(Zawgyi/Unicode)
ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့ဟာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသူများကို ကူညီထောက်ပံ့ ရေး နိုင်ငံတကာနေ့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာပဲ မြန်မာမှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသူတွေအတွက် တရားမျှတမှု လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဖော်ဆောင်ပေးဖို့ အစိုးရကို အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေက တောင်းဆိုလိုက်တဲ့ အကြောင်းကို မအိမ့်သန္တာထွန်း ပြောပြမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အဓိက အားဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာ ဒေသတွေမှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုဖြစ်စဉ်တွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ ဒီနေ့ထုတ်ပြန်တဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ပူးတွဲကြေညာချက်က ဖော်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာတပ်မတော်အနေနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ကြေညာထားပေမယ့်လို့ တနိုင်ငံလုံး အသွင်မဆောင်ပဲ ရခိုင်ဒေသအပါအဝင် တိုင်းရင်းသားဒေသတွေတချို့မှာ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေတုန်းပါ။ အရပ်သားတွေကို တပ်မတော်ဖက်ကရော အခြားလက်နက်ကိုင်တွေကပါ မသင်္ကာမှုနဲ့ ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးတာတွေ၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တာတွေ နှင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် အရပ်သားတွေ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သေဆုံးမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။
လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့နဲ့ ပတ်သက်တယ်လို့ သံသယနဲ့ဖမ်းခံထားရတဲ့ ရခိုင် အရပ်သား ၅ ဦးကို စစ်မော်တော်ပေါ်မှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက် စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်နေတဲ့ ဗွီဒီယိုဖိုင်တစ်ခု တက်လာခဲ့တာကြောင့် ဝေဖန်မှုတွေရှိခဲ့ပြီး၊ အဲဒီနောက် မြန်မာတပ်မတော်အနေနဲ့ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ဝန်ခံခဲ့ရပါတယ်။ တာဝန်ရှိသူတွေကို စုံစမ်း အရေးယူသွားမယ်လို့ လည်းတပ်မတော်ဘက်က ပြောပါတယ်။ ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ဘက်တရားရုံးက စစ်ဆေးနေတယ်လို့သာ သိထားရပြီး ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ စစ်ဆေးသလဲ ဘယ်လို အရေးယူဆောင်ရွက် မလဲဆိုတာကိုတော့ ပြည်သူတွေကို ပွင့်လင်းမြင်သာ အသိပေးတာ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လူသိရှင်ကြား မဟုတ်တဲ့ အလားတူဖြစ်ရပ်မျိုးတွေ တိုင်းရင်းသားေဒေသတွေမှာ အတော်များများရှိနေတယ်လို့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။
ဒီအခြေအနေတွေအေပေါ် အစိုးရရဲ့ ဖြေရှင်းမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ် WLB က မလွေးပိုးငယ်က ခုလိုပြောပါတယ်။
“လွတ်တော်ထဲမှာတော့ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ဆန့်ကျင်ရေး သဘောတူစာချုပ်ပေ့ါလေ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ရဲ့ ထုတ်ထားတဲ့ စာချုပ်ကိုတော့ တင်ပြခဲ့တယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် လက်မှတ်ထိုးဖို့ သဘောတူတဲ့ မဲတော့ ရခဲ့ကြတယ်၊ ဒါပေမယ့် လက်တွေ့မှာ ဒီဟာကို အကောင်အထည်မဖော်ဘူး။ ဆက်ပြီးတော့မှ NLD အစိုးရလည်းပဲ ဒါကို အကာင်အထည်ဖော်ဖို့ Verify လို့ ခေါ်တဲ့ အတည်ပြုလက်မှတ်ထိုးပြီးတော့မှ ကိုယ်နိုင်ငံတွင်းထဲမှာ အဲ့ဒီ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကမ္ဘာကုလသမ္မဂ္ဂရဲ့ သဘောတူစာချုပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ကတော့ အရမ်းအားနည်းနေသေးတဲ့ဟာကို တွေ့ရတယ်။ နောက်တစ်ခုက တပ်မတော်က ကျူးလွန်တဲ့ အမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့မှ တပ်မတော်က ကျူးလွန်တဲ့ ပြစ်မှုတွေ ရာဇဝတ်မှုတွေကို လွတ်တော်ထဲမှာ ဆွေးနွေးတာလည်း မတွေ့သလို အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းမှာ တာဝန်ယူပြီး ဖြေရှင်းတာမျိုးကိုလည်း ယနေ့အချိန်ထိ မတွေ့ရဘူးပေါ့လေ၊ ဆိုတော့ ဒီတာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု ကတော့ အခုအချိန်အထိ အရမ်းကို အားနည်းနေသေးပါတယ်လို့ ကျွန်မကတော့ ပြောချင်ပါတယ်။”
လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် အရပ်သားညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရမှုတွေ အများကြီးရှိနေပြီး တော့ ရှမ်းပြည်နယ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဟာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရမှု အများဆုံး ဒေသတွေဖြစ်တယ်လို့ WLB အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ တအောင်းပလောင်ဒေသမှာ ဒီ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလကနေ ဇွန်လအထိ ညှဉ်းပန်ုးနှိပ်စက်ခံရသူအရေအတွက်က ၅၀ နီးပါး ရှိသလို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် သေဆုံးရသူက ၁၄ ဦး ရှိသွားပြီလို့ မလွေးပိုးငယ်က ဆိုပါတယ်။
တပ်မတော်က လုပ်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ဌာနတွင်း အရေးယူမှုတွေလောက်ပဲ လုပ်တာက ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသူတွေရဲ့ တရားမျှတမှုအတွက် မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားဟောင်းများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP က ကိုအောင်မျိုးကျော်က ပြောပါတယ်။
“အခုလိုမျိုး ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ကျူးလွန်တဲ့သူတွေကို သိလျက်နဲ့ အစိုးရကိုယ်တိုင်က ဌာနတွင်း အရေးယူမှုတွေကိုပဲ မျက်စိစုံမှိတ်ပြီးတော့လက်ခံထားတယ်။ အစိုးရကိုယ်တိုင်က ဒီကျူးလွန်တဲ့ သူတွေကို ထိထိရောက်ရောက် အပြစ်ပေးတာတွေမလုပ်ဘူးဆိုရင် ဒီညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တာတွေက အစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီတစ်ရပ် ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်နှော်။ ဒါကြောင့်မို့ အစိုးရအနေနဲ့လည်း ဒီညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွေကျူးလွန်တဲ့ မတရားမှုတွေ ကျူးလွန်တဲ့ ကိစ္စကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်အရေးယူ အပြစ်ပေးဖို့အတွက် လိုအပ်တယ်၊ အရေးကြီးတယ်။ ခုလက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ပြစ်ထားလို့ မရဘူး။ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံမှာ ခေတ်အဆက်ဆက် ဒီလို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွေ ကျူးလွန်လာတာ ခံခဲ့ကြရတဲ့ သူတွေက ယနေ့အချိန်ထိ ဘာတရားမျှတမှုမှ ပြန်ရခဲ့ကြတာမရှိဘူးပေါ့နှော်။ ဥပမာ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်းတွေကိုပဲကြည့် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်းတွေ မတရား ဖမ်းဆီးခံရတယ်။ စစ်ကြောရေးစခန်းတွေ အကျဉ်းထောင်တွေမှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရတယ်၊ ဒါပေမယ့် ဒီနေ့အချိန်ထိ အဲ့တာတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ တရားမျှတမှုဆိုတာ ကျွန်တော်တို့မရဘူး။”
ရခိုင်မှာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရမှုတွေ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ရမှုတွေက နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ရှိနေပြီးတော့ ရခိုင်နဲ့ ပလက်ဝဒေသမှာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ခံထားရတာက လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွေကို ပိုပြီး လုပ်လာနိုင်တယ်လို့ ရခိုင်လူငယ်မျိုးဆက်သစ် ကွန်ယက်ရဲ့ ဒါရိုက်တာ ဦးသန်းလှက ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ ဒီရခိုင်ဒေသနဲ့ ပလက်ဝဒေသမှာက အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတာက တစ်နှစ်ကျော်ပြီ ဖြစ်တာပေါ့လေ။ အဲ့ဒီလို အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတယ်ဆိုတာကလည်း လက်ရှိ ကျွန်တော်တို့ဒီ သတင်းရယူမှု အဲ့ဒီလို အချက်အလက်တွေကို အချိန်နဲ့တပြေးညီ သတင်းတွေကို တင်နိုင်ဖို့ ရရှိဖို့ဆိုတာကလည်း တပ်မတော်ရဲ့ မဟာဗျူဟာကျကျ ဒါကို လုပ်ဆောင်ထားတာမျိုးဖြစ်နေတယ်။ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တဲ့ အခါမှာ သတင်းတွေက တက်မလာဘူး။ တက်မလာတဲ့အခါမှာ သတင်းမတက်လာတဲ့ အတွက်ကို တပ်မတော်ကနေပြီးတော့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ပိုပြီတော့ လုပ်ဖို့အတွက်ကို အဆင်ပြေတယ်ပေါ့လေ။ သူတို့လုပ်နိုင်တယ် ဆိုတာမျိုးကလည်း လက်ရှိအချိန်မှာ အများကြီးရှိပါတယ် ခင်ဗျ။”
ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို အဆုံးသတ်ဖို့နဲ့ အသက်ရှင်လွတ်မြောက်လာသူတွေ အားလုံးအတွက် လွမ်းခြုံနိုင်တဲ့ ပြန်လည်အစားထိုးကုသခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်တွေနှင့် တရားမျှတမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ဖော်ဆောင်ပေးဖို့ အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ် WLB နှင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကူညီ စောင့်ရှောက်ရေး အသင်းတို့ အပါအဝင် အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်း စုစုပေါင်း ၁၀၆ ဖွဲ့တို့က ထုန်ပြန်ချက်တွေထုတ်ပြီး တောင်းဆိုထားကြပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ တိုးချဲ့ထားတဲ့ တပ်မတော်ရဲ့ တပ်ရင်းတွေကို ရုပ်သိမ်းပေးပြီး လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကို ရပ်တန့်ဖို့၊ အရပ်သားတွေအပေါ်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု၊ ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်မှုနဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန်သူတွေကို အစိုးရက ထိထိရောက်ရောက် အပြစ်ပေးဖို့နှင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို ချွင်းချက်မရှိလွတ်ပေးဖို့၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို နောက်ထပ် ဖမ်းဆီးတာတွေမလုပ်ဖို့ စတဲ့ အချက်တွေကို တောင်းဆိုခဲ့ကြတာပါ။
.............
(Unicode)
ဇှနျလ ၂၆ ရကျနေ့ဟာ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရသူမြားကို ကူညီထောကျပံ့ ရေး နိုငျငံတကာနေ့ဖွဈပါတယျ။ ဒီနေ့မှာပဲ မွနျမာမှာ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရသူတှအေတှကျ တရားမြှတမှု လုပျငနျးစဉျတှေ ဖောျဆောငျပေးဖို့ အစိုးရကို အရပျဖကျအဖှဲ့အစညျးတှကေ တောငျးဆိုလိုကျတဲ့ အကွောငျးကို မအိမ့ျသန်တာထှနျး ပွောပွမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံတှငျး အဓိက အားဖွင့ျ ပဋိပက်ခဖွဈပှားရာ ဒသေတှမှော ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုဖွဈစဉျတှေ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျဖွဈပှားနဆေဲဖွဈတယျလို့ ဒီနေ့ထုတျပွနျတဲ့ အရပျဖကျအဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ ပူးတှဲကွညောခကြျက ဖောျပွထားပါတယျ။
မွနျမာတပျမတောျအနနေဲ့ အပဈအခတျရပျစဲကွောငျး ကွညောထားပမေယ့ျလို့ တနိုငျငံလုံး အသှငျမဆောငျပဲ ရခိုငျဒသေအပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားဒသေတှတေခြို့မှာ တိုကျပှဲတှေ ဆကျလကျဖွဈပှားနတေုနျးပါ။ အရပျသားတှကေို တပျမတောျဖကျကရော အခွားလကျနကျကိုငျတှကေပါ မသငျ်ကာမှုနဲ့ ဖမျးဆီးစဈဆေးတာတှေ၊ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျတာတှေ နှင့ျ လကွေောငျးတိုကျခိုကျမှုတှကွေောင့ျ အရပျသားတှေ အစုလိုကျအပွုံလိုကျ သဆေုံးမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။
လကျနကျကိုငျအဖှဲ့နဲ့ ပတျသကျတယျလို့ သံသယနဲ့ဖမျးခံထားရတဲ့ ရခိုငျ အရပျသား ၅ ဦးကို စဈမောျတောျပေါျမှာ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျ စဈဆေးတာတှေ လုပျနတေဲ့ ဗှီဒီယိုဖိုငျတဈခု တကျလာခဲ့တာကွောင့ျ ဝဖေနျမှုတှရှေိခဲ့ပွီး၊ အဲဒီနောကျ မွနျမာတပျမတောျအနနေဲ့ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျဝနျခံခဲ့ရပါတယျ။ တာဝနျရှိသူတှကေို စုံစမျး အရေးယူသှားမယျလို့ လညျးတပျမတောျဘကျက ပွောပါတယျ။ ဒီဟာနဲ့ ပတျသကျပွီး စဈဘကျတရားရုံးက စဈဆေးနတေယျလို့သာ သိထားရပွီး ဘယျလိုပုံစံနဲ့ စဈဆေးသလဲ ဘယျလို အရေးယူဆောငျရှကျ မလဲဆိုတာကိုတော့ ပွညျသူတှကေို ပှင့ျလငျးမွငျသာ အသိပေးတာ မရှိပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ လူသိရှငျကွား မဟုတျတဲ့ အလားတူဖွဈရပျမြိုးတှေ တိုငျးရငျးသားဒေသေတှမှော အတောျမြားမြားရှိနတေယျလို့ အရပျဖကျအဖှဲ့တှကေ ပွောပါတယျ။
ဒီအခွအေနတှေအေပေေါျ အစိုးရရဲ့ ဖွရှေငျးမှုတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အမြိုးသမီးမြားအဖှဲ့ခြုပျ WLB က မလှေးပိုးငယျက ခုလိုပွောပါတယျ။
“လှတျတောျထဲမှာတော့ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှု ဆန့ျကငြျရေး သဘောတူစာခြုပျပေ့ါလေ ကမ်ဘာ့ကုလသမဂ်ဂ ရဲ့ ထုတျထားတဲ့ စာခြုပျကိုတော့ တငျပွခဲ့တယျ။ ပွီးလို့ရှိရငျ လကျမှတျထိုးဖို့ သဘောတူတဲ့ မဲတော့ ရခဲ့ကွတယျ၊ ဒါပမေယ့ျ လကျတှေ့မှာ ဒီဟာကို အကောငျအထညျမဖောျဘူး။ ဆကျပွီးတော့မှ NLD အစိုးရလညျးပဲ ဒါကို အကာငျအထညျဖောျဖို့ Verify လို့ ခေါျတဲ့ အတညျပွုလကျမှတျထိုးပွီးတော့မှ ကိုယျနိုငျငံတှငျးထဲမှာ အဲ့ဒီ သတျမှတျထားတဲ့ ကမ်ဘာကုလသမ်မဂ်ဂရဲ့ သဘောတူစာခြုပျကို အကောငျအထညျဖောျဖို့ကတော့ အရမျးအားနညျးနသေေးတဲ့ဟာကို တှေ့ရတယျ။ နောကျတဈခုက တပျမတောျက ကြူးလှနျတဲ့ အမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့မှ တပျမတောျက ကြူးလှနျတဲ့ ပွဈမှုတှေ ရာဇဝတျမှုတှကေို လှတျတောျထဲမှာ ဆှေးနှေးတာလညျး မတှေ့သလို အုပျခြုပျရေးပိုငျးမှာ တာဝနျယူပွီး ဖွရှေငျးတာမြိုးကိုလညျး ယနေ့အခြိနျထိ မတှေ့ရဘူးပေါ့လေ၊ ဆိုတော့ ဒီတာဝနျယူမှု တာဝနျခံမှု ကတော့ အခုအခြိနျအထိ အရမျးကို အားနညျးနသေေးပါတယျလို့ ကြှနျမကတော့ ပွောခငြျပါတယျ။”
လကျရှိဖွဈပှားနတေဲ့ ပွညျတှငျးစဈကွောင့ျ အရပျသားညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရမှုတှေ အမြားကွီးရှိနပွေီး တော့ ရှမျးပွညျနယျနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျဟာ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရမှု အမြားဆုံး ဒသေတှဖွေဈတယျလို့ WLB အဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ တအောငျးပလောငျဒသေမှာ ဒီ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ ဇနျနဝါရီလကနေ ဇှနျလအထိ ညှဉျးပနျုးနှိပျစကျခံရသူအရအေတှကျက ၅၀ နီးပါး ရှိသလို ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုကွောင့ျ သဆေုံးရသူက ၁၄ ဦး ရှိသှားပွီလို့ မလှေးပိုးငယျက ဆိုပါတယျ။
တပျမတောျက လုပျတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကေို ဌာနတှငျး အရေးယူမှုတှလေောကျပဲ လုပျတာက ညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရသူတှရေဲ့ တရားမြှတမှုအတှကျ မေးခှနျးထုတျစရာဖွဈလာတယျလို့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားဟောငျးမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP က ကိုအောငျမြိုးကြောျက ပွောပါတယျ။
“အခုလိုမြိုး ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှု ကြူးလှနျတဲ့သူတှကေို သိလကြျနဲ့ အစိုးရကိုယျတိုငျက ဌာနတှငျး အရေးယူမှုတှကေိုပဲ မကြျစိစုံမှိတျပွီးတော့လကျခံထားတယျ။ အစိုးရကိုယျတိုငျက ဒီကြူးလှနျတဲ့ သူတှကေို ထိထိရောကျရောကျ အပွဈပေးတာတှမေလုပျဘူးဆိုရငျ ဒီညှဉျးပနျးနှိပျစကျတာတှကေ အစိုးရရဲ့ ပေါျလစီတဈရပျ ဖွဈသှားလိမ့ျမယျနှောျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အစိုးရအနနေဲ့လညျး ဒီညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုတှကြေူးလှနျတဲ့ မတရားမှုတှေ ကြူးလှနျတဲ့ ကိစ်စကို ပွငျးပွငျးထနျထနျအရေးယူ အပွဈပေးဖို့အတှကျ လိုအပျတယျ၊ အရေးကွီးတယျ။ ခုလကျရှိဖွဈနတေဲ့ ပုံစံမြိုးနဲ့ ပွဈထားလို့ မရဘူး။ ကြှနျတောျတို့ နိုငျငံမှာ ခတျေအဆကျဆကျ ဒီလို ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုတှေ ကြူးလှနျလာတာ ခံခဲ့ကွရတဲ့ သူတှကေ ယနေ့အခြိနျထိ ဘာတရားမြှတမှုမှ ပွနျရခဲ့ကွတာမရှိဘူးပေါ့နှောျ။ ဥပမာ ကြှနျတောျတို့ နိုငျငံရေး အကဉြျးသားဟောငျးတှကေိုပဲကွည့ျ နိုငျငံရေး အကဉြျးသားဟောငျးတှေ မတရား ဖမျးဆီးခံရတယျ။ စဈကွောရေးစခနျးတှေ အကဉြျးထောငျတှမှော ညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရတယျ၊ ဒါပမေယ့ျ ဒီနေ့အခြိနျထိ အဲ့တာတှနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ တရားမြှတမှုဆိုတာ ကြှနျတောျတို့မရဘူး။”
ရခိုငျမှာ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျခံရမှုတှေ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျရမှုတှကေ နေ့စဉျနဲ့အမြှ ရှိနပွေီးတော့ ရခိုငျနဲ့ ပလကျဝဒသေမှာ အငျတာနကျဖွတျတောကျခံထားရတာက လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှနေဲ့ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုတှကေို ပိုပွီး လုပျလာနိုငျတယျလို့ ရခိုငျလူငယျမြိုးဆကျသဈ ကှနျယကျရဲ့ ဒါရိုကျတာ ဦးသနျးလှက ပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့ ဒီရခိုငျဒသေနဲ့ ပလကျဝဒသေမှာက အငျတာနကျဖွတျတောကျထားတာက တဈနှဈကြောျပွီ ဖွဈတာပေါ့လေ။ အဲ့ဒီလို အငျတာနကျဖွတျတောကျထားတယျဆိုတာကလညျး လကျရှိ ကြှနျတောျတို့ဒီ သတငျးရယူမှု အဲ့ဒီလို အခကြျအလကျတှကေို အခြိနျနဲ့တပွေးညီ သတငျးတှကေို တငျနိုငျဖို့ ရရှိဖို့ဆိုတာကလညျး တပျမတောျရဲ့ မဟာဗြူဟာကကြြ ဒါကို လုပျဆောငျထားတာမြိုးဖွဈနတေယျ။ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျတဲ့ အခါမှာ သတငျးတှကေ တကျမလာဘူး။ တကျမလာတဲ့အခါမှာ သတငျးမတကျလာတဲ့ အတှကျကို တပျမတောျကနပွေီးတော့ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကေို ပိုပွီတော့ လုပျဖို့အတှကျကို အဆငျပွတေယျပေါ့လေ။ သူတို့လုပျနိုငျတယျ ဆိုတာမြိုးကလညျး လကျရှိအခြိနျမှာ အမြားကွီးရှိပါတယျ ခငျဗြ။”
ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုကို အဆုံးသတျဖို့နဲ့ အသကျရှငျလှတျမွောကျလာသူတှေ အားလုံးအတှကျ လှမျးခွုံနိုငျတဲ့ ပွနျလညျအစားထိုးကုသခွငျး လုပျငနျးစဉျတှနှေင့ျ တရားမြှတမှုလုပျငနျးစဉျတှကေို ဖောျဆောငျပေးဖို့ အမြိုးသမီးမြားအဖှဲ့ခြုပျ WLB နှင့ျ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြားကူညီ စောင့ျရှောကျရေး အသငျးတို့ အပါအဝငျ အရပျဖကျ အဖှဲ့အစညျး စုစုပေါငျး ၁၀၆ ဖှဲ့တို့က ထုနျပွနျခကြျတှထေုတျပွီး တောငျးဆိုထားကွပါတယျ။
တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော တိုးခြဲ့ထားတဲ့ တပျမတောျရဲ့ တပျရငျးတှကေို ရုပျသိမျးပေးပွီး လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှကေို ရပျတန့ျဖို့၊ အရပျသားတှအေပေါျလူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှု၊ ညှဉျးပနျး နှိပျစကျမှုနဲ့ လိငျပိုငျးဆိုငျရာ ကြူးလှနျသူတှကေို အစိုးရက ထိထိရောကျရောကျ အပွဈပေးဖို့နှင့ျ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှကေို ခြှငျးခကြျမရှိလှတျပေးဖို့၊ တကျကွှလှုပျရှားသူတှကေို နောကျထပျ ဖမျးဆီးတာတှမေလုပျဖို့ စတဲ့ အခကြျတှကေို တောငျးဆိုခဲ့ကွတာပါ။
