(Zaygyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ကမာရွတ်မီဒီယာ အယ်ဒီတာချုပ်၊ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ကိုမောင်မောင်ထွေးေ(ခေါ်) နေသန်မောင် ဒီကနေ့ ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာပါတယ်။ တရားလိုဖက်က စွဲချက်မတင်ခင် အမှှုရုပ်သိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် လွတ်မြောက်လာတာဖြစ်ပြီး မနက်ဖန်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံကို ပြန်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း ကိုနေသန်မောင်ရဲ့ ရှေ့နေကပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်က လာတဲ့ သတင်းကို ကိုသားညွန့်ဦး ပြောပြပါမယ်။
မတ်လ ၉ ရက်နေ့က ရန်ကုန်မြို့ လှည်းတန်းမြို့နယ်မှာရှိတဲ့ ကမာရွတ်မီဒီယာ ရုံးခန်းကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ဝင်ရောက်ရှာဖွေပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ ကမာရွတ်မီဒီယာ အယ်ဒီတာချုပ် ကိုနေသန်မောင် ခေါ် ကိုမောင်မောင်ထွေး ဒီနေ့ ပြန်လွတ်လာပါတယ်။
သူ့ကို တပ်မတော်ကိုပြိုကွဲအောင် လုပ်ဆောင်မှု ၅၀၅ (က ) နဲ့တရားစွဲခဲ့တဲ့ တရားလိုဖက်က အမှှုရုပ်သိမ်း လိုက်တာ ကြောင့် ဒီကနေ့မှာပဲ စွဲချက်မတင်မှီ အပြီးလွတ်ပေး လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ ကိုနေသန် မောင် အမှုကို လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရှေ့နေ ဒေါ်သဉ္ဇာဦးကပြောပါတယ်။
“တရားလိုက လာရုတ်လို့ လေ တရားသူကြီးက လွတ်ပေးလိုက်တာလေ။ ကျန်းကျန်း မာမာပါပဲ ကိုနေသန် ကျန်းမာတယ်။ ဒီနေ့ကိုဗစ်-၁၉ စစ်ဖို့အတွက် သူ့ကို ထားထားတယ်။ မနက်ဖန်ကျရင်တော့ သူအမေရိကားကို တိုက်ရိုက်သွားရမယ်။”
အမေရိကန်နိုင်ငံသားဖြစ်တဲ့ ကိုနေသန်မောင်အပြင် အယ်ဒီတာကိုဟံသာငြိမ်းကိုလည်း မတ်လ ၉ ရက်နေ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ကို ဒုရဲမှူး မျိုးဝင်းက တရားလိုလုပ်ပြီး ပုဒ်မ၅၀၅ (က )နဲ့ တရားစွဲခဲ့ပါတယ်။ အခုကိုနေသန်မောင် ပြန်လွတ်လာပေမဲ့ ကိုဟံသာငြိမ်းကတော့ လွတ်မလာသေးပါဘူး။
ကိုနေသန်မောင်ပြန်လွတ်လာတာဟာ အမေရိကန်သံရုံး အကူအညီအများကြီး ပါတယ် လို့လည်း ရှေ့နေဒေါ် ဒေါ်သဉ္ဇာဦး က ပြောပါတယ်။
“ ဘယ်သူ့မှ မလွတ်သေးတဲ့ အချိန်မှာတော့ ကိုနေသန်မောင်တို့ ဘာတို့ လွတ်သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲတာက သံရုံးရဲ့ အားစိုက်မှုတွေကလည်း ပါပါတယ်။ ကျမတို့ရဲ့အားစိုက်မှုတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ပေါ့နော်။ ကျမတို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ အတွက် သူဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ခံယူထား တာ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ သူ့နိုင်ငံသားအတွက် သူ့ အခွင့်အရေးတွေ အကုန်လုံးကို တောင်းသွားတယ်ပေါ့နော်။ သူ့ကို ကျမတို့ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ယောက်အ နေနဲ့ပါ အား ကျမိပါတယ်ပေါ့နော်။”
နေသန်မောင်အပြင် နောက်ထပ် ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသားဖြစ်သူ Frontier Myanmar သတင်းဌာနရဲ့ သတင်းခန်းအုပ်ချုပ်မှု အယ်ဒီတာ Daniel Fenster တို့ကိုချက်ချင်းပြန်လွတ်ပေးဖို့အတွက် အာဆီယံနိုင်ငံတွေကို ခရီးလှည့်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန် ဒုတိယနိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီး Wendy Sherman ကပြီးတဲ့ မေလ ၃၁ ရက်နေ့ကတောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ကိုနေသန်မောင် တစ်ယောက် သာလွတ်မြောက် လာပြီး၊ Daniel Fenster ကတော့ လွတ်မလာသေးပါဘူး။ ကိုနေသန်မောင်နဲ့အတူ အဖမ်းခံရတဲ့ ကိုဟံသာငြိမ်းနဲ့ပါတ်သက်လို့လဲ အမှုလိုက်ပါဆောင် ရွက်နေတဲ့ ရှေ့နေ ဒေါ်သဉ္ဇာဦး က ခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျမတို့အခု နေသန်လွတ် သွားပေမယ့် ဟံသာကျန်ခဲ့တဲ့ အတွက် ဟံသာအတွက် ကျမတို့ ထပ်ကြိုးစားပါအုံးမယ်။ ”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ထဲက သတင်းထောက်အယောက် ၈၀ နီးပါး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အယောက် ၄၀ ထက်မနည်း ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခံထားရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ သတင်းထောက် ၁၀ ယောက်ထက်မနည်း ကတော့ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ခံထားရပါတယ်။ မဇ္ဖိမ၊ ဒီဗီဘီ စတဲ့ သတင်းလုပ်ငန်းကြီးတွေ အပါအဝင် သတင်းဌာန ၈ ခုရဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ခွင့်ကိုလည်း စစ်ကောင်စီက ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပါတယ်။
..............................................................................
ကမာရှကျသတငျးဌာန အယျဒီတာခြုပျ နသေနျမောငျ ပွနျလှတျ
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ ကမာရှတျမီဒီယာ အယျဒီတာခြုပျ၊ အမရေိကနျနိုငျငံသား ကိုမောငျမောငျထှေးေ(ခေါျ) နသေနျမောငျ ဒီကနေ့ ပွနျလညျလှတျမွောကျလာပါတယျ။ တရားလိုဖကျက စှဲခကြျမတငျခငျ အမှှုရုပျသိမျးလိုကျတဲ့အတှကျ လှတျမွောကျလာတာဖွဈပွီး မနကျဖနျမှာ အမရေိကနျနိုငျငံကို ပွနျသှားမှာဖွဈတယျလို့လညျး ကိုနသေနျမောငျရဲ့ ရှေ့နကေပွောပါတယျ။ ရနျကုနျက လာတဲ့ သတငျးကို ကိုသားညှန့ျဦး ပွောပွပါမယျ။
မတျလ ၉ ရကျနေ့က ရနျကုနျမွို့ လှညျးတနျးမွို့နယျမှာရှိတဲ့ ကမာရှတျမီဒီယာ ရုံးခနျးကို စဈကောငျစီတပျတှေ ဝငျရောကျရှာဖှပွေီး ဖမျးဆီးခဲ့တဲ့ ကမာရှတျမီဒီယာ အယျဒီတာခြုပျ ကိုနသေနျမောငျ ခေါျ ကိုမောငျမောငျထှေး ဒီနေ့ ပွနျလှတျလာပါတယျ။
သူ့ကို တပျမတောျကိုပွိုကှဲအောငျ လုပျဆောငျမှု ၅၀၅ (က ) နဲ့တရားစှဲခဲ့တဲ့ တရားလိုဖကျက အမှှုရုပျသိမျး လိုကျတာ ကွောင့ျ ဒီကနေ့မှာပဲ စှဲခကြျမတငျမှီ အပွီးလှတျပေး လိုကျတာဖွဈတယျလို့ ကိုနသေနျ မောငျ အမှုကို လိုကျပါဆောငျရှကျနတေဲ့ ရှေ့နေ ဒေါျသဉ်ဇာဦးကပွောပါတယျ။
“တရားလိုက လာရုတျလို့ လေ တရားသူကွီးက လှတျပေးလိုကျတာလေ။ ကနြျးကနြျး မာမာပါပဲ ကိုနသေနျ ကနြျးမာတယျ။ ဒီနေ့ကိုဗဈ-၁၉ စဈဖို့အတှကျ သူ့ကို ထားထားတယျ။ မနကျဖနျကရြငျတော့ သူအမရေိကားကို တိုကျရိုကျသှားရမယျ။”
အမရေိကနျနိုငျငံသားဖွဈတဲ့ ကိုနသေနျမောငျအပွငျ အယျဒီတာကိုဟံသာငွိမျးကိုလညျး မတျလ ၉ ရကျနေ့က ဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ။ သူတို့ကို ဒုရဲမှူး မြိုးဝငျးက တရားလိုလုပျပွီး ပုဒျမ၅၀၅ (က )နဲ့ တရားစှဲခဲ့ပါတယျ။ အခုကိုနသေနျမောငျ ပွနျလှတျလာပမေဲ့ ကိုဟံသာငွိမျးကတော့ လှတျမလာသေးပါဘူး။
ကိုနသေနျမောငျပွနျလှတျလာတာဟာ အမရေိကနျသံရုံး အကူအညီအမြားကွီး ပါတယျ လို့လညျး ရှေ့နဒေေါျ ဒေါျသဉ်ဇာဦး က ပွောပါတယျ။
“ ဘယျသူ့မှ မလှတျသေးတဲ့ အခြိနျမှာတော့ ကိုနသေနျမောငျတို့ ဘာတို့ လှတျသှားတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲတာက သံရုံးရဲ့ အားစိုကျမှုတှကေလညျး ပါပါတယျ။ ကမြတို့ရဲ့အားစိုကျမှုတှနေဲ့ ပေါငျးပွီးတော့ပေါ့နောျ။ ကမြတို့ ကွိုးစားခဲ့တဲ့ အတှကျ သူဟာ အမရေိကနျနိုငျငံသား ခံယူထား တာ ဖွဈတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့လို့ သူ့နိုငျငံသားအတှကျ သူ့ အခှင့ျအရေးတှေ အကုနျလုံးကို တောငျးသှားတယျပေါ့နောျ။ သူ့ကို ကမြတို့ မွနျမာနိုငျငံသား တဈယောကျအ နနေဲ့ပါ အား ကမြိပါတယျပေါ့နောျ။”
နသေနျမောငျအပွငျ နောကျထပျ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ အမရေိကနျနိုငျငံသားဖွဈသူ Frontier Myanmar သတငျးဌာနရဲ့ သတငျးခနျးအုပျခြုပျမှု အယျဒီတာ Daniel Fenster တို့ကိုခကြျခငြျးပွနျလှတျပေးဖို့အတှကျ အာဆီယံနိုငျငံတှကေို ခရီးလှည့ျခဲ့တဲ့ အမရေိကနျ ဒုတိယနိုငျငံခွား ရေးဝနျကွီး Wendy Sherman ကပွီးတဲ့ မလေ ၃၁ ရကျနေ့ကတောငျးဆိုခဲ့ပါတယျ။ လကျရှိမှာတော့ အမရေိကနျနိုငျငံသား ကိုနသေနျမောငျ တဈယောကျ သာလှတျမွောကျ လာပွီး၊ Daniel Fenster ကတော့ လှတျမလာသေးပါဘူး။ ကိုနသေနျမောငျနဲ့အတူ အဖမျးခံရတဲ့ ကိုဟံသာငွိမျးနဲ့ပါတျသကျလို့လဲ အမှုလိုကျပါဆောငျ ရှကျနတေဲ့ ရှေ့နေ ဒေါျသဉ်ဇာဦး က ခုလိုပွောပါတယျ။
“ကမြတို့အခု နသေနျလှတျ သှားပမေယ့ျ ဟံသာကနြျခဲ့တဲ့ အတှကျ ဟံသာအတှကျ ကမြတို့ ထပျကွိုးစားပါအုံးမယျ။ ”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့ထဲက သတငျးထောကျအယောကျ ၈၀ နီးပါး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး အယောကျ ၄၀ ထကျမနညျး ဆကျလကျထိနျးသိမျးခံထားရဆဲဖွဈပါတယျ။ သတငျးထောကျ ၁၀ ယောကျထကျမနညျး ကတော့ ဖမျးဝရမျး ထုတျခံထားရပါတယျ။ မဇ်ဖိမ၊ ဒီဗီဘီ စတဲ့ သတငျးလုပျငနျးကွီးတှေ အပါအဝငျ သတငျးဌာန ၈ ခုရဲ့ လုပျငနျးလညျပတျခှင့ျကိုလညျး စဈကောငျစီက ရပျဆိုငျးလိုကျပါတယျ။
