[[Zawgyi/Unicode]]
စစ်ကောင်စီက နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်နေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး မင်းကင်းမြို့နယ်ထဲက အောက်ကင်းကျေးရွာမှာ မီးမလောင်ဘဲ ကျန်ရှိတဲ့ နေအိမ်တွေ မီးထပ်ရှို့ခံရပြီး ရွာလုံးကျွတ်နီးပါး လောင်ကျွမ်းသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ယင်းမာပင် ဆားလင်းကြီးနဲ့ ရွှေဘိုမြို့နယ်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေမှာလည်း အကူအညီတွေလိုအပ်နေပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက စစ်ဒုက္ခသည်တွေရဲ့အခြေအနေ ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး မင်းကင်းမြို့နယ် ချင်းတွင်းမြစ်ဘေးမှာ တည်ရှိတဲ့ အောက်ကင်းကျေးရွာက နေအိမ်တွေကို မေလ ၂၇ ရက် မနက်ပိုင်းကစပြီး စစ်ကောင်စီတပ်တွေက မီးရှို့ သွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောတာပါ။ နေအိမ်တွေမီးရှို့ခံရတာကြောင့် အိမ်ခြေ ၁၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ အောက်ကင်းကျေးရွာဟာ ရွာလုံးကျွတ် မီးလောင်ကျွမ်းသွားပါတယ်။ မီးရှို့ပြီးထွက်ခွါသွားတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသေးတယ်လို့ မင်းကင်းဒေသခံတဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“မနက် ၆ နာရီခွဲလောက်ကရှို့တာ။ အောက်ကင်းရွာကို ရှို့တာ။ အထက်ကင်းကနေ ရှို့ပြီးမှ အောက်ကင်းကို မော်တော်က ရွှေ့ခဲ့တာလေ။ သူတို့လိုချင်တဲ့ပစ္စည်းတွေကို ယူပြီးပြီဆိုမှ ဒီနေ့မနက် ၆ နာရီခွဲမှာ မီးစရှို့တာ။ ၅ ဖွဲ့ခွဲပြီးရှို့တာ။ ဒီနေ့ကျတော့ တရွာလုံးကိုရှို့တာ။ တရွာလုံးကုန်သလိုပဲဖြစ်တာဗျ။ အဲ့ဒါပြီးတော့ မီးရှို့ပြီးတဲ့အခါကျတော့ ဖလက်မော်တော်တွေက အောက်ကိုစုန်တယ်ဗျ။ မုံရွာကိုလေ။ အဲ့အချိန်မှာ မြွေပိုင်းတောင်နားရောက်တော့ တိုက် ပွဲဖြစ်သေးတယ်ဗျ။”
အထက်ကင်းရွာနဲ့ အောက်ကင်းရွာဟာ ချင်းတွင်းမြစ်ဘေးမှာ တည်ရှိတဲ့ ကျေးရွာတွေဖြစ်ပြီး မေလ ၂၅ ရက်က အထက်ကင်းရွာကို မီးရှို့သွားတဲ့အတွက် နေအိမ် ၁၈၀ နီးပါး မီးလောင် ကျွမ်းခဲ့ပါတယ်။ မေလ ၂၆ ရက်မှာတော့ အောက်ကင်းကျေးရွာက နေအိမ်အချို့ကို မီးရှို့ခဲ့ပြီး မေလ ၂၇ ရက် သောကြာနေ့မှာတော့ မီးမလောင်ဘဲကျန်ရှိနေတဲ့ နေအိမ်တွေကို မီးထပ်ရှို့ခဲ့တာပါ။
ခန္တီးကနေ ကျောက်စိမ်းနဲ့ရိက္ခာတွေ တင်ဆောင်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီစက်လှေ ၆ စီးဟာ အထက်ကင်းနဲ့ အောက်ကင်း ကျေးရွာအနီးမှာ ကမ်းကပ်ရပ်နားပြီး အခုလို မီးရှို့တာလို့ ဒေသခံတွေကပြောတယ်။ ကျေးရွာက ဒေသခံတွေကတော့ ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်ထွက်ပြေးနေရပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီက လုံး၀ သတင်းထုတ်ပြန်တာမရှိသေးပါဘူး။
ယင်းမာပင်နဲ့ ဆားလင်းကြီး မြို့နယ်ထဲမှာဆိုရင်လည်း ကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက နောက်တကြိမ် ထပ်ပြီး နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်တာကြောင့် မေလ ၂၅ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ က နောက်တကြိမ် ရွာသားတွေ စစ်ရှောင်ကြရပါတယ်။ ခုရက်ပိုင်းတွေမှာ မိုးသည်းတာကြောင့် စစ်ရှောင်ရတဲ့ ရွာသား သောင်းဂဏန်း ဝန်းကျင်လောက်ဟာ နေရေးနဲ့ စားရေးအတွက် အခက်အခဲတွေ ဖြစ်နေကြရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ကလေ အခု သူတို့ပစ်သတ်လို့မသေလည်း နောက်အသက်ဆက်ရှင်ဖို့ရာအတွက် အင်မတန်မှ ခက်ခဲနေပါတယ်။ အမတို့က လက်လုပ်လက်စား တောင်သူသမားလေးတွေပဲ ဆိုတော့ အခုက တောင်ယာတွေလည်း မလုပ်ရတော့ဘူး။ အလုပ်လည်း မဆင်းရတော့ဘူးဆိုတော့ အခုက စားစရာလည်း မရှိတော့ ငတ်ပြီးတော့ သေရတော့မယ်။ ငတ်ပြီးတော့ မသေလည်း လန့်ပြီးတော့ သေမှာ။ ၁၂ ရာသီ အစားလည်း ကောင်းကောင်းမစားရဘူး၊ အအိပ်လည်း မအိပ်ရဘူး။ ကျမတို့ အိမ်တွေမှာ အများဆုံး အေးအေးချမ်းချမ်း နေရတယ်ဆို တရက်က နှစ်ရက်ပဲ။ နှစ်ရက်ထက် ဟိုဘက်ကို မကူးဘူး။ အခုဆို ပိုပြီးတော့ ခက်ခဲတယ်။ မိုးကာရှိတဲ့သူက ရှိတယ်၊ မရှိတဲ့သူက မရှိဘူး။ မိုးရေထဲမှာလဲပြီးတော့၊ စိုရွဲပြီးတော့ ကျွဲတွေရော၊ နွားတွေရော၊ ဆိတ်တွေရော။ အဲ့လို ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ဟာတွေကလည်း အများကြီးပဲ။ အခုက မိုးကလည်း ကျမတို့ဆီမှာ နေ့တိုင်းလိုလို ရွာတယ်၊ နေ့လည်းရွာတယ်၊ ညလည်း ရွာတယ်။ လူတွေအကုန်လုံးကလည်း ကြောက်ပြီး လန့်ပြီးတော့ ဆိုတော့ လူတွေအကုန်လုံးကလေ ပြောမယ်ဆိုရင် ရောဂါသည်တွေလို ဖြစ်နေတာ။ ထမင်းကလည်း စားရတဲ့အခါ စားရတယ်။ မစားရတဲ့အခါ မစားရဘူး။ မစားရတာနဲ့ စားရတာမှာ မစားရတာက ပိုများနေတယ်။ အိပ်လည်း မအိပ်ရဘူးဆိုတော့ အကုန်လုံးက ရောဂါသည်တွေလိုပဲ ဖြစ်နေကြတာ။”
ရွေဘိုမြို့နယ်က ကျေးရွာတွေကို မေလ ၅ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းတွေက နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ပြီး ရွာတွေကို မီးရှို့တာကြောင့် ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြီးနေကြရတဲ့ သူတွေဟာလည်း ခုအထိလည်း ကျေးရွာတွေကို မပြန်နိုင်ကြသေးဘူးလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ကုလားမကျေးရွာအုပ်စုထဲက ဟင်္သာကြီးရွာနဲ့ ကျောင်းကုန်းရွာမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ စခန်းချထားတာကြောင့် ကုလားမကျေးရွာ အုပ်စုက ကျေးရွာအားလုံးကရွာသားတွေဟာ ခုထိ စစ်ရှောင်နေကြရပြီး နေထိုင်ရေးနဲ့ စားသောက်ရေး ခက်ခဲနေကြတယ်လို့ စစ်ရှောင်တစ်ဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။
“စစ်ရှောင်တွေရဲ့ အခြေအနေက အခု ကျွန်တော်တို့ ဝက်လက်နယ်ထဲမှာ စခန်းသာရွာက စာသင်ကျောင်းလေးမှာ အခြေမဲ့ အနေမဲ့ နေနေရပါတယ်၊ ဒုက္ခသည်စခန်းလိုမျိုး။ အဲ့စာသင်ကျောင်းမှာပဲ နေကြတယ် ပေးတာယူ၊ ကျွေးတာစားပြိးတော့ ဒီလိုလေး ဖြစ်သလိုပေါ့၊ မသေရုံလေး စားသောက်နေကြရတာပေါ့။ ကိုဗစ်ရောဂါ နည်းနည်းဝေးသွားလို့သာ ဝေးသာမဝေးရင် ရောဂါပိုးများများတောင် ဝင်နိုင်စရာရှိတယ်။ အဟာရမှ မပြည့်တာကိုး။”
စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းက စစ်ရှောင်တွေအတွက် မိုးတွင်းကာကမှာ နေစရာနဲ့ စားသောက်ရေးအတွက် ရိက္ခာတွေ အဓိက လိုအပ်နေပြီး ဆေးဝါးအကူအညီတွေလည်း လိုအပ်နေကြတယ် လို့ ဒေသခံ စစ်ရှောင်တွေက ပြောကြပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ပရဟိတအသင်းတချို့နဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လှူတန်းမှုတချို့ရှိပေမယ့် စစ်ရှောင်တွေတိုးလာနေတာနဲ့အမျှ အကူအညီတွေက ပိုပြီးလိုအပ်လာနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
#MyanmarViiolence #SagaingFighting #MyanmarIDPs #VOABurmese
===============
[[Unicode]]
စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျး စဈဒုက်ခသညျမြားအကပြျအတညျး ပို ကွီးလာ
စဈကောငျစီက နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျနတေဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးဒသေကွီး မငျးကငျးမွို့နယျထဲက အောကျကငျးကြေးရှာမှာ မီးမလောငျဘဲ ကနြျရှိတဲ့ နအေိမျတှေ မီးထပျရှို့ခံရပွီး ရှာလုံးကြှတျနီးပါး လောငျကြှမျးသှားတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ ယငျးမာပငျ ဆားလငျးကွီးနဲ့ ရှှဘေိုမွို့နယျက စဈဘေးဒုက်ခသညျတှမှောလညျး အကူအညီတှလေိုအပျနပေါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျးက စဈဒုက်ခသညျတှရေဲ့အခွအေနေ ရနျကုနျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
စဈကိုငျးတိုငျးဒသေကွီး မငျးကငျးမွို့နယျ ခငြျးတှငျးမွဈဘေးမှာ တညျရှိတဲ့ အောကျကငျးကြေးရှာက နအေိမျတှကေို မလေ ၂၇ ရကျ မနကျပိုငျးကစပွီး စဈကောငျစီတပျတှကေ မီးရှို့ သှားတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောတာပါ။ နအေိမျတှမေီးရှို့ခံရတာကွောင့ျ အိမျခွေ ၁၀၀ ကြောျရှိတဲ့ အောကျကငျးကြေးရှာဟာ ရှာလုံးကြှတျ မီးလောငျကြှမျးသှားပါတယျ။ မီးရှို့ပွီးထှကျခှါသှားတဲ့ စဈကောငျစီတပျနဲ့ ဒသေခံကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှေ တိုကျပှဲဖွဈပှားသေးတယျလို့ မငျးကငျးဒသေခံတဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“မနကျ ၆ နာရီခှဲလောကျကရှို့တာ။ အောကျကငျးရှာကို ရှို့တာ။ အထကျကငျးကနေ ရှို့ပွီးမှ အောကျကငျးကို မောျတောျက ရှှေ့ခဲ့တာလေ။ သူတို့လိုခငြျတဲ့ပစ်စညျးတှကေို ယူပွီးပွီဆိုမှ ဒီနေ့မနကျ ၆ နာရီခှဲမှာ မီးစရှို့တာ။ ၅ ဖှဲ့ခှဲပွီးရှို့တာ။ ဒီနေ့ကတြော့ တရှာလုံးကိုရှို့တာ။ တရှာလုံးကုနျသလိုပဲဖွဈတာဗြ။ အဲ့ဒါပွီးတော့ မီးရှို့ပွီးတဲ့အခါကတြော့ ဖလကျမောျတောျတှကေ အောကျကိုစုနျတယျဗြ။ မုံရှာကိုလေ။ အဲ့အခြိနျမှာ မွှပေိုငျးတောငျနားရောကျတော့ တိုကျ ပှဲဖွဈသေးတယျဗြ။”
အထကျကငျးရှာနဲ့ အောကျကငျးရှာဟာ ခငြျးတှငျးမွဈဘေးမှာ တညျရှိတဲ့ ကြေးရှာတှဖွေဈပွီး မလေ ၂၅ ရကျက အထကျကငျးရှာကို မီးရှို့သှားတဲ့အတှကျ နအေိမျ ၁၈၀ နီးပါး မီးလောငျ ကြှမျးခဲ့ပါတယျ။ မလေ ၂၆ ရကျမှာတော့ အောကျကငျးကြေးရှာက နအေိမျအခြို့ကို မီးရှို့ခဲ့ပွီး မလေ ၂၇ ရကျ သောကွာနေ့မှာတော့ မီးမလောငျဘဲကနြျရှိနတေဲ့ နအေိမျတှကေို မီးထပျရှို့ခဲ့တာပါ။
ခန်တီးကနေ ကြောကျစိမျးနဲ့ရိက်ခာတှေ တငျဆောငျလာတဲ့ စဈကောငျစီစကျလှေ ၆ စီးဟာ အထကျကငျးနဲ့ အောကျကငျး ကြေးရှာအနီးမှာ ကမျးကပျရပျနားပွီး အခုလို မီးရှို့တာလို့ ဒသေခံတှကေပွောတယျ။ ကြေးရှာက ဒသေခံတှကေတော့ ဘေးလှတျရာ တိမျးရှောငျထှကျပွေးနရေပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီက လုံး၀ သတငျးထုတျပွနျတာမရှိသေးပါဘူး။
ယငျးမာပငျနဲ့ ဆားလငျးကွီး မွို့နယျထဲမှာဆိုရငျလညျး ကြေးရှာတှကေို စဈကောငျစီတပျတှကေ နောကျတကွိမျ ထပျပွီး နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျတာကွောင့ျ မလေ ၂၅ ရကျ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ က နောကျတကွိမျ ရှာသားတှေ စဈရှောငျကွရပါတယျ။ ခုရကျပိုငျးတှမှော မိုးသညျးတာကွောင့ျ စဈရှောငျရတဲ့ ရှာသား သောငျးဂဏနျး ဝနျးကငြျလောကျဟာ နရေေးနဲ့ စားရေးအတှကျ အခကျအခဲတှေ ဖွဈနကွေရတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ကလေ အခု သူတို့ပဈသတျလို့မသလေညျး နောကျအသကျဆကျရှငျဖို့ရာအတှကျ အငျမတနျမှ ခကျခဲနပေါတယျ။ အမတို့က လကျလုပျလကျစား တောငျသူသမားလေးတှပေဲ ဆိုတော့ အခုက တောငျယာတှလေညျး မလုပျရတော့ဘူး။ အလုပျလညျး မဆငျးရတော့ဘူးဆိုတော့ အခုက စားစရာလညျး မရှိတော့ ငတျပွီးတော့ သရေတော့မယျ။ ငတျပွီးတော့ မသလေညျး လန့ျပွီးတော့ သမှော။ ၁၂ ရာသီ အစားလညျး ကောငျးကောငျးမစားရဘူး၊ အအိပျလညျး မအိပျရဘူး။ ကမြတို့ အိမျတှမှော အမြားဆုံး အေးအေးခမြျးခမြျး နရေတယျဆို တရကျက နှဈရကျပဲ။ နှဈရကျထကျ ဟိုဘကျကို မကူးဘူး။ အခုဆို ပိုပွီးတော့ ခကျခဲတယျ။ မိုးကာရှိတဲ့သူက ရှိတယျ၊ မရှိတဲ့သူက မရှိဘူး။ မိုးရထေဲမှာလဲပွီးတော့၊ စိုရှဲပွီးတော့ ကြှဲတှရေော၊ နှားတှရေော၊ ဆိတျတှရေော။ အဲ့လို ဒုက်ခရောကျနတေဲ့ဟာတှကေလညျး အမြားကွီးပဲ။ အခုက မိုးကလညျး ကမြတို့ဆီမှာ နေ့တိုငျးလိုလို ရှာတယျ၊ နေ့လညျးရှာတယျ၊ ညလညျး ရှာတယျ။ လူတှအေကုနျလုံးကလညျး ကွောကျပွီး လန့ျပွီးတော့ ဆိုတော့ လူတှအေကုနျလုံးကလေ ပွောမယျဆိုရငျ ရောဂါသညျတှလေို ဖွဈနတော။ ထမငျးကလညျး စားရတဲ့အခါ စားရတယျ။ မစားရတဲ့အခါ မစားရဘူး။ မစားရတာနဲ့ စားရတာမှာ မစားရတာက ပိုမြားနတေယျ။ အိပျလညျး မအိပျရဘူးဆိုတော့ အကုနျလုံးက ရောဂါသညျတှလေိုပဲ ဖွဈနကွေတာ။”
ရှဘေိုမွို့နယျက ကြေးရှာတှကေို မလေ ၅ ရကျနေ့က စဈကောငျစီစဈကွောငျးတှကေ နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျပွီး ရှာတှကေို မီးရှို့တာကွောင့ျ ဘေးလှတျရာထှကျပွီးနကွေရတဲ့ သူတှဟောလညျး ခုအထိလညျး ကြေးရှာတှကေို မပွနျနိုငျကွသေးဘူးလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ကုလားမကြေးရှာအုပျစုထဲက ဟငျ်သာကွီးရှာနဲ့ ကြောငျးကုနျးရှာမှာ စဈကောငျစီတပျတှေ စခနျးခထြားတာကွောင့ျ ကုလားမကြေးရှာ အုပျစုက ကြေးရှာအားလုံးကရှာသားတှဟော ခုထိ စဈရှောငျနကွေရပွီး နထေိုငျရေးနဲ့ စားသောကျရေး ခကျခဲနကွေတယျလို့ စဈရှောငျတဈဦးက ခုလိုပွောပါတယျ။
“စဈရှောငျတှရေဲ့ အခွအေနကေ အခု ကြှနျတောျတို့ ဝကျလကျနယျထဲမှာ စခနျးသာရှာက စာသငျကြောငျးလေးမှာ အခွမေဲ့ အနမေဲ့ နနေရေပါတယျ၊ ဒုက်ခသညျစခနျးလိုမြိုး။ အဲ့စာသငျကြောငျးမှာပဲ နကွေတယျ ပေးတာယူ၊ ကြှေးတာစားပွိးတော့ ဒီလိုလေး ဖွဈသလိုပေါ့၊ မသရေုံလေး စားသောကျနကွေရတာပေါ့။ ကိုဗဈရောဂါ နညျးနညျးဝေးသှားလို့သာ ဝေးသာမဝေးရငျ ရောဂါပိုးမြားမြားတောငျ ဝငျနိုငျစရာရှိတယျ။ အဟာရမှ မပွည့ျတာကိုး။”
စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျးက စဈရှောငျတှအေတှကျ မိုးတှငျးကာကမှာ နစေရာနဲ့ စားသောကျရေးအတှကျ ရိက်ခာတှေ အဓိက လိုအပျနပွေီး ဆေးဝါးအကူအညီတှလေညျး လိုအပျနကွေတယျ လို့ ဒသေခံ စဈရှောငျတှကေ ပွောကွပါတယျ။ လကျရှိမှာ ပရဟိတအသငျးတခြို့နဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့ လှူတနျးမှုတခြို့ရှိပမေယ့ျ စဈရှောငျတှတေိုးလာနတောနဲ့အမြှ အကူအညီတှကေ ပိုပွီးလိုအပျလာနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
#MyanmarViiolence #SagaingFighting #MyanmarIDPs #VOABurmese
===============
