(Zawgyi / Unicode)
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ကုိ႐ုိနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈက အခုဆိုရင္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း နယူးေယာက္၊ ေမရီလန္းျပည္နယ္ေတြအထိ ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အာဏာပုိင္ေတြ အေရးတႀကီး ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္လာၾကသလို ဒီျပည္နယ္ေတြမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ျမန္မာအသုိင္းအဝုိင္း ၾကားမွာလည္း စုိးရိမ္မႈေတြ တိုးလာေနပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကိုေတာ့ ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က ေျပာျပမွာပါ။
စေနေန႔ ေန႔လယ္ပုိင္းအထိ စာရင္းအရ နယူးေယာက္ျပည္နယ္မွာ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရသူအသစ္ ၂၁ ဦး ထပ္တိုးလာတယ္လို႔ နယူးေယာက္ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး Andrew Cuomo က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ေနာက္ထပ္ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ ၂၁ ဦး ရွိလာတဲ့အတြက္ နယူးေယာက္ျပည္နယ္မွာ ကုိ႐ုိနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရသူေပါင္း အခုခ်ိန္ထိ ၇၆ ေယာက္ ရွိသြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ၂၁ ဦးထဲက ၁၁ ဦးကေတာ့ နယူးေယာက္ၿမဳိ႕က ျဖစ္ပါတယ္။”
လူေနထူထပ္လြန္းတဲ့ နယူးေယာက္ၿမဳိ႕ကုိ အခုလို ေရာဂါကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတာေၾကာင့္ ၿမဳိ႕ခံေတြ စိုးရိမ္စိတ္ဝင္လာၾကၿပီး ျမန္မာအသိုင္းအဝိုင္း ၾကားမွာလည္း အသြားအလာ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္ေနရတယ္လို႔ နယူးေယာက္ၿမဳိ႕ခံ ဦးကိုျမင့္က ေျပာပါတယ္။
“နယူးေယာက္ကလူေတြကေတာ့ အားလုံးလည္း အေတြ႔အႀကဳံ ရွိထားၾကတဲ့ လူေတြဆုိေတာ့ ကုိယ့္ဟာကိုယ္ က်န္းမာေရးအတြက္ကေတာ့ ဂ႐ုစုိက္ၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရပုိင္းကလည္း ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ သတင္းထဲမွာ ၾကားတာေတာ့ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ သူတုိ႔လူမ်ဳိးေတြက ဘုရားေက်ာင္းမွာ လူစုလူေဝးနဲ႔ ေနာက္ သူတုိ႔ဘာသာေရးအရ ဖြင့္ထားတဲ့ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီေက်ာင္းေတြကို ပိတ္လိုက္တယ္။
“ေဈးဝယ္တဲ့ အပုိင္းေတြမွာ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အာရွလူမ်ဳိးေတြ မ်ားပါတယ္၊ ဝယ္ၾကတာ။ ဆန္ေတြဝယ္ၾက၊ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ေတြ၊ အေျခာက္အျခမ္းေလးေတြ အဲဒါေတြ ဝယ္ၾကတာပဲ။ အရင္အပတ္ကေတာ့ ကုန္သေလာက္ ရွိသြားၿပီ၊ ဆန္ေတြက မရွိေတာ့ဘူး။ ျမန္မာအသိုင္းအဝုိင္းကေတာ့ ထုံးစံအတုိင္း ဆန္ေတြဝယ္ၾက၊ ပစၥည္းေတြ ေလွာင္ထားၾက၊ တေယာက္တေယာက္ လွမ္းေတာ့ သတိေပးၾကတာေပါ့။ ဒီလုိပဲ ဝယ္ၾကပါတယ္။ ျဖစ္ခဲ့သည္ရွိေသာ္ေပါ့ဗ်ာ။”
နယူးေယာက္မွာလုိပဲ အေမရိကန္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းက ေမရီလန္းမွာလည္း ကုိ႐ုိနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရသူ ၃ ဦး ရွိေနလာတာေၾကာင့္ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး Larry Hogan က ေမရီလန္းျပည္နယ္ကို အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာထားပါတယ္။ အဲဒီ ၃ ဦးဟာ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ ဇနီးေမာင္ႏွံနဲ႔ အသက္ ၅၀ အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးတဦးျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားခရီးက ျပန္လာသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို သီးျခားစီခြဲၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ ကုသေနပါတယ္။
ဒီလုိ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈေၾကာင့္ ေမရီလန္းက ျမန္မာအသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာလည္း အေျခခံစားေသာက္ကုန္ေတြ ဝယ္ယူစုေဆာင္းၾကတဲ့အထိ စိုးရိမ္မႈ တိုးလာေနတယ္လို႔ ေမရီလန္း Rockville ၿမဳိ႕မွာေနတဲ့ ေဒၚနီလာက ေျပာပါတယ္။
“ေရာဂါကူးမွာကေတာ့ လူတုိင္း ေၾကာက္ၾကတာပဲေလ။ ေၾကာက္ေတာ့ ေရွာင္ရမွာေပါ့။ လူေတာထဲကုိ မသြားဘူး၊ ကုိယ့္အိမ္မွာ ကိုယ္ေနမယ္၊ အစားအေသာက္ေတြ ဝယ္ထားမယ္၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္စရာ မလုိေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခုက ကိုယ့္လုိလူေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနေတာ့ ဝယ္စရာလည္း ဆန္ေတာင္ျပတ္တယ္၊ ေရျပတ္တယ္၊ အခုေတာ့ အထူးသျဖင့္ ျပတ္တာက Sanitizer ကအစ ဘယ္မွာမွ ဝယ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ႏွာေခါင္းစည္းကေတာ့ ဝယ္လို႔မရတာကို ေတာ္ေတာ္ေလးၾကာၿပီ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ စၿပီး ဝူဟန္ျဖစ္တယ္ ဆုိကတည္းက ဝယ္လို႔မရေတာ့ဘူး။
“ဒီေရာဂါကလည္း ခ်က္ခ်င္း ေရာဂါလကၡဏာျပတာ မဟုတ္ဘူးဆုိေတာ့ လူေတြက အရမ္းေၾကာက္ၾကေတာ့ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ သတိထားၾကေတာ့ေပါ့ေနာ္။ အတတ္ႏုိင္ဆုံးေတာ့ အျပင္ကုိ မသြားရေအာင္၊ လူမ်ားတဲ့ေနရာ မသြားၾကေအာင္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာၾကတဲ့အခါၾကေတာ့ ဆန္ေတြဘာေတြ ဝယ္ထားၾကဆုိေတာ့ လုိက္ဝယ္တာပဲ။ တခ်ဳိ႕လည္း ဝယ္လို႔ရတဲ့လူရွိတယ္၊ တခ်ဳိ႕လည္း ဝယ္လို႔မရၾကေတာ့ဘူး။ အခုဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို မရၾကေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။”
လက္ရွိအခ်ိန္ထိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ကို႐ုိနာဗုိင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၁၉ ဦး ရွိသြားၿပီျဖစ္ၿပီး ၁၃ ဦးက ဝါရွင္တန္ျပည္နယ္ကနဲ႔ တဦးက ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ကျဖစ္ကာ က်န္သူေတြက အျခားျပည္နယ္က ျဖစ္ပါတယ္။
----------------------------
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကြောင့် အမေရိကန်ရောက် မြန်မာတွေ စိုးရိမ်
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုက အခုဆိုရင် အရှေ့ဘက်ခြမ်း နယူးယောက်၊ မေရီလန်းပြည်နယ်တွေအထိ ရောက်ရှိလာပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် အာဏာပိုင်တွေ အရေးတကြီး ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်လာကြသလို ဒီပြည်နယ်တွေမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း ကြားမှာလည်း စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးလာနေပါတယ်။ အကြောင်းစုံကိုတော့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ပြောပြမှာပါ။
စနေနေ့ နေ့လယ်ပိုင်းအထိ စာရင်းအရ နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူအသစ် ၂၁ ဦး ထပ်တိုးလာတယ်လို့ နယူးယောက် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Andrew Cuomo က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောသွားပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဆီမှာ နောက်ထပ် ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၂၁ ဦး ရှိလာတဲ့အတွက် နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူပေါင်း အခုချိန်ထိ ၇၆ ယောက် ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ၂၁ ဦးထဲက ၁၁ ဦးကတော့ နယူးယောက်မြို့က ဖြစ်ပါတယ်။”
လူနေထူထပ်လွန်းတဲ့ နယူးယောက်မြို့ကို အခုလို ရောဂါကူးစက် ပျံ့နှံ့လာတာကြောင့် မြို့ခံတွေ စိုးရိမ်စိတ်ဝင်လာကြပြီး မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း ကြားမှာလည်း အသွားအလာ အနေအထိုင် ဆင်ခြင်နေရတယ်လို့ နယူးယောက်မြို့ခံ ဦးကိုမြင့်က ပြောပါတယ်။
“နယူးယောက်ကလူတွေကတော့ အားလုံးလည်း အတွေ့အကြုံ ရှိထားကြတဲ့ လူတွေဆိုတော့ ကိုယ့်ဟာကိုယ် ကျန်းမာရေးအတွက်ကတော့ ဂရုစိုက်ကြတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အစိုးရပိုင်းကလည်း ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်နဲ့ ထိထိရောက်ရောက် လုပ်တယ်။ အများအားဖြင့် သတင်းထဲမှာ ကြားတာတော့ ဂျူးလူမျိုးတွေ ဖြစ်တာများတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူတို့လူမျိုးတွေက ဘုရားကျောင်းမှာ လူစုလူဝေးနဲ့ နောက် သူတို့ဘာသာရေးအရ ဖွင့်ထားတဲ့ အထက်တန်းကျောင်းတွေ ရှိတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီကျောင်းတွေကို ပိတ်လိုက်တယ်။
“ဈေးဝယ်တဲ့ အပိုင်းတွေမှာ အဓိကတော့ ကျနော်တို့ အာရှလူမျိုးတွေ များပါတယ်၊ ဝယ်ကြတာ။ ဆန်တွေဝယ်ကြ၊ ခေါက်ဆွဲခြောက်တွေ၊ အခြောက်အခြမ်းလေးတွေ အဲဒါတွေ ဝယ်ကြတာပဲ။ အရင်အပတ်ကတော့ ကုန်သလောက် ရှိသွားပြီ၊ ဆန်တွေက မရှိတော့ဘူး။ မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကတော့ ထုံးစံအတိုင်း ဆန်တွေဝယ်ကြ၊ ပစ္စည်းတွေ လှောင်ထားကြ၊ တယောက်တယောက် လှမ်းတော့ သတိပေးကြတာပေါ့။ ဒီလိုပဲ ဝယ်ကြပါတယ်။ ဖြစ်ခဲ့သည်ရှိသော်ပေါ့ဗျာ။”
နယူးယောက်မှာလိုပဲ အမေရိကန် အရှေ့ဘက်ခြမ်းက မေရီလန်းမှာလည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ ၃ ဦး ရှိနေလာတာကြောင့် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Larry Hogan က မေရီလန်းပြည်နယ်ကို အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားပါတယ်။ အဲဒီ ၃ ဦးဟာ အသက် ၇၀ ကျော် ဇနီးမောင်နှံနဲ့ အသက် ၅၀ အရွယ် အမျိုးသမီးတဦးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားခရီးက ပြန်လာသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ကို သီးခြားစီခွဲပြီး စောင့်ကြည့် ကုသနေပါတယ်။
ဒီလို ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုကြောင့် မေရီလန်းက မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကြားမှာလည်း အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေ ဝယ်ယူစုဆောင်းကြတဲ့အထိ စိုးရိမ်မှု တိုးလာနေတယ်လို့ မေရီလန်း Rockville မြို့မှာနေတဲ့ ဒေါ်နီလာက ပြောပါတယ်။
“ရောဂါကူးမှာကတော့ လူတိုင်း ကြောက်ကြတာပဲလေ။ ကြောက်တော့ ရှောင်ရမှာပေါ့။ လူတောထဲကို မသွားဘူး၊ ကိုယ့်အိမ်မှာ ကိုယ်နေမယ်၊ အစားအသောက်တွေ ဝယ်ထားမယ်၊ တော်တော်များများ ထွက်စရာ မလိုတော့ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခုက ကိုယ့်လိုလူတွေ အများကြီးဖြစ်နေတော့ ဝယ်စရာလည်း ဆန်တောင်ပြတ်တယ်၊ ရေပြတ်တယ်၊ အခုတော့ အထူးသဖြင့် ပြတ်တာက Sanitizer ကအစ ဘယ်မှာမှ ဝယ်လို့မရတော့ဘူး။ နှာခေါင်းစည်းကတော့ ဝယ်လို့မရတာကို တော်တော်လေးကြာပြီ။ တရုတ်ပြည်မှာ စပြီး ဝူဟန်ဖြစ်တယ် ဆိုကတည်းက ဝယ်လို့မရတော့ဘူး။
“ဒီရောဂါကလည်း ချက်ချင်း ရောဂါလက္ခဏာပြတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတော့ လူတွေက အရမ်းကြောက်ကြတော့ တယောက်နဲ့တယောက် သတိထားကြတော့ပေါ့နော်။ အတတ်နိုင်ဆုံးတော့ အပြင်ကို မသွားရအောင်၊ လူများတဲ့နေရာ မသွားကြအောင် အချင်းချင်း ပြောကြတဲ့အခါကြတော့ ဆန်တွေဘာတွေ ဝယ်ထားကြဆိုတော့ လိုက်ဝယ်တာပဲ။ တချို့လည်း ဝယ်လို့ရတဲ့လူရှိတယ်၊ တချို့လည်း ဝယ်လို့မရကြတော့ဘူး။ အခုဆိုရင် တော်တော်လေးကို မရကြတော့ဘူးလို့ ပြောတယ်။”
လက်ရှိအချိန်ထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ၁၉ ဦး ရှိသွားပြီဖြစ်ပြီး ၁၃ ဦးက ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်ကနဲ့ တဦးက ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ကဖြစ်ကာ ကျန်သူတွေက အခြားပြည်နယ်က ဖြစ်ပါတယ်။
