[Zawgyi/Unicode]
လူထုကြား ကူးစက်မြန် COVID 19 ကပ်ရောဂါ လက္ခဏာပြလာတဲ့သူတွေ များပြားလာတဲ့အတွက် isolation Center တွေ တိုးချဲ့ထားရှိပြီး သီးခြားခွဲစောင့်ရှောက်လာနေတဲ့အကြောင်း ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မဆုမွန်က ပြောပြပေးပါမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ့ရှိတဲ့ COVID 19 လူနာ ၁၀,၀၀၀ ကျော်နဲ့ သေဆုံးသူ ၂၀၀ ကျော်လာချိန်မှာ ရန်ကုန်တိုင်းဟာ ပြည်တွင်းကူးစက်မှု အများဆုံးတိုင်းတခုဖြစ်လာနေတာပါ။ လူထုကြား အနံ့ပျောက်တာလိုမျိုး COVID 19 ရောဂါလက္ခဏာပြသူတွေ များလာတဲ့အတွက် သူတို့ကို သီးခြားခွဲနေထိုင်စေမယ့် Isolation Center တွေ မြို့နယ်တိုင်းလိုလိုမှာ ထားရှိလာနေပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းကို အခမဲ့ဖျားနာကုဆေးခန်းတွေကို လာပြသူတွေထဲ အနံ့ပျောက်သူတွေ အရမ်းများလာပြီး ဒီအထဲကမှ ပိုးတွေ့ရှိသူတွေလည်း များပြားလာတဲ့အတွက် Isolation Center တွေထားပြီး စောင့်ရှောက်စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်လာရတာလို့ အခမဲ့ဖျားနာကုဆေးခန်း တာဝန်ခံဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက လက်ရှိအခြေအနေပြောပြပါတယ်။
"အနံ့မရတဲ့သူတွေကလေ ဒီနေ့ဆိုရင် တာမွေမှာ ခုဏကပဲ လူနာတွေ အရမ်းများလာလို့ ကျနော်ကိုယ်တိုင်သွားကြည့်တာပေါ့ ဒီနေ့ဆို ၇၀ ကျော်တယ်။ အဲ့အထဲမှာမှ အနံ့မရလို့ လာပြတဲ့သူ နှုန်းထားက တဝက်ကျော်တယ် သုံးပုံနှစ်ပုံလောက်ကိုရှိတယ်။ အနံ့မရတာချည်းပဲ။ မေးလိုက်ရင် အနံ့မရပါ အနံ့မရပါ အဲ့လိုတွေရှိလာတယ်။ အဲ့အထဲမှာ ကျနော်တို့က အမျိုးအစားခွဲလိုက်တယ်။ စိုးရိမ်အနေအထားမျိုးလား ရောဂါအခံရှိလား မိသားစုဝင်တွေ အများကြီးရှိလားပေါ့ ခွဲထုတ်လိုက်တယ်ပေါ့။ မနက်ဖြန်ဆို တာမွေမှာ Isolation Center ကိုသွားပို့ကြပြီပေါ့။ လောလောဆယ် အဲ့ဒီ့နေရာမှာ ယာယီ နားဖို့ ခေတ္တ နေရာခွဲပြီး သီးခြားခွဲနေဖို့ ပုံစံသတ်မှတ်ပြီးတော့ အနည်းဆုံး လူ ၂၀ နဲ့ ၅၀ကြား မြို့နယ်တွေမှာ သတ်မှတ်ထားတာပေါ့နော်။ Swab မယူခင် အဲ့မှာ ခဏ ထားမယ်ပေါ့နော်။ အနည်းဆုံး နှစ်ပတ် လူနေရမယ့်သဘော ရှိပါတယ် အဲ့မှာလေ။ ထားမယ့်သူကတော့ မိသားစုဝင်များတဲ့သူတွေ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ အိမ်မှာရှိတဲ့သူတွေ အဆောင်နေတဲ့သူတွေ ရပ်ကွက်က လက်မခံတဲ့သူတွေပေါ့နော် ခေတ္တယာယီထားပြီးတာ့ ဆေးရုံပို့မယ်ပေါ့နော်။"
မိမိကိုယ်မိမိ COVID 19 ရောဂါလက္ခဏာရှိတယ်လို့ သံသယရှိတဲ့သူတွေအနေနဲ့ နေအိမ်ကိုပြန်လို့မဖြစ်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ ကြုံလာမယ်ဆိုရင် Isolation Center မှာ တခါတည်း သီးခြားခွဲနေထိုင်နိုင်အောင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်လာကြဖို့ကိုလည်း ဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက အကြံပေးပါတယ်။
"တခါတည်း ဆေးခန်းလာမယ်ဆိုရင်ကိုယ့်ဘက်ကနေ Backup Plan အနေနဲ့ ၁၄ ရက်စာ အထုပ်ထုတ်ပြီးပဲ လာပါ နောက် မလာခင်အရင်ဆုံးတော့ ကျနော်တို့ဆီ ဖုန်းနဲ့ဆက်သွယ်ပါ။ Community Fever Clinic Yangon ကွန်ရက်က ဆက်သွယ်လို့ရမယ့် ဆရာဝန်ဖုန်းနံပတ်တွေ ရှိတယ်။ အရင်မေးပါ အခုက သူ့မြို့နယ် သူပဲလက်ခံတယ် နယ်ကျော်ပြီးလည်း လက်မခံဘူး။ အခုက တာမွေဆို တာမွေပဲ လက်ခံတယ်။ လှိုင်သာယာဆို လှိုင်သာယာပဲလက်ခံတယ်။ စောင်၊ ခြင်ထောင်၊ ခေါင်းအုံး၊ ရေခွက်က အစပေါ့နော်... အကုန်သယ်လာပေးပါ။ ကျနော်တို့က နေရာထိုင်ခင်း စီစဉ်ပေးမယ်။ အစားအသောက်ကတော့ ကျနော်တို့လက်ရှိတာ့ ကျွေးမှာပါ။ ကွာရမ်တင်းဆိုက်တွေမှာလည်း ကျွေးနေတယ်ဆိုတော့လေ။ လူနာတိုင်းကိုလည်း ကျနော်တို့ Isolation Center ကိုပို့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အိမ်မှာပြန်နေလို့ အဆင်ပြေတဲ့သူတွေဆိုရင်လည်း အိမ်မှာပြန်ပြီး ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်တွေပြောပြီး နားခိုင်းမယ် အဲ့လိုလေးတွေ ကျနော်တို့စီစဉ်ပေးနေပါတယ်။"
အနံ့ပျောက်တဲ့ လက္ခဏာပြလာတဲ့ လူနာများလာတဲ့ မြို့နယ်တခုဖြစ်တဲ့ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်မှာလည်း Isolation Center ထားဖို့ ဝိုင်းဝန်းစီစဉ်နေကြတယ်လို့လူထုကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးနေတဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်း ဆရာဝန်ဒေါက်တာကျော်စွာဦးကလည်း ပြောပြပါတယ်။
"အခုနောက်ပိုင်း ကိုဗစ် ၁၉ ရဲ့ အဓိကလက္ခဏာပေါ့နော်။ အနံ့ပျောက်တာကဖြစ်နေတာပေါ့။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့က အနံ့ပျောက်တယ်ဆိုတဲ့ လူတော်တော်များများကို လိုအပ်လို့ ကျနော်တို့က Isolation Center အနေနဲ့ ထားနိုင်အောင်ပါ။ အနံ့မရတဲ့သူတွေ သီးသန့်ထားဖို့ အစီအစဉ်တွေ ကျနော်တို့လုပ်နေပါတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအနေနဲ့လည်း စီစဉ်နေသလို ကျနော်တို့ မြို့နယ်တွေအနေနဲ့လည်း ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စီစဉ်နေတာတွေ ရှိပါတယ်။ တိုင်းကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားမှုနဲ့ နောက် ၃ ၄ရက်ဆိုရင် လူ ၆၀- ၇၀ လောက် ထားလို့ရမယ့် စင်တာတခုထားဖို့ လုပ်နေပါတယ်။"
ဒီလိုမျိုး သီးခြားခွဲနေဖို့ လိုအပ်လာသူတွေ မိမိနေထိုင်တဲ့ပတ်ဝန်းကျင် မိမိ မိသားစုနဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါ လက္ခဏာပြလာတဲ့သူတွေ နဲ့ ရင်ဆိုင်ရလာရင်လည်း အပြစ်မတင်ဖို့ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း မရှိဘဲ အားပေးနှစ်သိမ့်ပေးကြဖို့ကိုလည်း ဒေါက်တာကျော်စွာဦးက မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။
"တကယ်လို့ အနံ့ပျောက်တယ်သူတွေ ရှိလာရင် တွေ့လာရင်သူ့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံတာ မလုပ်ပဲနဲ့ တတ်နိုင်သလောက် သူ့ကို အားပေးနှစ်သိမ့် ပံ့ပိုးကူညီပြီးတော့ ဆေးကုနိုင်အောင်ဆက်သွယ်ပေးတာတို့ ဆေးရုံဆေးခန်း ပို့ပေးတာတို့ Fever Clinic ပို့ပေးတာတို့ Call Center တွေ ဆက်သွယ်ပေးတာတို့ သက်ဆိုင်ရာကို အကြောင်းကြားပေးတာမျိုးတွေ ဝိုင်းဝန်းကူညီ လုပ်ပေးစေချင်ပါတယ်ဗျ။ နောက် ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဒီလိုလူတွေ တွေ့ရင်လည်း ဝိုင်းဖေးမစေချင်ပါတယ်။ ခွဲခြားဆက်ဆံတာတွေ မလုပ်စေချင်ပါဘူး။ နောက်တခုက ကိုယ့်မှာ အဲ့လို ရောဂါလက္ခဏာ ပြနေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ကလည်း တခြားသူကို ငဲ့ညှာတဲ့အနေနဲ့ လျှောက်သွားနေတာမျိုးတွေ မလုပ်ပါနဲ့ နော်။ Mask ကို မဖြစ်မနေ တပ်စေချင်ပါတယ်။"
အခုအချိန်မှာတော့ လူထုအတွင်း ဖျားနာသူတွေ များပြားလာတဲ့အတွက် ဖျားနာကုဆေးခန်းတွေမှာ နေ့စဉ်လို ဆေးလာကုသသူတွေ များပြားလာတဲ့အတွက် Fever Clinic တွေ ရက်တိုးဖွင့်လာသလို ဆေးပညာရှင်တွေ ဆရာဝန်တွေဘက်ကလည်း အင်တိုက်အားတိုက် ဆေးကုသစောင့်ရှောက်မှုတွေ ပိုတိုး လုပ်ဆောင်ပေးနေကြသလို စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေရဲ့အကူအညီလည်း အရေးပေါ်လိုအပ်နေတယ်လို့ ဆရာဝန်တွေကပြောပါတယ်။
[Unicode Version]
ရနျကုနျတိုငျးအတှငျးမွို့နယျအလိုကျ စောင့ျကွည့ျစငျတာမြား တိုးဖှင့ျ
လူထုကွား ကူးစကျမွနျ COVID 19 ကပျရောဂါ လက်ခဏာပွလာတဲ့သူတှေ မြားပွားလာတဲ့အတှကျ isolation Center တှေ တိုးခြဲ့ထားရှိပွီး သီးခွားခှဲစောင့ျရှောကျလာနတေဲ့အကွောငျး ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မဆုမှနျက ပွောပွပေးပါမယျ။
မွနျမာနိုငျငံတဝနျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုးတှေ့ရှိတဲ့ COVID 19 လူနာ ၁၀,၀၀၀ ကြောျနဲ့ သဆေုံးသူ ၂၀၀ ကြောျလာခြိနျမှာ ရနျကုနျတိုငျးဟာ ပွညျတှငျးကူးစကျမှု အမြားဆုံးတိုငျးတခုဖွဈလာနတောပါ။ လူထုကွား အနံ့ပြောကျတာလိုမြိုး COVID 19 ရောဂါလက်ခဏာပွသူတှေ မြားလာတဲ့အတှကျ သူတို့ကို သီးခွားခှဲနထေိုငျစမေယ့ျ Isolation Center တှေ မွို့နယျတိုငျးလိုလိုမှာ ထားရှိလာနပေါတယျ။
ဒီရကျပိုငျးအတှငျးကို အခမဲ့ဖြားနာကုဆေးခနျးတှကေို လာပွသူတှထေဲ အနံ့ပြောကျသူတှေ အရမျးမြားလာပွီး ဒီအထဲကမှ ပိုးတှေ့ရှိသူတှလေညျး မြားပွားလာတဲ့အတှကျ Isolation Center တှထေားပွီး စောင့ျရှောကျစဈဆေးမှုတှေ လုပျလာရတာလို့ အခမဲ့ဖြားနာကုဆေးခနျး တာဝနျခံဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးက လကျရှိအခွအေနပွေောပွပါတယျ။
"အနံ့မရတဲ့သူတှကေလေ ဒီနေ့ဆိုရငျ တာမှမှော ခုဏကပဲ လူနာတှေ အရမျးမြားလာလို့ ကနြောျကိုယျတိုငျသှားကွည့ျတာပေါ့ ဒီနေ့ဆို ၇၀ ကြောျတယျ။ အဲ့အထဲမှာမှ အနံ့မရလို့ လာပွတဲ့သူ နှုနျးထားက တဝကျကြောျတယျ သုံးပုံနှဈပုံလောကျကိုရှိတယျ။ အနံ့မရတာခညြျးပဲ။ မေးလိုကျရငျ အနံ့မရပါ အနံ့မရပါ အဲ့လိုတှရှေိလာတယျ။ အဲ့အထဲမှာ ကနြောျတို့က အမြိုးအစားခှဲလိုကျတယျ။ စိုးရိမျအနအေထားမြိုးလား ရောဂါအခံရှိလား မိသားစုဝငျတှေ အမြားကွီးရှိလားပေါ့ ခှဲထုတျလိုကျတယျပေါ့။ မနကျဖွနျဆို တာမှမှော Isolation Center ကိုသှားပို့ကွပွီပေါ့။ လောလောဆယျ အဲ့ဒီ့နရောမှာ ယာယီ နားဖို့ ခတေ်တ နရောခှဲပွီး သီးခွားခှဲနဖေို့ ပုံစံသတျမှတျပွီးတော့ အနညျးဆုံး လူ ၂၀ နဲ့ ၅၀ကွား မွို့နယျတှမှော သတျမှတျထားတာပေါ့နောျ။ Swab မယူခငျ အဲ့မှာ ခဏ ထားမယျပေါ့နောျ။ အနညျးဆုံး နှဈပတျ လူနရေမယ့ျသဘော ရှိပါတယျ အဲ့မှာလေ။ ထားမယ့ျသူကတော့ မိသားစုဝငျမြားတဲ့သူတှေ သကျကွီးရှယျအိုတှေ အိမျမှာရှိတဲ့သူတှေ အဆောငျနတေဲ့သူတှေ ရပျကှကျက လကျမခံတဲ့သူတှပေေါ့နောျ ခတေ်တယာယီထားပွီးတာ့ ဆေးရုံပို့မယျပေါ့နောျ။"
မိမိကိုယျမိမိ COVID 19 ရောဂါလက်ခဏာရှိတယျလို့ သံသယရှိတဲ့သူတှအေနနေဲ့ နအေိမျကိုပွနျလို့မဖွဈတဲ့ အခွအေနနေဲ့ ကွုံလာမယျဆိုရငျ Isolation Center မှာ တခါတညျး သီးခွားခှဲနထေိုငျနိုငျအောငျ ကွိုတငျပွငျဆငျလာကွဖို့ကိုလညျး ဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးက အကွံပေးပါတယျ။
"တခါတညျး ဆေးခနျးလာမယျဆိုရငျကိုယ့ျဘကျကနေ Backup Plan အနနေဲ့ ၁၄ ရကျစာ အထုပျထုတျပွီးပဲ လာပါ နောကျ မလာခငျအရငျဆုံးတော့ ကနြောျတို့ဆီ ဖုနျးနဲ့ဆကျသှယျပါ။ Community Fever Clinic Yangon ကှနျရကျက ဆကျသှယျလို့ရမယ့ျ ဆရာဝနျဖုနျးနံပတျတှေ ရှိတယျ။ အရငျမေးပါ အခုက သူ့မွို့နယျ သူပဲလကျခံတယျ နယျကြောျပွီးလညျး လကျမခံဘူး။ အခုက တာမှဆေို တာမှပေဲ လကျခံတယျ။ လှိုငျသာယာဆို လှိုငျသာယာပဲလကျခံတယျ။ စောငျ၊ ခွငျထောငျ၊ ခေါငျးအုံး၊ ရခှေကျက အစပေါ့နောျ... အကုနျသယျလာပေးပါ။ ကနြောျတို့က နရောထိုငျခငျး စီစဉျပေးမယျ။ အစားအသောကျကတော့ ကနြောျတို့လကျရှိတာ့ ကြှေးမှာပါ။ ကှာရမျတငျးဆိုကျတှမှောလညျး ကြှေးနတေယျဆိုတော့လေ။ လူနာတိုငျးကိုလညျး ကနြောျတို့ Isolation Center ကိုပို့မှာ မဟုတျပါဘူး။ အိမျမှာပွနျနလေို့ အဆငျပွတေဲ့သူတှဆေိုရငျလညျး အိမျမှာပွနျပွီး ဆောငျရနျရှောငျရနျတှပွေောပွီး နားခိုငျးမယျ အဲ့လိုလေးတှေ ကနြောျတို့စီစဉျပေးနပေါတယျ။"
အနံ့ပြောကျတဲ့လက်ခဏာပွလာတဲ့ လူနာမြားလာတဲ့ မွို့နယျတခုဖွဈတဲ့ သငျ်ဃနျးကြှနျးမွို့နယျမှာလညျး Isolation Center ထားဖို့ ဝိုငျးဝနျးစီစဉျနကွေတယျလို့လူထုကို ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျပေးနတေဲ့ စတေနာ့ဝနျထမျး ဆရာဝနျဒေါကျတာကြောျစှာဦးကလညျး ပွောပွပါတယျ။
"အခုနောကျပိုငျး ကိုဗဈ ၁၉ ရဲ့ အဓိကလက်ခဏာပေါ့နောျ။ အနံ့ပြောကျတာကဖွဈနတောပေါ့။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့က အနံ့ပြောကျတယျဆိုတဲ့ လူတောျတောျမြားမြားကို လိုအပျလို့ ကနြောျတို့က Isolation Center အနနေဲ့ ထားနိုငျအောငျပါ။ အနံ့မရတဲ့သူတှေ သီးသန့ျထားဖို့ အစီအစဉျတှေ ကနြောျတို့လုပျနပေါတယျ။ ရနျကုနျတိုငျးဒသေကွီးအနနေဲ့လညျး စီစဉျနသေလို ကနြောျတို့ မွို့နယျတှအေနနေဲ့လညျး ကိုယ့ျဘာသာကိုယျ စီစဉျနတောတှေ ရှိပါတယျ။ တိုငျးကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနရဲ့ ညှှနျကွားမှုနဲ့ နောကျ ၃ ၄ရကျဆိုရငျ လူ ၆၀- ၇၀ လောကျ ထားလို့ရမယ့ျ စငျတာတခုထားဖို့ လုပျနပေါတယျ။"
ဒီလိုမြိုး သီးခွားခှဲနဖေို့ လိုအပျလာသူတှေ မိမိနထေိုငျတဲ့ပတျဝနျးကငြျ မိမိ မိသားစုနဲ့ လုပျငနျးခှငျထဲမှာ ကိုဗဈ၁၉ ရောဂါ လက်ခဏာပွလာတဲ့သူတှေ နဲ့ ရငျဆိုငျရလာရငျလညျး အပွဈမတငျဖို့ ခှဲခွားဆကျဆံခွငျး မရှိဘဲ အားပေးနှဈသိမ့ျပေးကွဖို့ကိုလညျး ဒေါကျတာကြောျစှာဦးက မတေ်တာရပျခံပါတယျ။
"တကယျလို့ အနံ့ပြောကျတယျသူတှေ ရှိလာရငျ တှေ့လာရငျသူ့ကို ခှဲခွားဆကျဆံတာ မလုပျပဲနဲ့ တတျနိုငျသလောကျ သူ့ကို အားပေးနှဈသိမ့ျ ပံ့ပိုးကူညီပွီးတော့ ဆေးကုနိုငျအောငျဆကျသှယျပေးတာတို့ ဆေးရုံဆေးခနျး ပို့ပေးတာတို့ Fever Clinic ပို့ပေးတာတို့ Call Center တှေ ဆကျသှယျပေးတာတို့ သကျဆိုငျရာကို အကွောငျးကွားပေးတာမြိုးတှေ ဝိုငျးဝနျးကူညီ လုပျပေးစခေငြျပါတယျဗြ။ နောကျ ပတျဝနျးကငြျမှာ ဒီလိုလူတှေ တှေ့ရငျလညျး ဝိုငျးဖေးမစခေငြျပါတယျ။ ခှဲခွားဆကျဆံတာတှေ မလုပျစခေငြျပါဘူး။ နောကျတခုက ကိုယ့ျမှာ အဲ့လို ရောဂါလက်ခဏာ ပွနတေဲ့သူတှအေနနေဲ့ကလညျး တခွားသူကို ငဲ့ညှာတဲ့အနနေဲ့ လြှောကျသှားနတောမြိုးတှေ မလုပျပါနဲ့ နောျ။ Mask ကို မဖွဈမနေ တပျစခေငြျပါတယျ။"
အခုအခြိနျမှာတော့ လူထုအတှငျး ဖြားနာသူတှေ မြားပွားလာတဲ့အတှကျ ဖြားနာကုဆေးခနျးတှမှော နေ့စဉျလို ဆေးလာကုသသူတှေ မြားပွားလာတဲ့အတှကျ Fever Clinic တှေ ရကျတိုးဖှင့ျလာသလို ဆေးပညာရှငျတှေ ဆရာဝနျတှဘေကျကလညျး အငျတိုကျအားတိုကျ ဆေးကုသစောင့ျရှောကျမှုတှေ ပိုတိုး လုပျဆောငျပေးနကွေသလို စတေနာ့ဝနျထမျးတှရေဲ့အကူအညီလညျး အရေးပေါျလိုအပျနတေယျလို့ ဆရာဝနျတှကေပွောပါတယျ။
