တိုက်ပွဲများကြောင့် ချင်းနဲ့ကယား ဒေသခံ ခရစ်ယန်တွေ ဘာသာရေးဝတ်ပြုရခက်
{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် အများစုနေထိုင်ကြတဲ့ ချင်းပြည်နယ်နဲ့ ကယားပြည်နယ်ထဲမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ဘာသာရေး အခမ်းအနား တွေ၊ ဘာသာရေးဝတ်ပြုမှုတွေ မလုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေ ဖြစ်နေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာ တွေမှာ စစ်တပ်က ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွေထဲ ဝင်ပြီးတပ်စွဲတာတွေရှိတဲ့အတွက် ဒေသခံ ခရစ်ယာန်ဘာသာ ဝင်တွေအနေနဲ့ ဝတ်ပြုနိုင်ဖို့ အခက်အခဲဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုခင်မောင်စိုးမင်း က ပြောပြပါမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေဖြစ်နေတဲ့ ဒေသတွေထဲက တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ချင်းပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်တို့မှာ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်အများစု နေထိုင်ကြပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တဲ့နေရာတွေက ခရစ်ယာန် ဘာသာရေး အဆောက်အဦးတွေထဲမှာ စစ်တပ်က ညအိပ်တပ်စွဲတာ၊ ဘုရားကျောင်းထဲက ပစ္စည်းတွေကို ရိုက်ချိုး ဖျက်ဆီးတာတွေ လုပ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေကြောင့် ဘုရားကျောင်းတက်ရဲသူမရှိဖြစ်နေတယ်လို့ ချင်းပြည်နယ်က ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ဟိုအရင်ကဆိုရင် ဟားခါး၊ ထန်တလန်ဘက် စစ်ကြောင်းတက်လာတဲ့အချိန်မှာ ဘုရားကျောင်းတွေမှာ သူတို့ အိပ်တယ်၊ ပြီးတော့ သူတို့က ဟိုဟာ စော်ကားတာပေါ့၊ ဘုရားကျောင်းရဲ့ အသုံးအဆောင်တွေ တချို့ဆိုရင် ဘုရားကျောင်းတွေ မီးရှို့တယ်၊ တချို့ဆိုရင်တော့ သူတို့ ရိုက်ခွဲတယ်၊ ဘုရားကျောင်းကပစ္စည်းတွေ အကုန်လုံးပျက်စီးတယ်။ အဲ့လိုမျိုးတွေ များတာပေါ့နော်၊ တချို့ဆိုရင်တော့ အကုန်လုံးဖျက်ဆီးတယ် ဆိုတော့ ဘုရားကျောင်းတက်မယ့်နေရာတွေလည်း မရှိဘူးပေါ့နော်။”
ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တွေအနေနဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ စနေနေ့နဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့ ညဘက်တွေမှာ ဘုရားကျောင်းသွား ဝတ်ပြုကြလေ့ရှိတဲ့အပြင် တနင်္ဂနွေနေ့ဆိုရင် မနက်ပိုင်းမှာပါ ဘုရားကျောင်းမှာ လူစုပြီး ပုံမှန် ဝတ်ပြု ဆုတောင်းကြတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိအခြေအနေမှာ ဘာသာရေးအခမ်းအနားတွေ ဘုရားကျောင်းမှာ ဝတ်ပြုတာတွေကို မလုပ်နိုင်ဘဲ တိုက်ပွဲကြောင့် ပြေးနေရတယ်လို့ ချင်းပြည်နယ် မတူပီမြို့နယ်က ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
“ဘာသာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အခု တိုက်ပွဲငြိမ်တဲ့ အချိန်ကာလအတွင်းမှာဆိုရင်တော့ အဲ့လိုမျိုး စုဝေးနိုင်တယ်၊ ဘုရားကျောင်းမှာဆိုရင် မစုဝေးနိုင်ဘူး၊ ဒါပေမယ့် အိမ်မှာတော့ အတတ်နိုင်ဆုံး ကျနော်တို့ ခရစ်ယာန် ဆိုရင်တော့ အတတ်နိုင်ဆုံး ကျနော်တို့ စုစည်းပြီတော့ ဘုရားကို ရှိခိုးနိုင်တာပေါ့နော်၊ ဒါပေမယ့် တိုက်ပွဲ အခြေအနေဆိုးလာရင်တော့ မလုပ်နိုင်ဘူး အဲ့လိုမျိုးပေါ့နော်၊ တောထဲတောင်ထဲမှာပဲ ကျနော်တို့ပြေးနေ တယ်၊ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ကြုံတွေ့ရတယ်။”
ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် ဒေသခံတဦးကတော့ ဘာသာရေး ဝတ်ပြုဆုတောင်းမှုတွေ မလုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေကြောင့် အများကြီး နစ်နာဆုံးရှုံးနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အများစုက ကျနော်တို့ ဒီခရစ်ယာန်ရဲ့ ဘာသာရေးအဆောက်အဦးတွေ ပျက်စီးတာ ပိုများတယ်ပေါ့နော်၊ အဲ့ဒါတချက်ပေါ့၊ နောက်တခုက တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ကျနော်တို့ ဒီ ဝတ်ပြုကာကွယ်ခြင်း မှာလည်း ကျနော်တို့ အများကြီးဆုံးရှုံးတယ်၊ နောက် ကျနော်တို့က အသင်းတော်ရှိကြတယ်လေ၊ ကျနော်တို့ ဒီ စုပြီးတော့ နေထိုင်လို့လည်း မရတော့သလို စုပြီးတော့ ဘုရားရှိခိုးတာတွေ ဝတ်ပြုတာတွေ လုပ်ဖို့လည်းမရှိတော့ဘူး၊ အဆင်မပြေတော့ဘူးပေါ့နော်။”
စစ်ကောင်စီက ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်တာတွေလည်း ရှိနေတာမို့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်တွေ လူ့အခွင့်အရေးလွတ်လပ်ခွင့်တွေ အမြန်ဆုံးရစေချင်တယ်လို့ ခရစ်ယာန်ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်တဦးကပြောပါတယ်။
“တချို့ဘုရားကျောင်းဆိုရင် တက်တဲ့လူတွေရှေ့မှာ ရုပ်ဆိုးအောင် အပေါက်ဟောင်းလောင်းတွေ ဖြစ်အောင် ဘုရားကျောင်းထဲမှာ လာစုပြီး မနေရဲအောင် ခြိမ်းခြောက်ခံရတာပေါ့နော်၊ လက်နက်ကြီးနဲ့ ထုထားတာတို့ ဥပမာ ကျနော်တို့ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်က ဒေါငံခါး ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်းဆိုလည်း အရှေ့မျက်နှာစာမှာ လက်နက်ကြီးနဲ့ ထုထားတာ အဲ့လိုမျိုးတွေပေ့ါနော်၊ ဆိုတော့ တော်တော်လေး ဝမ်းနည်းစရာကောင်းပါတယ် လို့ ဒါတွေက ဘာသာရေးအဆောက်အဦးတွေ မလုပ်သင့်တဲ့ဟာတွေ လုပ်တဲ့အခါမှာ တကယ်ပဲ ဒီ ဘာသာရေးမှာ ချိုးဖောက်ခံရတယ်လို့ နောက်ပြီးတော့မှ ဘယ်အချိန်မှာ ကျနော်တို့ တကယ့်စစ်မှန်တဲ့ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်မရလဲဆိုတာကိုတော့ အမြန်ဆုံးရချင်တယ်၊ လူ့အခွင့်အရေးရော ဘာသာရေး အခွင့်အရေးရောပေ့ါနော်။”
စစ်ကောင်စီနဲ့ ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကယားပြည်နယ်မှာ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အဦးတွေ ပျက်စီးနေသလို ချင်းပြည်နယ်ထဲမှာလည်း သြဂုတ်လကစလို့ လက်ရှိအချိန်အထိ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း ၂၂ ခုထက်မနည်း ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့ CHRO ရဲ့ ဒုတိယအမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဆလိုင်းဇာအုပ်က ဗွီအိုအေကို ပြောထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ပတ်သက်လို့ အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေရှိနေတယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရက နှစ်စဉ်ထုတ်ပြန်တဲ့ နိုင်ငံတကာ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့် အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ပွဲမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken က နိုဝင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့ကပဲ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
...........................................
တိုကျပှဲမြားကွောင့ျ ခငြျးနဲ့ကယား ဒသေခံ ခရဈယနျတှေ ဘာသာရေးဝတျပွုရခကျ
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံမှာ ခရဈယာနျဘာသာဝငျ အမြားစုနထေိုငျကွတဲ့ ခငြျးပွညျနယျနဲ့ ကယားပွညျနယျထဲမှာ စဈကောငျစီနဲ့ ဒသေခံကာကှယျရေးအဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှေ ဖွဈနတေဲ့အတှကျ ဘာသာရေး အခမျးအနား တှေ၊ ဘာသာရေးဝတျပွုမှုတှေ မလုပျနိုငျတဲ့အခွအေနေ ဖွဈနပေါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ တိုကျပှဲဖွဈတဲ့နရော တှမှော စဈတပျက ဘုရားရှိခိုးကြောငျးတှထေဲ ဝငျပွီးတပျစှဲတာတှရှေိတဲ့အတှကျဒသေခံ ခရဈယာနျဘာသာ ဝငျတှအေနနေဲ့ ဝတျပွုနိုငျဖို့ အခကျအခဲဖွဈနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုခငျမောငျစိုးမငျး က ပွောပွပါမယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှဖွေဈနတေဲ့ ဒသေတှထေဲက တိုကျပှဲပွငျးထနျနတေဲ့ ခငြျးပွညျနယျ၊ ကယားပွညျနယျတို့မှာ ခရဈယာနျဘာသာဝငျအမြားစု နထေိုငျကွပါတယျ။ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ဒသေခံပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှေ တိုကျပှဲတှဖွေဈတဲ့နရောတှကေ ခရဈယာနျ ဘာသာရေး အဆောကျအဦးတှထေဲမှာ စဈတပျက ညအိပျတပျစှဲတာ၊ ဘုရားကြောငျးထဲက ပစ်စညျးတှကေို ရိုကျခြိုး ဖကြျဆီးတာတှေ လုပျတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနကွေောင့ျ ဘုရားကြောငျးတကျရဲသူမရှိဖွဈနတေယျလို့ ခငြျးပွညျနယျက ခရဈယာနျဘာသာဝငျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ဟိုအရငျကဆိုရငျ ဟားခါး၊ ထနျတလနျဘကျ စဈကွောငျးတကျလာတဲ့အခြိနျမှာ ဘုရားကြောငျးတှမှော သူတို့ အိပျတယျ၊ ပွီးတော့ သူတို့က ဟိုဟာ စောျကားတာပေါ့၊ ဘုရားကြောငျးရဲ့ အသုံးအဆောငျတှေ တခြို့ဆိုရငျ ဘုရားကြောငျးတှေ မီးရှို့တယျ၊ တခြို့ဆိုရငျတော့ သူတို့ ရိုကျခှဲတယျ၊ ဘုရားကြောငျးကပစ်စညျးတှေ အကုနျလုံးပကြျစီးတယျ။ အဲ့လိုမြိုးတှေ မြားတာပေါ့နောျ၊ တခြို့ဆိုရငျတော့ အကုနျလုံးဖကြျဆီးတယျ ဆိုတော့ ဘုရားကြောငျးတကျမယ့ျနရောတှလေညျး မရှိဘူးပေါ့နောျ။”
ခရဈယာနျဘာသာဝငျတှအေနနေဲ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့၊ စနနေေ့နဲ့ တနငျ်ဂနှနေေ့ ညဘကျတှမှော ဘုရားကြောငျးသှား ဝတျပွုကွလေ့ရှိတဲ့အပွငျ တနငျ်ဂနှနေေ့ဆိုရငျ မနကျပိုငျးမှာပါ ဘုရားကြောငျးမှာ လူစုပွီး ပုံမှနျ ဝတျပွု ဆုတောငျးကွတယျလို့ ပွောပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ လကျရှိအခွအေနမှောဘာသာရေးအခမျးအနားတှေ ဘုရားကြောငျးမှာ ဝတျပွုတာတှကေို မလုပျနိုငျဘဲ တိုကျပှဲကွောင့ျ ပွေးနရေတယျလို့ ခငြျးပွညျနယျ မတူပီမွို့နယျက ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။
“ဘာသာရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး အခု တိုကျပှဲငွိမျတဲ့ အခြိနျကာလအတှငျးမှာဆိုရငျတော့ အဲ့လိုမြိုး စုဝေးနိုငျတယျ၊ ဘုရားကြောငျးမှာဆိုရငျ မစုဝေးနိုငျဘူး၊ ဒါပမေယ့ျ အိမျမှာတော့ အတတျနိုငျဆုံး ကနြောျတို့ ခရဈယာနျ ဆိုရငျတော့ အတတျနိုငျဆုံး ကနြောျတို့ စုစညျးပွီတော့ ဘုရားကို ရှိခိုးနိုငျတာပေါ့နောျ၊ ဒါပမေယ့ျ တိုကျပှဲ အခွအေနဆေိုးလာရငျတော့ မလုပျနိုငျဘူး အဲ့လိုမြိုးပေါ့နောျ၊ တောထဲတောငျထဲမှာပဲ ကနြောျတို့ပွေးနေ တယျ၊ အခကျအခဲတှေ အမြားကွီးကွုံတှေ့ရတယျ။”
ကယားပွညျနယျ ဒီးမော့ဆိုမွို့နယျ ဒသေခံတဦးကတော့ ဘာသာရေး ဝတျပွုဆုတောငျးမှုတှေ မလုပျနိုငျတဲ့ အခွအေနကွေောင့ျ အမြားကွီး နဈနာဆုံးရှုံးနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
“တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ အမြားစုက ကနြောျတို့ ဒီခရဈယာနျရဲ့ ဘာသာရေးအဆောကျအဦးတှေ ပကြျစီးတာ ပိုမြားတယျပေါ့နောျ၊ အဲ့ဒါတခကြျပေါ့၊ နောကျတခုက တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ကနြောျတို့ ဒီ ဝတျပွုကာကှယျခွငျး မှာလညျး ကနြောျတို့ အမြားကွီးဆုံးရှုံးတယျ၊ နောကျ ကနြောျတို့က အသငျးတောျရှိကွတယျလေ၊ ကနြောျတို့ ဒီ စုပွီးတော့ နထေိုငျလို့လညျး မရတော့သလို စုပွီးတော့ ဘုရားရှိခိုးတာတှေ ဝတျပွုတာတှေ လုပျဖို့လညျးမရှိတော့ဘူး၊ အဆငျမပွတေော့ဘူးပေါ့နောျ။”
စဈကောငျစီက ခရဈယာနျဘုရားကြောငျးတှအေပေါျ တိုကျခိုကျတာတှလေညျး ရှိနတောမို့ဘာသာရေး လှတျလပျခှင့ျတှေ လူ့အခှင့ျအရေးလှတျလပျခှင့ျတှေ အမွနျဆုံးရစခေငြျတယျလို့ ခရဈယာနျဘာသာရေး ခေါငျးဆောငျတဦးကပွောပါတယျ။
“တခြို့ဘုရားကြောငျးဆိုရငျ တကျတဲ့လူတှရှေေ့မှာ ရုပျဆိုးအောငျ အပေါကျဟောငျးလောငျးတှေ ဖွဈအောငျ ဘုရားကြောငျးထဲမှာ လာစုပွီး မနရေဲအောငျ ခွိမျးခွောကျခံရတာပေါ့နောျ၊ လကျနကျကွီးနဲ့ ထုထားတာတို့ ဥပမာ ကနြောျတို့ ဒီးမော့ဆိုမွို့နယျက ဒေါငံခါး ကကျသလဈဘုရားကြောငျးဆိုလညျး အရှေ့မကြျနှာစာမှာ လကျနကျကွီးနဲ့ ထုထားတာ အဲ့လိုမြိုးတှပေေ့ါနောျ၊ ဆိုတော့ တောျတောျလေး ဝမျးနညျးစရာကောငျးပါတယျ လို့ ဒါတှကေ ဘာသာရေးအဆောကျအဦးတှေ မလုပျသင့ျတဲ့ဟာတှေ လုပျတဲ့အခါမှာ တကယျပဲ ဒီ ဘာသာရေးမှာ ခြိုးဖောကျခံရတယျလို့ နောကျပွီးတော့မှ ဘယျအခြိနျမှာ ကနြောျတို့ တကယ့ျစဈမှနျတဲ့ ဘာသာရေးလှတျလပျခှင့ျမရလဲဆိုတာကိုတော့ အမွနျဆုံးရခငြျတယျ၊ လူ့အခှင့ျအရေးရော ဘာသာရေး အခှင့ျအရေးရောပေ့ါနောျ။”
စဈကောငျစီနဲ့ ဒသေခံပွညျသူ့ကာကှယျရေးအဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့တဲ့ ကယားပွညျနယျမှာ ဘာသာရေးဆိုငျရာ အဆောကျအဦးတှေ ပကြျစီးနသေလို ခငြျးပွညျနယျထဲမှာလညျး သွဂုတျလကစလို့ လကျရှိအခြိနျအထိ ခရဈယာနျဘုရားကြောငျး ၂၂ ခုထကျမနညျး ပကြျစီးခဲ့တယျလို့ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေး အဖှဲ့ CHRO ရဲ့ ဒုတိယအမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ဆလိုငျးဇာအုပျက ဗှီအိုအကေို ပွောထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဟာ ဘာသာရေးလှတျလပျခှင့ျနဲ့ပတျသကျလို့ အထူးစိုးရိမျရတဲ့ အခွအေနရှေိနတေယျလို့ အမရေိကနျအစိုးရက နှဈစဉျထုတျပွနျတဲ့ နိုငျငံတကာ ဘာသာရေးလှတျလပျခှင့ျ အစီရငျခံစာထုတျပွနျပှဲမှာ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Antony Blinken က နိုဝငျဘာလ ၁၇ ရကျနေ့ကပဲ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
