[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်က အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေစက္ကူတွေကို အများပြည်သူကို ဒီနေ့ ပထမဆုံး စတင်ထုတ်ရောင်းပါတယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ငွေလွှဲကောင်တာတွေကနေ ဒေါ်လာ ၁.၆ သန်းဖိုး ရောင်းချမှာဖြစ်ပြီး တယောက်ကို ဒေါ်လာ ၁,၀၀၀ အထိ ဝယ်ယူနိုင်မယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က ကြေညာထားပါတယ်။ ဒေါ်လာနဲ့ လဲလှယ်တဲ့ မြန်မာငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေတဲ့အတွက် ဗဟိုဘဏ်က ဝင်ထိန်းတာဖြစ်တယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်တာဝန်ရှိသူက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်လို့တကယ်ပဲ မြန်မာငွေတန်ဖိုး တက်လာပါသလား။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းအပြည့်အစုံကို ကိုခင်မောင်စိုးမင်းကပြောပြပါမယ်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၆ သန်းကို ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်ပေးထားတဲ့ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်တဲ့လုပ်ငန်း ၁၀ ခုကနေ တဒေါ်လာကို ၁,၆၄၅ ကျပ်နဲ့ ဒီနေ့ မေလ ၁၃ ရက်က စပြီး ရောင်းချပါတယ်။ သတ်မှတ်ငွေလဲ နေရာတော်တော်များများ မနက်ထဲကစလို့ ဒေါ်လာဝယ်ချင်သူတွေကို တိုကင်ထုတ်ပေးတာမှာ တချို့နေရာတွေမှာ တိုကင် ၅၀၊ တချို့နေရာတွေမှာ တိုတင် ၁၅၀ အထိ ထုတ်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။ တိုကင်လက်မှတ်တွေ စထုတ်ပြီး မကြာခင်မှာပဲ တိုကင်ကုန်သွားတယ်လို့ ငွေလဲကောင်တာကသူတွေက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ညနေပိုင်း ဒေါ်လာရောင်းတဲ့အချိန်မှာ တချို့ကောင်တာတွေမှာ တိုတင် ၅၀ လောက်အထိပဲ ရောင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်လာငွေ ဝယ်ချင်သူတွေအနေနဲ့ ဘဏ်စာရင်း အလွဲအပြောင်းနဲ့ မဟုတ်ဘဲ ငွေသားနဲ့ပေးချေရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်လာငွေသားကလည်း ရွေးချယ်လို့မရဘဲ ဗဟိုဘဏ်ကပေးတဲ့ ဒေါ်လာငွေအရွက်တွေပဲ ရရှိကြပါတယ်။ ဒေါ်လာနဲ့ မြန်မာငွေလဲလှယ်နှုန်းက တဒေါ်လာကို ၁,၈၀၀ ကျပ်အထိ ဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာငွေတန်ဖိုး ပြန်တက်လာအောင် ပြင်ပထက်နည်းတဲ့ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းအတိုင်း ထုတ်ရောင်းဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာလို့ ဗဟိုဘဏ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းသော်က ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းကို ပြောပါတယ်။
“တကယ်တမ်းကျတော့ money changer တွေမှာ အရောင်းအဝယ် သိပ်မရှိပါဘူး။ သို့သော် မလိုအပ်ဘဲ cash တွေကို ဝယ်ယူစုဆောင်းတာတွေ၊ ဈေးကစားတဲ့သဘောနဲ့ ဈေးနှုန်းတွေ မြှင့်တင်နေတယ်လို့ သုံးသပ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီဈေးကွက်ထဲကို ဝင်ပြီးတော့ ဒါလိုအပ်တာကို ရောင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရောင်းလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်လည်း ဆက်ပြီးတော့ လိုအပ်သလောက် ရောင်းသွားမှာပါ။"
ဒီနေ့ ဒေါ်လာငွေသားတွေကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်နေရာတွေကနေ အများပြည်သူကို စတင်ထုတ်ရောင်းပေးနေချိန်မှာပဲ တခြား နိုင်ငံခြားငွေကြေး လဲလှယ်တဲ့နေရာတွေမှာလည်း အရောင်းအဝယ်တွေ ပုံမှန်အတိုင်း ရှိနေပါတယ်။ ဝယ်မယ်ဆိုရင် တဒေါ်လာကို ၁,၇၂၀ ကျပ် ပြင်ပပေါက်ဈေး ရှိပါတယ်။
ဗဟိုဘဏ်က ဒေါ်လာအရွက်တွေ ထုတ်ရောင်းလို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာဈေး အနည်းငယ် ပြန်ကျသွားတယ်ဆိုပေမဲ့ အကန့်အသတ်နဲ့ပဲ ရောင်းနိုင်တာဖြစ်လို့ သိပ်အများကြီးကျမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ငွေလဲလုပ်ငန်းတချို့က ခန့်မှန်းပါတယ်။ တောင်ဇလပ် နိုင်ငံခြားငွေရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းက ဦးတိုးမြင့်ကတော့ ရေတိုဖြေရှင်းနည်းပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“ကာလတိုပေါ့၊ ကာလတိုဖြေရှင်းနည်း တခုပါပဲ။ သူထုတ်ရောင်းလည်း လူတွေက ဝယ်ကြမှာပဲ။ ထုတ်ရောင်းတာ မကောင်းဘူးလားဆိုတော့ ကောင်းပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပြင်ပဈေးကွက် တခုတည်းကို အားထားနေရတော့။ ပြင်ပဈေးကွက်က ဈေးကို ဆွဲတင်မှာပဲ။ အရင်ကဆို အဝယ်လည်းရှိတယ်။ အရောင်းလည်း ရှိတယ်။ ဈေးကွက်ဆိုတာ အဝယ်လည်းရှိရမယ်။ အရောင်းလည်း ရှိရမယ်။”
ဗဟိုဘဏ်က ဒေါ်လာငွေတွေကို လေလံစနစ်နဲ့ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်တွေကို အရင်ထဲက ပုံမှန်ရောင်းချတာမျိုးရှိပါတယ်။ မနေ့ မေလ ၁၂ ရက်နေ့က ဒေါ်လာ ၆,၀၀၀,၀၀၀၊ ဒီနေ့ မေလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ဒေါ်လာ ၆,၀၀၀,၀၀၀ လေလံစနစ်နဲ့ ရောင်းချခဲ့တယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
အများပြည်သူကို ဒီနေ့ စတင်ရောင်းတဲ့ ဒေါ်လာ ၁.၆ သန်းအပါအဝင် အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေတွေ ထုတ်ရောင်းတာဟာ ငွေကြေးအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းဖို့ ထုတ်ရောင်းနေတာလို့ မြင်သူတွေလည်းရှိပါတယ်။ စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးမင်းခင်ကတော့ ခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။
“အများပြည်သူကို ထုတ်ရောင်းတဲ့ဟာကတော့ အများပြည်သူ စိုးရိမ်ပြီးဝယ်တာမျိုး၊ လိုအပ်တဲ့ဟာတွေ လိုက်ဝယ်လို့ ဈေးတက်တာကို ထိန်းတာ ဖြစ်နိုင်တာကိုး။ ငွေသား တချို့တလေကို ပြန်ပြီးတော့ လည်ပတ်နိုင်အောင် ပြန်ပြီးတော့ ကြိုးစားတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အပြင်လူကိုရောင်းတာ ဒေါ်လာ ၁.၆ သန်းက ဗမာငွေ ဘယ်လောက်မှ မရနိုင်ဘူးလေ။ အများကြီးမရနိုင်ဘူး။ ကျပ်ငွေ ဘီလီယံနဲ့တွက်ရင် ဘီလီယံ ၂၀ ကျော် ဒီလောက်ပဲ ရနိုင်တာကိုး။ ဒါပေမဲ့ ဒီဟာက ဆက်လုပ်မလား ပိုပြီးများများရောင်းလာမလားဆိုတာ မပြောတတ်ဘူးပေါ့။ နောက်ပြီး ဈေးကွက်ကရော အများပြည်သူကရော အဲဒီလောက်ဝယ်လိုအား ရှိပါ့မလား။ ဒါလည်း မေးစရာရှိတယ်။ အဓိကတော့ ဈေးနှုန်းကို ထိန်းတာပါပဲ။”
ဗဟိုဘဏ်က ဒေါ်လာတွေကို ခုလိုထုတ်ရောင်းတဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းအခေါက်ရွှေဈေးနှုန်းဟာ မနေ့က အမြင့်ဈေးထက်စာရင် ဒီနေ့ ကျပ် ၁၀၀,၀၀၀ လောက်ဈေးကျပြီး ၁,၆၃၀,၀၀၀ ဈေးပေါက်ခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
ဗဟိုဘဏျက အမြားပွညျသူကို ပထမဆုံးအကွိမျ ဒေါျလာထုတျရောငျး
မွနျမာနိုငျငံ ဗဟိုဘဏျက အမရေိကနျဒေါျလာငှစေက်ကူတှကေို အမြားပွညျသူကို ဒီနေ့ ပထမဆုံး စတငျထုတျရောငျးပါတယျ။ သတျမှတျထားတဲ့ ငှလှေှဲကောငျတာတှကေနေ ဒေါျလာ ၁.၆ သနျးဖိုး ရောငျးခမြှာဖွဈပွီး တယောကျကို ဒေါျလာ ၁,၀၀၀ အထိ ဝယျယူနိုငျမယျလို့ ဗဟိုဘဏျက ကွညောထားပါတယျ။ ဒေါျလာနဲ့ လဲလှယျတဲ့ မွနျမာငှတေနျဖိုး ကဆြငျးနတေဲ့အတှကျ ဗဟိုဘဏျက ဝငျထိနျးတာဖွဈတယျလို့ ဗဟိုဘဏျတာဝနျရှိသူက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ ဒီလိုလုပျလို့တကယျပဲ မွနျမာငှတေနျဖိုး တကျလာပါသလား။ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးအပွည့ျအစုံကို ကိုခငျမောငျစိုးမငျးကပွောပွပါမယျ။
အမရေိကနျဒေါျလာ ၁.၆ သနျးကို ဗဟိုဘဏျသတျမှတျပေးထားတဲ့ နိုငျငံခွားငှလေဲလှယျတဲ့လုပျငနျး ၁၀ ခုကနေ တဒေါျလာကို ၁,၆၄၅ ကပြျနဲ့ ဒီနေ့ မလေ ၁၃ ရကျက စပွီး ရောငျးခပြါတယျ။ သတျမှတျငှလေဲ နရောတောျတောျမြားမြား မနကျထဲကစလို့ ဒေါျလာဝယျခငြျသူတှကေို တိုကငျထုတျပေးတာမှာ တခြို့နရောတှမှော တိုကငျ ၅၀၊ တခြို့နရောတှမှော တိုတငျ ၁၅၀ အထိ ထုတျပေးခဲ့ကွပါတယျ။ တိုကငျလကျမှတျတှေ စထုတျပွီး မကွာခငျမှာပဲ တိုကငျကုနျသှားတယျလို့ ငှလေဲကောငျတာကသူတှကေ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ ညနပေိုငျး ဒေါျလာရောငျးတဲ့အခြိနျမှာ တခြို့ကောငျတာတှမှော တိုတငျ ၅၀ လောကျအထိပဲ ရောငျးနိုငျခဲ့ပါတယျ။ ဒေါျလာငှေ ဝယျခငြျသူတှအေနနေဲ့ ဘဏျစာရငျး အလှဲအပွောငျးနဲ့ မဟုတျဘဲ ငှသေားနဲ့ပေးခြရေမှာဖွဈပါတယျ။ ဒေါျလာငှသေားကလညျး ရှေးခယြျလို့မရဘဲ ဗဟိုဘဏျကပေးတဲ့ ဒေါျလာငှအေရှကျတှပေဲ ရရှိကွပါတယျ။ ဒေါျလာနဲ့ မွနျမာငှလေဲလှယျနှုနျးက တဒေါျလာကို ၁,၈၀၀ ကပြျအထိ ဖွဈခဲ့တာကွောင့ျ မွနျမာငှတေနျဖိုး ပွနျတကျလာအောငျ ပွငျပထကျနညျးတဲ့ ဗဟိုဘဏျရဲ့ ရညျညှှနျးဈေးနှုနျးအတိုငျး ထုတျရောငျးဖို့ ဆုံးဖွတျလိုကျတာလို့ ဗဟိုဘဏျ ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ ဦးဝငျးသောျက ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးကို ပွောပါတယျ။
“တကယျတမျးကတြော့ money changer တှမှော အရောငျးအဝယျ သိပျမရှိပါဘူး။ သို့သောျ မလိုအပျဘဲ cash တှကေို ဝယျယူစုဆောငျးတာတှေ၊ ဈေးကစားတဲ့သဘောနဲ့ ဈေးနှုနျးတှေ မွှင့ျတငျနတေယျလို့ သုံးသပျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဒီဈေးကှကျထဲကို ဝငျပွီးတော့ ဒါလိုအပျတာကို ရောငျးပေးတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါ ပထမဦးဆုံးအကွိမျ ရောငျးလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ နောကျလညျး ဆကျပွီးတော့ လိုအပျသလောကျ ရောငျးသှားမှာပါ။"
ဒီနေ့ ဒေါျလာငှသေားတှကေို ဗဟိုဘဏျ သတျမှတျနရောတှကေနေ အမြားပွညျသူကို စတငျထုတျရောငျးပေးနခြေိနျမှာပဲ တခွား နိုငျငံခွားငှကွေေး လဲလှယျတဲ့နရောတှမှောလညျး အရောငျးအဝယျတှေ ပုံမှနျအတိုငျး ရှိနပေါတယျ။ ဝယျမယျဆိုရငျ တဒေါျလာကို ၁,၇၂၀ ကပြျ ပွငျပပေါကျဈေး ရှိပါတယျ။
ဗဟိုဘဏျက ဒေါျလာအရှကျတှေ ထုတျရောငျးလို့ အမရေိကနျဒေါျလာဈေး အနညျးငယျ ပွနျကသြှားတယျဆိုပမေဲ့ အကန့ျအသတျနဲ့ပဲ ရောငျးနိုငျတာဖွဈလို့ သိပျအမြားကွီးကမြှာ မဟုတျဘူးလို့ ငှလေဲလုပျငနျးတခြို့က ခန့ျမှနျးပါတယျ။ တောငျဇလပျ နိုငျငံခွားငှရေောငျးဝယျရေး လုပျငနျးက ဦးတိုးမွင့ျကတော့ ရတေိုဖွရှေငျးနညျးပဲ ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ မွငျပါတယျ။
“ကာလတိုပေါ့၊ ကာလတိုဖွရှေငျးနညျး တခုပါပဲ။ သူထုတျရောငျးလညျး လူတှကေ ဝယျကွမှာပဲ။ ထုတျရောငျးတာ မကောငျးဘူးလားဆိုတော့ ကောငျးပါတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပွငျပဈေးကှကျ တခုတညျးကို အားထားနရေတော့။ ပွငျပဈေးကှကျက ဈေးကို ဆှဲတငျမှာပဲ။ အရငျကဆို အဝယျလညျးရှိတယျ။ အရောငျးလညျး ရှိတယျ။ ဈေးကှကျဆိုတာ အဝယျလညျးရှိရမယျ။ အရောငျးလညျး ရှိရမယျ။”
ဗဟိုဘဏျက ဒေါျလာငှတှေကေို လလေံစနဈနဲ့ ပုဂ်ဂလိကဘဏျတှကေို အရငျထဲက ပုံမှနျရောငျးခတြာမြိုးရှိပါတယျ။ မနေ့ မလေ ၁၂ ရကျနေ့က ဒေါျလာ ၆,၀၀၀,၀၀၀၊ ဒီနေ့ မလေ ၁၃ ရကျနေ့မှာ ဒေါျလာ ၆,၀၀၀,၀၀၀ လလေံစနဈနဲ့ ရောငျးခခြဲ့တယျလို့ ဗဟိုဘဏျက ထုတျပွနျထားပါတယျ။
အမြားပွညျသူကို ဒီနေ့ စတငျရောငျးတဲ့ ဒေါျလာ ၁.၆ သနျးအပါအဝငျ အမရေိကနျဒေါျလာငှတှေေ ထုတျရောငျးတာဟာ ငှကွေေးအကပြျအတညျးကို ဖွရှေငျးဖို့ ထုတျရောငျးနတောလို့ မွငျသူတှလေညျးရှိပါတယျ။ စီးပှားရေးပညာရှငျ ဦးမငျးခငျကတော့ ခုလို သုံးသပျပါတယျ။
“အမြားပွညျသူကို ထုတျရောငျးတဲ့ဟာကတော့ အမြားပွညျသူ စိုးရိမျပွီးဝယျတာမြိုး၊ လိုအပျတဲ့ဟာတှေ လိုကျဝယျလို့ ဈေးတကျတာကို ထိနျးတာ ဖွဈနိုငျတာကိုး။ ငှသေား တခြို့တလကေို ပွနျပွီးတော့ လညျပတျနိုငျအောငျ ပွနျပွီးတော့ ကွိုးစားတာလညျး ဖွဈနိုငျတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ အပွငျလူကိုရောငျးတာ ဒေါျလာ ၁.၆ သနျးက ဗမာငှေ ဘယျလောကျမှ မရနိုငျဘူးလေ။ အမြားကွီးမရနိုငျဘူး။ ကပြျငှေ ဘီလီယံနဲ့တှကျရငျ ဘီလီယံ ၂၀ ကြောျ ဒီလောကျပဲ ရနိုငျတာကိုး။ ဒါပမေဲ့ ဒီဟာက ဆကျလုပျမလား ပိုပွီးမြားမြားရောငျးလာမလားဆိုတာ မပွောတတျဘူးပေါ့။ နောကျပွီး ဈေးကှကျကရော အမြားပွညျသူကရော အဲဒီလောကျဝယျလိုအား ရှိပါ့မလား။ ဒါလညျး မေးစရာရှိတယျ။ အဓိကတော့ ဈေးနှုနျးကို ထိနျးတာပါပဲ။”
ဗဟိုဘဏျက ဒေါျလာတှကေို ခုလိုထုတျရောငျးတဲ့ သကျရောကျမှုကွောင့ျ ပွညျတှငျးအခေါကျရှှဈေေးနှုနျးဟာ မနေ့က အမွင့ျဈေးထကျစာရငျ ဒီနေ့ ကပြျ ၁၀၀,၀၀၀ လောကျဈေးကပြွီး ၁,၆၃၀,၀၀၀ ဈေးပေါကျခဲ့ပါတယျ။
