မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသတ်မိုင်း အသုံးပြုမှု တိုးလာကြောင်း အစီရင်ခံစာသစ်ဖော်ပြ
{{Zawgyi/Unicode}}
ကမ ္ဘာတဝှမ်းမှာ လူသတ်မိုင်း အသုံးပြုနေတေဲ့ နိုင်ငံတွေအဖြစ် မြန်မာနဲ့ ရုရှား ၂ နိုင်ငံသာ ရှိနေပြီး၊ အသုံးပြုမှုတွေ တိုးမြှင့်လာနေကြောင်း မြေမြှုပ်မိုင်း တားဆီးရေး နိုင်ငံတကာအဖွဲ့ ICBL ရဲ့ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်တဲ့ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
၁၉၉၇ ခုနှစ် မိုင်း အသုံးပြုမှု တားဆီးရေး စာချုပ်မှာလည်း မြန်မာနဲ့ ရုရှားတို့က ပါဝင် မထားပါဘူး။ မိုင်းကြောင့် နှစ်စဉ် လူပေါင်း ထောင်ချီ သေဆုံးနေကြရတာမှာ ကလေးတွေလည်း အများအပြား ပါဝင်ပါတယ်။ လူသတ်မိုင်းတွေကို ဆယ်စုနှစ်နဲ့ချီ အသုံးပြုနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာသေးခင်က စလို့ အသုံးပြုမှုတွေ တိုးလာနေတယ်လို့လည်း မြေမြှုပ်မိုင်း စောင့်ကြည်ရေး ၂၀၂၂ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာ ပြုစုသူတွေက ပြောပါတယ်။
" မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက တယ်လီဖုန်း ဆက်သွယ်ရေး တာဝါတိုင်တွေ၊ ပိုက်လိုင်းတွေနဲ့ တခြားသော စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံတွေ ပတ်လည်မှာ မြန်မာ စစ်တပ် တပ်ဖွဲ့တွေက လူသတ်မိုင်းတွေကို ပိုပြီး သုံးလာနေသလို နိုင်ငံတွင်းက လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ တချို့ကလည်း အသုံးပြုနေပါတယ်။" လို့ အစီရင်ခံစာကို ပူးတွဲ တည်းဖြတ်သူ Mary Wareham က ပြောဆိုသွားတာပါ။
ကမ္ဘာပေါ် အနည်းဆုံး နိုင်ငံပေါင်း ၆၀ လောက်မှာ လူသတ် မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်တယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အတွင်း မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ ဒါမှမဟုတ်လည်း ဖောက်ခွဲပစ္စည်း အကြွင်းအကျန်တွေကြောင့် ဘေးဒဏ်သင့်သူ အသစ် ၅,၅၀၀ ရှိပြီး ဒီထဲမှာ သေဆုံးသူ ၂,၀၀၀ ကျော် ပါဝင်ပါတယ်။ အသက်အရွယ် မှတ်တမ်းတွေ အရ သေဆုံးသူ ဒါမှမဟုတ်လည်း ကိုယ်လက်အင်္ဂါ ချို့ယွင်းခဲ့ရသူတွေရဲ့ ထက်ဝက်လောက်ဟာ ကလေးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
.................................................
မွနျမာနိုငျငံမှာ လူသတျမိုငျး အသုံးပွုမှု တိုးလာကွောငျး အစီရငျခံစာသဈဖောျပွ
{{Zawgyi/Unicode}}
ကမ ်ဘာတဝှမျးမှာ လူသတျမိုငျး အသုံးပွုနတေေဲ့ နိုငျငံတှအေဖွဈ မွနျမာနဲ့ ရုရှား ၂ နိုငျငံသာ ရှိနပွေီး၊ အသုံးပွုမှုတှေ တိုးမွှင့ျလာနကွေောငျး မွမွှေုပျမိုငျး တားဆီးရေး နိုငျငံတကာအဖှဲ့ ICBL ရဲ့ နောကျဆုံးထုတျပွနျတဲ့ နှဈပတျလညျ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွပါတယျ။
၁၉၉၇ ခုနှဈ မိုငျး အသုံးပွုမှု တားဆီးရေး စာခြုပျမှာလညျး မွနျမာနဲ့ ရုရှားတို့က ပါဝငျ မထားပါဘူး။ မိုငျးကွောင့ျ နှဈစဉျ လူပေါငျး ထောငျခြီ သဆေုံးနကွေရတာမှာ ကလေးတှလေညျး အမြားအပွား ပါဝငျပါတယျ။ လူသတျမိုငျးတှကေို ဆယျစုနှဈနဲ့ခြီ အသုံးပွုနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာသေးခငျက စလို့ အသုံးပွုမှုတှေ တိုးလာနတေယျလို့လညျး မွမွှေုပျမိုငျး စောင့ျကွညျရေး ၂၀၂၂ ခုနှဈ အစီရငျခံစာ ပွုစုသူတှကေ ပွောပါတယျ။
" မွနျမာနိုငျငံတှငျးက တယျလီဖုနျး ဆကျသှယျရေး တာဝါတိုငျတှေ၊ ပိုကျလိုငျးတှနေဲ့ တခွားသော စှမျးအငျဆိုငျရာ အဆောကျအအုံတှေ ပတျလညျမှာ မွနျမာ စဈတပျ တပျဖှဲ့တှကေ လူသတျမိုငျးတှကေို ပိုပွီး သုံးလာနသေလို နိုငျငံတှငျးက လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့ တခြို့ကလညျး အသုံးပွုနပေါတယျ။" လို့ အစီရငျခံစာကို ပူးတှဲ တညျးဖွတျသူ Mary Wareham က ပွောဆိုသှားတာပါ။
ကမ်ဘာပေါျ အနညျးဆုံး နိုငျငံပေါငျး ၆၀ လောကျမှာ လူသတျ မွမွှေုပျမိုငျးတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈတယျလို့လညျး အစီရငျခံစာက ဖောျပွပါတယျ။ ၂၀၂၁ ခုနှဈ အတှငျး မွမွှေုပျမိုငျးတှေ ဒါမှမဟုတျလညျး ဖောကျခှဲပစ်စညျး အကွှငျးအကနြျတှကွေောင့ျ ဘေးဒဏျသင့ျသူ အသဈ ၅,၅၀၀ ရှိပွီး ဒီထဲမှာ သဆေုံးသူ ၂,၀၀၀ ကြောျ ပါဝငျပါတယျ။ အသကျအရှယျ မှတျတမျးတှေ အရ သဆေုံးသူ ဒါမှမဟုတျလညျး ကိုယျလကျအငျ်ဂါ ခြို့ယှငျးခဲ့ရသူတှရေဲ့ ထကျဝကျလောကျဟာ ကလေးတှေ ဖွဈပါတယျ။
