[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ သိသိသာသာ တိုးလာတာကြောင့်အခြေအနေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ သတိပေးနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မစုစုက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
မြန်မာပြည်မှာ လပိုင်းအတွင်း ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂၀၀ ကျော်နဲ့ ကူးစက်သူ ၁၀,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိလာတာကြောင့် ကန့်သတ်ချက်တွေ တိုးမြှင့်ထုတ်ပြန်နေသလို၊ ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုကို လျှော့ချဖို့အတွက် အချိန်မီကုသဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့လည်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက သတိပေးနေပါတယ်။
ရောဂါကူးစက်ခံရသူတွေ အနေနဲ့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေဆီ အချိန်မီပြသမှသာ အသက်အန္တရာယ် ဆုံးရှုံးတဲ့အခြေအနေကို ရှောင်ရှားနိုင်မယ်လို့လည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ဗဟိုကူးစက်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေး ဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက VOA ကိုပြောပါတယ်။ မသင်္ကာစရာ ရောဂါလက္ခဏာတွေ တွေ့ရတယ်ဆိုရင်လည်း ဆေးရုံဆေးခန်းတွေဆီ အမြန်ဆုံးပြသဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
“ကုသမှုအပိုင်းမှာလည်း သက်ဆိုင်ရာဆေးပညာ ပါမောက္ခတွေ၊ သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်ကြီးတွေက နေပြီးတော့ ကိုယ်စွမ်းဉာဏ်စွမ်းရှိသ၍ အကောင်းဆုံးကုသမှု ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် သူတို့တွေကလည်း နတ်သိကြားတွေ မဟုတ်တဲ့အတွက် ဆေးရုံကိုစောစောစီးစီး ရောက်လာမှသာ သူတို့ကယ်ဆယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးရုံကိုနောက်ကျပြီးမှ ရောက်လာတယ်၊ နောက်တခုက ရောဂါသိပ်ကျွမ်းမှ ရောက်လာတယ်၊ သေပြီးမှရောက်လာတယ်ဆိုရင် သူတို့ဘယ်လောက်ပဲ သူတို့ရဲ့အတတ်ပညာတွေ ကိုယ်စွမ်းဉာဏ်စွမ်းရှိသလောက် လုပ်ပေးချင်ဦးတော့ လုပ်ပေးခွင့်မရပါဘူး။
ဒါကြောင့်မို့လို့ နောက်ထပ်သေဆုံးမှု လျော့နည်းစေဖို့အတွက် နောက်ထပ်အရေးကြီးတဲ့အချက်တခုကတော့ အိမ်မှာကြိတ်ကုမနေပါနဲ့။ ရောဂါကျွမ်းမှ မပြပါနဲ့။ အသက်ကြီးတဲ့သူတွေ၊ နောက်ခံရောဂါရှိတဲ့သူတွေမှာ ဖျားတယ်၊ ချောင်းဆိုးတယ်၊ မောပန်းတယ်၊ အနံ့မရဘူး။ ဒါမျိုးဆိုရင် ချက်ချင်းသက်ဆိုင်ရာကျန်းမာရေးဌာနကို ဆက်သွယ်ပြီးတော့ပြသဖို့ အထူးလိုအပ်ပါတယ်။ ဒါလေးက အရေးကြီးပါတယ်။”
ပိုးတွေ့လူနာအများဆုံး ရှိနေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ကူးစက်မှုကိုထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ သီတင်း ၂ ပတ်ကြာ အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ထားပါတယ်။ သတ်မှတ်ကာလ ၂ ပတ်အတွင်း ရောဂါကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားပြီး ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့လည်း ရန်ကုန်တိုင်း COVID- 19 ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ကုသရေး ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုးက ပြောပါတယ်။
“ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ လူကြီးလူငယ်မရွေး လှဲနေ လှေအောင်း မြင်းဇောင်းမကျန် ဒီတိုက်ပွဲကို တိုက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တဦးတယောက်မကျန် လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မည်သူတဦးတယောက်မှ မည်သည့်အကြောင်းနှင့်မျှ ဒီကိစ္စကိုရှောင်လွှဲလို့ မရပါဘူး။ ဒီကိစ္စကို ကျနော်တို့ခွင့်လွှတ်လို့ မရပါဘူး။ ဒါကြောင့် အားလုံးစုပေါင်းပါဝင်ပြီး လူတိုင်းလူတိုင်းက Mask တပ်ရမယ်၊ လက်ဆေးရမယ်၊ Social Distancing နေရမယ်၊ ထမင်းစားရင် တယောက်တည်းစားရမယ်။ ဒါတွေကအစ အားလုံးအသေးစိတ်လိုက်နာဖို့ လိုပါတယ်။ အဲလိုမျိုး ကားပေါ်မှာလိုက်နာရမယ့်စည်းကမ်းတွေ၊ လမ်းမှာ လိုက်နာရမယ့်စည်းကမ်းတွေ၊ အိမ်မှာလိုက်နာရမယ့်စည်းကမ်းတွေ။ ဒါတွေအကုန်လုံး တိတိကျကျလိုက်နာပြီး ဒီတိုက်ပွဲကို ကျနော်တို့အားလုံး ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ ပြည်သူလူထု ၇,၀၀၀,၀၀၀ ကျော် အားလုံးပါဝင်ပြီး တိုက်ခိုက်မှ ဒီဟာက အောင်မြင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒါကို ကျနော့်အနေနဲ့ ဒီနေရာကနေပြီးတော့ အနူးအညွှတ်မေတ္တာရပ်ခံ အပ်ပါတယ်။ အရေးကြီးဆုံး အချိန်လို့လည်း ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်။”
အိမ်မှာပဲနေဖို့ အမိန့်ထုတ်ထားချိန်မှာ ခြွင်းချက်နဲ့ ထွက်ခွင့်ရသူတွေကလွဲလို့ ကိုယ်နေထိုင်ရာမြို့နယ်ကို ကျော်လွန်ပြီး သွားလာသူတွေကို ဒီကနေ့ကစပြီး အရေးယူမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း အာဏာပိုင်တွေက ပြောဆိုထားပါတယ်။ လူကြီး၊ လူငယ်မရွေး ရောဂါပိုး ကူးစက်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ရှိတာကြောင့် ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာဖို့ အရေးကြီးကြောင်းလည်း ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောပါတယ်။
“လူကြီးတွေ သွေးထဲမှာရှိတဲ့အောက်စီဂျင်ဟာ ကိုဗစ်ကူးစက်လာလို့ရှိရင် နဂိုရောဂါအခံတွေကြောင့် မြန်မြန်ဆန်ဆန်သွေးထဲမှာ Oxygen Level ကျပြီးတော့ အသက်အန္တရာယ်ရောက်ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာလည်း အရေးကြီးတဲ့အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ သေဆုံးမှုလျှော့ချတဲ့အခါမှာ တခုတည်းကနေ တွေးလို့မရပါဘူး။ ဘက်ပေါင်းစုံ ထောင့်ပေါင်းစုံကနေ တွေးပြီးတော့ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုသာ တယောက်စီတိုင်းက မိမိရဲ့တာဝန်ကိုသာ ကျေပွန်အောင်လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် သေဆုံးမှုက နည်းနိုင်သမျှနည်းသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တချို့သေဆုံးတဲ့သူတွေမှာ ကလေးငယ်လေးတွေ၊ တချို့အသက်ကြီးတဲ့သူတွေဟာ ဆေးရုံကို သေဆုံးပြီးမှ ရောက်လာတာကို ဒီအပတ်အတွင်းမှာ တော်တော်များများတွေ့ရတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ ဒါလေးကိုတော့ သတိပြုစေချင်ပါတယ်။ အဓိကတာဝန်အရှိဆုံးကတော့ မိမိကိုယ်တိုင်နဲ့ မိသားစုအတွက် ကိုယ်တိုင်တာဝန်ရှိပါတယ်။”
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂၂၆ ယောက်နဲ့ ကူးစက်သူ အတည်ပြုလူနာ ၁၀,၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်မှုနဲ့ သေဆုံးမှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာပဲ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး ကန့်သတ်ချက်တွေကို နောက်ထပ် ၁ လ သက်တမ်းတိုးထားပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ ကန့်သတ်ချက်အရ နိုင်ငံတကာက ခရီးသွားတွေကို ပြည်ဝင်ခွင့်ယာယီကန့်သတ်ချက်တွေ ဆက်လက် ထားရှိမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒီကနေ့ပဲ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာနိုငျငံတှငျး ကိုဗဈကွောင့ျသဆေုံးမှု ASEAN သုံးနိုငျငံမွောကျအမြားဆုံး
ကိုဗဈရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ သိသိသာသာ တိုးလာတာကွောင့ျအခွအေနကေို ထိနျးခြုပျဖို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှေ သတိပေးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မစုစုက တငျဆကျပေးမှာပါ။
မွနျမာပွညျမှာ လပိုငျးအတှငျး ကိုဗဈရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၂၀၀ ကြောျနဲ့ ကူးစကျသူ ၁၀,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိလာတာကွောင့ျ ကန့ျသတျခကြျတှေ တိုးမွှင့ျထုတျပွနျနသေလို၊ ရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုကို လြှော့ခဖြို့အတှကျ အခြိနျမီကုသဖို့ အရေးကွီးတယျလို့လညျး ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ သတိပေးနပေါတယျ။
ရောဂါကူးစကျခံရသူတှေ အနနေဲ့ ဆေးရုံဆေးခနျးတှဆေီ အခြိနျမီပွသမှသာ အသကျအန်တရာယျ ဆုံးရှုံးတဲ့အခွအေနကေို ရှောငျရှားနိုငျမယျလို့လညျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ဗဟိုကူးစကျရောဂါတိုကျဖကြျရေး ဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက VOA ကိုပွောပါတယျ။ မသငျ်ကာစရာ ရောဂါလက်ခဏာတှေ တှေ့ရတယျဆိုရငျလညျး ဆေးရုံဆေးခနျးတှဆေီ အမွနျဆုံးပွသဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“ကုသမှုအပိုငျးမှာလညျး သကျဆိုငျရာဆေးပညာ ပါမောက်ခတှေ၊ သကျဆိုငျရာဆရာဝနျကွီးတှကေ နပွေီးတော့ ကိုယျစှမျးဉာဏျစှမျးရှိသ၍ အကောငျးဆုံးကုသမှု ပေးနတောဖွဈပါတယျ။ သို့သောျ သူတို့တှကေလညျး နတျသိကွားတှမေဟုတျတဲ့အတှကျ ဆေးရုံကိုစောစောစီးစီး ရောကျလာမှသာ သူတို့ကယျဆယျနိုငျမှာဖွဈပါတယျ။ ဆေးရုံကိုနောကျကပြွီးမှ ရောကျလာတယျ၊ နောကျတခုက ရောဂါသိပျကြှမျးမှ ရောကျလာတယျ၊ သပွေီးမှရောကျလာတယျဆိုရငျ သူတို့ဘယျလောကျပဲ သူတို့ရဲ့အတတျပညာတှေ ကိုယျစှမျးဉာဏျစှမျးရှိသလောကျ လုပျပေးခငြျဦးတော့ လုပျပေးခှင့ျမရပါဘူး။
ဒါကွောင့ျမို့လို့ နောကျထပျသဆေုံးမှု လြော့နညျးစဖေို့အတှကျ နောကျထပျအရေးကွီးတဲ့အခကြျတခုကတော့ အိမျမှာကွိတျကုမနပေါနဲ့။ ရောဂါကြှမျးမှ မပွပါနဲ့။ အသကျကွီးတဲ့သူတှေ၊ နောကျခံရောဂါရှိတဲ့သူတှမှော ဖြားတယျ၊ ခြောငျးဆိုးတယျ၊ မောပနျးတယျ၊ အနံ့မရဘူး။ ဒါမြိုးဆိုရငျ ခကြျခငြျးသကျဆိုငျရာကနြျးမာရေးဌာနကို ဆကျသှယျပွီးတော့ပွသဖို့ အထူးလိုအပျပါတယျ။ ဒါလေးက အရေးကွီးပါတယျ။”
ပိုးတှေ့လူနာအမြားဆုံး ရှိနတေဲ့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး ကူးစကျမှုကိုထိနျးခြုပျနိုငျဖို့ သီတငျး ၂ ပတျကွာ အိမျပွငျမထှကျဖို့ အမိန့ျထုတျထားပါတယျ။ သတျမှတျကာလ ၂ ပတျအတှငျး ရောဂါကူးစကျမှုကို ထိနျးခြုပျနိုငျဖို့ ရညျရှယျထားပွီး ထုတျပွနျထားတဲ့ စညျးကမျးတှကေို လိုကျနာဖို့ အရေးကွီးတယျလို့လညျး ရနျကုနျတိုငျး COVID- 19 ကာကှယျထိနျးခြုပျကုသရေး ပေါငျးစပျညှိနှိုငျးရေးကောျမတီ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာဇောျဝစေိုးက ပွောပါတယျ။
“ရနျကုနျမှာရှိတဲ့ လူကွီးလူငယျမရှေး လှဲနေ လှအေောငျး မွငျးဇောငျးမကနြျ ဒီတိုကျပှဲကို တိုကျရမှာဖွဈပါတယျ။ တဦးတယောကျမကနြျ လိုကျနာဆောငျရှကျရမှာ ဖွဈပါတယျ။ မညျသူတဦးတယောကျမှ မညျသည့ျအကွောငျးနှင့ျမြှ ဒီကိစ်စကိုရှောငျလှှဲလို့ မရပါဘူး။ ဒီကိစ်စကို ကနြောျတို့ခှင့ျလှှတျလို့ မရပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ အားလုံးစုပေါငျးပါဝငျပွီး လူတိုငျးလူတိုငျးက Mask တပျရမယျ၊ လကျဆေးရမယျ၊ Social Distancing နရေမယျ၊ ထမငျးစားရငျ တယောကျတညျးစားရမယျ။ ဒါတှကေအစ အားလုံးအသေးစိတျလိုကျနာဖို့ လိုပါတယျ။ အဲလိုမြိုး ကားပေါျမှာလိုကျနာရမယ့ျစညျးကမျးတှေ၊ လမျးမှာ လိုကျနာရမယ့ျစညျးကမျးတှေ၊ အိမျမှာလိုကျနာရမယ့ျစညျးကမျးတှေ။ ဒါတှအေကုနျလုံး တိတိကကြလြိုကျနာပွီး ဒီတိုကျပှဲကို ကနြောျတို့အားလုံး ရနျကုနျမှာရှိတဲ့ ပွညျသူလူထု ၇,၀၀၀,၀၀၀ ကြောျ အားလုံးပါဝငျပွီး တိုကျခိုကျမှ ဒီဟာက အောငျမွငျမှာဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အဲဒါကို ကနြော့ျအနနေဲ့ ဒီနရောကနပွေီးတော့ အနူးအညှှတျမတေ်တာရပျခံ အပျပါတယျ။ အရေးကွီးဆုံး အခြိနျလို့လညျး ကနြောျပွောခငြျပါတယျ။”
အိမျမှာပဲနဖေို့ အမိန့ျထုတျထားခြိနျမှာ ခွှငျးခကြျနဲ့ ထှကျခှင့ျရသူတှကေလှဲလို့ ကိုယျနထေိုငျရာမွို့နယျကို ကြောျလှနျပွီး သှားလာသူတှကေို ဒီကနေ့ကစပွီး အရေးယူမှာဖွဈကွောငျးလညျး အာဏာပိုငျတှကေ ပွောဆိုထားပါတယျ။ လူကွီး၊ လူငယျမရှေး ရောဂါပိုး ကူးစကျနိုငျတဲ့ အန်တရာယျရှိတာကွောင့ျ ထုတျပွနျထားတဲ့ စညျးကမျးတှကေို လိုကျနာဖို့ အရေးကွီးကွောငျးလညျး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက ပွောပါတယျ။
“လူကွီးတှေ သှေးထဲမှာရှိတဲ့အောကျစီဂငြျဟာ ကိုဗဈကူးစကျလာလို့ရှိရငျ နဂိုရောဂါအခံတှကွေောင့ျ မွနျမွနျဆနျဆနျသှေးထဲမှာ Oxygen Level ကပြွီးတော့ အသကျအန်တရာယျရောကျရှိနိုငျပါတယျ။ ဒါဟာလညျး အရေးကွီးတဲ့အခကြျဖွဈပါတယျ။ အဲဒါကွောင့ျမို့ သဆေုံးမှုလြှော့ခတြဲ့အခါမှာ တခုတညျးကနေ တှေးလို့မရပါဘူး။ ဘကျပေါငျးစုံ ထောင့ျပေါငျးစုံကနေ တှေးပွီးတော့ဆောငျရှကျရမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဒီလိုသာ တယောကျစီတိုငျးက မိမိရဲ့တာဝနျကိုသာ ကြပှေနျအောငျလုပျဆောငျမယျဆိုရငျ သဆေုံးမှုက နညျးနိုငျသမြှနညျးသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။ တခြို့သဆေုံးတဲ့သူတှမှော ကလေးငယျလေးတှေ၊ တခြို့အသကျကွီးတဲ့သူတှဟော ဆေးရုံကို သဆေုံးပွီးမှ ရောကျလာတာကို ဒီအပတျအတှငျးမှာ တောျတောျမြားမြားတှေ့ရတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့ ဒါလေးကိုတော့ သတိပွုစခေငြျပါတယျ။ အဓိကတာဝနျအရှိဆုံးကတော့ မိမိကိုယျတိုငျနဲ့ မိသားစုအတှကျ ကိုယျတိုငျတာဝနျရှိပါတယျ။”
ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ နောကျဆုံးထုတျပွနျခကြျအရ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၂၂၆ ယောကျနဲ့ ကူးစကျသူ အတညျပွုလူနာ ၁၀,၀၀၀ ကြောျရှိပါတယျ။ ရောဂါကူးစကျမှုနဲ့ သဆေုံးမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေး ကန့ျသတျခကြျတှကေို နောကျထပျ ၁ လ သကျတမျးတိုးထားပါတယျ။ အောကျတိုဘာလ ၃၁ ရကျနေ့အထိ တိုးမွှင့ျသတျမှတျလိုကျတဲ့ ကန့ျသတျခကြျအရ နိုငျငံတကာက ခရီးသှားတှကေို ပွညျဝငျခှင့ျယာယီကန့ျသတျခကြျတှေ ဆကျလကျ ထားရှိမှာဖွဈကွောငျးလညျး နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက ဒီကနေ့ပဲ သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
