[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တပ်မတော်သား အများအပြားနဲ့ နီးစပ်သူတွေ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရသလို စစ်တွေမြို့က စစ်ရှောင်စခန်းမှာလည်း ကူးစက်မှုကြုံနေရတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့မှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်သူတွေထဲ တပ်မတော်သား ၅၀ လောက်နဲ့ နီးစပ်သူတွေပါ ပါဝင်ကြောင်း ပြည်နယ် ကျန်းမာရေးဌာနက အတည်ပြုပါတယ်။ အခုဆိုရင် ပြည်နယ်တခုလုံးမှာ ကူးစက်သူ အတည်ပြုလူနာ ၄,၀၀၀ နီးပါး ရှိနေပြီလို့လည်း ရခိုင်ပြည်နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနက လက်ထောက်ညွန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာစိုးဝင်းပိုင်က ပြောပါတယ်။
“၈ လပိုင်း ၁၆ ရက်နေ့ကနေ ဒီနေ့အထိ ၃,၉၅၄ ယောက်ရှိတယ်။ အဲဒီထဲမှာ တပ်မတော်သား ၅၀ ယာက်တင်မကဘူး။ သူ့အသိုင်းအဝိုင်းက သူတွေလည်း အများကြီးပါတယ်။ ဒီ ၅၀ က ၁၂ ရက်နေ့က တွေ့တာ ဒီ ၅၀ မတိုင်ခင် ရှေ့မှာလည်း အများကြီးတွေ့ခဲ့တာရှိတယ်။”
တပ်မတော်သား အတည်ပြုလူနာတွေကိုတော့ စစ်တွေမြို့က တပ်မတော်ဆေးရုံမှာ အသွားအလာကန့်သတ်ထားပြီး စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးနေတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာစိုးဝင်ပိုင်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း တပ်မတော်သားတွေ ရောဂါကူးစက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်တာမရှိသလို ဖြစ်ပွားတဲ့ အကြောင်းရင်းကိုလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပါဘူး။
စစ်တွေမြို့မှာပဲ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကြောင့် တိမ်းရှောင်နေရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံရာ နေရာမှာလည်း ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ စစ်တွေမြို့ ဆုတောင်းပြည့်ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းမှာ ဘုန်းတော်ကြီး တစ်ပါးနဲ့ ကိုရင်လေးတစ်ပါး ရောဂါကူးစက်ခံရကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပြီးနောက် စခန်းတစ်ခုလုံးမှာ အသွားအလာ ကန့်သတ်ထားတယ်လို့ ဆုတောင်းပြည့်ကျောင်းတိုက်ဆရာတော် ဦးပညာသီရိက မိန့်ပါတယ်။
“ဒီနေ့ကတော့ ဆေးရုံက ဆင်းလာပြီ၊ ဆရာတော်ကြီးရော ကိုရင်လေးရော ဆင်းတော့ ဆင်းလာတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူတွေနဲ့တော့ တွေ့လို့မရသေးဘူး။ ကိုရင်လေးလည်း တစ်ပါးတည်း အခန်းထဲမှာနေရတာပေါ့။ ဆင်းတော့ ဆင်းလာကြတယ်။ အကုန်လုံးတော့ အသွားအလာ ပိတ်ပင်ထားတယ်။ စစ်ရှောင်တွေရော၊ ဦးဇင်းတွေရော အကုန်လုံးပဲ။”
တပ်မတော်နဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကြား စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် ကျောက်တော်၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်၊ ပလက်ဝ စတဲ့မြို့နယ်တွေက နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးလာကြတဲ့ စစ်ရှောင်ဦးရေ ၂၀၀ နီးပါးရှိနေတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ခိုလှုံနေသူတွေအတွက်ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိ က္ခာအစီစဉ် WFP က တာဝန်ယူထားပေမဲ့ အခက်အခဲတွေ ကြုံနေရချိန်မှာပဲ အခုလို ရောဂါကူးစက်မှုနဲ့ပါ ကြုံနေရတာလို့လည်း ဆရာတော် ဦးပညာသီရိက မိန့်ပါတယ်။
“အခု အပြင်လည်းမထွက်ရဘူး။ စခန်းတစ်ခုလုံး ကန့်သတ်ထားတာဆိုတော့ အခက်အခဲ တော့ရှိတာပေါ့။ ထမင်းကျတော့ WFP က ကျွေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဆင်မပြေတာလေး တွေတော့ ရှိပါတယ်။ သူတို့ကျွေးတာနဲ့ ကိုယ်တို့စားတာနဲ့ဆိုတော့ အဲဒီလို အဆင်မပြေဘူးပေါ့၊ အဲဒီလိုလေးရှိတာပေါ့။ တချို့စစ်ရှောင်တွေက အလုပ်ထွက်လုပ်ကြတယ်။ အခုကတော့ အလုပ်ထွက်လုပ်လို့လည်း မရတော့ဘူးပေါ့နော်။ အဲဒီလိုဖြစ်နေတာပေါ့။”
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့မှာ တပ်မတော်သားတွေ သာမက ဒုက္ခသည်တွေကြားမှာပါ ရောဂါကူးစက်မှု သတင်းတွေကြောင့် စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ထွက်ပေါ်လာနေပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ် ကနေထွက်ပြေးလာပြီး စစ်တွေမြို့မှာ ခိုလှုံနေသူ့ ဦးလှကျော်စောကလည်း လူစုလူဝေးရှောင်ဖို့ မလွယ်တဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကြား ကပ်ရောဂါကူးစက်မယ့် အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"စိုးရိမ်စိတ်တော့ ရှိတာပေါ့။ စခန်းတစ်ခုမှာတော့ လူတွေက စုပြီးနေရတာကို စိုးရိမ်စရာတော့ ရှိတယ်လေ။ လောလောဆယ်တော့ ဒီမှာက အစားရိက္ခာပေါ့၊ ထမင်းတော့ ကျွေးတယ်လေ... အခက်အခဲဆိုတာကတော့ ကိုယ်လိုတဲ့ဟာကို မရတော့ဘူးပေါ့။ ဥပမာ ကိုဗစ် မဟုတ်ဘဲ တခြားဖျားတာနာတွေအတွက် ဆေးတွေဘာတွေ ဝယ်ဖို့ ပိုက်ဆံမရှိတော့ဘူးပေါ့။ စစ်ရှောင်ဒီစခန်းက တော်တော်ခက်ခဲရှိတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရသူ ၁၉၀,၀၀၀ ကျော်အထိရှိနေပြီး စစ်တွေမြို့မှာဆိုရင် စစ်ရှောင်ဦးရေ ၅,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေတယ်လို့ စစ်ရှောင်တွေကို စာရင်းကောက်ယူနေတဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်အစည်းအရုံး REC က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တကျော့ပြန် ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ စတင်ခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၃၄ ယောက်နဲ့ ကူးစက်သူ ၄,၀၀၀ နီးပါးရှိနေကြောင်းလည်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျဒသေ တပျမတောျအသိုငျးအဝိုငျးနဲ့ စဈရှောငျစခနျးတှမှော ကိုဗဈကူးစကျမှုရှိနေ
ရခိုငျပွညျနယျမှာ တပျမတောျသား အမြားအပွားနဲ့ နီးစပျသူတှေ ကိုဗဈရောဂါပိုး ကူးစကျခံထားရသလို စဈတှမွေို့က စဈရှောငျစခနျးမှာလညျး ကူးစကျမှုကွုံနရေတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေို့မှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျသူတှထေဲ တပျမတောျသား ၅၀ လောကျနဲ့ နီးစပျသူတှပေါ ပါဝငျကွောငျး ပွညျနယျ ကနြျးမာရေးဌာနက အတညျပွုပါတယျ။ အခုဆိုရငျ ပွညျနယျတခုလုံးမှာ ကူးစကျသူ အတညျပွုလူနာ ၄,၀၀၀ နီးပါး ရှိနပွေီလို့လညျး ရခိုငျပွညျနယျ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနက လကျထောကျညှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာစိုးဝငျးပိုငျက ပွောပါတယျ။
“၈ လပိုငျး ၁၆ ရကျနေ့ကနေ ဒီနေ့အထိ ၃,၉၅၄ ယောကျရှိတယျ။ အဲဒီထဲမှာ တပျမတောျသား ၅၀ ယာကျတငျမကဘူး။ သူ့အသိုငျးအဝိုငျးက သူတှလေညျး အမြားကွီးပါတယျ။ ဒီ ၅၀ က ၁၂ ရကျနေ့က တှေ့တာ ဒီ ၅၀ မတိုငျခငျ ရှေ့မှာလညျး အမြားကွီးတှေ့ခဲ့တာရှိတယျ။”
တပျမတောျသား အတညျပွုလူနာတှကေိုတော့ စဈတှမွေို့က တပျမတောျဆေးရုံမှာ အသှားအလာကန့ျသတျထားပွီး စောင့ျကွည့ျ စဈဆေးနတေယျလို့လညျး ဒေါကျတာစိုးဝငျပိုငျက ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး တပျမတောျသားတှေ ရောဂါကူးစကျမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ တာဝနျရှိသူတှဘေကျက သတငျးထုတျပွနျတာမရှိသလို ဖွဈပှားတဲ့ အကွောငျးရငျးကိုလညျး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိရပါဘူး။
စဈတှမွေို့မှာပဲ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ တိမျးရှောငျနရေတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံရာ နရောမှာလညျး ကိုဗဈရောဂါကူးစကျမှုတှေ တှေ့ရှိခဲ့ပါတယျ။ စဈတှမွေို့ ဆုတောငျးပွည့ျဘုနျးတောျကွီးကြောငျးမှာ ဘုနျးတောျကွီး တဈပါးနဲ့ ကိုရငျလေးတဈပါး ရောဂါကူးစကျခံရကွောငျး အတညျပွုခဲ့ပွီးနောကျ စခနျးတဈခုလုံးမှာ အသှားအလာ ကန့ျသတျထားတယျလို့ ဆုတောငျးပွည့ျကြောငျးတိုကျဆရာတောျ ဦးပညာသီရိက မိန့ျပါတယျ။
“ဒီနေ့ကတော့ ဆေးရုံက ဆငျးလာပွီ၊ ဆရာတောျကွီးရော ကိုရငျလေးရော ဆငျးတော့ ဆငျးလာတယျ။ ဒါပမေဲ့ လူတှနေဲ့တော့ တှေ့လို့မရသေးဘူး။ ကိုရငျလေးလညျး တဈပါးတညျး အခနျးထဲမှာနရေတာပေါ့။ ဆငျးတော့ ဆငျးလာကွတယျ။ အကုနျလုံးတော့ အသှားအလာ ပိတျပငျထားတယျ။ စဈရှောငျတှရေော၊ ဦးဇငျးတှရေော အကုနျလုံးပဲ။”
တပျမတောျနဲ့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ကွား စဈရေးပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ ကြောကျတောျ၊ ဘူးသီးတောငျ၊ ရသေ့တောငျ၊ ပလကျဝ စတဲ့မွို့နယျတှကေ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးလာကွတဲ့ စဈရှောငျဦးရေ ၂၀၀ နီးပါးရှိနတေဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးမှာ ခိုလှုံနသေူတှအေတှကျကမ်ဘာ့စားနပျရိ က်ခာအစီစဉျ WFP က တာဝနျယူထားပမေဲ့ အခကျအခဲတှေ ကွုံနရေခြိနျမှာပဲ အခုလို ရောဂါကူးစကျမှုနဲ့ပါ ကွုံနရေတာလို့လညျး ဆရာတောျ ဦးပညာသီရိက မိန့ျပါတယျ။
“အခု အပွငျလညျးမထှကျရဘူး။ စခနျးတဈခုလုံး ကန့ျသတျထားတာဆိုတော့ အခကျအခဲ တော့ရှိတာပေါ့။ ထမငျးကတြော့ WFP က ကြှေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ အဆငျမပွတောလေး တှတေော့ ရှိပါတယျ။ သူတို့ကြှေးတာနဲ့ ကိုယျတို့စားတာနဲ့ဆိုတော့ အဲဒီလို အဆငျမပွဘေူးပေါ့၊ အဲဒီလိုလေးရှိတာပေါ့။ တခြို့စဈရှောငျတှကေ အလုပျထှကျလုပျကွတယျ။ အခုကတော့ အလုပျထှကျလုပျလို့လညျး မရတော့ဘူးပေါ့နောျ။ အဲဒီလိုဖွဈနတောပေါ့။”
ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေို့မှာ တပျမတောျသားတှေ သာမက ဒုက်ခသညျတှကွေားမှာပါ ရောဂါကူးစကျမှု သတငျးတှကွေောင့ျ စိုးရိမျမှုတှလေညျး ထှကျပေါျလာနပေါတယျ။ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့နယျ ကနထှေကျပွေးလာပွီး စဈတှမွေို့မှာ ခိုလှုံနသေူ့ ဦးလှကြောျစောကလညျး လူစုလူဝေးရှောငျဖို့ မလှယျတဲ့ ဒုက်ခသညျတှကွေား ကပျရောဂါကူးစကျမယ့ျ အန်တရာယျကို စိုးရိမျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"စိုးရိမျစိတျတော့ ရှိတာပေါ့။ စခနျးတဈခုမှာတော့ လူတှကေ စုပွီးနရေတာကို စိုးရိမျစရာတော့ ရှိတယျလေ။ လောလောဆယျတော့ ဒီမှာက အစားရိက်ခာပေါ့၊ ထမငျးတော့ ကြှေးတယျလေ... အခကျအခဲဆိုတာကတော့ ကိုယျလိုတဲ့ဟာကို မရတော့ဘူးပေါ့။ ဥပမာ ကိုဗဈ မဟုတျဘဲ တခွားဖြားတာနာတှအေတှကျ ဆေးတှဘောတှေ ဝယျဖို့ ပိုကျဆံမရှိတော့ဘူးပေါ့။ စဈရှောငျဒီစခနျးက တောျတောျခကျခဲရှိတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေသူ ၁၉၀,၀၀၀ ကြောျအထိရှိနပွေီး စဈတှမွေို့မှာဆိုရငျ စဈရှောငျဦးရေ ၅,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိနတေယျလို့ စဈရှောငျတှကေို စာရငျးကောကျယူနတေဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျအစညျးအရုံး REC က ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ တကြော့ပွနျ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ စတငျခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၃၄ ယောကျနဲ့ ကူးစကျသူ ၄,၀၀၀ နီးပါးရှိနကွေောငျးလညျး ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
