(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံ ရန်ကုန်မြို့က သက်တမ်း ၈၅ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဂျိုးဖြူပိုက်လိုင်းတလျှောက် လမ်းလျှောက်တာက ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသည်တွေကြား ရေပန်းစားလာနေပါတယ်။ ဒါက ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသည်တွေအတွက် ထူးခြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတခုလည်း ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းဆောင်းပါးကို အခြေခံပြီး ကိုရန်နိုင် ပြောပြပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
ရန်ကုန်မြို့ က လူဦးရေ ၄ သန်းခွဲကို ရေပေးဝေနေတဲ့ ဂျိုးဖြူပိုက်လိုင်းကြီးဟာ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ ပင်မအသက်သွေးကြောကြီးတခုလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဂျိုးဖြူပိုက်လိုက်ကြီးကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်ခင် ၁၉၃၅ ခုနှစ် ဗြိတိသျှအစိုးရလက်ထက်မှာ သွယ်တန်းဆောက်လုပ် ခဲ့တာဖြစ်တာကြောင့် သက်တမ်းအားဖြင့် ၈၅ နှစ် ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ပိုက်လိုင်းတလျှောက်မှာ နေထိုင်တဲ့သူတွေအတွက် ဒီပေါ်မှာ ပြေးလွှားဆော့ကစားတာတွေ၊ လျှောက်သွားတာတွေရှိပေမယ့် ၊ လူအတော်များများကတော့ မလုပ်ဖူးကြပါဘူး။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒီပိုက်လိုင်းကြီးဟာ အခုအခါမှာတော့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာနေတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက် စိတ်ဝင်စားစရာ နေရာတခုဖြစ်လာနေတယ်လို့ Uncharted Horizons Myanmar ခရီးသွားလုပ်ငန်းတည်ထောင်သူ Jochen Meissner က ပြောပါတယ်။
အထူးသဖြင့် COVID- 19 ကပ်ရောဂါကာလ အတွင်း အိမ်ထဲကနေ အပြင်မထွက်ရဘဲနေနေတဲ့သူတွေအတွက်တော့ ၆ ပေကျော်မြင့်တဲ့ ဒီပိုက်လိုင်းပေါ်ကနေလျှောက်တာက ပြင်ပသဘာဝနဲ့ ထိတွေ့ခွင့်ရသလို၊ ထူးခြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတခုလည်းရစေတဲ့ စိတ်ဝင်စားတဲ့သူတွေ ပိုများလာနေတယ်လို့ Jochen Meissner က ပြောပါတယ်။
“ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လက်စပြီး အခုချိန်ထိ ကျနော်တို့ဟာ ရန်ကုန်မြို့မှာ အပြင်မထွက်ပဲ နေခဲ့ရတာပါ။ ကျနော်တို့အားလုံးဟာ ပတ်ဝန်းကျင်သဘာဝတွေ လေကောင်းလေသန့်တွေ၊ နဲ့ စွန့်စားမှုအသစ်တွေကို လုပ်ချင်နေတာပါ။ ကျနော်တို့ထဲက တစ်ယောက်က အခုလို ဂျိုးဖြူပိုက်ကြီးပေါ်မှာ လမ်းလျှောက်သွားဖို့ စိတ်ကူးကိုရခဲ့တာပါ။ တကယ်တော့ ဒီပိုက်လုံးကြီးက ဘယ်ကနေ ဘယ်ကိုသွားတယ်ဆိုတာလည်း ကျနော်တို့မသိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီပိုက်လုံးကြီးပေါ်ကနေ လျှောက်ပြီးကြည့်ရတာ ကောင်းပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ နေနေတဲ့ Olivier Moubon ကတော့ ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသွားတွေ ပုံမှန်အသွားအလာများတဲ့နေရာတွေ မဟုတ်တဲ့အထဲမှာတော့ ဒါက ထူးခြားပြီး စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းတဲ့ ခရီးစဉ်တခုဖြစ်တယ်လို့ပြောပါတယ်။
“ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသွားအတော်များများကတော့ ရန်ကုန်ကိုလာလည်တဲ့အခါ၊ ရွှေတိဂုံဘုရားတို့ ဆူးလေဘုရားတို့ ပြည်သူရင်ပြင်တို့လို နာမည်ကြီးနေရာတွေကိုသွားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီဟာကတော့ တကယ်ကို ထူးခြားပါတယ်။ နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားတွေထဲက ဒါကိုလုပ်ဖူးတဲ့သူက သိပ်မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် အခုလို သက်တမ်း ၈၀ ကျော်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ပိုက်လိုင်းပေါ်မှာလမ်းလျှောက်ရတာ ထူးခြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတခုဖြစ်ပြီး၊ ကံကောင်းတယ်လို့ ခံစားရပါတယ်။”
ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေးကောင်စီရဲ့ အဆိုအရတော့ ဒီ ဂျိုးဖြူပိုက်လိုင်းကြီးဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းမှာလည်း ဘာမှမဖြစ်ခဲ့သလို၊ ၂၀၀၇ ခုနှစ်က ပြင်းအား ၅.၇ ရှိတဲ့ ငလျင်လှုပ်တုန်းကလည်း ဘာမှထိခိုက်ပျက်စီးမှုမရှိခဲဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ ဒီပိုက်လိုင်းကြီးဟာ ၄၅ မိုင်လောက်ရှည်ပြီး၊ ၊ မြောက်ဘက် ဂျိုးဖြူရေလှောင်တမံကနေ ရန်ကုန်မြို့ ပြင်က ဆင်ခြေဖုံးဒေသတွေ အပါအဝင် လူနေရပ်ကွက်တွေကို ဖြတ်ပြီး ရန်ကုန်ုမြို့ကို သွယ်တန်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသည်တွေ အဲဒီလိုသွားတဲ့အခါမှာလည်း ပိုက်လုံးကြီးဘေးမှာ နေကြတဲ့ လူနေရပ်ကွက်တွေ နေအိမ်တွေမှာရှိတဲ့သူတွေကို သူတို့ကို စိတ်ဝင်တစားနဲ့ ကြည့်ခဲ့ ကြပါတယ်။ ပိုက်လိုင်းတလျှောက် လမ်းလျှောက်တဲ့သူတွေဟာ တချို့ နေရာတွေမှာ ရေတွေပန်းထွက်နေတဲ့ ရေထိန်းပိုက်ခေါင်း၊ လမ်းတွေ တံတားတွေ၊ နောက် မီတာအနည်းငယ်နက်တဲ့ ရေမြောင်းကြီးတွေကို ဖြတ်ရတာတွေ ရှိပြီး စိတ်လှုပ်ရှားဖို့ ကောင်းတယ်လို့ ပြည်တွင်းခရီးသွား ကိုကျော်ဇင်လတ်က ပြောပါတယ်။
“ဒါက ကျနော်တို့အတွက်တော့ လိုအပ်တာပေါ့ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ COVID ကာလ တလလုံးလုံး အိမ်ထဲမှာ နားနေရတဲ့အချိန် အခုလို COVID ကာလ လွန်တဲ့အခါမှာ ဒီလို လမ်းလျှောက်ရတာ အရမ်းလည်း စိတ်လှုပ်ရှားတယ် ။ အခု ပထမဦးဆုံးအကြိမ်လမ်းလျှောက်တာဆိုတော့ စိတ်လည်းလှုပ်ရှားတယ် ပျော်လည်း ပျော်ဖို့ ကောင်းပါတယ်။”
အခုလို ပိုက်လိုင်းကြီးပေါ်မှာ လျှောက်ရတာက ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသည်တွေကို စွဲဆောင်နိုင်တဲ့ အရာတခုဖြစ်လာနိုင်တာကြောင့်၊ ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်ကလည်း ပိုက်လိုင်းဘေး ဝဲယာတစ်လျှောက်မှာရှိတဲ့ ချုံနွယ် သစ်ပင်တွေကို ရှင်းလင်းတာတွေလုပ်လာနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ကမ္ဘာတဝှမ်း COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ရောဂါကူးစက်မှုတွေ မပျံနှံရအောင် ကန့်သတ်မှှုတွေချထားတဲ့အတွက် လူတွေသိပ်မလာနိုင်သေးပေမယ့်၊ နောက်ပိုင်း ရောဂါကူးစက်မှုတွေ မစိုးရိမ်ရတော့တဲ့အချိန်မှာတော့ ပိုက်လုံးကြီးပေါ်မှာ သွားလာမယ့် ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသွားတွေ ပိုများလာမယ့်လို့ မျှော်လင့်ရကြောင်းပါ။
...........
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံ ရနျကုနျမွို့က သကျတမျး ၈၅ နှဈရှိပွီဖွဈတဲ့ ဂြိုးဖွူပိုကျလိုငျးတလြှောကျ လမျးလြှောကျတာက ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသညျတှကွေား ရပေနျးစားလာနပေါတယျ။ ဒါက ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသညျတှအေတှကျ ထူးခွားတဲ့ အတှေ့အကွုံတခုလညျး ဖွဈစတေဲ့ အကွောငျး ရိုကျတာ သတငျးဆောငျးပါးကို အခွခေံပွီး ကိုရနျနိုငျ ပွောပွပေးမှာဖွဈပါတယျ။
ရနျကုနျမွို့ က လူဦးရေ ၄ သနျးခှဲကို ရပေေးဝနေတေဲ့ ဂြိုးဖွူပိုကျလိုငျးကွီးဟာ ရနျကုနျမွို့ရဲ့ ပငျမအသကျသှေးကွောကွီးတခုလို့ ပွောရမှာဖွဈပါတယျ။ ဂြိုးဖွူပိုကျလိုကျကွီးကို ဒုတိယကမ်ဘာစဈမတိုငျခငျ ၁၉၃၅ ခုနှဈ ဗွိတိသြှအစိုးရလကျထကျမှာ သှယျတနျးဆောကျလုပျ ခဲ့တာဖွဈတာကွောင့ျ သကျတမျးအားဖွင့ျ ၈၅ နှဈ ရှိသှားပွီဖွဈပါတယျ။ ပိုကျလိုငျးတလြှောကျမှာ နထေိုငျတဲ့သူတှအေတှကျ ဒီပေါျမှာ ပွေးလှှားဆော့ကစားတာတှေ၊ လြှောကျသှားတာတှရှေိပမေယ့ျ ၊ လူအတောျမြားမြားကတော့ မလုပျဖူးကွပါဘူး။ ဒါပမေဲ့လညျး ဒီပိုကျလိုငျးကွီးဟာ အခုအခါမှာတော့ ကမ်ဘာလှည့ျခရီးသညျတှနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာနတေဲ့ နိုငျငံခွားသားတှအေတှကျ စိတျဝငျစားစရာ နရောတခုဖွဈလာနတေယျလို့ Uncharted Horizons Myanmar ခရီးသှားလုပျငနျးတညျထောငျသူ Jochen Meissner က ပွောပါတယျ။
အထူးသဖွင့ျ COVID- 19 ကပျရောဂါကာလ အတှငျး အိမျထဲကနေ အပွငျမထှကျရဘဲနနေတေဲ့သူတှအေတှကျတော့ ၆ ပကြေောျမွင့ျတဲ့ ဒီပိုကျလိုငျးပေါျကနလြှေောကျတာက ပွငျပသဘာဝနဲ့ ထိတှေ့ခှင့ျရသလို၊ ထူးခွားတဲ့ အတှေ့အကွုံတခုလညျးရစတေဲ့ စိတျဝငျစားတဲ့သူတှေ ပိုမြားလာနတေယျလို့ Jochen Meissner က ပွောပါတယျ။
“ပွီးခဲ့တဲ့မတျလကျစပွီး အခုခြိနျထိ ကနြောျတို့ဟာ ရနျကုနျမွို့မှာ အပွငျမထှကျပဲ နခေဲ့ရတာပါ။ ကနြောျတို့အားလုံးဟာ ပတျဝနျးကငြျသဘာဝတှေ လကေောငျးလသေန့ျတှေ၊ နဲ့ စှန့ျစားမှုအသဈတှကေို လုပျခငြျနတောပါ။ ကနြောျတို့ထဲက တဈယောကျက အခုလို ဂြိုးဖွူပိုကျကွီးပေါျမှာ လမျးလြှောကျသှားဖို့ စိတျကူးကိုရခဲ့တာပါ။ တကယျတော့ ဒီပိုကျလုံးကွီးက ဘယျကနေ ဘယျကိုသှားတယျဆိုတာလညျး ကနြောျတို့မသိပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ဒီပိုကျလုံးကွီးပေါျကနေ လြှောကျပွီးကွည့ျရတာ ကောငျးပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ နနေတေဲ့ Olivier Moubon ကတော့ ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသှားတှေ ပုံမှနျအသှားအလာမြားတဲ့နရောတှေ မဟုတျတဲ့အထဲမှာတော့ ဒါက ထူးခွားပွီး စိတျဝငျစားဖို့ ကောငျးတဲ့ ခရီးစဉျတခုဖွဈတယျလို့ပွောပါတယျ။
“ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသှားအတောျမြားမြားကတော့ ရနျကုနျကိုလာလညျတဲ့အခါ၊ ရှှတေိဂုံဘုရားတို့ ဆူးလဘေုရားတို့ ပွညျသူရငျပွငျတို့လို နာမညျကွီးနရောတှကေိုသှားကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒီဟာကတော့ တကယျကို ထူးခွားပါတယျ။ နိုငျငံခွားသား ခရီးသှားတှထေဲက ဒါကိုလုပျဖူးတဲ့သူက သိပျမရှိပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ အခုလို သကျတမျး ၈၀ ကြောျရှိပွီဖွဈတဲ့ ပိုကျလိုငျးပေါျမှာလမျးလြှောကျရတာ ထူးခွားတဲ့ အတှေ့အကွုံတခုဖွဈပွီး၊ ကံကောငျးတယျလို့ ခံစားရပါတယျ။”
ရနျကုနျမွို့တောျစညျပငျသာယာရေးကောငျစီရဲ့ အဆိုအရတော့ ဒီ ဂြိုးဖွူပိုကျလိုငျးကွီးဟာ ဒုတိယကမ်ဘာစဈအတှငျးမှာလညျး ဘာမှမဖွဈခဲ့သလို၊ ၂၀၀၇ ခုနှဈက ပွငျးအား ၅.၇ ရှိတဲ့ ငလငြျလှုပျတုနျးကလညျး ဘာမှထိခိုကျပကြျစီးမှုမရှိခဲဘူးလို့ ပွောပါတယျ။ ဒီပိုကျလိုငျးကွီးဟာ ၄၅ မိုငျလောကျရှညျပွီး၊ ၊ မွောကျဘကျ ဂြိုးဖွူရလှေောငျတမံကနေ ရနျကုနျမွို့ ပွငျက ဆငျခွဖေုံးဒသေတှေ အပါအဝငျ လူနရေပျကှကျတှကေို ဖွတျပွီး ရနျကုနျုမွို့ကို သှယျတနျးထားတာဖွဈပါတယျ။
ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသညျတှေ အဲဒီလိုသှားတဲ့အခါမှာလညျး ပိုကျလုံးကွီးဘေးမှာ နကွေတဲ့ လူနရေပျကှကျတှေ နအေိမျတှမှောရှိတဲ့သူတှကေို သူတို့ကို စိတျဝငျတစားနဲ့ ကွည့ျခဲ့ ကွပါတယျ။ ပိုကျလိုငျးတလြှောကျ လမျးလြှောကျတဲ့သူတှဟော တခြို့ နရောတှမှော ရတှေပေနျးထှကျနတေဲ့ ရထေိနျးပိုကျခေါငျး၊ လမျးတှေ တံတားတှေ၊ နောကျ မီတာအနညျးငယျနကျတဲ့ ရမွေောငျးကွီးတှကေို ဖွတျရတာတှေ ရှိပွီး စိတျလှုပျရှားဖို့ ကောငျးတယျလို့ ပွညျတှငျးခရီးသှား ကိုကြောျဇငျလတျက ပွောပါတယျ။
“ဒါက ကနြောျတို့အတှကျတော့ လိုအပျတာပေါ့ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ COVID ကာလ တလလုံးလုံး အိမျထဲမှာ နားနရေတဲ့အခြိနျ အခုလို COVID ကာလ လှနျတဲ့အခါမှာ ဒီလို လမျးလြှောကျရတာ အရမျးလညျး စိတျလှုပျရှားတယျ ။ အခု ပထမဦးဆုံးအကွိမျလမျးလြှောကျတာဆိုတော့ စိတျလညျးလှုပျရှားတယျ ပြောျလညျး ပြောျဖို့ ကောငျးပါတယျ။”
အခုလို ပိုကျလိုငျးကွီးပေါျမှာ လြှောကျရတာက ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသညျတှကေို စှဲဆောငျနိုငျတဲ့ အရာတခုဖွဈလာနိုငျတာကွောင့ျ၊ ရနျကုနျမွို့တောျစညျပငျကလညျး ပိုကျလိုငျးဘေး ဝဲယာတဈလြှောကျမှာရှိတဲ့ ခြုံနှယျ သဈပငျတှကေို ရှငျးလငျးတာတှလေုပျလာနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ အခုလောလောဆယျမှာတော့ ကမ်ဘာတဝှမျး COVID-19 ကပျရောဂါကွောင့ျ ၊ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ရောဂါကူးစကျမှုတှေ မပြံနှံရအောငျ ကန့ျသတျမှှုတှခေထြားတဲ့အတှကျ လူတှသေိပျမလာနိုငျသေးပမေယ့ျ၊ နောကျပိုငျး ရောဂါကူးစကျမှုတှေ မစိုးရိမျရတော့တဲ့အခြိနျမှာတော့ ပိုကျလုံးကွီးပေါျမှာ သှားလာမယ့ျ ကမ်ဘာ့လှည့ျခရီးသှားတှေ ပိုမြားလာမယ့ျလို့ မြှောျလင့ျရကွောငျးပါ။
