[Zawgyi/Unicode]
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း Fever Clinic ေတြမွာပါ ကိုဗစ္ေရာဂါစစ္ေဆးေရး ဓာတ္ခြဲနမူနာယူဖို႔ စဥ္းစားေနတာ ရွိေပမဲ့လည္း တကယ္တမ္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မလားဆိုတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ မေမခက ေျပာျပပါမယ္။
ျပည္တြင္းပိုးေတြ႕လူနာေတြ တိုးလာေနခ်ိန္ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္တားဆီးမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိုဗစ္ေရာဂါပိုး ကူးစက္ထားသူေတြ ပိုၿပီး စစ္ေဆးႏိုင္ေရး Fever Clinic ေတြမွာပါ ဓာတ္ခြဲနမူနာယူဖို႔ စဥ္းစားေနတာရွိေပမဲ့လည္း က်န္းမာေရးဌာနရဲ႕ လူအင္အား၊ ဓာတ္ခြဲခန္းအင္အားနဲ႔ တကယ္တမ္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါ့မလားဆိုတာက ခ်ိန္ဆေနရဆဲ အေျခအေနမွာ ရွိေနတယ္လို႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ ေဒါက္တာ သန္းႏိုင္စိုးက အခုလို ဗြီအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
"အဲဒီလိုမ်ိဳး ယူမယ္ဆိုရင္ေပါ့ေနာ္။ ဒီ လကၡဏာေတြက ေျပာလို႔မရဘူးေလ။ ဘာလကၡဏာမွ မရွိဘဲနဲ႔ေတာင္ ပိုးကရွိေနတာကိုး ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္။ အဲဒီေတာ့ စစ္ခ်င္သူကလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမွာပဲ။ ဘာပဲ ေျပာေျပာသူ႔မွာ လကၡဏာ နည္းနည္းပါးပါး ရွိတယ္။ အနံအရသာ ေပ်ာက္တယ္ေပါ့။ အနံအရသာေပ်ာက္လာတယ္ဆိုတာပဲ ရွိတာေလ။ တကယ္ေပ်ာက္၊ မေပ်ာက္ဆိုတာ ကာယကံရွင္ပဲ သိမွာကို။ စစ္မယ့္သူအမ်ားႀကီးျဖစ္လာႏိုင္တာေပါ့။ စစ္မယ့္သူအမ်ားႀကီးျဖစ္ရင္ က်ေနာ္တို႔ အခုလက္ရွိအခ်ိန္က Capacity အရက ဒီရက္ပိုင္းမွာမွ ၃,၀၀၀ ေက်ာ္ စၿပီး တက္လာတာေပါ့ေနာ္။ ၄,၀၀၀ ေက်ာ္အထိ မွန္းလုပ္ေနတယ္။ ကြန္တက္နဲ႔ က်ဴဝင္သူနဲ႔တင္ စစ္တာနဲ႔တင္ တရက္ကို ၃,၀၀၀ ေလာက္ စစ္ေနရတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနတာကိုး။ ႏိုင္ငံမွာသိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ စစ္ေဆးေရး facility ေတြ ရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ လက္ရွိအေနအထားကေတာ့ ျပန္သုံးသပ္ေနရတဲ့ အပိုင္းရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ တဘက္က စစ္တာေကာင္းေပမယ့္ စစ္ႏိုင္တဲ့ Capacity နဲ႔ ဦးစားေပးရမယ့္ category ေပါ့ေနာ္ အဲ့ဒါေတြကို ျပန္စဥ္းစားေနရပါတယ္။"
ဗိုလ္တေထာင္ Fever Clinic က တာဝန္ခံ ဆရာဝန္တဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာေနမင္းထက္ကေတာ့ Fever Clinic တြမွာ ကိုဗစ္စစ္ေဆးႏိုင္ေရး လုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
"swab ယူခြင့္ permission ေပးေတာ့မွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ Fever Clinic ေတြကိုေပါ့ေလ။ မွန္ပါတယ္ အဲသတင္း၊ အင္းစိန္ကေန pilot project စမယ္။ အင္းစိန္ကၿပီးရင္ က်န္တာေတြလည္း လာေတာ့မွာပါ။ ေရွ႕တပတ္ေတာ့ အကုန္ရမယ္ထင္တယ္။ လတ္တေလာက က်ေနာ္ဗိုလ္တေထာင္အေနနဲ႔က ဂႏၵီေဆး႐ုံနဲ႔ ေပါင္းလိုက္တာေလ။ ေပါင္းေတာ့ ဗိုလ္တေထာင္ရယ္၊ အင္းစိန္ရယ္က နဂိုကတည္းက ရၿပီးသားေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အင္းစိန္က ေဆး႐ုံျပင္ပမွာ သတ္သတ္ထြက္တယ္။ ခုေတာ့ အင္းစိန္ကိုပါ swab ကို ယူလို႔ရၿပီေပါ့။ pilot project အေနနဲ႔ လုပ္တာေပါ့။ က်န္တဲ့ Fever Clinic ၁၉ ခု ေပါ့ ... အားလံုးေပါင္း ရေတာ့မယ္ေပါ့ေနာ္။ ၁၉ ခုမွာ ဗိုလ္တေထာင္အေနနဲ႔ ရၿပီးသားေပါ့။ စိန္ေခၚမႈကေတာ့ ေထြေထြထူးထူး ဘာမွမရွိပါဘူး။ လူနာမ်ားေတာ့ ပင္ပန္းတာေပါ့ေနာ္။ တိုင္းက်န္းမာေရး ပူးေပါင္းပါဝင္မႈလည္း ေနာက္ပိုင္းပိုရလာပါၿပီ။ အစကၿမိဳ႕နယ္တိုင္းက ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ အားနည္းတယ္။ ေနာက္ပိုင္းပိုရလာေတာ့ ပိုအဆင္ေျပလာပါတယ္။"
ကူးစက္မႈ တိုးလာတာေၾကာင့္ ကာကြယ္တားဆီးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနၾကတဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြ ထိခိုက္မႈ ရွိလာၿပီး က်န္းမာေရးကာကြယ္မႈပိုင္း ၿပိဳလဲမွာကိုစိတ္ပူေနၾကသလို၊ ကုသတဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကာကြယ္မႈေတြေပးႏိုင္ဖို႔ တတ္ႏိုင္သမွ်လူ႔စြမ္းအား မျပဳန္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ဝန္ႀကီးဌာနဘက္က ခ်မွတ္ထားတဲ့စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖို႔လုပ္ေနတယ္လို႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ ေဒါက္တာ သန္းႏိုင္စိုးက အခုလို ဗြီအိုေအ ကိုေျပာပါတယ္။
"က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြအတြက္ကေတာ့ လူ႔အင္အားမျပဳန္းတီးဖို႔ေပါ့ေနာ္။ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ မၾကာခင္ ထြက္လာႏိုင္မွာပါ။ အဲဒါကေတာ့ႀကိဳေျပာလို႔ မရေသးပါဘူး၊ တတ္ႏိုင္သမွ်လူ႔စြမ္းအားမျပဳန္းေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် လုံၿခဳံမႈ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ အလုပ္ခြင္မွာပဲေနၿပီး အိမ္မျပန္ဖို႔ မေတာ္တဆ ကူးရင္လည္း ကူးတဲ့ ဟာမွာ အျမန္ဆုံး ေနေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို႔ ခိုင္မာတဲ့ စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္လာရင္ အလုပ္ျပန္ဝင္ႏိုင္ဖို႔ ဒီကိစၥကို အေလးအနက္ထား လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။"
လက္ရွိ စက္တင္ဘာ ၁၁ရက္ေန႔အထိျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုခ်ိန္ထိ ကူးစက္သူ စုစုေပါင္း ၂,၂၆၅ ဦး ရွိခဲ့တာမွာ ၾကာသပေတးေန႔ညအထိ ကုသမႈခံယူၿပီး ေဆး႐ုံက ဆင္းခြင့္ရရွိသူ ၆၂၅ ဦး ရွိခဲ့ၿပီး ေသဆုံးသူ ၁၄ ဦး ရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိမွာ ေန႔စဥ္ျမင့္တက္ေနတဲ့ ကိုဗစ္ကူးစက္မႈႏႈန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖို႔ဆိုရင္ လူထုက အေလးအနက္ထားၿပီး ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မွရမယ္လုိ႔ တာဝန္ရွိသူေတြကေရာ က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြကပါ ေျပာထားၾကပါတယ္။
[Unicode Version]
Fever Clinic တွေမှာ ကိုဗစ် ဓာတ်ခွဲနမူနာယူရေး ကျန်းမာရေးဌာန ချိန်ဆနေဆဲ
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း Fever Clinic တွေမှာပါ ကိုဗစ်ရောဂါစစ်ဆေးရေး ဓာတ်ခွဲနမူနာယူဖို့ စဉ်းစားနေတာ ရှိပေမဲ့လည်း တကယ်တမ်း လုပ်ဆောင်နိုင်မလားဆိုတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မမေခက ပြောပြပါမယ်။
ပြည်တွင်းပိုးတွေ့လူနာတွေ တိုးလာနေချိန် ထိရောက်တဲ့ ကာကွယ်တားဆီးမှုတွေ လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ကိုဗစ်ရောဂါပိုး ကူးစက်ထားသူတွေ ပိုပြီး စစ်ဆေးနိုင်ရေး Fever Clinic တွေမှာပါ ဓာတ်ခွဲနမူနာယူဖို့ စဉ်းစားနေတာရှိပေမဲ့လည်း ကျန်းမာရေးဌာနရဲ့ လူအင်အား၊ ဓာတ်ခွဲခန်းအင်အားနဲ့ တကယ်တမ်း လုပ်ဆောင်နိုင်ပါ့မလားဆိုတာက ချိန်ဆနေရဆဲ အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဒေါက်တာ သန်းနိုင်စိုးက အခုလို ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"အဲဒီလိုမျိုး ယူမယ်ဆိုရင်ပေါ့နော်။ ဒီ လက္ခဏာတွေက ပြောလို့မရဘူးလေ။ ဘာလက္ခဏာမှ မရှိဘဲနဲ့တောင် ပိုးကရှိနေတာကိုး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက်။ အဲဒီတော့ စစ်ချင်သူကလည်း တော်တော်များမှာပဲ။ ဘာပဲ ပြောပြောသူ့မှာ လက္ခဏာ နည်းနည်းပါးပါး ရှိတယ်။ အနံအရသာ ပျောက်တယ်ပေါ့။ အနံအရသာပျောက်လာတယ်ဆိုတာပဲ ရှိတာလေ။ တကယ်ပျောက်၊ မပျောက်ဆိုတာ ကာယကံရှင်ပဲ သိမှာကို။ စစ်မယ့်သူအများကြီးဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ စစ်မယ့်သူအများကြီးဖြစ်ရင် ကျနော်တို့ အခုလက်ရှိအချိန်က Capacity အရက ဒီရက်ပိုင်းမှာမှ ၃,၀၀၀ ကျော် စပြီး တက်လာတာပေါ့နော်။ ၄,၀၀၀ ကျော်အထိ မှန်းလုပ်နေတယ်။ ကွန်တက်နဲ့ ကျူဝင်သူနဲ့တင် စစ်တာနဲ့တင် တရက်ကို ၃,၀၀၀ လောက် စစ်နေရတဲ့ အနေအထားဖြစ်နေတာကိုး။ နိုင်ငံမှာသိန်းနဲ့ချီတဲ့ စစ်ဆေးရေး facility တွေ ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ အကောင်းဆုံး ဖြစ်ချင်တာပေါ့နော်။ လက်ရှိအနေအထားကတော့ ပြန်သုံးသပ်နေရတဲ့ အပိုင်းရှိတယ်ပေါ့နော်။ တဘက်က စစ်တာကောင်းပေမယ့် စစ်နိုင်တဲ့ Capacity နဲ့ ဦးစားပေးရမယ့် category ပေါ့နော် အဲ့ဒါတွေကို ပြန်စဉ်းစားနေရပါတယ်။"
ဗိုလ်တထောင် Fever Clinic က တာဝန်ခံ ဆရာဝန်တဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာနေမင်းထက်ကတော့ Fever Clinic တွမှာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးနိုင်ရေး လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပြီလို့ ပြောပါတယ်။
"swab ယူခွင့် permission ပေးတော့မှာပါ။ ကျနော်တို့ Fever Clinic တွေကိုပေါ့လေ။ မှန်ပါတယ် အဲသတင်း၊ အင်းစိန်ကနေ pilot project စမယ်။ အင်းစိန်ကပြီးရင် ကျန်တာတွေလည်း လာတော့မှာပါ။ ရှေ့တပတ်တော့ အကုန်ရမယ်ထင်တယ်။ လတ်တလောက ကျနော်ဗိုလ်တထောင်အနေနဲ့က ဂန္ဒီဆေးရုံနဲ့ ပေါင်းလိုက်တာလေ။ ပေါင်းတော့ ဗိုလ်တထောင်ရယ်၊ အင်းစိန်ရယ်က နဂိုကတည်းက ရပြီးသားပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အင်းစိန်က ဆေးရုံပြင်ပမှာ သတ်သတ်ထွက်တယ်။ ခုတော့ အင်းစိန်ကိုပါ swab ကို ယူလို့ရပြီပေါ့။ pilot project အနေနဲ့ လုပ်တာပေါ့။ ကျန်တဲ့ Fever Clinic ၁၉ ခု ပေါ့ ... အားလုံးပေါင်း ရတော့မယ်ပေါ့နော်။ ၁၉ ခုမှာ ဗိုလ်တထောင်အနေနဲ့ ရပြီးသားပေါ့။ စိန်ခေါ်မှုကတော့ ထွေထွေထူးထူး ဘာမှမရှိပါဘူး။ လူနာများတော့ ပင်ပန်းတာပေါ့နော်။ တိုင်းကျန်းမာရေး ပူးပေါင်းပါဝင်မှုလည်း နောက်ပိုင်းပိုရလာပါပြီ။ အစကမြို့နယ်တိုင်းက ပူးပေါင်းပါဝင်မှု အားနည်းတယ်။ နောက်ပိုင်းပိုရလာတော့ ပိုအဆင်ပြေလာပါတယ်။"
ကူးစက်မှု တိုးလာတာကြောင့် ကာကွယ်တားဆီးရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေကြတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ ထိခိုက်မှု ရှိလာပြီး ကျန်းမာရေးကာကွယ်မှုပိုင်း ပြိုလဲမှာကိုစိတ်ပူနေကြသလို၊ ကုသတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကာကွယ်မှုတွေပေးနိုင်ဖို့ တတ်နိုင်သမျှလူ့စွမ်းအား မပြုန်းအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ဝန်ကြီးဌာနဘက်က ချမှတ်ထားတဲ့စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်တွေကို ပြောင်းလဲပြင်ဆင်ဖို့လုပ်နေတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဒေါက်တာ သန်းနိုင်စိုးက အခုလို ဗွီအိုအေ ကိုပြောပါတယ်။
"ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေအတွက်ကတော့ လူ့အင်အားမပြုန်းတီးဖို့ပေါ့နော်။ ဘယ်လိုလုပ်မလဲ ဆွေးနွေးနေပါတယ်။ မကြာခင် ထွက်လာနိုင်မှာပါ။ အဲဒါကတော့ကြိုပြောလို့ မရသေးပါဘူး၊ တတ်နိုင်သမျှလူ့စွမ်းအားမပြုန်းအောင် လုပ်နေပါတယ်။ တတ်နိုင်သမျှ လုံခြုံမှု ဖြစ်အောင်လုပ်ဖို့ လုပ်နေပါတယ်။ အလုပ်ခွင်မှာပဲနေပြီး အိမ်မပြန်ဖို့ မတော်တဆ ကူးရင်လည်း ကူးတဲ့ ဟာမှာ အမြန်ဆုံး နေကောင်းအောင်လုပ်ဖို့ ခိုင်မာတဲ့ စိတ်ချရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်လာရင် အလုပ်ပြန်ဝင်နိုင်ဖို့ ဒီကိစ္စကို အလေးအနက်ထား လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။"
လက်ရှိ စက်တင်ဘာ ၁၁ရက်နေ့အထိမြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုချိန်ထိ ကူးစက်သူ စုစုပေါင်း ၂,၂၆၅ ဦး ရှိခဲ့တာမှာ ကြာသပတေးနေ့ညအထိ ကုသမှုခံယူပြီး ဆေးရုံက ဆင်းခွင့်ရရှိသူ ၆၂၅ ဦး ရှိခဲ့ပြီး သေဆုံးသူ ၁၄ ဦး ရှိခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိမှာ နေ့စဉ်မြင့်တက်နေတဲ့ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ဆိုရင် လူထုက အလေးအနက်ထားပြီး ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မှရမယ်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေကရော ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေကပါ ပြောထားကြပါတယ်။
