[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာအစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် နယ်မြေတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်ထားပေမဲ့ အခုအခါ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ ပျံ့နှံ့လာတာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်အပေါ် ထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ထွက်ပေါ်နေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ ၂ လကျော်လောက်သာ ကျန်တော့တဲ့ အချိန်မှာပဲ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ ရုတ်တရက် တိုးလာနေတာကြောင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေမှာ ကျင်းပမယ့် အစီအစဉ်အပေါ် စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ အရင်က မဲပေးခွင့်မရခဲ့တဲ့ နယ်မြေတွေမှာပါ မဲပေးနိုင်တော့မယ့် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေမှာလည်း အခုအခါ ကပ်ရောဂါနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကာကွယ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေရတယ်လို့ ကရင်ပြည်နယ် ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ်က KNU ဒူပလာရာခရိုင် အတွင်းရေးမှူး စောလစ်စတန်ကပြောပါတယ်။
“ဟုတ်ကဲ့။ ကျနော်တို့မှာတော့ အရင်က အစီအစဉ်အတိုင်းပဲ ရှိသေးတယ်၊ ဒါပေမဲ့ အခု ဗဟိုမှာ COVID-19 န့ဲ ပတ်သက်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေပေါ့လေ... သွားပြီးဆွေးနွေးပြီး ပြန်လာတဲ့အခါကျတော့ ဒါကအမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အနေနဲ့ ဆိုပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ပေးပြီးတော့ အကောင်အထည်ပြန်ဖော်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်၊ အခုကလည်းပဲ ဒီမော်လမြိုင်ဝန်းကျင်မှာ ဖြစ်လာတယ်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့လည်း သိပ်မဝေးလောက်ဘူးဖြစ်တော့လေး ဒီမှာလည်းပဲ အဲ့ဒီအစီအစဉ်တွေဆွဲပြီးတော့ COVID-19 ကာကွယ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ဟာတွေကို ထုတ်ပြန်ဖို့ရှိပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အများစုအပါအဝင် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်သူတွေ တိုးလာနေသလို ရခိုင်ပြည်နယ်ကနေ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု တခုကို အတည်ပြုထားတဲ့ မွန်ပြည်နယ်မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်တွေအပေါ် ရိုက်ခတ်လာမှာ စိုးရိမ်တာတွေ ရှိနေပါတယ်။ မွန်ပြည်နယ်က အဓိကတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ မွန်ပြည်သစ်ပါတီကတော့ ရွေးကောက်ပွဲတွေ သူ့နယ်မြေမှာ ကျင်းပခွင့် ပြုထားပေမဲ့ အခုအခါ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တိုးလာတဲ့အချိန်မှာတော့ သတိထားဖို့ လိုအပ်လာနေပြီလို့ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဝင် နိုင်အောင်မငေးက ပြောပါတယ်။
“ဒါကျနော်တို့ နယ်မြေကန့်သတ်မှုကတော့ ဒီ COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ ရခိုင်ကနေလာတယ်ဆိုပါတော့ ဥပမာ မော်လမြိုင် COVID-19 အဲ့ဒီကိစ္စမှာပေ့ါနော် ... မော်လမြိုင်ကနေ အဲ့ရပ်ကွက်နေလာရင် ဆက်သွယ်လာတဲ့အခါကျရင် ဒါကနော်တို့ သတိထားရမှာပေါ့နော် ဘယ်နေ့ကနေပြီးတော့ ဒေသခံကဘယ်ဒေသက ဘယ်ထွက်လာသလဲ အဲ့ဒီခရီးသွားရာဇဝင်ကိုလည်း ကျနော်တို့ သိသင့်သိထိုက်ရမှာပေါ့ ဒါက မလာရဘူး ကျနော်တို့ ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။”
တကျော့ပြန်ကြီးထွားလာတဲ့ ကပ်ရောဂါအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်တခုလုံး မလိုအပ်ရင်အိမ်ထဲက အိမ်ပြင် မထွက်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားပြီး စစ်တွေမြို့နယ်မှာ ညမထွက်ရအမိန့်လည်း ထုတ်ပြန်ထားသလို၊ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေကိုလည်း ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ အပြောင်းအလဲတွေ ရှိမရှိ ဆိုတာတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိသေးပါဘူး။ မွန်တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီတခုဖြစ်တဲ့ မွန်ညီညွှတ်ရေးပါတီက တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး(၁) နိုင်လယိတမကတော့ ကပ်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် ကန့်သတ်မှုတွေကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“လက်ရှိအနေအထားမှာ မဲဆွယ်ရေးကိစ္စတွေက ကျနော်တို့က ဘာမှမလုပ်ရသေးဘူး။ လုပ်ဖို့လည်း အချိန်မတန်သေးဘူး။ သို့သော်အကြောင်းကြောင်းကြောင့် အဲ့ဒီဒေသတွင်းမှာ သွားဖို့ အကြောင်းရှိလာခဲ့မယ်ဆိုလို့ရှိရင် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ သက်ဆိုင်ရာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုန်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကိုတော့ လိုက်နားပြီးတော့ သွားရမယ့်အနေအထားပေါ့။”
မြန်မာအစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားတဲ့ မွန်ပြည်သစ်ပါတီနဲ့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးတို့ ထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းတွေကို ခွင့်ပြုထားပေမဲ့ လုံခြုံရေးအတွက် ကြိုတင်အကြောင်းကြားဖို့လည်း နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို သတိပေးထားပါတယ်။
[Unicode Version]
အပဈရပျနယျမွတှေမှော ရှေးကောကျပှဲလုပျငနျးစဉျ မရမေရာဖွဈနေ
မွနျမာအစိုးရနဲ့ အပဈအခတျ ရပျစဲထားတဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ နယျမွတေခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပဖို့ စီစဉျထားပမေဲ့ အခုအခါ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ ပြံ့နှံ့လာတာကွောင့ျ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျအပေါျ ထိခိုကျမှာ စိုးရိမျမှုတှလေညျး ထှကျပေါျနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက တငျပွပေးပါမယျ။
ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပဖို့ ၂ လကြောျလောကျသာ ကနြျတော့တဲ့ အခြိနျမှာပဲ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ ရုတျတရကျ တိုးလာနတောကွောင့ျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ထိနျးခြုပျရာ နယျမွမှော ကငြျးပမယ့ျ အစီအစဉျအပေါျ စိုးရိမျမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ အရငျက မဲပေးခှင့ျမရခဲ့တဲ့ နယျမွတှေမှောပါ မဲပေးနိုငျတော့မယ့ျ ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး (KNU) ထိနျးခြုပျရာ နယျမွမှောလညျး အခုအခါ ကပျရောဂါနဲ့ ပတျသကျလို့ ကာကှယျဖို့ ပွငျဆငျနရေတယျလို့ ကရငျပွညျနယျ ကွာအငျးဆိပျကွီးမွို့နယျက KNU ဒူပလာရာခရိုငျ အတှငျးရေးမှူး စောလဈစတနျကပွောပါတယျ။
“ဟုတျကဲ့။ ကနြောျတို့မှာတော့ အရငျက အစီအစဉျအတိုငျးပဲ ရှိသေးတယျ၊ ဒါပမေဲ့ အခု ဗဟိုမှာ COVID-19 နဲ့ ပတျသကျတဲ့ ခေါငျးဆောငျတှပေေါ့လေ... သှားပွီးဆှေးနှေးပွီး ပွနျလာတဲ့အခါကတြော့ ဒါကအမြိုးသားရေးတာဝနျတဈရပျအနနေဲ့ ဆိုပွီးတော့ ဆုံးဖွတျပေးပွီးတော့ အကောငျအထညျပွနျဖောျဖို့ဖွဈပါတယျ၊ အခုကလညျးပဲ ဒီမောျလမွိုငျဝနျးကငြျမှာ ဖွဈလာတယျဆိုတဲ့အခါကတြော့ ကနြောျတို့လညျး သိပျမဝေးလောကျဘူးဖွဈတော့လေး ဒီမှာလညျးပဲ အဲ့ဒီအစီအစဉျတှဆှေဲပွီးတော့ COVID-19 ကာကှယျရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ဟာတှကေို ထုတျပွနျဖို့ရှိပါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ အမြားစုအပါအဝငျ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျသူတှေ တိုးလာနသေလို ရခိုငျပွညျနယျကနေ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှု တခုကို အတညျပွုထားတဲ့ မှနျပွညျနယျမှာလညျး ရှေးကောကျပှဲ အစီအစဉျတှအေပေါျ ရိုကျခတျလာမှာ စိုးရိမျတာတှေ ရှိနပေါတယျ။ မှနျပွညျနယျက အဓိကတိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ မှနျပွညျသဈပါတီကတော့ ရှေးကောကျပှဲတှေ သူ့နယျမွမှော ကငြျးပခှင့ျ ပွုထားပမေဲ့ အခုအခါ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ တိုးလာတဲ့အခြိနျမှာတော့ သတိထားဖို့ လိုအပျလာနပွေီလို့ မှနျပွညျသဈပါတီ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျ ကောျမတီဝငျ နိုငျအောငျမငေးက ပွောပါတယျ။
“ဒါကနြောျတို့ နယျမွကေန့ျသတျမှုကတော့ ဒီ COVID-19 ကူးစကျရောဂါ ရခိုငျကနလောတယျဆိုပါတော့ ဥပမာ မောျလမွိုငျ COVID-19 အဲ့ဒီကိစ်စမှာပေ့ါနောျ ... မောျလမွိုငျကနေ အဲ့ရပျကှကျနလောရငျ ဆကျသှယျလာတဲ့အခါကရြငျ ဒါကနောျတို့ သတိထားရမှာပေါ့နောျ ဘယျနေ့ကနပွေီးတော့ ဒသေခံကဘယျဒသေက ဘယျထှကျလာသလဲ အဲ့ဒီခရီးသှားရာဇဝငျကိုလညျး ကနြောျတို့ သိသင့ျသိထိုကျရမှာပေါ့ ဒါက မလာရဘူး ကနြောျတို့ ပွောတာမဟုတျပါဘူး။”
တကြော့ပွနျကွီးထှားလာတဲ့ ကပျရောဂါအန်တရာယျကို ကာကှယျဖို့ ရခိုငျပွညျနယျတခုလုံး မလိုအပျရငျအိမျထဲက အိမျပွငျ မထှကျဖို့ အမိန့ျထုတျပွနျထားပွီး စဈတှမွေို့နယျမှာ ညမထှကျရအမိန့ျလညျး ထုတျပွနျထားသလို၊ သှားလာလှုပျရှားမှုတှကေိုလညျး ကန့ျသတျထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပဖို့ စီစဉျထားတဲ့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျလို့ အပွောငျးအလဲတှေ ရှိမရှိ ဆိုတာတော့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မရှိသေးပါဘူး။ မှနျတိုငျးရငျးသား နိုငျငံရေးပါတီတခုဖွဈတဲ့ မှနျညီညှှတျရေးပါတီက တှဲဖကျအတှငျးရေးမှူး(၁) နိုငျလယိတမကတော့ ကပျရောဂါကာကှယျထိနျးခြုပျရေးအတှကျ ကန့ျသတျမှုတှကွေောင့ျ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ စိနျခေါျမှုတှေ ရှိနိုငျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“လကျရှိအနအေထားမှာ မဲဆှယျရေးကိစ်စတှကေ ကနြောျတို့က ဘာမှမလုပျရသေးဘူး။ လုပျဖို့လညျး အခြိနျမတနျသေးဘူး။ သို့သောျအကွောငျးကွောငျးကွောင့ျ အဲ့ဒီဒသေတှငျးမှာ သှားဖို့ အကွောငျးရှိလာခဲ့မယျဆိုလို့ရှိရငျ သကျဆိုငျရာ အဖှဲ့အစညျးနဲ့ သကျဆိုငျရာကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ထုနျပွနျတဲ့ ထုတျပွနျခကြျကိုတော့ လိုကျနားပွီးတော့ သှားရမယ့ျအနအေထားပေါ့။”
မွနျမာအစိုးရနဲ့ အပဈအခတျ ရပျစဲထားတဲ့ မှနျပွညျသဈပါတီနဲ့ ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံးတို့ ထိနျးခြုပျရာနယျမွမှော ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးတှကေို ခှင့ျပွုထားပမေဲ့ လုံခွုံရေးအတှကျ ကွိုတငျအကွောငျးကွားဖို့လညျး နိုငျငံရေးပါတီတှကေို သတိပေးထားပါတယျ။
