[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ်တချို့နဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့တွေမှာ အင်တာနက်လိုင်းဖြတ်တောက်ထားတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အင်တာနက်အွန်လိုင်းပေါ်ကနေ ဦးဆောင်ကန့်ကွက်သူ ရမ်းဗြဲ လူငယ်ကွန်ယက်က လူငယ်တစ်ဦးကို ငြိမ်းစုစီပုဒ်မနဲ့ အမှုဖွင့်ထားတဲ့ အကြောင်းပြောချင်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ပေးထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ်တချို့နဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့တွေမှာ အင်တာနက်လိုင်းဖြတ်တောက်ထားတာ တစ်နှစ်ပြည့်အနေနဲ့ စာတန်းပါ အင်္ကျီဝတ်ဆင်ပြီးတော့ အွန်လိုင်းကမ်ပိန်းတစ်ခုကို မနေ့က ရခိုင်ပြည်နယ်အပါဝင် တခြားမြို့နယ်တွေမှာလည်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
အဲဒီထဲက ရမ်းဗြဲမြို့နယ်မှာ ကမ်ပိန်းကို ဦးဆောင်ပြုလုပ်တဲ့ ရမ်းဗြဲလူငယ်ကွန်ယက် ကိုမျိုးမင်းထွန်းကို ခွင့်ပြုချက်မတင်လို့ဆိုပြီး ရမ်းဗြဲမြို့နယ်မှူးက တရားလိုလုပ်ပြီးတော့ ငြိမ်းစုစီပုဒ်မ ၁၉နဲ့ အမှုဖွင့်ခံထားရတယ်လို့ ကိုမျိုးမင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့က မေးပါသေးတယ်။ ပိုစ့်တင်တာကို ခွင့်ပြုမိန့်လိုလားလို့ မေးကြည့်တဲ့အခါကျတော့ သူတို့က လူစုတာပေါ့နော်။ ၄ ယောက်ထက် ပိုစုတယ်၊ ၅ ယောက်ထက် ပိုစုတယ်တို့ ဘာတို့ညာတို့ ပြောတာပေါ့။ အဲတာက ငြိမ်းစုစီ ၁၉ နဲ့ ညှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါအတွက်တရားစွဲမယ်၊ ခင်ဗျာတို့က လုပ်ချင်တာ လုပ်ပြီးသွားပြီ၊ ကျနော်တို့လည်း လုပ်စရာရှိတာ ဆက်လုပ်ရမယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောတယ်။"
အဲဒီကမ်ပိန်းကို ဦးဆောင်ပြုလုပ်တဲ့ ကိုမျိုးမင်းထွန်းကို ငြိမ်းစုစီပုဒ်မ ၁၉ နဲ့ အမှုဖွင့်ထားတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး တရားလိုဖြစ်တဲ့ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်မှူး ဦးဇော်ဝင်းက အခုလိုပြောပါတယ်။
"တရားမစွဲရသေးဘူး ခင်ဗျာ။ အမှုဖွင့်ထားတာပါခင်ဗျာ။ ကျနော်တို့ ဆန္ဒဖော်ထုတ်မယ်ဆိုရင် ငြိမ်းစုစီတင်ရတယ်လေ။ အဲဖြစ်စဉ်ကို လာမေးရင် ကျနော်တို့လည်း မပြောတတ်ဘူးခင်ဗျာ။"
ရမ်းဗြဲလူငယ်မျိုးဆက်သစ်ကွန်ယက်က လူငယ် ၇ ဦးဟာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတာ တစ်နှစ်ပြည့် စာတန်းပါ အင်္ကျီဆင်တူဝတ်ဆင်ပြီးတော့ မနေ့က ရမ်းဗြဲမြို့ဝင် ဆိုင်းပုဒ်မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ လူမှုကွန်ယက်ပေါ်မှာ တင်ခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ ကိုမျိုးမင်းထွန်းက ဆက်ပြောပါတယ်။
"မြို့ပတ်တာတွေ ဘာတွေမလုပ်ပါဘူး ခင်ဗျာ။ ကျနော်တို့က မြို့ပြင်မှာပေါနော်။ မြို့ဝင်ဆိုင်ပုဒ်ရှေ့မှာ အင်တာနက် ပိတ်ဆို့မှု တစ်နှစ်ပြည့်ဆိုပြီးတော့ ဆိုင်းပုဒ်တွေ ကိုင်ပြီးတော့ ဆိုင်းပုဒ်ဆိုတာကလည်း ကပ်ထူပြားပေါ်မှာ စာရေးပြီးတော့ ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးတော့ ကိုယ့် အကောင့်မှာ ကိုယ်တင်ကြတယ် ဒီလောက်ပါပဲ။ "
ငြိမ်းစုစီလို့ လူသိများတဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခြင်းနဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခြင်း ဆိုင်ရာ ဥပဒေမှာ ပါရှိတဲ့ ပုဒ်မ ၁၉ဟာ အများဆုံး ထောင်ဒဏ် ၃ လနဲ့ အများဆုံး ငွေဒဏ် ၃၀,၀၀၀ အထိရှိပြီး ပြစ်ဒဏ်နှစ်ခုကို တပြိုင်တည်းကျခံစေနိုင်တဲ့ ပုဒ်မ တစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းနဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာ အင်တာနက်လိုင်းဖြတ်တောက်ထားတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အွန်လိုင်းကမ်ပိန်းကို ရခိုင်တစ်ပြည်နယ်လုံး အပါအဝင် တခြားမြို့နယ်တွေမှာ ပြုလုပ်ကြပေမယ့်လည်း ရမ်းဗြဲမြို့နယ်က တစ်ယောက်သာ ငြိမ်းစုစီနဲ့ တရားစွဲဆိုခံရတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ရှေ့နေများကွန်ယှက်က တရားလွှတ်တော် ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့် က အခုလို ပြောပါတယ်။
"ဥပဒေက မစိုးမိုးဘူးဖြစ်နေတယ်။ သူတို့လုပ်ချင်ရင် အကောင်း၊ ကျန်တဲ့ သူတွေလုပ်ရင်မကောင်းဘူး။ ပြည်သူတွေက အစိုးရကို တရားစွဲမယ်၊ ရဲကို တရားစွဲမယ်ဆိုရင် မရဘူး။ ဥပမာ အခု NLD က လူရွေးချယ်ပွဲတွေ လုပ်တယ်။ လူတွေစုတယ် ၅ ယောက်ထက် ပိုတာပေါ့ကွာ ရွေးကောက်ပွဲကလည်း တရားဝင်ကြေငြာသေးတာ မဟုတ်ဘူး။ လုပ်လို့မရဘူး .... အဲဒါ လုပ်နေတာပဲ NLD က အခုလူတွေ စုနေတာပဲ။ အဲဒါပဲ ဥပဒေက အာဏာရတဲ့ အစိုးရလုပ် လို့ရှိရင် တရားတယ်။ အာဏာမရတဲ့ လူတွေကစွဲလို့မရဘူး။ အဲလိုဖြစ်နေတာ အဲတော့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးက တို့နိုင်ငံမှာတော့ မရှိသေးဘူးလို့ မှတ်ချက်ပေးချင်တယ်။"
လက်ရှိအချိန်ထိ စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ် တချို့နဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ပလက်ဝမြို့ နယ်မှာ အင်တာနက်လူမှုကွန်ယက်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၁၀၉ ဇွန်လ ၂၁ရက်နေ့က အာဏာပိုင်တွေက ပိတ်ပင်ထား တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်နဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမြို့နယ်အချို့နဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ပလက်ဝမြို့နယ်မှာ အင်တာနက်ပိတ်ပင်ထားတာတွေကိုလည်း ရုပ်သိမ်းဖို့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးရုံးက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုအင်တာနက်ပိတ်တာကြောင့် COVID-19 ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပဋိပက္ခ ဒေသတွင်းအရပ်သားပြည်သူတွေအတွက် အသက်အန္တရာယ်နဲ့ ကျန်းမာရေးစိုးရိမ်စရာတွေ ရှိတယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂက မှတ်ချက်ပြုထားပါတယ်။
[Unicode Version]
အငျတာနကျဖှင့ျပေးရေး လှုပျရှားသူ ငွိမျးစုစီနဲ့ အမှုဖှင့ျခံရ
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက မွို့နယျတခြို့နဲ့ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့တှမှော အငျတာနကျလိုငျးဖွတျတောကျထားတာနဲ့ ပတျသတျပွီး အငျတာနကျအှနျလိုငျးပေါျကနေ ဦးဆောငျကန့ျကှကျသူ ရမျးဗွဲ လူငယျကှနျယကျက လူငယျတဈဦးကို ငွိမျးစုစီပုဒျမနဲ့ အမှုဖှင့ျထားတဲ့ အကွောငျးပွောခငြျပါတယျ။ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ပေးထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက မွို့နယျတခြို့နဲ့ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့တှမှော အငျတာနကျလိုငျးဖွတျတောကျထားတာ တဈနှဈပွည့ျအနနေဲ့ စာတနျးပါ အငျ်ကြီဝတျဆငျပွီးတော့ အှနျလိုငျးကမျပိနျးတဈခုကို မနေ့က ရခိုငျပွညျနယျအပါဝငျ တခွားမွို့နယျတှမှောလညျး ပွုလုပျခဲ့ကွပါတယျ။
အဲဒီထဲက ရမျးဗွဲမွို့နယျမှာ ကမျပိနျးကို ဦးဆောငျပွုလုပျတဲ့ ရမျးဗွဲလူငယျကှနျယကျ ကိုမြိုးမငျးထှနျးကို ခှင့ျပွုခကြျမတငျလို့ဆိုပွီး ရမျးဗွဲမွို့နယျမှူးက တရားလိုလုပျပွီးတော့ ငွိမျးစုစီပုဒျမ ၁၉နဲ့ အမှုဖှင့ျခံထားရတယျလို့ ကိုမြိုးမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့က မေးပါသေးတယျ။ ပိုစ့ျတငျတာကို ခှင့ျပွုမိန့ျလိုလားလို့ မေးကွည့ျတဲ့အခါကတြော့ သူတို့က လူစုတာပေါ့နောျ။ ၄ ယောကျထကျ ပိုစုတယျ၊ ၅ ယောကျထကျ ပိုစုတယျတို့ ဘာတို့ညာတို့ ပွောတာပေါ့။ အဲတာက ငွိမျးစုစီ ၁၉ နဲ့ ညှိတာပေါ့နောျ။ အဲဒါအတှကျတရားစှဲမယျ၊ ခငျဗြာတို့က လုပျခငြျတာ လုပျပွီးသှားပွီ၊ ကနြောျတို့လညျး လုပျစရာရှိတာ ဆကျလုပျရမယျဆိုပွီးတော့ ပွောတယျ။"
အဲဒီကမျပိနျးကို ဦးဆောငျပွုလုပျတဲ့ ကိုမြိုးမငျးထှနျးကို ငွိမျးစုစီပုဒျမ ၁၉ နဲ့ အမှုဖှင့ျထားတာနဲ့ ပတျသတျပွီး တရားလိုဖွဈတဲ့ ရမျးဗွဲမွို့နယျမှူး ဦးဇောျဝငျးက အခုလိုပွောပါတယျ။
"တရားမစှဲရသေးဘူး ခငျဗြာ။ အမှုဖှင့ျထားတာပါခငျဗြာ။ ကနြောျတို့ ဆန်ဒဖောျထုတျမယျဆိုရငျ ငွိမျးစုစီတငျရတယျလေ။ အဲဖွဈစဉျကို လာမေးရငျ ကနြောျတို့လညျး မပွောတတျဘူးခငျဗြာ။"
ရမျးဗွဲလူငယျမြိုးဆကျသဈကှနျယကျက လူငယျ ၇ ဦးဟာ အငျတာနကျဖွတျတောကျထားတာ တဈနှဈပွည့ျ စာတနျးပါ အငျ်ကြီဆငျတူဝတျဆငျပွီးတော့ မနေ့က ရမျးဗွဲမွို့ဝငျ ဆိုငျးပုဒျမှာ ဓာတျပုံရိုကျပွီးတော့ သူတို့ရဲ့ လူမှုကှနျယကျပေါျမှာ တငျခဲ့ကွတာဖွဈတယျလို့ ကိုမြိုးမငျးထှနျးက ဆကျပွောပါတယျ။
"မွို့ပတျတာတှေ ဘာတှမေလုပျပါဘူး ခငျဗြာ။ ကနြောျတို့က မွို့ပွငျမှာပေါနောျ။ မွို့ဝငျဆိုငျပုဒျရှေ့မှာ အငျတာနကျ ပိတျဆို့မှု တဈနှဈပွည့ျဆိုပွီးတော့ ဆိုငျးပုဒျတှေ ကိုငျပွီးတော့ ဆိုငျးပုဒျဆိုတာကလညျး ကပျထူပွားပေါျမှာ စာရေးပွီးတော့ ဓာတျပုံရိုကျပွီးတော့ ကိုယ့ျ အကောင့ျမှာ ကိုယျတငျကွတယျ ဒီလောကျပါပဲ။ "
ငွိမျးစုစီလို့ လူသိမြားတဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခွငျးနဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စီတနျးလှည့ျလညျခွငျး ဆိုငျရာ ဥပဒမှော ပါရှိတဲ့ ပုဒျမ ၁၉ဟာ အမြားဆုံး ထောငျဒဏျ ၃ လနဲ့ အမြားဆုံး ငှဒေဏျ ၃၀,၀၀၀ အထိရှိပွီး ပွဈဒဏျနှဈခုကို တပွိုငျတညျးကခြံစနေိုငျတဲ့ ပုဒျမ တဈခုလညျးဖွဈပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးနဲ့ ခငြျးပွညျနယျမှာ အငျတာနကျလိုငျးဖွတျတောကျထားတာနဲ့ ပတျသတျပွီး အှနျလိုငျးကမျပိနျးကို ရခိုငျတဈပွညျနယျလုံး အပါအဝငျ တခွားမွို့နယျတှမှော ပွုလုပျကွပမေယ့ျလညျး ရမျးဗွဲမွို့နယျက တဈယောကျသာ ငွိမျးစုစီနဲ့ တရားစှဲဆိုခံရတာနဲ့ ပတျသတျပွီး မွနျမာနိုငျငံ ရှေ့နမြေားကှနျယှကျက တရားလှှတျတောျ ရှေ့နေ ဦးကွီးမွင့ျ က အခုလို ပွောပါတယျ။
"ဥပဒကေ မစိုးမိုးဘူးဖွဈနတေယျ။ သူတို့လုပျခငြျရငျ အကောငျး၊ ကနြျတဲ့ သူတှလေုပျရငျမကောငျးဘူး။ ပွညျသူတှကေ အစိုးရကို တရားစှဲမယျ၊ ရဲကို တရားစှဲမယျဆိုရငျ မရဘူး။ ဥပမာ အခု NLD က လူရှေးခယြျပှဲတှေ လုပျတယျ။ လူတှစေုတယျ ၅ ယောကျထကျ ပိုတာပေါ့ကှာ ရှေးကောကျပှဲကလညျး တရားဝငျကွငွောသေးတာ မဟုတျဘူး။ လုပျလို့မရဘူး .... အဲဒါ လုပျနတောပဲ NLD က အခုလူတှေ စုနတောပဲ။ အဲဒါပဲ ဥပဒကေ အာဏာရတဲ့ အစိုးရလုပျ လို့ရှိရငျ တရားတယျ။ အာဏာမရတဲ့ လူတှကေစှဲလို့မရဘူး။ အဲလိုဖွဈနတော အဲတော့ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးက တို့နိုငျငံမှာတော့ မရှိသေးဘူးလို့ မှတျခကြျပေးခငြျတယျ။"
လကျရှိအခြိနျထိ စဈရေးတငျးမာနတေဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက မွို့နယျ တခြို့နဲ့ ခငြျးပွညျနယျက ပလကျဝမွို့ နယျမှာ အငျတာနကျလူမှုကှနျယကျကို ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၁၀၉ ဇှနျလ ၂၁ရကျနေ့က အာဏာပိုငျတှကေ ပိတျပငျထား တာလညျး ဖွဈပါတယျ။
လုံခွုံရေးအကွောငျးပွခကြျနဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျးမွို့နယျအခြို့နဲ့ ခငြျးပွညျနယျက ပလကျဝမွို့နယျမှာ အငျတာနကျပိတျပငျထားတာတှကေိုလညျး ရုပျသိမျးဖို့ ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေးရုံးက တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ ဒီလိုအငျတာနကျပိတျတာကွောင့ျ COVID-19 ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ပဋိပက်ခ ဒသေတှငျးအရပျသားပွညျသူတှအေတှကျ အသကျအန်တရာယျနဲ့ ကနြျးမာရေးစိုးရိမျစရာတှေ ရှိတယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂက မှတျခကြျပွုထားပါတယျ။
