Zawgyi/ Unicode
Zawgyi
Danny Fenster ကို ထောင်ဒဏ်ချမှတ်မှု အပေါ် ကုလ နှင့်RSF တုံ့ပြန်ချက်
အဖမ်းခံနေရတဲ့ Frontier Myanmar သတင်းဌာနရဲ့ အမှုဆောင်အယ်ဒီတာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား Danny Fenster ကို အင်းစိန်အထူးတရားရုံးက အလုပ်နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ် ချမှတ်လိုက်တာအတွက် အမေရိကန်အစိုးရက ရှုတ်ချလိုက်သလို သူ့ကို အမြန်ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ကုလသမဂ္ဂ ကရော နယ်စည်းမခြားသတင်းသမားများအဖွဲ့ RSF အဖွဲ့ကပါ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ဆက်ပြီး ပြောပြပေးမှာပါ။
အခုလို Frontier Myanmar သတင်းဌာန အမှုဆောင်အယ်ဒီတာကို ကြီးလေးတဲ့ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်တာကိုကြည့်ရင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစလို့ ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ သတင်းထောက်တွေ ရဲ့ ကြီးမားတဲ့အကျပ်အတည်းကို ထင်ဟပ်စေတယ်လို့ လူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မဟာမင်းကြီး Michele Bachelet ရဲ့ ပြောကြားချက်ကို ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှုးချုပ်ရုံးက သောကြာနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ တင်ပြခဲ့ပါတယ်
သတင်းသမား Danny Fenster ကို စစ်တပ်ခုံရုံးမှာ တရားမျှတမှုမရှိပဲ တံခါးပိတ်အမှုစစ်ဆေးပြီး ပြင်းထန်တဲ့ အပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့တာကို ကြည့်ရင် မြန်မာနိုင်ငံက သတင်းထောက်တွေဟာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက်ကစပြီး ကြီးမားတဲ့အကျပ်အတည်းနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာကို သိသာစေတယ် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက ပြောကြောင်း အတွင်းရေးမှုးချုပ်ရဲ့ ဒုတိယပြောခွင့်ရ Farhan Haq က ပြောပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစပြီး သတင်းထောက်တွေ သတင်းဌာနတာဝန်ခံတွေ ထုတ်ဝေသူတွေ အပါအဝင် အနည်းဆုံး သတင်းသမား ၁၂၆ ယောက်လောက် အဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသလို ခုထိလည်း ၄၇ ယောက်လောက် အဖမ်းခံနေရဆဲဖြစ်ပြီး အဲဒီထဲက ၂၀ လောက်ဟာ သူတို့ရဲ့ သတင်းသမားအလုပ်ကြောင့် အပြစ်ဒဏ်ချမှတ်တာခံခဲ့ရတယ် လို့လည်းပြောပါတယ်။သတင်းဌာန ၉ ခုအတွက် လိုင်စင် ရုတ်သိမ်းတာခံခဲ့ ရသလို ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ သတင်းသမား တွေကလည်း ဖမ်းဝရမ်းအထုတ်ခံထားရတာကြောင့် ရှောင်ပုန်းနေကြရတယ်လို့လည်း ထောက်ပြပါတယ်။
အခုလို သတင်းထောက်တွေကို ဖမ်းဆီး ထောင်ချတာ၊ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်တာ။ အွန်လိုင်းနဲ့ တခြားသတင်းအချက်လက်ရယူနိုင်တာတွေကို ကန့်သတ်တာတွေလို သတင်းသမားတွေနဲ့ မီဒီယာတွေကို တိုက်ခိုက်နေတာကြောင့် လွတ်လပ်ပွင့်လင်းပြီး မှန်ကန်တဲ့ သတင်းအချက်လက်တွေပေါ်မှီခိုနေရတဲ့ မြန်မာလူမှုအသိုင်းဝိုင်းအတွက် အခြေနေပိုဆိုးစေတယ်လို့လည်း ကုလမဟာမင်းကြီးက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
စစ်တပ်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကိုကြည့်ရင် စစ်တပ်ဟာ သူ့ကို ဘယ်လောက်ဆန့်ကျင်မှု ရှိနေတယ်၊ သူ့ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတလွှား လူ့အခွင့်ရေးချိုးဖေါက်မှုတွေ ဘယ်လိုရှိတယ်ဆိုတာကို သတင်းတင်ပြဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ သတင်းထောက်တွေကို ဖိနှိပ်ဖို့ ကြိးစားနေတာ ရှင်းရှင်းကြီး သိနိုင်တယ်လို့လည်း ဝေဖန်လိုက်ပြီး စစ်တပ်အာဏာပိုင်တွေ အနေနဲ့ သတင်းအလုပ်ကို လုပ်နေတဲ့ သတင်းသမားအားလုံးကို ချက်ချင်း ပြန်ပြီး လွှတ်ပေးဖို့လည်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန် တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
Frontier Myanmar သတင်းဌာနအယ်ဒီတာ တဦးဖြစ်သူ Thomas Kean ကတော့ Danny Fenster ကို ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ် ချမှတ်လိုက်တာကို အထူးစိတ်ပျက်ရကြောင်း ပြောပါတယ်။
"ဒီဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် Frontier က လူတိုင်း စိတ်ပျက်လက်ပျက်ဖြစ်ကြရပါတယ်။ Danny သူ့မိသားစုဆီ ပြန်နိုင်အောင် ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံးပြန်လွတ်တာကို ကျနော်တို့မြင်ချင်ပါတယ်။ Danny ဟာ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနဲ့ နိုင်ငံတော်အကြည်ညိုပျက်စေမှုဥပဒေပုဒ်မ ၁၂၄ (က) တို့နဲ့လည်း တရားစွဲခံထားရပြီး အဲဒီအမှုတွေကို သီးခြားစီ စစ်ဆေးဖို့ရှိနေပါတယ်"
Danny Fenster ဟာ ဖမ်းဆီးခံရချိန်က Myanmar Now သတင်းဌာနမှာ လုပ်ကိုင်နေတာမဟုတ်တော့ဘဲ Frontier Myanmar မှာ လုပ်ကိုင်နေပြီဆိုတာ အခွန်နဲ့ လူမှုဖူလုံရေးမှတ်တမ်းနဲ့ သတင်းဌာနက ဝန်ထမ်းတဦးရဲ့ ထွက်ဆိုချက်အပါအဝင် ခိုင်မာတဲ့အထောက်အထားတွေ တင်ပြခဲ့ပေမယ့်လည်း တရားရုံးက မျက်ကွယ်ပြုခဲ့တယ်လို့လည်း အယ်ဒီတာ Thomas Kean ကပြောပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မေလ ၂၄ ရက်နေ့က Danny Fenster ကို ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာ အာဏာပိုင်တွေက ဖမ်းဆီးပြီး တပ်မတော် ပြိုကွဲအောင်လုပ်ဆောင်မှု ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅ (က)၊ မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှု ပုဒ်မ ၁၇ (၁)၊ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေး အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၃ (၁) တို့နဲ့ တရားစွဲထား တာဖြစ်ပါတယ်။
အခု စုစုပေါင်း အလုပ်နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ်ဟာ အမှု ၃ ခုအတွက် ချလိုက်တာ ဖြစ်ပြီး ပြစ်ဒဏ်တွေဟာ အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ်တွေဖြစ်သလို တရားခံဘက်ကတင်ပြတဲ့ သက်သေတွေကို တရားရုံးက ထည့်သွင်းမစဉ်းစားဘဲ အမိန့်ချလိုက်တာဟာ မသင့်လျော် ဘုူးလို့လည်း Danny Fenster ရဲ့ ရှေ့နေ ဦးသန်းဇော်အောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
သူလွတ်မြောက်ရေး အတွက် ဆက်တိုက်တောင်းဆိုနေတဲ့ အမေရိကန်အစိုးရကလည်း အခု သောကြာနေ့ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်ချိန်မှာတော့ ဒါဟာ အပစ်မဲ့သူတဦးကို မတရား ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်တာ ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Ned Price က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီလို တရားစီရင်တာ အတွက် အမေရိကန်အစိုးရက ရှုတ်ချကြောင်းနဲ့ Danny Fenster ရဲ့ အခြေနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေသလို သူ့ကို ချက်ချင်း ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
RSF နယ်စီးမခြားသတင်းသမားများအဖွဲ့ကလည်း သောကြာနေ့မှာပဲ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြီး ရက်ပေါင်း ၁၇၀ ကျော် အဖမ်းခံနေရတဲ့ Danny ကို ချက်ချင်း ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
အခုလို ပြစ်ဒဏ်စီရင်တာအတွက် RSF က အထူးအံ့သြတုန်လှုပ်ရကြောင်းနဲ့ ဒါဟာ မြန်မာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေရဲ့ သတင်းထောက်တွေနဲ့ သတင်းလွှတ်လပ်ခွင့်အတွက် ရုန်းကန်နေရသူ အားလုံး အပေါ် ထားတဲ့ သဘောထားပဲ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။ RSF ရဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် ကမ္ဘာ့သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် အညွန်းကိန်းမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ ထဲမှာ မြန်မာအတွက် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို အဆင့် ၁၄၀ မှာ ထည့်သွင်းထားတာပါ။
###
Unicode
Danny Fenster ကို ထောငျဒဏျခမြှတျမှု အပေါျ ကုလ နှင့ျRSF တုံ့ပွနျခကြျ
အဖမျးခံနရေတဲ့ Frontier Myanmar သတငျးဌာနရဲ့ အမှုဆောငျအယျဒီတာ အမရေိကနျနိုငျငံသား Danny Fenster ကို အငျးစိနျအထူးတရားရုံးက အလုပျနဲ့ ထောငျဒဏျ ၁၁ နှဈ ခမြှတျလိုကျတာအတှကျ အမရေိကနျအစိုးရက ရှုတျခလြိုကျသလို သူ့ကို အမွနျပွနျလှှတျပေးဖို့ ကုလသမဂ်ဂ ကရော နယျစညျးမခွားသတငျးသမားမြားအဖှဲ့ RSF အဖှဲ့ကပါ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို ဆကျပွီး ပွောပွပေးမှာပါ။
အခုလို Frontier Myanmar သတငျးဌာန အမှုဆောငျအယျဒီတာကို ကွီးလေးတဲ့ပွဈဒဏျ ခမြှတျတာကိုကွည့ျရငျ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးခြိနျကစလို့ ဖိနှိပျမှုတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ သတငျးထောကျတှေ ရဲ့ ကွီးမားတဲ့အကပြျအတညျးကို ထငျဟပျစတေယျလို့ လူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ မဟာမငျးကွီး Michele Bachelet ရဲ့ ပွောကွားခကြျကို ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှုးခြုပျရုံးက သောကွာနေ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ တငျပွခဲ့ပါတယျ
သတငျးသမား Danny Fenster ကို စဈတပျခုံရုံးမှာ တရားမြှတမှုမရှိပဲ တံခါးပိတျအမှုစဈဆေးပွီး ပွငျးထနျတဲ့ အပွဈဒဏျခမြှတျခဲ့တာကို ကွည့ျရငျ မွနျမာနိုငျငံက သတငျးထောကျတှဟော စဈတပျအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ ဖဖေေါျဝါရီ ၁ ရကျကစပွီး ကွီးမားတဲ့အကပြျအတညျးနဲ့ ရငျဆိုငျနရေတာကို သိသာစတေယျ ကုလသမဂ်ဂလူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာ မဟာမငျးကွီးက ပွောကွောငျး အတှငျးရေးမှုးခြုပျရဲ့ ဒုတိယပွောခှင့ျရ Farhan Haq က ပွောပါတယျ။
စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးခြိနျကစပွီး သတငျးထောကျတှေ သတငျးဌာနတာဝနျခံတှေ ထုတျဝသေူတှေ အပါအဝငျ အနညျးဆုံး သတငျးသမား ၁၂၆ ယောကျလောကျ အဖမျးဆီးခံခဲ့ရသလို ခုထိလညျး ၄၇ ယောကျလောကျ အဖမျးခံနရေဆဲဖွဈပွီး အဲဒီထဲက ၂၀ လောကျဟာ သူတို့ရဲ့ သတငျးသမားအလုပျကွောင့ျ အပွဈဒဏျခမြှတျတာခံခဲ့ရတယျ လို့လညျးပွောပါတယျ။သတငျးဌာန ၉ ခုအတှကျ လိုငျစငျ ရုတျသိမျးတာခံခဲ့ ရသလို ဒါဇငျနဲ့ခြီတဲ့ သတငျးသမား တှကေလညျး ဖမျးဝရမျးအထုတျခံထားရတာကွောင့ျ ရှောငျပုနျးနကွေရတယျလို့လညျး ထောကျပွပါတယျ။
အခုလို သတငျးထောကျတှကေို ဖမျးဆီး ထောငျခတြာ၊ အငျတာနကျဖွတျတောကျတာ။ အှနျလိုငျးနဲ့ တခွားသတငျးအခကြျလကျရယူနိုငျတာတှကေို ကန့ျသတျတာတှလေို သတငျးသမားတှနေဲ့ မီဒီယာတှကေို တိုကျခိုကျနတောကွောင့ျ လှတျလပျပှင့ျလငျးပွီး မှနျကနျတဲ့ သတငျးအခကြျလကျတှပေေါျမှီခိုနရေတဲ့ မွနျမာလူမှုအသိုငျးဝိုငျးအတှကျ အခွနေပေိုဆိုးစတေယျလို့လညျး ကုလမဟာမငျးကွီးက သတိပေးလိုကျပါတယျ။
စဈတပျရဲ့ လုပျဆောငျမှုကိုကွည့ျရငျ စဈတပျဟာ သူ့ကို ဘယျလောကျဆန့ျကငြျမှု ရှိနတေယျ၊ သူ့ရဲ့ မွနျမာနိုငျငံတလှှား လူ့အခှင့ျရေးခြိုးဖေါကျမှုတှေ ဘယျလိုရှိတယျဆိုတာကို သတငျးတငျပွဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့ သတငျးထောကျတှကေို ဖိနှိပျဖို့ ကွိးစားနတော ရှငျးရှငျးကွီး သိနိုငျတယျလို့လညျး ဝဖေနျလိုကျပွီး စဈတပျအာဏာပိုငျတှေ အနနေဲ့ သတငျးအလုပျကို လုပျနတေဲ့ သတငျးသမားအားလုံးကို ခကြျခငြျး ပွနျပွီး လှှတျပေးဖို့လညျး ကွညောခကြျ ထုတျပွနျ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
Frontier Myanmar သတငျးဌာနအယျဒီတာ တဦးဖွဈသူ Thomas Kean ကတော့ Danny Fenster ကို ထောငျဒဏျ ၁၁ နှဈ ခမြှတျလိုကျတာကို အထူးစိတျပကြျရကွောငျး ပွောပါတယျ။
"ဒီဆုံးဖွတျခကြျအပေါျ Frontier က လူတိုငျး စိတျပကြျလကျပကြျဖွဈကွရပါတယျ။ Danny သူ့မိသားစုဆီ ပွနျနိုငျအောငျ ဖွဈနိုငျသမြှ အမွနျဆုံးပွနျလှတျတာကို ကနြောျတို့မွငျခငြျပါတယျ။ Danny ဟာ အကွမျးဖကျမှု တိုကျဖကြျရေးဥပဒနေဲ့ နိုငျငံတောျအကွညျညိုပကြျစမှေုဥပဒပေုဒျမ ၁၂၄ (က) တို့နဲ့လညျး တရားစှဲခံထားရပွီး အဲဒီအမှုတှကေို သီးခွားစီ စဈဆေးဖို့ရှိနပေါတယျ"
Danny Fenster ဟာ ဖမျးဆီးခံရခြိနျက Myanmar Now သတငျးဌာနမှာ လုပျကိုငျနတောမဟုတျတော့ဘဲ Frontier Myanmar မှာ လုပျကိုငျနပွေီဆိုတာ အခှနျနဲ့ လူမှုဖူလုံရေးမှတျတမျးနဲ့ သတငျးဌာနက ဝနျထမျးတဦးရဲ့ ထှကျဆိုခကြျအပါအဝငျ ခိုငျမာတဲ့အထောကျအထားတှေ တငျပွခဲ့ပမေယ့ျလညျး တရားရုံးက မကြျကှယျပွုခဲ့တယျလို့လညျး အယျဒီတာ Thomas Kean ကပွောပါတယျ။
စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မလေ ၂၄ ရကျနေ့က Danny Fenster ကို ရနျကုနျလဆေိပျမှာ အာဏာပိုငျတှကေ ဖမျးဆီးပွီး တပျမတောျ ပွိုကှဲအောငျလုပျဆောငျမှု ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၅၀၅ (က)၊ မတရားအသငျးဆကျသှယျမှု ပုဒျမ ၁၇ (၁)၊ လူဝငျမှု ကွီးကွပျရေး အကျဥပဒေ ပုဒျမ ၁၃ (၁) တို့နဲ့ တရားစှဲထား တာဖွဈပါတယျ။
အခု စုစုပေါငျး အလုပျနဲ့ ထောငျဒဏျ ၁၁ နှဈဟာ အမှု ၃ ခုအတှကျ ခလြိုကျတာ ဖွဈပွီး ပွဈဒဏျတှဟော အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျတှဖွေဈသလို တရားခံဘကျကတငျပွတဲ့ သကျသတှေကေို တရားရုံးက ထည့ျသှငျးမစဉျးစားဘဲ အမိန့ျခလြိုကျတာဟာ မသင့ျလြောျ ဘုူးလို့လညျး Danny Fenster ရဲ့ ရှေ့နေ ဦးသနျးဇောျအောငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
သူလှတျမွောကျရေး အတှကျ ဆကျတိုကျတောငျးဆိုနတေဲ့ အမရေိကနျအစိုးရကလညျး အခု သောကွာနေ့ ပွဈဒဏျခမြှတျလိုကျခြိနျမှာတော့ ဒါဟာ အပဈမဲ့သူတဦးကို မတရား ပွဈဒဏျခမြှတျတာ ဖွဈကွောငျး အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဌာန ပွောခှင့ျရ Ned Price က ကွညောခကြျ ထုတျပွနျပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဒီလို တရားစီရငျတာ အတှကျ အမရေိကနျအစိုးရက ရှုတျခကြွောငျးနဲ့ Danny Fenster ရဲ့ အခွနေနေဲ့ ပတျသကျပွီး အနီးကပျစောင့ျကွည့ျနသေလို သူ့ကို ခကြျခငြျး ပွနျလှှတျပေးဖို့ ဆကျလကျဆောငျရှကျနကွေောငျး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
RSF နယျစီးမခွားသတငျးသမားမြားအဖှဲ့ကလညျး သောကွာနေ့မှာပဲ ကွညောခကြျ ထုတျပွနျပွီး ရကျပေါငျး ၁၇၀ ကြောျ အဖမျးခံနရေတဲ့ Danny ကို ခကြျခငြျး ပွနျလှှတျပေးဖို့ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
အခုလို ပွဈဒဏျစီရငျတာအတှကျ RSF က အထူးအံ့သွတုနျလှုပျရကွောငျးနဲ့ ဒါဟာ မွနျမာ စဈဗိုလျခြုပျကွီးတှရေဲ့ သတငျးထောကျတှနေဲ့ သတငျးလှှတျလပျခှင့ျအတှကျ ရုနျးကနျနရေသူ အားလုံး အပေါျ ထားတဲ့ သဘောထားပဲ ဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။ RSF ရဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈအတှကျ ကမ်ဘာ့သတငျးလှတျလပျခှင့ျ အညှနျးကိနျးမှာ နိုငျငံပေါငျး ၁၈၀ ထဲမှာ မွနျမာအတှကျ သတငျးလှတျလပျခှင့ျကို အဆင့ျ ၁၄၀ မှာ ထည့ျသှငျးထားတာပါ။
