သုံးရလွယ်ကူစေသည့် Link များ

နောက်ဆုံးရသတင်း

စစ်အာဏာသိမ်းအပြီး ကိုဗစ်စိုးရိမ်စရာ


Police march past a billboard related to stopping the spread of the Covid-19 coronavirus as protesters gather for a demonstration against the military coup in Yangon on February 6, 2021. (Photo by YE AUNG THU / AFP)
Police march past a billboard related to stopping the spread of the Covid-19 coronavirus as protesters gather for a demonstration against the military coup in Yangon on February 6, 2021. (Photo by YE AUNG THU / AFP)
တိုက်ရိုက် လင့်ခ်

စစ်အာဏာသိမ်းအပြီး ကိုဗစ်ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးတွေ အားနည်းလာချိန်မှာ၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာလည်း ကိုဗစ်-19 လှိုင်းသစ်တွေ ရိုက်ခတ်လာတာမို့၊ မြန်မာအတွက်လည်း စိုးရိမ်နေရပြီလို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက သတိပေးပြောဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ဒုတိယလှိုင်း ရခိုင်ဘက်ကလာခဲ့အပြီး၊ အခုအာဏာသိမ်းထားချိန်မှာ၊ အိန္ဒိယမှာလည်း ကိုဗစ်ဒုတိယလှိုင်း (နေ့စဉ်ပိုးတွေ့နှုန်း သိန်းဂဏန်းတွေနဲ့ စုစုပေါင်း သန်း ၂၀ ကျော်လာ၊ သေဆုံးမူကလည်း နေ့စဉ်ထောင်ဂဏန်းတွေနဲ့ စုစုပေါင်း သိန်းဂဏန်းတွေအဖြစ်) မထိန်းနိုင်မသိမ်းနိုင် ဖြစ်လာနေတာမို့၊ အိန္ဒိယနယ်စပ်ဘက်ကနေ၊ မြန်မာကို ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းအဖြစ် ကူးဆက်လာနိုင်တဲ့အတွက်၊ ကိုဗစ်ကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆရာဝန်တွေ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာပဲ၊ နောက်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ ထိုင်းဘက်မှာလည်း ကိုဗစ် တတိယလှိုင်း ပြန်ဖြစ်လာချိန်မှာ၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်း နောက်ဆက်တွဲအဖြစ်၊ နယ်စပ်ဒေသတွေကို တိမ်းရှောင်လူပ်ရှားတာတွေ၊ စစ်ပွဲတွေနဲ့ ရွေ့ပြောင်းရမူတွေ တိုးလာတာကြောင့်လည်း၊ ကူးစက်မူတွေ ပိုမိုမြင့်တက်လာနိုင်တယ်လို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက သတိပေးပြောနေကြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ကိုဗစ်-19 ပထမလှိုင်းမှာတုန်းက ရာဂဏန်းအဆင့်နဲ့၊ ဒုတိယလှိုင်းမှာလည်း သိန်းဂဏန်းအဆင့် ရောက်လာချိန်မှာ၊ အရေးပေါ်ဆေးရုံ ကုတင်တွေ တိုးချဲ့စီမံခဲ့တာကြောင့် တစုံတရာ ထိန်းလာနိုင်ခဲ့ပေမယ့်၊ အခုနောက်ဆုံး တတိယလှိုင်းမှာတော့ စိုးရိမ်လာရပြီလို့ ဆရာဝန်တွေက ဆိုပါတယ်။ အကြောင်းက ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမူ (Coup-21) အတွင်း၊ ဆန္ဒပြလူစုလူဝေး ဖြစ်လာရတာအပြင်၊ ကိုဗစ်ပိုး စစ်ဆေးမူတွေလည်း ပြည့်ပြည့်ဝဝ မလုပ်နိုင်တော့ (အရင်သောင်းဂဏန်းတွေ စစ်ခဲ့ရာကနေ အခုထောင်ဂဏန်းတွေသာ စစ်နိုင်) တာကြောင့်၊ တကယ့်ကူးစက်နေမူကို ခန့်မှန်းရခက်လာကာ၊ ဆေးရုံဝန်ထမ်းများစွာလည်း စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်အလုပ်မဆင်းကြတာနဲ့၊ တချို့လည်း အလုပ်မဆင်း လူပ်ရှားမူ CDM (Civil Disobedience Movement) အတွက် ဝရမ်းထုတ်ခံထားရတာကြောင့်၊ လူနာတွေ တက်လာလျှင်တောင်၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝ ကုသစောင့်ရှောက် ထိန်းသိမ်းပေးဖို့ ခက်ခဲသွားနိုင်လို့ပါ။

ဒါ့အပြင် ပထမ ကမ္ဘာစစ်မှာတုန်းကလိုမျိုးအထိ၊ အခုမြန်မာအာဏာသိမ်းစစ် ကျယ်ပြန့်လာချိန်မှာ၊ စိုးရိမ်စရာ တိုးလာတယ်လို့လည်း၊ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက နှိုင်းယှဉ်ပြပါတယ်။ ဒါကတော့၊ ပထမကမ္ဘာစစ်တုန်းက ဖြစ်ခဲ့တဲ့ စပိန်တုပ်ကွေး (Spanish Flu) က တစ်ကမ္ဘာလုံးကို ကူးဆက်ခဲ့ရာမှာ (လူတွေ သန်းနဲ့ချီသေဆုံးခဲ့)၊ မြန်မာပြည်အထိ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံခြားခရီးထွက်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်ပိုင်း သေဆုံးခဲ့ရမူအပါအဝင်၊ ကာကွယ်ဆေး အမြန်မပေါ်ခဲ့တာကြောင့်၊ သိန်းနဲ့ချီတဲ့အထိကို သေဆုံးသွားခဲ့ရပါတယ်။ အခုတော့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေ အမြန်ပေါ်လာပေမယ့်၊ အများပြည်သူတွေအနေနဲ့ ပိုကြောက်စရာဖြစ်လာတဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအောက် ဖိနှိပ်ခဲ့ (ပစ်ခတ်သေဆုံးရသူ ရာဂဏန်းတွေရှိလာချိန်မှာ၊ ကိုဗစ်ကြောင့်သေဆုံးသူစာရင်းက ဆယ်ဂဏန်းတွေသာရှိနေခဲ့) တာတွေကို၊ ဦးစားပေးကာကွယ်နေကြတာအပြင်၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီအပေါ်လည်း ယုံကြည်မူကျဆင်းကာ၊ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး အလေးမပေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးကို ရောက်လာနေတာမို့၊ အလားတူ ပထမကမ္ဘာစစ်တုန်းကလို ကူးစက်မူတွေ တဟုန်ထိုး မြင့်မား၊ သေကျေကုန်မှာအထိ စိုးရိမ်နေရပါပြီ။

ဒီအကြောင်းပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်း က ဆေးပညာပေးဆောင်းပါးတွေ ရေးသား၊ ဟောပြောနေတဲ့၊ အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ဦး ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

==Unicode==

စဈအာဏာသိမျးအပွီး ကိုဗဈကာကှယျထိနျးခြုပျရေးတှေ အားနညျးလာခြိနျမှာ၊ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှမှောလညျး ကိုဗဈ-19 လှိုငျးသဈတှေ ရိုကျခတျလာတာမို့၊ မွနျမာအတှကျလညျး စိုးရိမျနရေပွီလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ သတိပေးပွောဆိုပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈဒုတိယလှိုငျး ရခိုငျဘကျကလာခဲ့အပွီး၊ အခုအာဏာသိမျးထားခြိနျမှာ၊ အိန်ဒိယမှာလညျး ကိုဗဈဒုတိယလှိုငျး (နေ့စဉျပိုးတှေ့နှုနျး သိနျးဂဏနျးတှနေဲ့ စုစုပေါငျး သနျး ၂၀ ကြောျလာ၊ သဆေုံးမူကလညျး နေ့စဉျထောငျဂဏနျးတှနေဲ့ စုစုပေါငျး သိနျးဂဏနျးတှအေဖွဈ) မထိနျးနိုငျမသိမျးနိုငျ ဖွဈလာနတောမို့၊ အိန်ဒိယနယျစပျဘကျကနေ၊ မွနျမာကို ကိုဗဈတတိယလှိုငျးအဖွဈ ကူးဆကျလာနိုငျတဲ့အတှကျ၊ ကိုဗဈကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆရာဝနျတှေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။ တခြိနျထဲမှာပဲ၊ နောကျအိမျနီးခငြျးနိုငျငံ ထိုငျးဘကျမှာလညျး ကိုဗဈ တတိယလှိုငျး ပွနျဖွဈလာခြိနျမှာ၊ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျး နောကျဆကျတှဲအဖွဈ၊ နယျစပျဒသေတှကေို တိမျးရှောငျလူပျရှားတာတှေ၊ စဈပှဲတှနေဲ့ ရှေ့ပွောငျးရမူတှေ တိုးလာတာကွောင့ျလညျး၊ ကူးစကျမူတှေ ပိုမိုမွင့ျတကျလာနိုငျတယျလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ သတိပေးပွောနကွေပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ကိုဗဈ-19 ပထမလှိုငျးမှာတုနျးက ရာဂဏနျးအဆင့ျနဲ့၊ ဒုတိယလှိုငျးမှာလညျး သိနျးဂဏနျးအဆင့ျ ရောကျလာခြိနျမှာ၊ အရေးပေါျဆေးရုံ ကုတငျတှေ တိုးခြဲ့စီမံခဲ့တာကွောင့ျ တစုံတရာ ထိနျးလာနိုငျခဲ့ပမေယ့ျ၊ အခုနောကျဆုံး တတိယလှိုငျးမှာတော့ စိုးရိမျလာရပွီလို့ ဆရာဝနျတှကေ ဆိုပါတယျ။ အကွောငျးက ၂၀၂၁ ခုနှဈ စဈအာဏာသိမျးမူ (Coup-21) အတှငျး၊ ဆန်ဒပွလူစုလူဝေး ဖွဈလာရတာအပွငျ၊ ကိုဗဈပိုး စဈဆေးမူတှလေညျး ပွည့ျပွည့ျဝဝ မလုပျနိုငျတော့ (အရငျသောငျးဂဏနျးတှေ စဈခဲ့ရာကနေ အခုထောငျဂဏနျးတှသော စဈနိုငျ) တာကွောင့ျ၊ တကယ့ျကူးစကျနမေူကို ခန့ျမှနျးရခကျလာကာ၊ ဆေးရုံဝနျထမျးမြားစှာလညျး စဈကောငျစီကို ဆန့ျကငြျအလုပျမဆငျးကွတာနဲ့၊ တခြို့လညျး အလုပျမဆငျး လူပျရှားမူ CDM (Civil Disobedience Movement) အတှကျ ဝရမျးထုတျခံထားရတာကွောင့ျ၊ လူနာတှေ တကျလာလြှငျတောငျ၊ ပွည့ျပွည့ျဝဝ ကုသစောင့ျရှောကျ ထိနျးသိမျးပေးဖို့ ခကျခဲသှားနိုငျလို့ပါ။

ဒါ့အပွငျ ပထမ ကမ်ဘာစဈမှာတုနျးကလိုမြိုးအထိ၊ အခုမွနျမာအာဏာသိမျးစဈ ကယြျပွန့ျလာခြိနျမှာ၊ စိုးရိမျစရာ တိုးလာတယျလို့လညျး၊ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ နှိုငျးယှဉျပွပါတယျ။ ဒါကတော့၊ ပထမကမ်ဘာစဈတုနျးက ဖွဈခဲ့တဲ့ စပိနျတုပျကှေး (Spanish Flu) က တဈကမ်ဘာလုံးကို ကူးဆကျခဲ့ရာမှာ (လူတှေ သနျးနဲ့ခြီသဆေုံးခဲ့)၊ မွနျမာပွညျအထိ ရောကျရှိခဲ့ပွီး၊ နိုငျငံခွားခရီးထှကျခဲ့တဲ့ နိုငျငံရေးခေါငျးဆောငျပိုငျး သဆေုံးခဲ့ရမူအပါအဝငျ၊ ကာကှယျဆေး အမွနျမပေါျခဲ့တာကွောင့ျ၊ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့အထိကို သဆေုံးသှားခဲ့ရပါတယျ။ အခုတော့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးတှေ အမွနျပေါျလာပမေယ့ျ၊ အမြားပွညျသူတှအေနနေဲ့ ပိုကွောကျစရာဖွဈလာတဲ့ စဈအုပျခြုပျရေးအောကျ ဖိနှိပျခဲ့ (ပဈခတျသဆေုံးရသူ ရာဂဏနျးတှရှေိလာခြိနျမှာ၊ ကိုဗဈကွောင့ျသဆေုံးသူစာရငျးက ဆယျဂဏနျးတှသောရှိနခေဲ့) တာတှကေို၊ ဦးစားပေးကာကှယျနကွေတာအပွငျ၊ ကာကှယျဆေးထိုးပေးနတေဲ့ စဈကောငျစီအပေါျလညျး ယုံကွညျမူကဆြငျးကာ၊ ကိုဗဈကာကှယျဆေး အလေးမပေးနိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုးကို ရောကျလာနတောမို့၊ အလားတူ ပထမကမ်ဘာစဈတုနျးကလို ကူးစကျမူတှေ တဟုနျထိုး မွင့ျမား၊ သကြေကေုနျမှာအထိ စိုးရိမျနရေပါပွီ။

ဒီအကွောငျးပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျး က ဆေးပညာပေးဆောငျးပါးတှေ ရေးသား၊ ဟောပွောနတေဲ့၊ အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျကွီး ဒေါကျတာမွင့ျဦး ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။

XS
SM
MD
LG