[Zawgyi/Unicode]
COVID-19 ရောဂါကြောင့် လူမှုစီးပွားရေးကို ကုစားနိုင်ဖို့ အတွက်ရော စီးပွားရေးမူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့အတွက်ပါ ဂျပန်နိုင်ငံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အေဂျင်စီကနေ ဂျပန်ယန်း ၃၀ ဘီလီယံချေးယူနိုင်ရေးနဲ့ ပတ်သတ်လို့ လွှတ်တော်မှာ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခဲ့တာတွေကို ပြောပြပါမယ်။ ဒီအကြောင်းဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မမေခက တင်ပြပေးပါမယ်။
ဒီနေ့မေလ ၂၆ ရက်က ပြုလုပ်တဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်မှာတော့ ချေးငွေတွေ၊ ချေးယူနိုင်ဖို့ အတွက် လွှတ်တော်မှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အများစုက ထောက်ခံဆွေးနွေးကြပါတယ်။ အပြီးသတ်ဆုံးဖြတ်ချက်တော့ မချရသေးပါဘူး။
ချေးငွေရယူရတာဟာ COVID-19 ကြောင့် နိုင်ငံတော်နဲ့ ပြည်သူတွေအတွက် ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုတွေကို အနည်းဆုံး ဖြစ်အောင်နဲ့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကို အမြန်ဆုံးပြန်လည် ရရှိစေဖို့ ဖြစ်တယ်လို့ အစိုးရဘက်ကတော့ လွှတ်တော်ကို တင်ပြထားပါတယ်။
COVID-19 ရောဂါကြောင့် လူမှုစီးပွားရေးကို ကုစားနိုင်ဖို့ အတွက်ရော စီးပွားရေးမူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့ အတွက်ပါ ပါဝင်တာမို့ ဒီလို အချိန်မှာ ခြေသိပ်မပေါ်တဲ့ ဝန်ကြီးဌာနတွေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ တိုက်တွန်းလာသူကတော့ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး မဲဆနနယ် ၃ က ဒေါ်ရွှေရွှေစိန်လတ်ပါ။
"ကျမတို့နိုင်ငံမှာ တခုခုကို ဆုံးဖြတ်မယ်။ မူဝါဒတွေ ချမှတ်တော့မယ်ဆို သေသေချာချာ ဆန်းစစ်တဲ့ လုပ်ငန်းဟာ အားနည်းပါတယ်။ အဲလိုကြောင့် လုပ်ကိုင်နိုင်မှု စွမ်းဆောင်ရည် အားနည်းတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ကျမတို့နိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အထူးသဖြင့် သတင်းအချက်အလက် ရယူနိုင်မှုမှာ တိကျမှုမှာ အားနည်းချက်တွေတဲ့အတွက် ဒီလိုမျိုး မူဝါဒတွေ ချမှတ်တဲ့အခါမှာ မှန်ကန်တိကျတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေ ရယူနိုင်ဖို့ ဦးစားပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အကြံပြုချင်တာကတော့ ကျမတို့ နိုင်ငံမှာ အခုလို အပြောင်းအလဲကာလ ချေးငွေယူတဲ့ ကိစ္စမှာ အရေးကြီးတဲ့ ဌာနတွေဖြစ်တဲ့၊ စီးပွားကူးသန်းဝန်ကြီးဌာန၊ လယ်ယာစိုက်ပျိူးရေး ဝန်ကြီး ဌာနနဲ့ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ constitutional reform အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြောင်းလဲဖို့ အကြံပြုတိုက်တွန်းလိုပါတယ်။"
တပ်မတော်သား လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဗိုလ်မှူးဇော်ဝင်းနိုင်ကတော့ ချေးငွေတွေ သုံးစွဲမှုပိုင်းမှာ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုကို မမေ့ဖို့နဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရှိနဲ့ အဓိကထားလုပ်ဆောင်ပေးဖို့တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။
"ချေးငွေကို သုံးသူတွေအနေနဲ့ ရာနှုန်းပြည့်တာဝန်ယူရပါမယ်။ အလွဲသုံးစားလုပ်တာ၊ အဂတိလုပ်တာတွေဆို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူဖို့ လိုအပ်မှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမှ ပြည်သူတရပ်လုံး တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုပေါ် နားလည်မယ်။ ယခုချေးငွေဟာလည်း ချေးယူသင့်တဲ့ ချေးငွေဖြစ်ပါတယ်။ စောင့်ကြည့်မယ့် monitoring team တွေလည်း မှန်ကန်တဲ့ monitoring ဖြစ်စေလိုပါတယ်။ ယခု COVID-19 ကြောင့် စီးပွားရေးထိခိုက်မှုဟာ တကမ္ဘာလုံးက အစိုးရများ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ အရည်အချင်းစစ် စာမေးပွဲဖြစ်ပါတယ်။ စီမံခန့်ခွဲသူတွေရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုကောင်းမွန်ရင် COVID-19 ဟာ နိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် အခွင့်အလမ်းအဖြစ် အသုံးချနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ CERP ရဲ့ ကြေငြာချက် အာဘော်ကို ကြိုဆိုပြီး စီမံခန့်ခွဲမှု ညံ့ဖျင်းရင်တော့ နိုင်ငံကို စီးပွားရေးနွံအိုင်အတွင်း ပိုနက်ရှိုင်းစွာ နစ်မြှုပ်နိုင်ပါကြောင်း သတိပေးဆွေးနွေးရင်းနဲ့ နိဂုံးချုပ်ပါတယ်။"
COVID-19 ရောဂါကြောင့် နိုင်ငံရဲ့ ဘတ်ဂျက်လိုငွေဟာ ခါတိုင်းနှစ်တွေထက် ပိုမို မြင့်တက်လာနိုင်တဲ့အတွက်ရော၊ နောက်ပြီး ကိုဗစ်ကာလအလွန်မှာ ထိခိုက်လာမယ့် စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ လူမှုရေးပိုင်းတွေကို ပြန်လည်ကုစားနိုင်ဖို့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ IMF နဲ့ JICA တို့ထံကနေ ချေးငွေတွေ ရယူဖို့ ဆောင်ရွက်နေတာပါ။
ချေးငွေတွေ ရယူတာနဲ့ပတ်သတ်လို့ စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးမင်းခင်ကတော့ .....
"ချေးငွေတွေဟာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေကို ဘယ်လောက်ဖိစီးမှုရှိလဲ တိုင်းပြည်က တတ်နိုင်လား၊ မတတ်နိုင်ဖူးလား။ ဒါတွေကိုသေချာတွက်ချက်တဲ့ ဟာမျိူးရှိရမယ်။ နောက်တခုက ဒီချေးငွေရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှု ဘယ်လိုတွေ အကျိုးသက်ရောက်နိုင်လဲ ဒီလိုသက်ရောက်မှုက ဘာတွေဖြစ်မလဲဆိုတာမျိုး၊ တိုက်ရိုက် သွယ်ဝိုက်ဘယ်လောက်သက်ရောက်မလဲ၊ ဘယ်လောက်ထိယူသင့်ယူထိုက်လဲပေါ့။ သေချာစစ်ဆေးတွက်ချက်ထားတာမျိုးပေါ့။ နောက်တခုကတော့ ဒီချေးငွေကိုနိုင်နိုင်နင်းနင်း ပေးဆပ်နိုင်တာမျိုးပေါ့။ အဲလိုတွက်ချက်ချိန်ဆတာတွေကိုလည်း လွှတ်တော်မှာ လူထုနားလည်နိုင်တဲ့စကားလုံးတွေနဲ့ သေချာချပြတာမျိုးတွေ ဘယ်လို လုပ်ဆောင်တယ်ဆိုတာမျိုးတွေကို ချပြပြောသင့်တယ်ထင်တယ်။"
နိုင်ငံရဲ့ ဘတ်ဂျက်လိုငွေ ဖြည့်ဆည်းဖို့ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ဆီကနေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၇၀၀ ချေးဖို့နဲ့ COVID-19 ကာလ အတွင်း ပိုးကူးစက်မှု အလျင်အမြန်ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် ကမ္ဘာ့ဘဏ်ထံကနေ အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၅၀ ချေးယူဖို့တို့ကို လွှတ်တော်ဘက်က အတည်ပြု ထားပြီဖြစ်ပါတယ်ရှင်။
[Unicode Version]
JICA ခြေးငှေ ဒေါျလာသနျး ၂၈၀ နီးပါးယူဖို့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျမှာဆှေးနှေး
COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ လူမှုစီးပှားရေးကို ကုစားနိုငျဖို့ အတှကျရော စီးပှားရေးမူဝါဒ ပွုပွငျပွောငျးလဲနိုငျဖို့အတှကျပါ ဂပြနျနိုငျငံ အပွညျပွညျဆိုငျရာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေး အဂေငြျစီကနေ ဂပြနျယနျး ၃၀ ဘီလီယံခြေးယူနိုငျရေးနဲ့ ပတျသတျလို့ လှှတျတောျမှာ အပွနျအလှနျဆှေးနှေးခဲ့တာတှကေို ပွောပွပါမယျ။ ဒီအကွောငျးဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မမခေက တငျပွပေးပါမယျ။
ဒီနေ့မလေ ၂၆ ရကျက ပွုလုပျတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျမှာတော့ ခြေးငှတှေေ၊ ခြေးယူနိုငျဖို့ အတှကျ လှှတျတောျမှာ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျအမြားစုက ထောကျခံဆှေးနှေးကွပါတယျ။ အပွီးသတျဆုံးဖွတျခကြျတော့ မခရြသေးပါဘူး။
ခြေးငှရေယူရတာဟာ COVID-19 ကွောင့ျ နိုငျငံတောျနဲ့ ပွညျသူတှအေတှကျ ကနြျးမာရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပှားရေးဆိုငျရာ ထိခိုကျမှုတှကေို အနညျးဆုံး ဖွဈအောငျနဲ့ စီးပှားရေး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှုတှကေို အမွနျဆုံးပွနျလညျ ရရှိစဖေို့ ဖွဈတယျလို့ အစိုးရဘကျကတော့ လှှတျတောျကိုတငျပွထားပါတယျ။
COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ လူမှုစီးပှားရေးကို ကုစားနိုငျဖို့ အတှကျရော စီးပှားရေးမူဝါဒ ပွုပွငျပွောငျးလဲနိုငျဖို့ အတှကျပါ ပါဝငျတာမို့ ဒီလို အခြိနျမှာ ခွသေိပျမပေါျတဲ့ ဝနျကွီးဌာနတှကေို ပွုပွငျပွောငျးလဲဖို့ လိုအပျတယျလို့ တိုကျတှနျးလာသူကတော့ ပဲခူးတိုငျးဒသေကွီး မဲဆနနယျ ၃ က ဒေါျရှှရှေှစေိနျလတျပါ။
"ကမြတို့နိုငျငံမှာ တခုခုကို ဆုံးဖွတျမယျ။ မူဝါဒတှေ ခမြှတျတော့မယျဆို သသေခြောခြာ ဆနျးစဈတဲ့ လုပျငနျးဟာ အားနညျးပါတယျ။ အဲလိုကွောင့ျ လုပျကိုငျနိုငျမှု စှမျးဆောငျရညျ အားနညျးတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ကမြတို့နိုငျငံဟာ မွနျမာနိုငျငံဟာ အထူးသဖွင့ျ သတငျးအခကြျအလကျ ရယူနိုငျမှုမှာ တိကမြှုမှာ အားနညျးခကြျတှတေဲ့အတှကျ ဒီလိုမြိုး မူဝါဒတှေ ခမြှတျတဲ့အခါမှာ မှနျကနျတိကတြဲ့ သတငျးအခကြျအလကျတှေ ရယူနိုငျဖို့ ဦးစားပေးရမှာ ဖွဈပါတယျ။ အကွံပွုခငြျတာကတော့ ကမြတို့ နိုငျငံမှာ အခုလို အပွောငျးအလဲကာလ ခြေးငှယေူတဲ့ ကိစ်စမှာ အရေးကွီးတဲ့ ဌာနတှဖွေဈတဲ့၊ စီးပှားကူးသနျးဝနျကွီးဌာန၊ လယျယာစိုကျပြိူးရေး ဝနျကွီး ဌာနနဲ့ ပို့ဆောငျဆကျသှယျရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ constitutional reform အဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ပွုပွငျပွောငျးလဲမှုကို လိုကျလြောညီထှဖွေဈအောငျ ပွောငျးလဲဖို့ အကွံပွုတိုကျတှနျးလိုပါတယျ။"
တပျမတောျသား လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဗိုလျမှူးဇောျဝငျးနိုငျကတော့ ခြေးငှတှေေ သုံးစှဲမှုပိုငျးမှာ တာဝနျယူမှု၊ တာဝနျခံမှုကို မမေ့ဖို့နဲ့ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိရှိနဲ့ အဓိကထားလုပျဆောငျပေးဖို့တိုကျတှနျးသှားပါတယျ။
"ခြေးငှကေို သုံးသူတှအေနနေဲ့ ရာနှုနျးပွည့ျတာဝနျယူရပါမယျ။ အလှဲသုံးစားလုပျတာ၊ အဂတိလုပျတာတှဆေို ထိထိရောကျရောကျ အရေးယူဖို့ လိုအပျမှာလညျးဖွဈပါတယျ။ ဒီလိုမှ ပွညျသူတရပျလုံး တာဝနျယူမှု၊ တာဝနျခံမှုပေါျ နားလညျမယျ။ ယခုခြေးငှဟောလညျး ခြေးယူသင့ျတဲ့ ခြေးငှဖွေဈပါတယျ။ စောင့ျကွည့ျမယ့ျ monitoring team တှလေညျး မှနျကနျတဲ့ monitoring ဖွဈစလေိုပါတယျ။ ယခု COVID-19 ကွောင့ျ စီးပှားရေးထိခိုကျမှုဟာ တကမ်ဘာလုံးက အစိုးရမြား ကွုံတှေ့နရေတဲ့ စီမံခန့ျခှဲမှုဆိုငျရာ အရညျအခငြျးစဈ စာမေးပှဲဖွဈပါတယျ။ စီမံခန့ျခှဲသူတှရေဲ့ စီမံခန့ျခှဲမှုကောငျးမှနျရငျ COVID-19 ဟာ နိုငျငံ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျဖို့အတှကျ အခှင့ျအလမျးအဖွဈ အသုံးခနြိုငျတယျဆိုတဲ့ CERP ရဲ့ ကွငွောခကြျ အာဘောျကို ကွိုဆိုပွီး စီမံခန့ျခှဲမှု ညံ့ဖငြျးရငျတော့ နိုငျငံကို စီးပှားရေးနှံအိုငျအတှငျး ပိုနကျရှိုငျးစှာ နဈမွှုပျနိုငျပါကွောငျး သတိပေးဆှေးနှေးရငျးနဲ့ နိဂုံးခြုပျပါတယျ။"
COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ နိုငျငံရဲ့ ဘတျဂကြျလိုငှဟော ခါတိုငျးနှဈတှထေကျ ပိုမို မွင့ျတကျလာနိုငျတဲ့အတှကျရော၊ နောကျပွီး ကိုဗဈကာလအလှနျမှာ ထိခိုကျလာမယ့ျ စီးပှားရေး၊ ကနြျးမာရေးနဲ့ လူမှုရေးပိုငျးတှကေို ပွနျလညျကုစားနိုငျဖို့ နိုငျငံတကာအဖှဲ့တှဖွေဈတဲ့ IMF နဲ့ JICA တို့ထံကနေ ခြေးငှတှေေ ရယူဖို့ ဆောငျရှကျနတောပါ။
ခြေးငှတှေေ ရယူတာနဲ့ပတျသတျလို့ စီးပှားရေးပညာရှငျ ဦးမငျးခငျကတော့ .....
"ခြေးငှတှေဟော ကိုယ့ျတိုငျးပွညျရဲ့ ဘဏ်ဍာရေးအခွအေနကေို ဘယျလောကျဖိစီးမှုရှိလဲ တိုငျးပွညျက တတျနိုငျလား၊ မတတျနိုငျဖူးလား။ ဒါတှကေိုသခြောတှကျခကြျတဲ့ ဟာမြိူးရှိရမယျ။ နောကျတခုက ဒီခြေးငှရေဲ့ အကြိုးသကျရောကျမှု ဘယျလိုတှေ အကြိုးသကျရောကျနိုငျလဲ ဒီလိုသကျရောကျမှုက ဘာတှဖွေဈမလဲဆိုတာမြိုး၊ တိုကျရိုကျ သှယျဝိုကျဘယျလောကျသကျရောကျမလဲ၊ ဘယျလောကျထိယူသင့ျယူထိုကျလဲပေါ့။ သခြောစဈဆေးတှကျခကြျထားတာမြိုးပေါ့။ နောကျတခုကတော့ ဒီခြေးငှကေိုနိုငျနိုငျနငျးနငျး ပေးဆပျနိုငျတာမြိုးပေါ့။ အဲလိုတှကျခကြျခြိနျဆတာတှကေိုလညျး လှှတျတောျမှာ လူထုနားလညျနိုငျတဲ့စကားလုံးတှနေဲ့ သခြောခပြွတာမြိုးတှေ ဘယျလို လုပျဆောငျတယျဆိုတာမြိုးတှကေို ခပြွပွောသင့ျတယျထငျတယျ။"
နိုငျငံရဲ့ ဘတျဂကြျလိုငှေ ဖွည့ျဆညျးဖို့ နိုငျငံတကာငှကွေေးရနျပုံငှအေဖှဲ့ (IMF) ဆီကနေ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၇၀၀ ခြေးဖို့နဲ့ COVID-19 ကာလ အတှငျး ပိုးကူးစကျမှု အလငြျအမွနျကာကှယျထိနျးခြုပျရေးအတှကျ ကမ်ဘာ့ဘဏျထံကနေ အမရေိကနျဒေါျလာသနျး ၅၀ ခြေးယူဖို့တို့ကို လှှတျတောျဘကျက အတညျပွု ထားပွီဖွဈပါတယျရှငျ။
