(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID-19 ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာနဲ့အမျှ တဖက်မှာ နေ့စဉ် စားဝတ်နေရေးအတွက် လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေရတဲ့ကြားကပဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ လိုက်နာဆောင်ရွက်မှု ပေါ့လျော့သူတေ ွကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်နဲ့ မန္တလေးတိုင်းက ဒေခံတွေကြား စိုးရိမ်မှု တိုးလာတဲ့အကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် စုစည်းတင်ပြ ထားပါတယ် ။
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သောကြာနေ့ည (၈)နာရီ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ ရန်ကုန် ၊ မန္တလေးနဲ့ မော်လမြိုင် မြို့တွေက ဓါတ်ခွဲ နမူနာ (၂၅၀၀) နီးပါးကို စစ်ဆေးခဲ့ရာမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ရှိသူ လူနာသစ် (၁၅၇)ဦး တိုးလာတာပါ။
ပြည်တွင်းကအချင်းချင်း ကူးစက်မှုတွေ ခပ်များများ စတွေ့ခဲ့ရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ စစ်တွေနဲ့ ကျောက်ဖြူဟာ ကူးစက်မှု မြင့်မားနေဆဲဖြစ်ပြီး လူတချို့ရဲ့ ကိုဗစ်ဆိုင်ရာ လိုက်နာရမယ့်စည်းကမ်းပေါ့လျော့မှုကြောင့် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေတွေ ရှိနေတယ်လို့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ အစည်းအရုံး REC အတွင်းရေးမှူး စစ်တွေမြို့ခံ ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ် ။
“ လူထုထဲမှာတော့ ပိုးကူးစက်မှုတေ ွ လျော့ကျ မသ ွားသေးတဲ့အပေါ်မှာ စိုးရိမ်စိတ်က ရှိနေတုန်းပါပဲ။ Lockdown ချတဲ့အနေအထား၊ Stay Home လုပ်တဲ့ အနေအထားတွေက ကျတော့ တဖြည်းဖြည်း အနည်းငယ် နည်းလာပြီးတော့မှ လူတွေရဲ့ သွားလာမှုက တဖြည်းဖြည်း ပိုများလာပါတယ်ဗျ။ တဖက်မှာ အခြေခံလူတန်းစားတွေက မလွှဲသာမရှောင်သာပေါ့လေ အပြင်ကိုထွက်ပြီးတော့မှ အလုပ်လုပ်ရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိပါတယ်။ အခုဆို လမ်းပေါ်မှာ လူပိုများလာနေပါပြီ။ ပြီးလို့ရှိရင် နှာခေါင်းစည်း Mask တပ်တဲ့ဟာလည်း နည်းလာတာ တွေ့ရတယ်။ စည်းကမ်း လျော့ရဲတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ တချို့လည်း ပေါ့တိပေ့ါဆ နေလာကြတဲ့သူတွေ တွေ့နေရပါတယ်ဗျ။”
မန္တလေးတိုင်းဟာ ကိုဗစ်ကာလ အစောပိုင်းမှာတုန်းက တင်းကြပ်စ ွာ ကိုင်တွယ်ခဲ့ပြီး ကန့်သတ် တားဆီးမှုတွေ ဖြေလျော့ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းကစလို့ ကူးစက်မှု တကြော့ပြန် တိုးလာတဲ့အတွက် ကူးစက်မှုအရမ်းများနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ၊ ရန်ကုန်တိုင်းနဲ့ မန္တလေးအကြား အသွားအလာ မြို့အဝင်အထွက် လမ်းကြောင်းတွေကို ပြန်လည် ကြပ်မတ်လာတယ်လို့ မန္တလေးတိုင်း အောင်မြေသာဇံမြို့နယ်က ကျောင်းဆရာ ဦးညွန့်လ ွင်က ပြောပါတယ်။
" ရန်ကုန်ကနေ မန္တလေးကိုလာတဲ့ကားတွေ အဝင်မခံတော့ဘူး။ အထွက်လည်း မရှိဘူးပေါ့။ ရခိုင်ဘက်က ဝင်လာတာမျိုးဆိုလည်း အဝင်မခံတော့ဘူးဗျ။ ဒီနေ့ကစပြီး နယ်ထ ွက်မယ့် လိုင်းကားတွေတောင် မပြေးကြတော့ဘူးပေါ့နော် .. မထွက်ရဘူး ပြောထားတော့။ မန္တလေးမှာရှိတဲ့ ကားကြီးက ွင်း ၅ က ွင်းရှိတာလည်း ပိတ်ထားတယ်ဗျ။ ဒါပေမဲ့ ကုန်ကားကြီးတွေကိုတော့ ဝင်ခွင့်ပေးမယ် ကြားတယ်။ အဲလို ဝင်ခွင့်ပေးတဲ့အခါမှာ ကားပေါ်ပါလာတဲ့ ဒရိုင်ဘာကို ဆင်းခိုင်းပြီးတော့ မန္တလေးမြို့ခံက ကားကိုတက်မောင်းပေးမယ် ၊ လိုအပ်တဲ့နေရာမှာ ချပေးမယ် ပြီးရင် ကားကြီးကို နဂိုမြို့အဝင်နေရာကို ပြန်မောင်းပို့ပေးမယ်ပေါ့နော်။ ကုန်စည်စီးဆင်းအောင်ပေါ့။ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုရှိရင် ဆန်ဈေး ဆီးဈေး မတက်တော့ဘူးပေါ့။ "
မန္တလေးတိုင်း အစိုးရရဲ့ ကြာသပတေးနေ့ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း နေအိမ်မှာပဲ နေရေး Stay at Home အစီအစဉ် သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ မြို့နယ်က လာရောက်သူတွေ၊ အဲဒီမြို့နယ်တွေကို သွားရောက်ပြီး မန္တလေးကို ပြန်ဝင်လာသူတွေဟာ ဒေသအာဏာပိုင်တွေက စိစစ်ပြီးမှသာ မြို့ထဲပြန်ဝင်ခွင့်ပေးမှာ ဖြစ်တယ်လို့ အမိန့်ထုတ်ထားပါတယ်။ လိုအပ်ရင် ကွာရမ်တင်း(၁၄)ရက်နဲ့ နေအိမ်မှာ သီးခြား(၇)ရက် နေရမယ်လို့ ပြဌာန်းထားပါတယ်။
မွန်ပြည်နယ်မှာတော့ ကိုဗစ်ကြောင့် ၁ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ကူးစက်ခံရသူ (၄၀)နီးပါးရှိလာတဲ့အထဲ အများစုက မော်လမြိုင်မြို့က ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု တိုးလာတာအတွက် လူတွေကြား စိုးရိမ်စိတ် များလာတယ်လို့ မော်လမြိုင်မြို့သူ ဒေါ်မိမိလတ်က ရှင်းပြပါတယ်။
" စိုးရိမ်မှုက အရင်တုန်းကဆို ၂၀% လောက်ပဲ ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုတော့ ၅၀% လောက် ရှိလာပြီပေါ့နော်။ ကူးစက်သူ နည်းနည်း များလာတယ်ဆိုတော့လေ။ ဈေးတွေဘာတွေ မထ ွက်ရဘူးဆိုတော့ စီးပွားရေးလည်း နည်းနည်း တုန်လှုပ်လာကြတာပေါ့ ။ ဒီနေ့ကစပြီး ရထား မပြေးတော့ဘူး ပြောပါတယ်။ ကားဝင်းတွေမှာ လူနည်းနည်း ခြောက်ကပ်နေတုန်းပဲ။ အဝေးပြေးကား express တွေ ပြေးဆွဲတဲ့ အရေတွက် နည်းသ ွားတယ်။ မော်လမြိုင်မှာ ရခိုင်က ပြန်လာသူ နည်းတယ်။ အဲဒီ ရန်ကုန်က ပြန်လာကြတဲ့ လူနာတွေကြောင့်ပဲ ဒီမှာ ကူးစက်တာ ရှိနေသေးတယ်ပေါ့။"
အခုလို ကိုဗစ်ကူးစက်သူ များပြားလာတာကြောင့် ရန်ကုန်တိုင်း အတွင်းမှာ ဖေါင်ကြီးသင်တန်းကျောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဘောလုံးအကယ်ဒမီကျောင်းနဲ့ တက္ကသိုလ်များဆေးရုံတွေကို ယာယီ လူနာဆောင်တွေအဖြစ် တိုးချဲ့သ ွားဖို့၊ ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာ သံသယရှိလူနာတွေကို ရိုးမအိမ်ယာတွေမှာ ယာယီထားရှိနိုင်ဖို့နဲ့ ကိုဗစ်လူနာတွေ ကုသပေးနေတဲ့ ဆေးပညာရှင်တွေနဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ သီးသန့် နေထိုင်နိုင်ဖို့ နေရာတွေကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက စီစဉ်နေကြောင်း သိရပါတယ်။
................
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ COVID-19 ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောနဲ့အမြှ တဖကျမှာ နေ့စဉျ စားဝတျနရေေးအတှကျ လှုပျရှားရုနျးကနျနရေတဲ့ကွားကပဲ ကိုဗဈကာကှယျရေးဆိုငျရာ လိုကျနာဆောငျရှကျမှု ပေါ့လြော့သူတေ ှကွောင့ျ ရခိုငျပွညျနယျ၊ မှနျပွညျနယျနဲ့ မန်တလေးတိုငျးက ဒခေံတှကွေား စိုးရိမျမှု တိုးလာတဲ့အကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ စုစညျးတငျပွ ထားပါတယျ ။
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ သောကွာနေ့ည (၈)နာရီ သတငျးထုတျပွနျခကြျအရ ရနျကုနျ ၊ မန်တလေးနဲ့ မောျလမွိုငျ မွို့တှကေ ဓါတျခှဲ နမူနာ (၂၅၀၀) နီးပါးကို စဈဆေးခဲ့ရာမှာ ကိုဗဈပိုးတှေ့ရှိသူ လူနာသဈ (၁၅၇)ဦး တိုးလာတာပါ။
ပွညျတှငျးကအခငြျးခငြျး ကူးစကျမှုတှေ ခပျမြားမြား စတှေ့ခဲ့ရတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာတော့ စဈတှနေဲ့ ကြောကျဖွူဟာ ကူးစကျမှု မွင့ျမားနဆေဲဖွဈပွီး လူတခြို့ရဲ့ ကိုဗဈဆိုငျရာ လိုကျနာရမယ့ျစညျးကမျးပေါ့လြော့မှုကွောင့ျ စိုးရိမျစရာ အခွအေနတှေေ ရှိနတေယျလို့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျမြား အစညျးအရုံး REC အတှငျးရေးမှူး စဈတှမွေို့ခံ ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ ။
“ လူထုထဲမှာတော့ ပိုးကူးစကျမှုတေ ှ လြော့ကြ မသ ှားသေးတဲ့အပေါျမှာ စိုးရိမျစိတျက ရှိနတေုနျးပါပဲ။ Lockdown ခတြဲ့အနအေထား၊ Stay Home လုပျတဲ့ အနအေထားတှကေ ကတြော့ တဖွညျးဖွညျး အနညျးငယျ နညျးလာပွီးတော့မှ လူတှရေဲ့ သှားလာမှုက တဖွညျးဖွညျး ပိုမြားလာပါတယျဗြ။ တဖကျမှာ အခွခေံလူတနျးစားတှကေ မလှှဲသာမရှောငျသာပေါ့လေ အပွငျကိုထှကျပွီးတော့မှ အလုပျလုပျရတဲ့ အခွအေနမှော ရှိပါတယျ။ အခုဆို လမျးပေါျမှာ လူပိုမြားလာနပေါပွီ။ ပွီးလို့ရှိရငျ နှာခေါငျးစညျး Mask တပျတဲ့ဟာလညျး နညျးလာတာ တှေ့ရတယျ။ စညျးကမျး လြော့ရဲတယျလို့ ပွောလို့ရပါတယျ။ တခြို့လညျး ပေါ့တိပေ့ါဆ နလောကွတဲ့သူတှေ တှေ့နရေပါတယျဗြ။”
မန်တလေးတိုငျးဟာ ကိုဗဈကာလ အစောပိုငျးမှာတုနျးက တငျးကွပျစ ှာ ကိုငျတှယျခဲ့ပွီး ကန့ျသတျ တားဆီးမှုတှေ ဖွလြေော့ခဲ့ပွီးနောကျပိုငျး ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးကစလို့ ကူးစကျမှု တကွော့ပွနျ တိုးလာတဲ့အတှကျ ကူးစကျမှုအရမျးမြားနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ၊ ရနျကုနျတိုငျးနဲ့ မန်တလေးအကွား အသှားအလာ မွို့အဝငျအထှကျ လမျးကွောငျးတှကေို ပွနျလညျ ကွပျမတျလာတယျလို့ မန်တလေးတိုငျး အောငျမွသောဇံမွို့နယျက ကြောငျးဆရာ ဦးညှန့ျလ ှငျက ပွောပါတယျ။
" ရနျကုနျကနေ မန်တလေးကိုလာတဲ့ကားတှေ အဝငျမခံတော့ဘူး။ အထှကျလညျး မရှိဘူးပေါ့။ ရခိုငျဘကျက ဝငျလာတာမြိုးဆိုလညျး အဝငျမခံတော့ဘူးဗြ။ ဒီနေ့ကစပွီး နယျထ ှကျမယ့ျ လိုငျးကားတှတေောငျ မပွေးကွတော့ဘူးပေါ့နောျ .. မထှကျရဘူး ပွောထားတော့။ မန်တလေးမှာရှိတဲ့ ကားကွီးက ှငျး ၅ က ှငျးရှိတာလညျး ပိတျထားတယျဗြ။ ဒါပမေဲ့ ကုနျကားကွီးတှကေိုတော့ ဝငျခှင့ျပေးမယျ ကွားတယျ။ အဲလို ဝငျခှင့ျပေးတဲ့အခါမှာ ကားပေါျပါလာတဲ့ ဒရိုငျဘာကို ဆငျးခိုငျးပွီးတော့ မန်တလေးမွို့ခံက ကားကိုတကျမောငျးပေးမယျ ၊ လိုအပျတဲ့နရောမှာ ခပြေးမယျ ပွီးရငျ ကားကွီးကို နဂိုမွို့အဝငျနရောကို ပွနျမောငျးပို့ပေးမယျပေါ့နောျ။ ကုနျစညျစီးဆငျးအောငျပေါ့။ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုရှိရငျ ဆနျဈေး ဆီးဈေး မတကျတော့ဘူးပေါ့။ "
မန်တလေးတိုငျး အစိုးရရဲ့ ကွာသပတေးနေ့ တရားဝငျ ထုတျပွနျခကြျအရ မွနျမာနိုငျငံတှငျး နအေိမျမှာပဲ နရေေး Stay at Home အစီအစဉျ သတျမှတျခံထားရတဲ့ မွို့နယျက လာရောကျသူတှေ၊ အဲဒီမွို့နယျတှကေို သှားရောကျပွီး မန်တလေးကို ပွနျဝငျလာသူတှဟော ဒသေအာဏာပိုငျတှကေ စိစဈပွီးမှသာ မွို့ထဲပွနျဝငျခှင့ျပေးမှာ ဖွဈတယျလို့ အမိန့ျထုတျထားပါတယျ။ လိုအပျရငျ ကှာရမျတငျး(၁၄)ရကျနဲ့ နအေိမျမှာ သီးခွား(၇)ရကျ နရေမယျလို့ ပွဌာနျးထားပါတယျ။
မှနျပွညျနယျမှာတော့ ကိုဗဈကွောင့ျ ၁ ဦးသဆေုံးခဲ့ပွီး ကူးစကျခံရသူ (၄၀)နီးပါးရှိလာတဲ့အထဲ အမြားစုက မောျလမွိုငျမွို့က ဖွဈပါတယျ။ ကိုဗဈကူးစကျမှု တိုးလာတာအတှကျ လူတှကွေား စိုးရိမျစိတျ မြားလာတယျလို့ မောျလမွိုငျမွို့သူ ဒေါျမိမိလတျက ရှငျးပွပါတယျ။
" စိုးရိမျမှုက အရငျတုနျးကဆို ၂၀% လောကျပဲ ရှိခဲ့ပမေဲ့ အခုတော့ ၅၀% လောကျ ရှိလာပွီပေါ့နောျ။ ကူးစကျသူ နညျးနညျး မြားလာတယျဆိုတော့လေ။ ဈေးတှဘောတှေ မထ ှကျရဘူးဆိုတော့ စီးပှားရေးလညျး နညျးနညျး တုနျလှုပျလာကွတာပေါ့ ။ ဒီနေ့ကစပွီး ရထား မပွေးတော့ဘူး ပွောပါတယျ။ ကားဝငျးတှမှော လူနညျးနညျး ခွောကျကပျနတေုနျးပဲ။ အဝေးပွေးကား express တှေ ပွေးဆှဲတဲ့ အရတှေကျ နညျးသ ှားတယျ။ မောျလမွိုငျမှာ ရခိုငျက ပွနျလာသူ နညျးတယျ။ အဲဒီ ရနျကုနျက ပွနျလာကွတဲ့ လူနာတှကွေောင့ျပဲ ဒီမှာ ကူးစကျတာ ရှိနသေေးတယျပေါ့။"
အခုလို ကိုဗဈကူးစကျသူ မြားပွားလာတာကွောင့ျ ရနျကုနျတိုငျး အတှငျးမှာ ဖေါငျကွီးသငျတနျးကြောငျး၊ မွနျမာနိုငျငံ ဘောလုံးအကယျဒမီကြောငျးနဲ့ တက်ကသိုလျမြားဆေးရုံတှကေို ယာယီ လူနာဆောငျတှအေဖွဈ တိုးခြဲ့သ ှားဖို့၊ ကိုဗဈရောဂါလက်ခဏာ သံသယရှိလူနာတှကေို ရိုးမအိမျယာတှမှော ယာယီထားရှိနိုငျဖို့နဲ့ ကိုဗဈလူနာတှေ ကုသပေးနတေဲ့ ဆေးပညာရှငျတှနေဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ သီးသန့ျ နထေိုငျနိုငျဖို့ နရောတှကေို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက စီစဉျနကွေောငျး သိရပါတယျ။
