(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာ ရိက္ခာပြတ်လပ်တာတွေ နဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။ ရိက္ခထောက်ပံ့သူ တွေအနေ နဲ့လည်း ငွေကြေးလည်ပတ်မှုတွေ အဆင်မပြေတာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် ရိက္ခာထောက်ပံ့တဲ့အခါ ကြန့်ကြာတာတွေ ရှိနေတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရခိုင်ကလာတဲ့ သတင်းကို ကိုဇော်ဝင်းလှိုင် ပြောပြပါမယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ရသေ့တောင်၊ မြေပုံ စတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာရှိတဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းတစ်ချို့မှာ စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုတွေ မရောက်ရှိတာကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက ပြောကြပါတယ်။
မြောက်ဦးမြို့နယ်၊ ပီပင်ရင်းစစ်ရှောင်စခန်းမှာဆိုရင် လူဦးရေ နှစ်ထောင်နီးပါး နေထိုင်ကြတာဖြစ်ပြီး စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လတ်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ပီးပင်ရင်းစစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံ ဦးသိန်းရွှေမြတ်က ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ စခန်းရိက္ခာပြတ်နေတာက တော်တော်ကြာနေပြီ။ ကျနော်တို့ အစိုးရဌာန ဘေးစီမံက ပေးတာဆိုရင် ၁၆ရက်လောက်ရှိပြီ မရောက်တာ။ WFP ကလည်း ရိက္ခာမရောက်တာ တစ်ပတ်လောက်ရှိနေပြီ။ စခန်းရပ်တည်ဖို့တောင် တော်တော်အခက် အခဲဖြစ်နေပြီ။ မိုးကလည်း တအားရွာနေတာ ဆိုတော့ အပြင်မှာထွက်ပြီး ရှာဖွယ်စားသောက် ဖို့လည်း အချိန်မရ၊ မိုးကလည်း ကြီးတယ်။ အလုပ်အကိုင်ကလည်း မရှိဘူးဆိုတော့ တော်တော်ခက်ခဲနေကြတယ်။”
အဲဒီ ပီပင်ရင်း စစ်ရှောင်စခန်းကို အရင်က ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP နဲ့ သဘာဝဘေး အန္တာရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှု ဦးစီးဌာနတို့က စားနပ်ရိက္ခာ ထောက်ပံ့ထားပေးနေခဲ့တာပါ။
ဒါအပြင် လူဦးရေ သုံးထောင်ကျော်ရှိတဲ့ မြောက်ဦးမြို့နယ်၊ တိမ်ညိုစစ်ရှောင်စခန်းမှာဆိုရင်လည်း စားနပ်ရိက္ခာ ထောက်ပံ့မှုတွေ ရပ်တန့်နေတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လတ်မယ့် အနေအထားမှာရှိနေတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
မြေပုံမြို့နယ်အတွင်းက ကိုင်းကြီးစစ်ရှောင်စခန်းမှာဆိုရင်လည်း အစိုးရထောက်ပံ့မှု မရရှိတဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းတစ်ခုဖြစ်သလို အရင်ထောက်ပံ့နေတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေ မရှိတော့တာကြောင့် ဖြစ်သလို ရှာကြံစားနေရတယ်လို့ ကိုင်းကြီးစစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံ ကိုရွှေစိုးကပြောပါတယ်။
“ အရင်တုန်းက ရိက္ခာတွေကျတော့ ပြည်တွင်းပြည်ပက အရပ်ဖက်အဖွဲ့တွေရယ်၊ နောက်ပြီး တော့ ရက္ခိတကွန်ယှက်နဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ ပေးကြတာ။ အခု ရိက္ခာမရတော့တာက သူတို့လည်း အကျပ်အတည်းကာလ ဖြစ်နေလု့ိ ထင်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ ကိုယ်ပါကို ရှာကြံပြီးစားသောက် နေထိုင်ရတယ်ဗျာ။”
လက်ရှိအချိန်ထိ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ရှောင်တစ်သိန်းကျော်လောက် ရှိနေပြီး စစ်ရှောင်တွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ ပုံမှန်ထောက်ပံ့မှုတွေနောက်ကျနေတာဟာ အစိုးရအနေနဲ့ ဘဏ်ကငွေထုတ်ရတာ အဆင်မပြေတာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့လည်း ရခိုင်ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ် ရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းထွန်းကပြောပါတယ်။
“ လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်လ နှစ်လလောက်ကစပြီးတော့ ဘဏ်ငွေထုတ်ရ အခက်အခဲဖြစ်လာ တာပေါ့နော်။ ဆန်ကုန်သည်များအသင်းကို ပေးချေရမယ့် ငွေတွေကိုလည်း သူတို့က မပေးချေနိုင်ပဲ ဖြေးဖြေးရှင်းပေးနေရတယ်။ နောက်ဆုံး တစ်လလုံးမှာမှ ငွေ သိန်းနှစ်ရာလောက်သာ ထုတ်လို့ရတဲ့ အနေအထားဖြစ်လာတယ်။ဆန်ကုန်သည်တွေကလည်း နဂိုကတည်းကအကြွေးတွေ များနေတော့ မရောင်းကြတော့ဘူး။ အဲတာကြောင့် နည်းနည်းကြာသွားတာရှိတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ အဆင်ပြေသွားမယ်ထင်တယ်။ အခုလည်း စေတီပြင်ဒုက္ခသည်စခန်း ဆန်အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်ဆိုလို့ ဆန်ပို့ဖို့ ပြင်နေပါတယ်။”
လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AAအဖွဲ့တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေ ရပ်တန့်နေတယ်ဆိုပေမယ့် မိုင်းနဲ့ စစ်ကျန်လက်နက်အန္တာရယ်ကြောင့် နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တစ်သိန်းကျော်လောက် စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ရှိနေတာပါ။ အစိုးရဖက်ကတော့ နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ဆက်လက်ထောက်ပံ့မှုတွေ လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ပြောဆိုထား ပါတယ်။
.............................................................................................
ရခိုငျမွောကျပိုငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမြား ရိက်ခာပွတျလပျ
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးက စဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးတှမှော ရိက်ခာပွတျလပျတာတှေ နဲ့ ရငျဆိုငျနရေတာပါ။ ရိက်ခထောကျပံ့သူ တှအေနေ နဲ့လညျး ငှကွေေးလညျပတျမှုတှေ အဆငျမပွတောကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျ ရိက်ခာထောကျပံ့တဲ့အခါ ကွန့ျကွာတာတှေ ရှိနတေယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ စီမံအုပျခြုပျရေး ကောငျစီက ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရခိုငျကလာတဲ့ သတငျးကို ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ ပွောပွပါမယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ကြောကျတောျ၊ မွောကျဦး၊ ရသေ့တောငျ၊ မွပေုံ စတဲ့ မွို့နယျတှမှောရှိတဲ့ စဈရှောငျစခနျးတဈခြို့မှာ စားနပျရိက်ခာထောကျပံ့မှုတှေ မရောကျရှိတာကွောင့ျ စားဝတျနရေေး အခကျအခဲတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ ပွောကွပါတယျ။
မွောကျဦးမွို့နယျ၊ ပီပငျရငျးစဈရှောငျစခနျးမှာဆိုရငျ လူဦးရေ နှဈထောငျနီးပါး နထေိုငျကွတာဖွဈပွီး စားနပျရိက်ခာပွတျလတျမှုတှေ ရှိနတေယျလို့ ပီးပငျရငျးစဈရှောငျစခနျးတာဝနျခံ ဦးသိနျးရှှမွေတျက ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ စခနျးရိက်ခာပွတျနတောက တောျတောျကွာနပွေီ။ ကနြောျတို့ အစိုးရဌာန ဘေးစီမံက ပေးတာဆိုရငျ ၁၆ရကျလောကျရှိပွီ မရောကျတာ။ WFP ကလညျး ရိက်ခာမရောကျတာ တဈပတျလောကျရှိနပွေီ။ စခနျးရပျတညျဖို့တောငျ တောျတောျအခကျ အခဲဖွဈနပွေီ။ မိုးကလညျး တအားရှာနတော ဆိုတော့ အပွငျမှာထှကျပွီး ရှာဖှယျစားသောကျ ဖို့လညျး အခြိနျမရ၊ မိုးကလညျး ကွီးတယျ။ အလုပျအကိုငျကလညျး မရှိဘူးဆိုတော့ တောျတောျခကျခဲနကွေတယျ။”
အဲဒီ ပီပငျရငျး စဈရှောငျစခနျးကို အရငျက ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာအဖှဲ့ WFP နဲ့ သဘာဝဘေး အန်တာရာယျစီမံခန့ျခှဲမှု ဦးစီးဌာနတို့က စားနပျရိက်ခာ ထောကျပံ့ထားပေးနခေဲ့တာပါ။
ဒါအပွငျ လူဦးရေ သုံးထောငျကြောျရှိတဲ့ မွောကျဦးမွို့နယျ၊ တိမျညိုစဈရှောငျစခနျးမှာဆိုရငျလညျး စားနပျရိက်ခာ ထောကျပံ့မှုတှေ ရပျတန့ျနတောကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာပွတျလတျမယ့ျ အနအေထားမှာရှိနတေယျလို့ စခနျးတာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။
မွပေုံမွို့နယျအတှငျးက ကိုငျးကွီးစဈရှောငျစခနျးမှာဆိုရငျလညျး အစိုးရထောကျပံ့မှု မရရှိတဲ့ စဈရှောငျစခနျးတဈခုဖွဈသလို အရငျထောကျပံ့နတေဲ့ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ ထောကျပံ့မှုတှေ မရှိတော့တာကွောင့ျ ဖွဈသလို ရှာကွံစားနရေတယျလို့ ကိုငျးကွီးစဈရှောငျစခနျးတာဝနျခံ ကိုရှှစေိုးကပွောပါတယျ။
“ အရငျတုနျးက ရိက်ခာတှကေတြော့ ပွညျတှငျးပွညျပက အရပျဖကျအဖှဲ့တှရေယျ၊ နောကျပွီး တော့ ရက်ခိတကှနျယှကျနဲ့ ပူးပေါငျးပွီးတော့ ပေးကွတာ။ အခု ရိက်ခာမရတော့တာက သူတို့လညျး အကပြျအတညျးကာလ ဖွဈနလေု့ိ ထငျပါတယျ။ လကျရှိမှာတော့ ကိုယျပါကို ရှာကွံပွီးစားသောကျ နထေိုငျရတယျဗြာ။”
လကျရှိအခြိနျထိ ရခိုငျပွညျနယျမှာ စဈရှောငျတဈသိနျးကြောျလောကျ ရှိနပွေီး စဈရှောငျတှအေတှကျ စားနပျရိက်ခာ ပုံမှနျထောကျပံ့မှုတှနေောကျကနြတောဟာ အစိုးရအနနေဲ့ ဘဏျကငှထေုတျရတာ အဆငျမပွတောကွောင့ျဖွဈတယျလို့လညျး ရခိုငျပွညျနယျ စီမံအုပျခြုပျ ရေးကောငျစီအဖှဲ့ဝငျ ဦးသနျးထှနျးကပွောပါတယျ။
“ လှနျခဲ့တဲ့ တဈလ နှဈလလောကျကစပွီးတော့ ဘဏျငှထေုတျရ အခကျအခဲဖွဈလာ တာပေါ့နောျ။ ဆနျကုနျသညျမြားအသငျးကို ပေးခြရေမယ့ျ ငှတှေကေိုလညျး သူတို့က မပေးခြနေိုငျပဲ ဖွေးဖွေးရှငျးပေးနရေတယျ။ နောကျဆုံး တဈလလုံးမှာမှ ငှေ သိနျးနှဈရာလောကျသာ ထုတျလို့ရတဲ့ အနအေထားဖွဈလာတယျ။ဆနျကုနျသညျတှကေလညျး နဂိုကတညျးကအကွှေးတှေ မြားနတေော့ မရောငျးကွတော့ဘူး။ အဲတာကွောင့ျ နညျးနညျးကွာသှားတာရှိတယျ။ အခုနောကျပိုငျးမှာတော့ အဆငျပွသှေားမယျထငျတယျ။ အခုလညျး စတေီပွငျဒုက်ခသညျစခနျး ဆနျအခကျအခဲဖွဈနတေယျဆိုလို့ ဆနျပို့ဖို့ ပွငျနပေါတယျ။”
လကျရှိရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AAအဖှဲ့တို့ကွား တိုကျပှဲတှေ ရပျတန့ျနတေယျဆိုပမေယ့ျ မိုငျးနဲ့ စဈကနြျလကျနကျအန်တာရယျကွောင့ျ နရေပျမပွနျနိုငျသေးတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ တဈသိနျးကြောျလောကျ စဈရှောငျစခနျးတှမှော ရှိနတောပါ။ အစိုးရဖကျကတော့ နရေပျမပွနျနိုငျသေးတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို ဆကျလကျထောကျပံ့မှုတှေ လုပျဆောငျသှားမယျလို့ ပွောဆိုထား ပါတယျ။
