ်သန့်စင်ရေး လုပ်မှာပါ။ အားလုံးက အခမဲ့ပါ။”
ဝူဟမ်မြို့တွင်းက အမေရိကန် ကောင်စစ်ဝန်ရုံးက ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ မြို့တွင်းမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေကို ပြန်လည်ခေါ်ယူနိုင်ရေး လေယာဉ် စီစဉ်ထားကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ကြေညာပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟမ်ကနေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဆန်ဖရန်စစ္စကိုကို အင်္ဂါနေ့မှာ အဲဒီလေယာဉ် ထွက်မယ့်အကြောင်းလည်း တရုတ်နိုင်ငံက အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေကို ပေးပို့တဲ့ အီးမေးလ်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဝူဟမ်မြို့မှာရှိနေတဲ့ အမေရိကန် ကောင်စစ်ဝန်ရုံးက ဝန်ထမ်းတွေ ထွက်ခွာနိုင်ဖို့ တရုတ်အစိုးရဘက်က ဆောင်ရွက်ပေးမယ်လို့လည်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Hua Chunying က တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ပြောပါတယ်။
Corona ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး တရုတ်အစိုးရရဲ့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှု။
ပြင်သစ်အစိုးရ နောက် တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟမ်မှာ လုပ်ငန်းတွေရှိနေတဲ့ ပြင်သစ် ကားထုတ်လုပ်ရေး PSA တို့ကလည်း သူတို့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ မိသားစုဝင်တွေကို ကယ်ထုတ်ရေး စီစဉ်နေတယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဝူဟမ်က သီရိလင်္ကာ နိုင်ငံသားတွေအရေး ဆောင်ရွက်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို ဘေဂျင်းမှာရှိတဲ့ သီရိလင်္ကာသံရုံးက စဉ်းစားသုံးသပ်နေကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
ဝူဟမ်မြို့မှာ နေထိုင်နေတဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံသူ ဆရာမ Erica ကလည်း အခုလို ပြောပါတယ်။
“မြို့ကနေ ထွက်သွားဖို့ လိုတယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ အိမ်မှာပဲနေပြီး ဒီအခြေအနေ ကောင်းသွားတဲ့အထိ စောင့်ဖို့ပဲလိုတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”
တရုတ် သိပ္ပံနဲ့နည်းပညာ အကယ်ဒမီက ပညာရှင်တဦးလည်းဖြစ်၊ ကူးစက်ရောဂါ ဖော်ထုတ်ကုသရေးဆိုင်ရာ ဓာတ်ခွဲခန်းရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူးလည်းဖြစ်တဲ့ Li Lanjuan က တရုတ် CCTV သတင်းဌာနနဲ့ သီးသန့်တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခန်းမှာ လက်ရှိ Corona ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုနဲ့ ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေကို အခုလို ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
"အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်တယ်ဆိုတာကတော့ အခု ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အတည်ပြုထားပါပြီ။ နောက် သွေး၊ မစင်၊ မသန့်ရှင်းတဲ့ ပစ္စည်းတွေကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်လား ဆိုတာကတော့ အတည်မပြုနိုင်သေးပါဘူး။"
Corona ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံရသူအနေနဲ့ ရောဂါပျိုးချိန်က ၁၄ ရက်ကျော် ကြာတတ်ပြီး ဒီကာလအတွင်း တခြားသူတွေကို ကူးစက်နိုင်ခြေ ရှိတယ်လို့လည်း ပညာရှင် Li Lanjuan က ပြောပါတယ်။
“ဒီကိစ္စကို ကျမ စစ်ဆေးပြီး ရောဂါပျိုးချိန် ကာလအတွင်းမှာ တခြားသူတွေကို ကူးနိုင်တယ်ဆိုတာကို တွေ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မကျန်းမမာ ဖြစ်တယ်ဆိုရင် ၁၄ ရက်အတွင်းမှာတော့ ဒီလူတွေကို သီးခြားထားပြီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ စောင့်ကြည့်မှုအောက်မှာ ထားသင့်ပါတယ်။”
သာမန် ရိုးရိုးဖျားနာတာနဲ့ အခု Corona ဗိုင်းရပ်စ်သစ်ကြောင့် အဆုတ်ရောင် နမိုးနီးယား ဖြစ်တာမှာ ကနဦး ရောဂါလက္ခဏာတွေက ဆင်တူနေတာကြောင့် ဖျားနာတယ်လို့ သံသယရှိရင် Corona ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု ဟုတ်မဟုတ် ဆိုတာကို ဆေးရုံမှာ စစ်ဆေးတာက ပိုပြီး သင့်တော်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ပါမောက္ခ Li က အကြံပြုပါတယ်။
တရုတ်အာဏာပိုင်တို့ဘက်ကတော့ အဆိုးရွားဆုံး ကူးစက်ခံနေရတဲ့ ဝူဟမ်မြို့ရှိရာ Hubei နယ်တွင်း ခရီးသွားလာမှုကို ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။ မြို့တော် ဘေဂျင်းမှာ ခရီးဝေး ဘတ်စ်ကားတွေ မြို့ဝင် မြို့ထွက်ကို တနင်္ဂနွေနေ့မှာ စလို့ ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။ ပြည်ပထွက်မယ့် တရုတ် ခရီးသွားအဖွဲ့တွေကို တနလာၤနေ့က စလို့ ပိတ်ပင်မှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတွင်း အလည်အပတ် ခရီးစဉ်တွေကို သောကြာနေ့က စလို့ ရပ်နားထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
Corona ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရမှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံတွင်း သေဆုံးသူ ၅၆ ယောက်ထဲမှာ အများစုကတော့ ဝူဟမ်မြို့တည်ရှိရာ Hubei ပြည်နယ်ထဲမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရှန်ဟိုင်းမှာတော့ တနင်္ဂနွေနေ့က အသက် ၈၈ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတဦး Corona ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရမှုကြောင့် သေဆုံးကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပြီး ဒါဟာဆိုရင် Hubei နယ် ပြင်ပမှာ ပထဆုံးသော Corona ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကြောင့် သေဆုံးရမှု ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ထိုင်း၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဗီယက်နမ်၊ စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ နီပေါ၊ ပြင်သစ်၊ သြစတြေးလျနဲ့ ကနေဒါတို့မှာလည်း Corona ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသူတွေ တွေ့ရှိထားပါတယ်။
----------------------------------------
(Unicode)
Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှု နောကျဆုံးအခွအေနေ
Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံထားရသူ ၂ ထောငျနီးပါးနဲ့ သဆေုံးသူ ၅၆ ဦး ရှိလာခဲ့ပွီး နောကျမှာတော့ တရုတျနိုငျငံမှာ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံထားရသူတှကေို ကုသရေးနဲ့ ဗိုငျးရပျဈပြံ့နှံ့မှုကို ထိနျးခြုပျနိုငျရေးအတှကျ တနငျ်ဂနှနေေ့က ခရီးသှားလာမှု ကန့ျသတျခကြျတှကေို ပိုပွီး တငျးကပြျလိုကျပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ အမရေိကနျနဲ့ ပွငျသဈနိုငျငံတို့ကတော့ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှု အဆိုးဆုံးဖွဈပှားရာ ဝူဟမျမွို့မှာ ပိတျမိနတေဲ့ နိုငျငံသားတှကေို ကယျထုတျနိုငျရေး စီစဉျနကွေပါတယျ။ AFP, CCTV သတငျးတှကေို အခွခေံပွီး မသိငျ်ဂီထိုကျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
တရုတျနိုငျငံ အလယျပိုငျးက ဝူဟမျမွို့မှာတော့ တနငျ်ဂနှနေေ့က အပွငျထှကျခှင့ျ ပိုပွီး တငျးကပြျထားတာနဲ့အတူ မွို့တှငျးမှာ လှုပျရှားမှုကငျးမဲ့ပွီး တိတျဆိတျနပေါတယျ။ ဝူဟမျမွို့မှာ Corona ဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့ကူးစကျမှုကို ထိနျးခြုပျနိုငျရေး ကွိုးပမျးနတောနဲ့အတူပဲ ကောလာဟလတှေ မယုံကွဖို့၊ ကောလာဟလတှေ မဖွန့ျကွဖို့၊ နမေကောငျးရငျ ဆေးရုံကို အခြိနျမီ သှားကွဖို့လညျး အသံခြဲ့စကျတှနေဲ့ ဆောျသွနပေါတယျ။ ဆေးရုံသှားလိုတဲ့ လူတှကေို အခမဲ့ ကားမောငျးပေးနတေဲ့ Yin Yu က အခုလို ပွောပါတယျ။
“ဒီမှာ ကားတှမေရှိပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့က လူတှကေို ဆေးရုံပို့ပေးတာ ပွနျကွိုတာ လုပျပေးနတောပါ။ ပွီးရငျ ကနြောျတို့က ပိုးသတျသန့ျစငျရေး လုပျမှာပါ။ အားလုံးက အခမဲ့ပါ။”
အမရေိကနျပွညျထောငျစုနဲ့ ပွငျသဈနိုငျငံတို့ကတော့ မွို့ပွငျထှကျခှင့ျ ပိတျထားတဲ့ ဝူဟမျမွို့မှာရှိနတေဲ့ သူတို့နိုငျငံသားတှကေို ခေါျယူနိုငျရေး ပွငျဆငျနကွေပါတယျ။ ဝူဟမျမွို့တှငျးက အမရေိကနျ ကောငျစဈဝနျရုံးက ဝနျထမျးတှနေဲ့ မွို့တှငျးမှာ ပိတျမိနတေဲ့ အမရေိကနျနိုငျငံသားတှကေို ပွနျလညျခေါျယူနိုငျရေး လယောဉျ စီစဉျထားကွောငျး အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနက တနငျ်ဂနှနေေ့မှာ ကွညောပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံ ဝူဟမျကနေ အမရေိကနျပွညျထောငျစု ဆနျဖရနျစစ်စကိုကို အငျ်ဂါနေ့မှာ အဲဒီလယောဉျ ထှကျမယ့ျအကွောငျးလညျး တရုတျနိုငျငံက အမရေိကနျနိုငျငံသားတှကေို ပေးပို့တဲ့ အီးမေးလျထဲမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဝူဟမျမွို့မှာရှိနတေဲ့ အမရေိကနျ ကောငျစဈဝနျရုံးက ဝနျထမျးတှေ ထှကျခှာနိုငျဖို့ တရုတျအစိုးရဘကျက ဆောငျရှကျပေးမယျလို့လညျး တရုတျနိုငျငံခွားရေးဌာန ပွောခှင့ျရ Hua Chunying က တနငျ်ဂနှနေေ့မှာ ပွောပါတယျ။
ပွငျသဈအစိုးရ နောကျ တရုတျနိုငျငံ ဝူဟမျမှာ လုပျငနျးတှရှေိနတေဲ့ ပွငျသဈ ကားထုတျလုပျရေး PSA တို့ကလညျး သူတို့ဝနျထမျးတှနေဲ့ မိသားစုဝငျတှကေို ကယျထုတျရေး စီစဉျနတေယျလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ဝူဟမျက သီရိလငျ်ကာ နိုငျငံသားတှအေရေး ဆောငျရှကျနိုငျမယ့ျ နညျးလမျးတှကေို ဘဂေငြျးမှာရှိတဲ့ သီရိလငျ်ကာသံရုံးက စဉျးစားသုံးသပျနကွေောငျးလညျး ပွောဆိုထားပါတယျ။ဝူဟမျမှာရှိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေနနေဲ့ အာဏာပိုငျတှရေဲ့ လမျးညှှနျခကြျတှကေို လိုကျနာကွဖို့ နောကျ လိုအပျရငျ မွနျမာသံရုံးနဲ့ ဆကျသှယျ အကူအညီ တောငျးခံနိုငျကွောငျးလညျး ဘဂေငြျး မွနျမာသံရုံးက အသိပေးထားပါတယျ။
ဝူဟမျမွို့မှာ နထေိုငျနတေဲ့ ဗွိတိနျနိုငျငံသူ ဆရာမ Erica ကလညျး အခုလို ပွောပါတယျ။
“မွို့ကနေ ထှကျသှားဖို့ လိုတယျလို့ မထငျပါဘူး။ အိမျမှာပဲနပွေီး ဒီအခွအေနေ ကောငျးသှားတဲ့အထိ စောင့ျဖို့ပဲလိုတယျလို့ ထငျပါတယျ။”
တရုတျ သိပ်ပံနဲ့နညျးပညာ အကယျဒမီက ပညာရှငျတဦးလညျးဖွဈ၊ ကူးစကျရောဂါ ဖောျထုတျကုသရေးဆိုငျရာ ဓာတျခှဲခနျးရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူးလညျးဖွဈတဲ့ Li Lanjuan က တရုတျ CCTV သတငျးဌာနနဲ့ သီးသန့ျတှေ့ဆုံ မေးမွနျးခနျးမှာ လကျရှိ Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှုနဲ့ ဆောငျရနျ ရှောငျရနျတှကေို အခုလို ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
"အသကျရှူလမျးကွောငျးကနတေဆင့ျ ကူးစကျနိုငျတယျဆိုတာကတော့ အခု ရှငျးရှငျးလငျးလငျး အတညျပွုထားပါပွီ။ နောကျ သှေး၊ မစငျ၊ မသန့ျရှငျးတဲ့ ပစ်စညျးတှကေနတေဆင့ျ ကူးစကျနိုငျလား ဆိုတာကတော့ အတညျမပွုနိုငျသေးပါဘူး။"
Corona ဗိုငျးရပျဈပိုး ကူးစကျခံရသူအနနေဲ့ ရောဂါပြိုးခြိနျက ၁၄ ရကျကြောျ ကွာတတျပွီး ဒီကာလအတှငျး တခွားသူတှကေို ကူးစကျနိုငျခွေ ရှိတယျလို့လညျး ပညာရှငျ Li Lanjuan က ပွောပါတယျ။
“ဒီကိစ်စကို ကမြ စဈဆေးပွီး ရောဂါပြိုးခြိနျ ကာလအတှငျးမှာ တခွားသူတှကေို ကူးနိုငျတယျဆိုတာကို တှေ့ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မကနြျးမမာ ဖွဈတယျဆိုရငျ ၁၄ ရကျအတှငျးမှာတော့ ဒီလူတှကေို သီးခွားထားပွီး ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ စောင့ျကွည့ျမှုအောကျမှာ ထားသင့ျပါတယျ။”
သာမနျ ရိုးရိုးဖြားနာတာနဲ့ အခု Corona ဗိုငျးရပျဈသဈကွောင့ျ အဆုတျရောငျ နမိုးနီးယား ဖွဈတာမှာ ကနဦး ရောဂါလက်ခဏာတှကေ ဆငျတူနတောကွောင့ျ ဖြားနာတယျလို့ သံသယရှိရငျ Corona ဗိုငျးရပျဈကူးစကျမှု ဟုတျမဟုတျ ဆိုတာကို ဆေးရုံမှာ စဈဆေးတာက ပိုပွီး သင့ျတောျကောငျးမှနျတယျလို့ ပါမောက်ခ Li က အကွံပွုပါတယျ။
တရုတျအာဏာပိုငျတို့ဘကျကတော့ အဆိုးရှားဆုံး ကူးစကျခံနရေတဲ့ ဝူဟမျမွို့ရှိရာ Hubei နယျတှငျး ခရီးသှားလာမှုကို ပိတျပငျထားပါတယျ။ မွို့တောျ ဘဂေငြျးမှာ ခရီးဝေး ဘတျဈကားတှေ မွို့ဝငျ မွို့ထှကျကို တနငျ်ဂနှနေေ့မှာ စလို့ ပိတျပငျထားပါတယျ။ ပွညျပထှကျမယ့ျ တရုတျ ခရီးသှားအဖှဲ့တှကေို တနလာၤနေ့က စလို့ ပိတျပငျမှာဖွဈပွီး နိုငျငံတှငျး အလညျအပတျ ခရီးစဉျတှကေို သောကွာနေ့က စလို့ ရပျနားထားပွီး ဖွဈပါတယျ။
Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရမှုကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံတှငျး သဆေုံးသူ ၅၆ ယောကျထဲမှာ အမြားစုကတော့ ဝူဟမျမွို့တညျရှိရာ Hubei ပွညျနယျထဲမှာ ဖွဈပါတယျ။ ရှနျဟိုငျးမှာတော့ တနငျ်ဂနှနေေ့က အသကျ ၈၈ နှဈအရှယျ အမြိုးသားတဦး Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရမှုကွောင့ျ သဆေုံးကွောငျး အတညျပွုခဲ့ပွီး ဒါဟာဆိုရငျ Hubei နယျ ပွငျပမှာ ပထဆုံးသော Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုကွောင့ျ သဆေုံးရမှု ဖွဈပါတယျ။
ဟောငျကောငျကြှနျးနဲ့ မကာအိုတို့မှာလညျး ဗိုငျးရပျဈကူးစကျခံရသူတခြို့ တှေ့ရှိထားပွီး ထိုငျဝမျမှာလညျး ရှိနပေါတယျ။
ဒါ့အပွငျ ထိုငျး၊ ဂပြနျ၊ တောငျကိုရီးယား၊ အမရေိကနျပွညျထောငျစု၊ ဗီယကျနမျ၊ စငျကာပူ၊ မလေးရှား၊ နီပေါ၊ ပွငျသဈ၊ သွစတွေးလနြဲ့ ကနဒေါတို့မှာလညျး Corona ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံထားရသူတှေ တှေ့ရှိထားပါတယျ။
