(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတချို့မှာ ရေကြီးရေလျှံတာတွေတာကြောင့် ကလေးတွေ အရေပြားရောဂါနဲ့ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါဖြစ်ပွားနေကြပါတယ်။ သောက်သုံးစရာ ရေအခက်အခဲဖြစ်နေတယ်လို့ ဒုက္ခသည်တယောက်ကလည်း ပြောပြပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက သန့်ရှင်းတဲ့ရေမရှိတဲ့အတွက် အခက်အခဲ တွေ့နေကြတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအခြေအနေ ရခိုင်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုရန်နိုင်ကပြောပြပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ဇွန်လ ဒုတိယအပတ်လောက်ကစပြီး မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့တာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ရေကြီးရေလျှံတာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။ ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်းက ကန်စောက် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာဆိုရင် မသန့်ရှင်းတဲ့ရေတွေကို သုံးစွဲနေရတာကြောင့် ကလေးငယ်တချို့မှာ အရေပြားရောဂါဖြစ်ပွားနေပြီး တခြား စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာလည်း ဝမ်းရောဂါဖြစ်တာတွေ ရှိနေတယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို စာရင်းကောက်ယူနေတဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများ အစည်းအရုံး REC ပြောခွင့်ရ ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“အခုလောလောဆယ် ကျောက်တော်က ကန်စောက် စစ်ရှောင်စခန်းမှာ ကလေး ၁၀ ယောက်ကျော်လောက် အရေပြားရောဂါတွေ အများအပြားရှိနေတယ်။နောက်တခြားကလေးတွေမှာလည်း အနည်းငယ် စပြီးတော့ ဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောပါတယ်ခင်ဗျာ။ ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သေချာမသိရသေးဘူးပေါ့နော်။ ရေကြီးရေလျှံခဲ့တဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှုတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ နောက် မသန့်ရှင်းတဲ့ ရေတွေကို သုံးစွဲနေရတဲ့ကိစ္စတွေလည်းရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အမိုးအကာ မလုံခြုံဘဲ နေခဲ့ရတဲ့ အချိန်တွေလည်းရှိတယ်။ နောက် မိုးမရွာခင်မှာလည်း နေက တအားပူခဲ့တာပေါ့နော်။ အဲလိုအခြေအနေတွေ ကြုံခဲ့တာတွေ ရှိတာပေါ့။ တခြားစခန်းတွေမှာလည်း နှာစေးချောင်းဆိုးတာတွေ ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှောဖြစ်တာတွေ ရှိတယ်လို့ ကျနော်တို့ သတင်းတွေ ရနေပါတယ်ဗျာ။”
ဒါ့အပြင် မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းက ပီပင်ရင်း စစ်ရှောင်စခန်းမှာဆိုရင်လည်း ဒီကနေ့အထိ ရေကြီးရေလျှံံတာတွေရှိနေပြီး စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲအပြင် ကလေးတချို့ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှာဖြစ်ပွားတာတွေ ရှိနေတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ဦးသိန်းရွှေမြတ်က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ပီပင်ရင်း စစ်ရှောင်စခန်းကတော့ ရေက တအားမြုပ်နေတယ်။ မြေနိမ့်ပိုင်းမှာကျတော့ ရေနစ်နေတာ။ လူတွေ နေရထိုင်ရတာ အနေကျပ်တယ်။ ရိက္ခာလည်းပြတ်နေပြီ ရေကလည်း နစ်နေပြီ စခန်းမှာအခက်အခဲ အများကြီးရှိတယ်။ အခုက မိုးရွာနေတော့ သောက်ရေသုံးရေက ကျောင်းထဲမှာ ကန်ရှိတယ်လေ ရေကတော့ သိပ်ကောင်းတာ မဟုတ်ဘူး ရေကတော့ နောက်နေတယ်။ အဲဒီရေပဲ အဆင်ပြေသလို သုံးနေရတာ။ ကျန်းမာရေးကတော့ ကလေးတွေ နှာစေး ဖျားနာတာတွေရှိတယ်။ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော ဖြစ်နေတာတွေလည်း ရှိ တယ်။ သုံးလေးယောက်လောက်တော့ ဖြစ်နေကြတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲအကြီးအကျယ်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့ကြား တိုက်ပွဲ ရပ်ဆိုင်းနေတာ ၇ လနီးပါးရှိနေပေမယ့် တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးလာရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တသိန်းကျော်လောက် နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေဆဲပါ။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ ထောက်ပံ့တာတွေ နည်းပါးလာသလို ပုံမှန်ထောက်ပံ့မှုတွေလည်း မရတော့တာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် စားရေးသောက်ရေး အခက်ကြုံနေရတယ်လို့လည်း ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“အခုအခြေအနေက ထောက်ပံံ့ကြေးတွေက ပုံမှန်ရရှိတဲ့ အနေအထားတော့ မရှိဘူးပေါ့နော်။ တချို့ ပုံမှန်မရောက်တဲ့ဟာတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့ အဲတော့ စားရေးသောက်ရေးပိုင်းမှာတော့ တော်တော်လည်း အခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်။ အရင်ကဆိုရင်တော့ မရှိရင် အပြင်မှာထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်ကြတယ်။ ဟင်းရှာငါးရှာပြီး စားကြတယ်။ အခုက အလုပ်အကိုင်ကလည်း ရှာရခက်တယ်လို့ ပြောကြတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိအချိန်ထိ တိုက်ပွဲတွေ ရပ်ဆိုင်းထားတယ်ဆိုပေမယ့် လုံခြုံရေးအာမခံချက်တွေ မရှိသေးတာကြောင့် နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တသိန်းကျော်လောက်ဟာ စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲနေတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာပဲ နေထိုင်နေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကတော့ နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကို ဆက်လက်ထောက်ပံ့မယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။
.......................................................................................
ရခိုငျ စဈရှောငျဒုက်ခသညျစခနျးတှေ ရအေခကျအခဲဖွဈနေ
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတခြို့မှာ ရကွေီးရလြှေံတာတှတောကွောင့ျ ကလေးတှေ အရပွေားရောဂါနဲ့ ဝမျးပကြျဝမျးလြှောရောဂါဖွဈပှားနကွေပါတယျ။ သောကျသုံးစရာ ရအေခကျအခဲဖွဈနတေယျလို့ ဒုက်ခသညျတယောကျကလညျး ပွောပွပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးက သန့ျရှငျးတဲ့ရမေရှိတဲ့အတှကျ အခကျအခဲ တှေ့နကွေတဲ့ ဒုက်ခသညျတှအေခွအေနေ ရခိုငျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုရနျနိုငျကပွောပွပါမယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ဇှနျလ ဒုတိယအပတျလောကျကစပွီး မိုးသညျးထနျစှာ ရှာသှနျးခဲ့တာကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ရကွေီးရလြှေံတာတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတာပါ။ ကြောကျတောျမွို့နယျအတှငျးက ကနျစောကျ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာဆိုရငျ မသန့ျရှငျးတဲ့ရတှေကေို သုံးစှဲနရေတာကွောင့ျ ကလေးငယျတခြို့မှာ အရပွေားရောဂါဖွဈပှားနပွေီး တခွား စဈရှောငျစခနျးတှမှောလညျး ဝမျးရောဂါဖွဈတာတှေ ရှိနတေယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို စာရငျးကောကျယူနတေဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျစုမြား အစညျးအရုံး REC ပွောခှင့ျရ ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“အခုလောလောဆယျ ကြောကျတောျက ကနျစောကျ စဈရှောငျစခနျးမှာ ကလေး ၁၀ ယောကျကြောျလောကျ အရပွေားရောဂါတှေ အမြားအပွားရှိနတေယျ။နောကျတခွားကလေးတှမှောလညျး အနညျးငယျ စပွီးတော့ ဖွဈလာတယျလို့ ပွောပါတယျခငျဗြာ။ ဘာကွောင့ျဖွဈတယျဆိုတာကိုတော့ သခြောမသိရသေးဘူးပေါ့နောျ။ ရကွေီးရလြှေံခဲ့တဲ့နောကျပိုငျးမှာ ပတျဝနျးကငြျညဈညမျးမှုတှေ ရှိတယျပေါ့နောျ။ နောကျ မသန့ျရှငျးတဲ့ ရတှေကေို သုံးစှဲနရေတဲ့ကိစ်စတှလေညျးရှိတယျ။ နောကျပွီးတော့ အမိုးအကာ မလုံခွုံဘဲ နခေဲ့ရတဲ့ အခြိနျတှလေညျးရှိတယျ။ နောကျ မိုးမရှာခငျမှာလညျး နကေ တအားပူခဲ့တာပေါ့နောျ။ အဲလိုအခွအေနတှေေ ကွုံခဲ့တာတှေ ရှိတာပေါ့။ တခွားစခနျးတှမှောလညျး နှာစေးခြောငျးဆိုးတာတှေ ဝမျးပကြျ ဝမျးလြှောဖွဈတာတှေ ရှိတယျလို့ ကနြောျတို့ သတငျးတှေ ရနပေါတယျဗြာ။”
ဒါ့အပွငျ မွောကျဦးမွို့နယျအတှငျးက ပီပငျရငျး စဈရှောငျစခနျးမှာဆိုရငျလညျး ဒီကနေ့အထိ ရကွေီးရလြှေံံတာတှရှေိနပွေီး စားဝတျနရေေး အခကျအခဲအပွငျ ကလေးတခြို့ ဝမျးပကြျဝမျးလြှာဖွဈပှားတာတှေ ရှိနတေယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ဦးသိနျးရှှမွေတျက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ပီပငျရငျး စဈရှောငျစခနျးကတော့ ရကေ တအားမွုပျနတေယျ။ မွနေိမ့ျပိုငျးမှာကတြော့ ရနေဈနတော။ လူတှေ နရေထိုငျရတာ အနကေပြျတယျ။ ရိက်ခာလညျးပွတျနပွေီ ရကေလညျး နဈနပွေီ စခနျးမှာအခကျအခဲ အမြားကွီးရှိတယျ။ အခုက မိုးရှာနတေော့ သောကျရသေုံးရကေ ကြောငျးထဲမှာ ကနျရှိတယျလေ။ ရကေတော့ သိပျကောငျးတာ မဟုတျဘူး ရကေတော့ နောကျနတေယျ။ အဲဒီရပေဲ အဆငျပွသေလို သုံးနရေတာ။ ကနြျးမာရေးကတော့ ကလေးတှေ နှာစေး ဖြားနာတာတှရှေိတယျ။ ဝမျးပကြျဝမျးလြှော ဖွဈနတောတှလေညျး ရှိ တယျ။ သုံးလေးယောကျလောကျတော့ ဖွဈနကွေတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲအကွီးအကယြျဖွဈပှားခဲ့တဲ့ တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့တို့ကွား တိုကျပှဲ ရပျဆိုငျးနတော ၇ လနီးပါးရှိနပေမေယ့ျ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးလာရတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ တသိနျးကြောျလောကျ နရေပျပွနျဖို့ ခကျခဲနဆေဲပါ။
လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ တပျမတောျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျ စားနပျရိက်ခာ ထောကျပံ့တာတှေ နညျးပါးလာသလို ပုံမှနျထောကျပံ့မှုတှလေညျး မရတော့တာကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျ စားရေးသောကျရေး အခကျကွုံနရေတယျလို့လညျး ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“အခုအခွအေနကေ ထောကျပံံ့ကွေးတှကေ ပုံမှနျရရှိတဲ့ အနအေထားတော့ မရှိဘူးပေါ့နောျ။ တခြို့ ပုံမှနျမရောကျတဲ့ဟာတှလေညျး ရှိတယျပေါ့ အဲတော့ စားရေးသောကျရေးပိုငျးမှာတော့ တောျတောျလညျး အခကျအခဲဖွဈနကွေတယျ။ အရငျကဆိုရငျတော့ မရှိရငျ အပွငျမှာထှကျပွီး အလုပျလုပျကွတယျ။ ဟငျးရှာငါးရှာပွီး စားကွတယျ။ အခုက အလုပျအကိုငျကလညျး ရှာရခကျတယျလို့ ပွောကွတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျရှိအခြိနျထိ တိုကျပှဲတှေ ရပျဆိုငျးထားတယျဆိုပမေယ့ျ လုံခွုံရေးအာမခံခကြျတှေ မရှိသေးတာကွောင့ျ နရေပျမပွနျနိုငျသေးတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ တသိနျးကြောျလောကျဟာ စားဝတျနရေေး ခကျခဲနတေဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှောပဲ နထေိုငျနရေဆဲဖွဈပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျ စီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီကတော့ နရေပျမပွနျနိုငျသေးတဲ့ ဒုက်ခသညျတှကေို ဆကျလကျထောကျပံ့မယျလို့ ပွောကွားထားပါတယျ။
