မြန်မာနိုင်ငံဟာ ILO အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ သဘောတူစာချုပ်တွေကို လိုက်နာ ကျင့်သုံးနေတာတွေ ရှိသလို၊ အစိုးရ၊ အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား ၃ ပွင့်ဆိုင် ဆွေးနွေးပွဲတွေ ကျင်းပပြီး အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေ တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးသိန်းဆွေက ဒီကနေ့ ရန်ကုန်မြို့မှာကျင်းပတဲ့ ILO တည်ထောင်ခြင်း နှစ် ၁၀၀ ပြည့်အခမ်းအနားမှာ ပြောပါတယ်။
ILO ရဲ့ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Greg Vines ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လက်မှတ်ထိုးဖို့ကျန်နေသေးတဲ့ သဘောတူစာချုပ်တွေကို လက်မှတ်ထိုးဖို့ တိုက်တွန်းပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ဒီအခမ်းအနားမှာ ကိုယ်တိုင်သတင်းသွားယူခဲ့တဲ့ ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ကုလသမဂ္ဂလက်အောက်ခံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် - ILO တည်ထောင်ခြင်း ရာပြည့်နှစ် အခမ်းအနားကို ဒီကနေ့ ရန်ကုန်မြို့မှာ ကျင်းပခဲ့တာမှာ မြန်မာအစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေ၊ ILO အကြီးအကဲတွေ၊ နိုင်ငံတကာက သံတမန်တွေအပါအဝင် အလုပ်သမားနဲ့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဖိတ်ကြားထားတဲ့ ဧည့်သည်တွေ တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။
လက်ရှိမှာ မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ ILO က ပြဌာန်းထားတဲ့ သဘောတူစာချုပ်တွေကို လက်မှတ်ထိုး လိုက်နာကျင့်သုံးနေကြောင်း အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးသိန်းဆွေက ပြောပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ရာပြည့်ကာလကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ ILO ရဲ့ ခြေခံပြဌာန်းချက်တခုဖြစ်တဲ့ အငယ်ဆုံး သက်ဆိုင်ရာပြဌာန်းချက် အမှတ် ၁၃၈ ကို လက်ခံကျင့်သုံးနိုင်ရေး လိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်များ ဆောင်ရွက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း အလေးထားပြီး အသိပေးလိုပါတယ်။ ယခု ရာပြည့် အခမ်းအနားအပြီးမှာ အမျိုးသားအဆင့် ၃ ပွင့်ဆိုင် ဆွေးနွေးပွဲကို အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား၊ အစိုးရ၊ ၃ ပွင့်ဆိုင် ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့ ဆက်လက် ကျင်းပသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆွေးနွေးပွဲကို မိမိအပါအဝင် ILO ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် မစ္စတာ Greg Vines တက်ရောက်မှာဖြစ်ပြီးတော့မှ အဓမ္မလုပ်အားပေးခိုင်းစေမှုများ ပပျောက်ရေး စီမံချက်များ အလေးထား လုပ်ဆောင်နေမှု၊ အလုပ်သမားရေးရာ ဥပဒေများ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲမှုတို့ကို ဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်လို့ ရာပြည့်ကာလ ရလာဒ်ကောင်းများ ရရှိနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှာ ILO ရဲ့အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ အစောပိုင်းကာလတွေမှာ မြန်မာအစိုးရနဲ့ ILO အကြား ဆက်ဆံရေးပြေလည်ခဲ့ပေမယ့်လည်း နောက်ပိုင်း စစ်အစိုးရ လက်ထက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ၊ အဓမ္မခိုင်းစေမှုတွေနဲ့ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ရှိခဲ့တာကြောင့် တင်းမာမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
ILO ရဲ့ အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်တွေထဲမှာ နိုင်ငံတကာကလိုက်နာ ကျင့်သုံးရမယ့် အလုပ်သမားဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကနေ့အချိန်ထိ ILO အနေနဲ့ သဘောတူစာချုပ်ပေါင်း ၁၉၀ ကို ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်တယ်လို့ ILO ရဲ့ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Greg Vines က ပြောပါတယ်။
အဲဒီစာချုပ်တွေထဲ လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်၊ လုပ်ငန်းခွင်အဆင်ပြေရေး၊ အလုပ်သမားရပိုင်ခွင့်တွေကို စုပေါင်းပြီး တောင်းဆိုပိုင်ခွင့် ဆိုတဲ့ အချက်တွေလည်း ပါဝင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဓမ္မခိုင်းစေမှု၊ အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တွေကို ခိုင်းစေမှု၊ အလုပ်အကိုင်လျှောက်ထားသူတွေကို ခွဲခြားဆက်ဆံမှု စတဲ့အချက်တွေဟာ ILO က လက်ခံ အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အခြေခံ သဘောတူညီချက်တွေဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံဟာလည်း အဲဒီ သဘောတူညီချက်တချို့ကို လက်မှတ်ထိုးပြီးဖြစ်တယ်လို့ Greg Vines က ပြောပါတယ်။
“မြန်မာအစိုးရဟာ အဲဒီလို နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီချက်တွေထဲက ၃ ခုကို လက်မှတ်ထိုးထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ၄ ခုမြောက်ကို လက်မှတ်ထိုးနိုင်ဖို့ ဆွေးနွေးမှုတွေဟာလည်း တိုးတက် ကောင်းမွန်နေတယ်လို့ ကျနော်တို့ ဒီမနက်ဘဲ ကြားသိလိုက်ရပါတယ်။ အဲဒီလုပ်ငန်းကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပြီး ကျန်နေသေးတဲ့ ILO ရဲ့ အခြေခံ သဘောတူစာချုပ်တွေမှာ လက်မှတ်ထိုးဖို့ ကျနော်တို့ တိုက်တွန်း ပြောကြားလိုပါတယ်။”
အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေကို တောက်လျှောက် ဆောင်ရွက်လာသူလည်းဖြစ်၊ လက်ရှိမှာ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်-CTUM ရဲ့ ဥက္ကဌလည်းဖြစ်တဲ့ ဦးမောင်မောင်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်ပေါ်လာဖို့ ILO က ကူညီပေးခဲ့တဲ့အကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ILO ကပြဌာန်းထားတဲ့ သဘောတူစာချုပ်ပါ ယန္တရားတွေကို အသုံးပြုပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်အောင် ဖိအားပေးလုပ်ဆောင်ခဲ့တာကြောင့် ပြောင်းလဲမှုကို ကျနော်တို့ ရခဲ့ပါတယ်။”
ကနေ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြင်တွေ့နေရတဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ILO ရဲ့ ကူညီပံ့ပေးမှုကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောနိုင်ကြောင်းလည်း အလုပ်သမားထုကိုယ်စား အခမ်းအနားမှာ စကားတက်ပြောခွင့်ရခဲ့တဲ့ ဦးသက်မင်းအောင်က ပြောပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ကျန်နေသေးတဲ့ သဘောတူစာချုပ်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံ လက်မှတ်ထိုးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ILO ရဲ့အဓိကကျသော Fundamental Conventions များကို လက်မှတ်ထိုးနိုင်ဖို့အရေး ကျနော်တို့ ၃ ပွင့်ဆိုင် ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ စတင်ပြီးတော့မှ ဆွေးနွေးဖို့လို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ မေတ္တာရပ်ခံလိုပါတယ်။”
၁၉၁၉ ခုနှစ်မှာ တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ILO အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်ကြီးကြောင့် တနေ့ကို အလုပ်လုပ်ချိန် ၈ နာရီဆိုတဲ့ သတ်မှတ်ချက် ထွက်လာခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် တခြား အလုပ်သမား အခွင့်အရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ပြဌာန်းချက်၊ ဥပဒေတွေ ထွက်ပေါ်လာအောင် စွမ်းဆောင် ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ILO အဖွဲ့ကြီးဟာ ၁၉၆၉ ခုနှစ်အတွက် နိုဘဲလ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု ချီးမြင့်ခံခဲ့ပါတယ်။
..........................
{Unicode}
ILO ရာပွည့ျအခမျးအနား ရနျကုနျမှာကငြျးပ
မွနျမာနိုငျငံဟာ ILO အပွညျပွညျဆိုငျရာအလုပျသမားအဖှဲ့ခြုပျရဲ့ သဘောတူစာခြုပျတှကေို လိုကျနာ ကငြ့ျသုံးနတောတှေ ရှိသလို၊ အစိုးရ၊ အလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား ၃ ပှင့ျဆိုငျ ဆှေးနှေးပှဲတှေ ကငြျးပပွီး အလုပျသမား အခှင့ျအရေးတှေ တိုးတကျကောငျးမှနျအောငျ လုပျဆောငျနတေယျလို့ အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနှင့ျ ပွညျသူ့အငျအားဦးစီးဌာန ပွညျထောငျစုဝနျကွီး ဦးသိနျးဆှကေ ဒီကနေ့ ရနျကုနျမွို့မှာကငြျးပတဲ့ ILO တညျထောငျခွငျး နှဈ ၁၀၀ ပွည့ျအခမျးအနားမှာ ပွောပါတယျ။ ILO ရဲ့ လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ Greg Vines ကတော့ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ လကျမှတျထိုးဖို့ကနြျနသေေးတဲ့ သဘောတူစာခြုပျတှကေို လကျမှတျထိုးဖို့ တိုကျတှနျးပွောကွားလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ဒီအခမျးအနားမှာ ကိုယျတိုငျသတငျးသှားယူခဲ့တဲ့ ကိုဇောျဝငျးလှိုငျက တငျပွပေးပါမယျ။
ကုလသမဂ်ဂလကျအောကျခံ အပွညျပွညျဆိုငျရာအလုပျသမားအဖှဲ့ခြုပျ - ILO တညျထောငျခွငျး ရာပွည့ျနှဈ အခမျးအနားကို ဒီကနေ့ ရနျကုနျမွို့မှာ ကငြျးပခဲ့တာမှာ မွနျမာအစိုးရ တာဝနျရှိသူတှေ၊ ILO အကွီးအကဲတှေ၊ နိုငျငံတကာက သံတမနျတှအေပါအဝငျ အလုပျသမားနဲ့ အလုပျသမားသမဂ်ဂ ကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ဖိတျကွားထားတဲ့ ဧည့ျသညျတှေ တကျရောကျခဲ့ကွပါတယျ။
လကျရှိမှာ မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ ILO က ပွဌာနျးထားတဲ့ သဘောတူစာခြုပျတှကေို လကျမှတျထိုး လိုကျနာကငြ့ျသုံးနကွေောငျး အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနှင့ျ ပွညျသူ့အငျအားဦးစီးဌာန ပွညျထောငျစုဝနျကွီး ဦးသိနျးဆှကေ ပွောပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ရာပွည့ျကာလကို ဂုဏျပွုတဲ့အနနေဲ့ ILO ရဲ့ ခွခေံပွဌာနျးခကြျတခုဖွဈတဲ့ အငယျဆုံး သကျဆိုငျရာပွဌာနျးခကြျ အမှတျ ၁၃၈ ကို လကျခံကငြ့ျသုံးနိုငျရေး လိုအပျတဲ့ လုပျငနျးစဉျမြား ဆောငျရှကျနပွေီ ဖွဈကွောငျး အလေးထားပွီး အသိပေးလိုပါတယျ။ ယခု ရာပွည့ျ အခမျးအနားအပွီးမှာ အမြိုးသားအဆင့ျ ၃ ပှင့ျဆိုငျ ဆှေးနှေးပှဲကို အလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား၊ အစိုးရ၊ ၃ ပှင့ျဆိုငျ ကိုယျစားလှယျမြားနဲ့ ဆကျလကျ ကငြျးပသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဆှေးနှေးပှဲကို မိမိအပါအဝငျ ILO ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ မစ်စတာ Greg Vines တကျရောကျမှာဖွဈပွီးတော့မှ အဓမ်မလုပျအားပေးခိုငျးစမှေုမြား ပပြောကျရေး စီမံခကြျမြား အလေးထား လုပျဆောငျနမှေု၊ အလုပျသမားရေးရာ ဥပဒမြေား ပွငျဆငျပွောငျးလဲမှုတို့ကို ဆှေးနှေးသှားမှာဖွဈလို့ ရာပွည့ျကာလ ရလာဒျကောငျးမြား ရရှိနိုငျမယျလို့ ယုံကွညျပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံဟာ ၁၉၄၈ ခုနှဈမှာ ILO ရဲ့အဖှဲ့ဝငျဖွဈလာခဲ့တာပါ။ အစောပိုငျးကာလတှမှော မွနျမာအစိုးရနဲ့ ILO အကွား ဆကျဆံရေးပွလေညျခဲ့ပမေယ့ျလညျး နောကျပိုငျး စဈအစိုးရ လကျထကျမှာ မွနျမာနိုငျငံအတှငျး လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ၊ အဓမ်မခိုငျးစမှေုတှနေဲ့ အလုပျသမားအခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ ရှိခဲ့တာကွောင့ျ တငျးမာမှုတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။
ILO ရဲ့ အဓိကလုပျငနျးတာဝနျတှထေဲမှာ နိုငျငံတကာကလိုကျနာ ကငြ့ျသုံးရမယ့ျ အလုပျသမားဆိုငျရာ စညျးမဉြျး စညျးကမျးတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ ကနေ့အခြိနျထိ ILO အနနေဲ့ သဘောတူစာခြုပျပေါငျး ၁၉၀ ကို ခြုပျဆိုနိုငျခဲ့ပွီး ဖွဈတယျလို့ ILO ရဲ့ လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ Greg Vines က ပွောပါတယျ။
အဲဒီစာခြုပျတှထေဲ လှတျလပျစှာစုဝေးခှင့ျ၊ လုပျငနျးခှငျအဆငျပွရေေး၊ အလုပျသမားရပိုငျခှင့ျတှကေို စုပေါငျးပွီး တောငျးဆိုပိုငျခှင့ျ ဆိုတဲ့ အခကြျတှလေညျး ပါဝငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ အဓမ်မခိုငျးစမှေု၊ အသကျမပွည့ျသေးတဲ့ ကလေးငယျတှကေို ခိုငျးစမှေု၊ အလုပျအကိုငျလြှောကျထားသူတှကေို ခှဲခွားဆကျဆံမှု စတဲ့အခကြျတှဟော ILO က လကျခံ အသိအမှတျပွုထားတဲ့ အခွခေံ သဘောတူညီခကြျတှဖွေဈပွီး မွနျမာနိုငျငံဟာလညျး အဲဒီ သဘောတူညီခကြျတခြို့ကို လကျမှတျထိုးပွီးဖွဈတယျလို့ Greg Vines က ပွောပါတယျ။
“မွနျမာအစိုးရဟာ အဲဒီလို နိုငျငံတကာ သဘောတူညီခကြျတှထေဲက ၃ ခုကို လကျမှတျထိုးထားပွီး ဖွဈပါတယျ။ ၄ ခုမွောကျကို လကျမှတျထိုးနိုငျဖို့ ဆှေးနှေးမှုတှဟောလညျး တိုးတကျ ကောငျးမှနျနတေယျလို့ ကနြောျတို့ ဒီမနကျဘဲ ကွားသိလိုကျရပါတယျ။ အဲဒီလုပျငနျးကို ဆကျလကျ ဆောငျရှကျပွီး ကနြျနသေေးတဲ့ ILO ရဲ့ အခွခေံ သဘောတူစာခြုပျတှမှော လကျမှတျထိုးဖို့ ကနြောျတို့ တိုကျတှနျး ပွောကွားလိုပါတယျ။”
အလုပျသမားအခှင့ျအရေးတှကေို တောကျလြှောကျ ဆောငျရှကျလာသူလညျးဖွဈ၊ လကျရှိမှာ မွနျမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားသမဂ်ဂမြားအဖှဲ့ခြုပျ-CTUM ရဲ့ ဥက်ကဌလညျးဖွဈတဲ့ ဦးမောငျမောငျကတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွောငျးလဲမှုတှဖွေဈပေါျလာဖို့ ILO က ကူညီပေးခဲ့တဲ့အကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ILO ကပွဌာနျးထားတဲ့ သဘောတူစာခြုပျပါ ယန်တရားတှကေို အသုံးပွုပွီး မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွောငျးလဲမှုဖွဈပေါျအောငျ ဖိအားပေးလုပျဆောငျခဲ့တာကွောင့ျ ပွောငျးလဲမှုကို ကနြောျတို့ ရခဲ့ပါတယျ။”
ကနေ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ မွငျတှေ့နရေတဲ့ ပွောငျးလဲမှုတှဟော ILO ရဲ့ ကူညီပံ့ပေးမှုကွောင့ျဖွဈတယျလို့ ပွောနိုငျကွောငျးလညျး အလုပျသမားထုကိုယျစား အခမျးအနားမှာ စကားတကျပွောခှင့ျရခဲ့တဲ့ ဦးသကျမငျးအောငျက ပွောပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး ကနြျနသေေးတဲ့ သဘောတူစာခြုပျတှကေို မွနျမာနိုငျငံ လကျမှတျထိုးဖို့ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ILO ရဲ့အဓိကကသြော Fundamental Conventions မြားကို လကျမှတျထိုးနိုငျဖို့အရေး ကနြောျတို့ ၃ ပှင့ျဆိုငျ ဆှေးနှေးပှဲတှမှော စတငျပွီးတော့မှ ဆှေးနှေးဖို့လို့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ မတေ်တာရပျခံလိုပါတယျ။”
၁၉၁၉ ခုနှဈမှာ တညျထောငျခဲ့တဲ့ ILO အပွညျပွညျဆိုငျရာအလုပျသမားအဖှဲ့ခြုပျကွီးကွောင့ျ တနေ့ကို အလုပျလုပျခြိနျ ၈ နာရီဆိုတဲ့ သတျမှတျခကြျ ထှကျလာခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပွငျ တခွား အလုပျသမား အခှင့ျအရေးနဲ့ဆိုငျတဲ့ ပွဌာနျးခကြျ၊ ဥပဒတှေေ ထှကျပေါျလာအောငျ စှမျးဆောငျ ပေးနိုငျခဲ့တဲ့ ILO အဖှဲ့ကွီးဟာ ၁၉၆၉ ခုနှဈအတှကျ နိုဘဲလျငွိမျးခမြျးရေးဆု ခြီးမွင့ျခံခဲ့ပါတယျ။
