(Zawgyi / Unicode)
သင်္ကြန်ကာလအတွင်း မန္တလေးတိုင်းအတွင်းက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ အသွားအလာတွေကိုပါ ကန့်သတ် တားမြစ်ချက်ကို စနေနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီရဲ့အကျိုးဆက်ဖြစ်တဲ့ စီးပွားရေးထိခိုက်လာမယ့် ကိစ္စကို ဘယ်လို ဖြေရှင်းဖို့ စီစဉ်ထားလဲဆိုတာ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး တင်ပြပေးထားပါတယ်။
သင်္ကြန်ကာလအတွင်း COVID-19 ရောဂါပိုး ကူးစက်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ကို တားဆီးဖို့အတွက် အခြားမြို့ရွာတွေက ဧည့်သည်တွေ မန္တလေးသင်္ကြန်ကို မလာရောက်နိုင်အောင် မန္တလေးတိုင်းအတွင်းက ဟိုတယ် တည်းခိုခန်း၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ အဝတ်အထည်ဆိုင် စတဲ့လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ခရီးသည် ပို့ဆောင်ရေး ယာဉ်လိုင်း၊ ဘုရားဖူးယာဉ်အားလုံး ဧပြီ ၆ ရက်ကနေ ၂၁ နေ့ထိ အဝင်အထွက် မလုပ်ကြဖို့ မန္တလေးတိုင်းအစိုးရက ဧပြီ ၄ ရက် နေ့စွဲနဲ့ အမိန့်ထုတ်လိုက်တာပါ။ ဒါပေမယ့် ကုန်တင်ယာဉ်တွေကိုတော့ ခွင့်ပြုထားပါတယ်။
ဒါဟာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု အကြီးအကျယ် ဖြစ်မလာစေဖို့ ရည်ရွယ်တာ ဖြစ်တယ်လို့ မန္တလေးမြို့တော် စည်ပင်သာယာ ကော်မတီဝင် ဦးရဲမြတ်သူက ပြောပါတယ်။
“ဒီလူတွေ ကျဲသွားအောင် ကျနော်တို့ မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် ဖြစ်ရင် အကုန်သေကုန်မှာ။ အဲဒီဟာတွေကိုပဲ Focus လုပ်ပြီး Shut-down ချနေတဲ့အချိန်မှာ အခုလောလောဆယ် ဒီနေ့နဲ့ မနေ့က ထွက်လာတဲ့ဟာ ရည်ရွယ်ချက်က သင်္ကြန်ကာလ ပိတ်ရက်မှာ မန္တလေးကို လာလည်ကြမှာစိုးလို့ ဟိုတယ်တွေနဲ့ ကားဝင်းတွေ အကုန်လုံးကို ပိတ်ချလိုက်တာ။ ကျနော်တို့ဆီက လူတွေက ကျနော်တို့ပြောရင် နားထောင်တယ် ကျနော်တို့မြို့သားတွေက။ သင်္ကြန်မှာ လည်တဲ့လူ တော်တော်များများ စည်တာ တော်တော်များများက တကယ်တမ်း မန္တလေးကလူတွေ မဟုတ်ဘူး။ အပြင်ကလူတွေ အများကြီးပဲ။ နှစ်ပတ်ပိတ်လိုက်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က သင်္ကြန်တွင်းကို လာလည်မှာကြောက်လို့ ဟိုတယ်တွေနဲ့ ကားဂိတ်တွေကို အဓိကပိတ်လိုက်တာ။ ထိုင်းမှာ လက်ဝှေ့ပွဲကြောင့် အများကြီး ပြန့်သွားတယ် ဆိုတာမျိုး သင်္ကြန်ကြောင့် ပြန့်သွားတယ် ဆိုတာမျိုး ကျနော်တို့ အဖြစ်မခံနိုင်ဘူး။”
တကယ်တမ်းမှာတော့ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ သင်္ကြန်ပွဲတွေ မကျင်းပဖို့ အစိုးရက ညွှန်ကြားထားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။
ဧပြီ ၄ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ သမ္မတရုံးရဲ့ ကြေညာချက်တခုမှာတော့ ရောဂါကူးစက် သယ်ဆောင်လာမှာ စိုးတဲ့အတွက် အစိုးရဝန်ကြီးဌာန အသီးသီးနဲ့ ပြည်နယ်နဲ့တိုင်း အစိုးရတွေမှာ လုပ်နေကြတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ သင်္ကြန်ကာလ လုံးဝ ခရီးမထွက်ရဘူးလို့ တားမြစ်လိုက်ပြီး နားရက်တွေ အစားပြန်ပေးမယ်လို့ ကြေညာထားပါတယ်။
မန္တလေးတိုင်းအစိုးရရဲ့ အခု ကြေညာချက် မထွက်ခင်ကတည်းက လူအများ စုဝေးလေ့ရှိတဲ့ ကျောက်မျက်ရောင်းဝယ်ရေးနေရာ (ကျောက်ဝိုင်း) တွေနဲ့ မန္တလေး ဈေးချိုဈေးကြီးကိုလည်း ကန့်သတ်တဲ့ စည်းကမ်းချက်တွေ ထုတ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စမှာ အောင်မြင်မှုရခဲ့တယ်လို့ ဦးရဲမြတ်သူက ပြောပါတယ်။
“ကျောက်ဝိုင်းဆိုရင် ဘယ်လောက်အထိ လျှော့ချမလဲ ဆိုတာကို မူတည်ပြီး သူတို့ ရအောင် လျှော့ချပေးတယ်။ ဈေးတွေဆိုရင်လည်း ကျနော်တို့ ဘယ်လိုပုံစံဖြစ်ချင်လဲ၊ အခု ဈေးဆိုရင် ဈေးချိုကို ကျနော်တို့က ပိတ်တာမဟုတ်ဘူး။ ခင်ဗျားတို့ ဖွင့်ထားချင်လည်း ရတယ်၊ ပိတ်ချင်လည်း ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ပြောတဲ့ဟာတွေကို လိုက်နာရမယ်လို့ပဲ ပြောတာ။ အဲဒါကိုမှ တချို့လူတွေက မလာဘူး၊ တချို့လူတွေက လာတယ်။ သူတို့က အထဲတွေကိုတော့ ပိတ်ပေးပါ၊ အပြင်ကိုပဲ ဖွင့်ပါမယ်ဆိုပြီး သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့က လိုက်လုပ်ပေးတာ။”
ကမ္ဘာမှာသာမက မြန်မာနိုင်ငံမှာပါ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံနေရတာကြောင့် စီးပွားရေးကဏ္ဍအသီးသီး ထိခိုက်လာနေပါတယ်။ ဒါဟာ အများနည်းတူ ရင်ဆိုင်လာရတဲ့ကိစ္စမို့ ဒီကပ်ရောဂါအလွန်ကာလ စီးပွားရေး နာလန်ပြန်ထူနိုင်ဖို့ စုပေါင်းအဖြေရှာဖို့ လိုမယ်လို့ ဦးရဲမြတ်သူက ပြောပါတယ်။
“အခု ကျနော်တို့က ရန်သူတွေ ဝိုင်းနေတာပေါ့၊ ရန်သူဆိုတာ ဒီရောဂါပိုးတွေကို ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ ဆိုတာကို အရင် စဉ်းစားနေရတာ။ လက်လုပ်လက်စား အောက်ခြေလူတန်းစား ပိုဒုက္ခရောက်မယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သိတယ်။ နောက်တခုက အဲဒီဟာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့မှ လူတွေက Aggressive ပိုဖြစ်လာမယ်။ ရာဇဝတ်မှုတွေ ပိုများလာမယ်ဆိုတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကလည်း ရှိတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ ရောဂါပိုးက သေချင်သေသွားလိမ့်မယ်၊ ရပ်ချင် ရပ်သွားလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် စီးပွားရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စတွေက ပြန်တွက်လုပ်ဖို့က သိပ်တော့မလွယ်ဘူး။ အခုက သူဌေးတွေလည်း သူ့အပူနဲ့သူ။ လူပေါင်း ရာထောင်ချီနေတဲ့ လူတွေကို ဘယ်လို လခဆက်ပေးမလဲ ဆိုတာတွေတို့၊ အောက်ကလူတွေကလည်း သူ့အပူနဲ့သူ၊ ဈေးဝယ်မလာရင် ငါတို့ပစ္စည်းတွေ ဘယ်လိုဆက်ထုတ်မလဲ ဆိုတာတွေ။ အဲတော့ ဒါတွေသည် မုန်တိုင်းတိုက်ပြီး ရေကြီးသွားလို့ နဂိုအတိုင်း ပြန်လုပ်တယ်ဆိုတဲ့ Plan နဲ့တော့ အများကြီးကွာသွားမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီလောက် စဉ်းစားတာနဲ့တော့ Cover ဖြစ်မယ်မထင်ဘူး။ ကျနော်ထင်တယ် တနှစ်လောက်နဲ့တော့ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ဖို့ သိပ်မရှိဘူး၊ တကမ္ဘာလုံးမှာ။”
--------------------------------
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ထိနျးခြုပျရေး မန်တလေးမွို့ အဝငျအထှကျ စတငျကန့ျသတျ
သငျ်ကွနျကာလအတှငျး မန်တလေးတိုငျးအတှငျးက စီးပှားရေးလုပျငနျးတှနေဲ့ အသှားအလာတှကေိုပါ ကန့ျသတျ တားမွဈခကြျကို စနနေေ့က ထုတျပွနျပါတယျ။ ဒီရဲ့အကြိုးဆကျဖွဈတဲ့ စီးပှားရေးထိခိုကျလာမယ့ျ ကိစ်စကို ဘယျလို ဖွရှေငျးဖို့ စီစဉျထားလဲဆိုတာ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးပွီး တငျပွပေးထားပါတယျ။
သငျ်ကွနျကာလအတှငျး COVID-19 ရောဂါပိုး ကူးစကျလာနိုငျတဲ့ အန်တရာယျကို တားဆီးဖို့အတှကျ အခွားမွို့ရှာတှကေ ဧည့ျသညျတှေ မန်တလေးသငျ်ကွနျကိုမလာရောကျနိုငျအောငျ မန်တလေးတိုငျးအတှငျးက ဟိုတယျ တညျးခိုခနျး၊ ဆောကျလုပျရေးလုပျငနျး၊ အဝတျအထညျဆိုငျ စတဲ့လုပျငနျးတှနေဲ့ ခရီးသညျ ပို့ဆောငျရေး ယာဉျလိုငျး၊ ဘုရားဖူးယာဉျအားလုံး ဧပွီ ၆ ရကျကနေ ၂၁ နေ့ထိ အဝငျအထှကျ မလုပျကွဖို့ မန်တလေးတိုငျးအစိုးရက ဧပွီ ၄ ရကျ နေ့စှဲနဲ့ အမိန့ျထုတျလိုကျတာပါ။ ဒါပမေယ့ျ ကုနျတငျယာဉျတှကေိုတော့ ခှင့ျပွုထားပါတယျ။
ဒါဟာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှု အကွီးအကယြျ ဖွဈမလာစဖေို့ ရညျရှယျတာ ဖွဈတယျလို့ မန်တလေးမွို့တောျ စညျပငျသာယာ ကောျမတီဝငျ ဦးရဲမွတျသူကပွောပါတယျ။
“ဒီလူတှေ ကြဲသှားအောငျ ကနြောျတို့ မလုပျနိုငျဘူးဆိုရငျ ဖွဈရငျ အကုနျသကေုနျမှာ။ အဲဒီဟာတှကေိုပဲ Focus လုပျပွီး Shut-down ခနြတေဲ့အခြိနျမှာ အခုလောလောဆယျ ဒီနေ့နဲ့ မနေ့က ထှကျလာတဲ့ဟာ ရညျရှယျခကြျက သငျ်ကွနျကာလ ပိတျရကျမှာ မန်တလေးကို လာလညျကွမှာစိုးလို့ ဟိုတယျတှနေဲ့ ကားဝငျးတှေ အကုနျလုံးကို ပိတျခလြိုကျတာ။ ကနြောျတို့ဆီက လူတှကေ ကနြောျတို့ပွောရငျ နားထောငျတယျ ကနြောျတို့မွို့သားတှကေ။ သငျ်ကွနျမှာ လညျတဲ့လူ တောျတောျမြားမြား စညျတာ တောျတောျမြားမြားက တကယျတမျး မန်တလေးကလူတှေ မဟုတျဘူး။ အပွငျကလူတှေ အမြားကွီးပဲ။ နှဈပတျပိတျလိုကျတဲ့ ရညျရှယျခကြျက သငျ်ကွနျတှငျးကို လာလညျမှာကွောကျလို့ ဟိုတယျတှနေဲ့ ကားဂိတျတှကေို အဓိကပိတျလိုကျတာ။ ထိုငျးမှာ လကျဝှေ့ပှဲကွောင့ျ အမြားကွီး ပွန့ျသှားတယျ ဆိုတာမြိုး သငျ်ကွနျကွောင့ျ ပွန့ျသှားတယျ ဆိုတာမြိုး ကနြောျတို့ အဖွဈမခံနိုငျဘူး။”
တကယျတမျးမှာတော့ တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ သငျ်ကွနျပှဲတှေ မကငြျးပဖို့ အစိုးရက ညှှနျကွားထားပွီးသား ဖွဈပါတယျ။
ဧပွီ ၄ ရကျနေ့ ထုတျပွနျတဲ့ သမ်မတရုံးရဲ့ ကွညောခကြျတခုမှာတော့ ရောဂါကူးစကျ သယျဆောငျလာမှာ စိုးတဲ့အတှကျ အစိုးရဝနျကွီးဌာန အသီးသီးနဲ့ ပွညျနယျနဲ့တိုငျး အစိုးရတှမှော လုပျနကွေတဲ့ ဝနျထမျးတှေ သငျ်ကွနျကာလ လုံးဝ ခရီးမထှကျရဘူးလို့ တားမွဈလိုကျပွီး နားရကျတှေ အစားပွနျပေးမယျလို့ ကွညောထားပါတယျ။
မန်တလေးတိုငျးအစိုးရရဲ့ အခု ကွညောခကြျ မထှကျခငျကတညျးက လူအမြား စုဝေးလေ့ရှိတဲ့ ကြောကျမကြျရောငျးဝယျရေးနရော (ကြောကျဝိုငျး) တှနေဲ့ မန်တလေး ဈေးခြိုဈေးကွီးကိုလညျး ကန့ျသတျတဲ့ စညျးကမျးခကြျတှေ ထုတျခဲ့တဲ့ကိစ်စမှာ အောငျမွငျမှုရခဲ့တယျလို့ ဦးရဲမွတျသူက ပွောပါတယျ။
“ကြောကျဝိုငျးဆိုရငျ ဘယျလောကျအထိ လြှော့ခမြလဲ ဆိုတာကို မူတညျပွီး သူတို့ ရအောငျ လြှော့ခပြေးတယျ။ ဈေးတှဆေိုရငျလညျး ကနြောျတို့ ဘယျလိုပုံစံဖွဈခငြျလဲ၊ အခု ဈေးဆိုရငျ ဈေးခြိုကို ကနြောျတို့က ပိတျတာမဟုတျဘူး။ ခငျဗြားတို့ ဖှင့ျထားခငြျလညျး ရတယျ၊ ပိတျခငြျလညျး ရတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ ပွောတဲ့ဟာတှကေို လိုကျနာရမယျလို့ပဲ ပွောတာ။ အဲဒါကိုမှ တခြို့လူတှကေ မလာဘူး၊ တခြို့လူတှကေ လာတယျ။ သူတို့က အထဲတှကေိုတော့ ပိတျပေးပါ၊ အပွငျကိုပဲ ဖှင့ျပါမယျဆိုပွီး သူတို့ပွောတဲ့အတိုငျးပဲ ကနြောျတို့က လိုကျလုပျပေးတာ။”
ကမ်ဘာမှာသာမက မွနျမာနိုငျငံမှာပါ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံနရေတာကွောင့ျ စီးပှားရေးကဏ်ဍအသီးသီး ထိခိုကျလာနပေါတယျ။ ဒါဟာ အမြားနညျးတူ ရငျဆိုငျလာရတဲ့ကိစ်စမို့ ဒီကပျရောဂါအလှနျကာလ စီးပှားရေး နာလနျပွနျထူနိုငျဖို့ စုပေါငျးအဖွရှောဖို့ လိုမယျလို့ ဦးရဲမွတျသူက ပွောပါတယျ။
“အခု ကနြောျတို့က ရနျသူတှေ ဝိုငျးနတောပေါ့၊ ရနျသူဆိုတာ ဒီရောဂါပိုးတှကေို ဘယျလိုကာကှယျမလဲ ဆိုတာကို အရငျ စဉျးစားနရေတာ။ လကျလုပျလကျစား အောကျခွလေူတနျးစား ပိုဒုက်ခရောကျမယျဆိုတာ ကနြောျတို့ သိတယျ။ နောကျတခုက အဲဒီဟာတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့မှ လူတှကေ Aggressive ပိုဖွဈလာမယျ။ ရာဇဝတျမှုတှေ ပိုမြားလာမယျဆိုတဲ့ ဇာတျလမျးတှကေလညျး ရှိတယျ။ တကယျတမျးကတြော့ ရောဂါပိုးက သခေငြျသသှေားလိမ့ျမယျ၊ ရပျခငြျ ရပျသှားလိမ့ျမယျ။ ဒါပမေယ့ျ စီးပှားရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ ကိစ်စတှကေ ပွနျတှကျလုပျဖို့က သိပျတော့မလှယျဘူး။ အခုက သူဌေးတှလေညျး သူ့အပူနဲ့သူ။ လူပေါငျး ရာထောငျခြီနတေဲ့ လူတှကေို ဘယျလို လခဆကျပေးမလဲ ဆိုတာတှတေို့၊ အောကျကလူတှကေလညျး သူ့အပူနဲ့သူ၊ ဈေးဝယျမလာရငျ ငါတို့ပစ်စညျးတှေ ဘယျလိုဆကျထုတျမလဲ ဆိုတာတှေ။ အဲတော့ ဒါတှသေညျ မုနျတိုငျးတိုကျပွီး ရကွေီးသှားလို့ နဂိုအတိုငျး ပွနျလုပျတယျဆိုတဲ့ Plan နဲ့တော့ အမြားကွီးကှာသှားမှာ ဖွဈတဲ့အတှကျ အဲဒီလောကျ စဉျးစားတာနဲ့တော့ Cover ဖွဈမယျမထငျဘူး။ ကနြောျထငျတယျ တနှဈလောကျနဲ့တော့ ပုံမှနျပွနျဖွဈဖို့ သိပျမရှိဘူး၊ တကမ်ဘာလုံးမှာ။”
