(Zawgyi / Unicode)
ကမ္ဘာမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး မကြာခင် ရလာဖို့ရှိနေချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ရှေ့နှစ် ဧပြီ၊ မေ၊ ဇွန်လလောက်မှာ အစောဆုံး စရနိုင်တယ်လို့ အမျိုးသားအဆင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အကြံပေးအဖွဲ့ ဒုဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှဒေသကြီး ကာကွယ်ဆေးဆိုင်ရာ နည်းပညာအကြံပေးအဖွဲ့ထဲ မြန်မာနိုင်ငံက တဦးတည်းသောအဖွဲ့ဝင် အငြိမ်းစားပါမောက္ခ ဒေါက်တာစောဝင်းက ပြောပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ကိုဝင်းမင်းက ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး တင်ပြထားပါတယ်။
ဒေါက်တာစောဝင်း - “ကာကွယ်ဆေးတွေကလည်း သူတို့ အပြိုင်အဆိုင် လုပ်နေကြတော့ မကြာခင်မှာပဲ အရေးပေါ်သုံးစွဲခွင့်လိုင်စင် ရပြီးတော့ စပြီးတော့ ထိုးကြမယ့်သဘော ရှိတယ်။ အင်္ဂလန်တို့ အမေရိက တို့လို နိုင်ငံတွေပေါ့။ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း ဒီကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ အကောင်းဆုံးဖြစ်နိုင်အောင် ကျနော်တို့ ကြိုးစားပြီး ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ မြန်မာပြည်အနေနဲ့ ကာကွယ်ဆေး ရနိုင်တာတော့ နည်းလမ်းသုံးမျိုး ရှိတာပေါ့။ တခုကတော့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ဦးဆောင်ပြီးတော့ တည်ထောင်ထားတဲ့ COVAX Facility ဆိုတာ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ခုထိုးပေးနေတဲ့ အမျိုးသား ကာကွယ်ဆေးထိုး စီမံချက်ဆိုတာ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းက ဒီ ထောက်ပံ့တဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ Gavi လို့ ခေါ်တာပေါ့၊ သူဌေးကြီး Bill Gates ရဲ့ ကာကွယ်ဆေး အထောက်အကူ အဖွဲ့အစည်း။ COVAX Facility က သူတို့အဖွဲ့ထဲဝင်ရင် ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတို့၊ အလယ်အလတ် ဝင်ငွေနည်းတဲ့ နိုင်ငံပေါ့၊ ကျနော်တို့က Low middle income country ပေါ့၊ အလယ်အလတ်ပေမယ့် အလယ်အလတ် အနိမ့်ပိုင်းပေါ့၊ ၉၂ နိုင်ငံကျတော့ COVAX Facility က ထုတ်ပေးတဲ့ အသိအမှတ်ပြုတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေဆို လျှော့လျှော့ပေါ့ပေါ့နဲ့ ရမယ်ပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုးနဲ့ အခု ကျနော်တို့လူဦးရေ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကို၊ ဒါကတော့ ကျနေ်ာတို့ချည်းပဲ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒီ ၉၂ နိုင်ငံလုံးရဲ့ ၃ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က ဒုတိယသုံးလပတ် ၂၀၂၁ မှာ ရမယ်။ ကျန်တဲ့ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့ နှစ်ကုန်ရင်တော့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ရမယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့ဆရာ၊ နောက်ရနိုင်တဲ့တနည်း၊ နိုင်ငံလိုက်အပေါ်မှာရော။
ဒေါက်တာစောဝင်း - “ကျနော်တို့အစိုးရနဲ့ ရောင်းဖို့တို့ အတူတူထုတ်ဖို့တို့ ကမ်းလှမ်းနေတဲ့ နိုင်ငံတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဥပမာ တရုတ်တို့၊ ရုရှားတို့၊ အိန္ဒိယတို့၊ နောက်တနည်းကတော့ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ အနေနဲ့လည်း သွင်းလာတာတွေလည်း ရှိလာနိုင်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ ပထမဆုံးနည်းကတော့ အလားအလာ အကောင်းဆုံးပေါ့၊ WHO ကလည်း။
ဒေါက်တာစောဝင်း - “ပထမဆုံးနည်းကတော့ သူတို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကလည်း ကိုဗစ်က ကမ္ဘာမှာ တယောက်ယောက်ဖြစ်နေတာ ကျန်ခဲ့လို့ရှိရင် ဘယ်နိုင်ငံမှ စိတ်မချရဘူးပေါ့။ အဲဒီတော့ ကာကွယ်ဆေးထွက်လာရင် ချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံတွေချည်းပဲ အများကြီး တနိုင်ငံလုံးထိုးမှာထက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာ ဖြစ်နိုင်တဲ့လူ၊ အန္တရာယ်ရှိတဲ့လူတွေ မျှမျှတတ ရစေချင်တယ်ပေါ့။ တချို့ကလည်း Emergency လိုင်စင်ကို သိပ်မကြာခင် တပတ်လောက်အတွင်း ရမယ့်ဟာတွေရှိတယ်။ ဒါပမေယ့် တချို့ဟာတွေကတော့ ဒီဇင်ဘာအကုန်လောက်မှာ ရမယ်။ ဒီဇင်ဘာနဲ့ ဇန်နဝါရီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ၊ မတ် ကတော့ ပြင်ဆင်တာတို့ Shipment လုပ်တာတို့ ရှိမှာပေါ့လေ။ နောက်ပြီးတော့လည်း ထုတ်တဲ့နိုင်ငံက လူတွေတို့၊ တတ်နိုင်လို့ ကြိုဝယ်ထားတဲ့ နိုင်ငံတွေလည်း ရှိမှာပေါ့။ COVAX Facility အနေနဲ့တော့ သူက ဒုတိယသုံးလပတ်လောက်ဆိုရင် ကျနေ်ာတို့နိုင်ငံတွေကို ရောက်မယ်လို့ သူတို့ မျှော်လင့်တယ်ပေါ့။ ကျနော်တို့နိုင်ငံလည်း ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းစာ သူတို့ဆီက ရမယ်လို့ ဖြစ်တာလေ။ ဒါပေမယ့် အပိုလည်း ထပ်ပြီးဝယ်ဖို့ ရှိပါတယ်။ တော်တော်များများ ကာကွယ်ဆေး၊ ဥပမာအားဖြင့် အင်္ဂလန်ရဲ့ Oxford AstraZeneca ဆိုရင် COVAX ထဲမှာဝင်တဲ့ကာကွယ်ဆေး ဖြစ်နေမယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - နောက်တခုက နိုင်ငံတခုစီက ရနိုင်တဲ့နေရာမှာ ကျနော်တို့က အိန္ဒိယနဲ့ နီးစပ်တာပေါ့။ AstraZeneca ကလည်း အဲဒီမှာထုတ်တဲ့ အနေအထားမျိုး ဈေးလည်းပေါ၊ ထိန်းသိမ်းရလည်း လွယ်တော့။
ဒေါက်တာစောဝင်း - “အိန္ဒိယက ခုချိန်မှာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကာကွယ်ဆေး အများဆုံးထုတ်တဲ့ နိုင်ငံက အိန္ဒိယဗျ။ အဲတော့ AstraZeneca ကလည်း တွဲလုပ်တော့ သူက ထုတ်မယ်ဆိုရင် ကာကွယ်ဆေး အရေအတွက် တော်တော်များများကို ထုတ်နိုင်တယ်။ နောက် ကာကွယ်ဆေးကို ထိန်းသိမ်းရတာလည်း ၂၂၈ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ရှိပြီးသား အအေးလမ်းကြောင်းတွေနဲ့ အဆင်ပြေတာပေါ့။ Pfizer တို့ဘာတို့ကတော့ အရမ်းအေးစိမ့်နေအောင် -17 တို့ဘာတို့ ထိန်းသိမ်းရတော့ အခက်အခဲတွေရှိတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - နောက်ဆုံးတခုက ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍပေါ့၊ အဲဒီကရော ဘယ်လောက်လောက် မှန်းထားလဲ။
ဒေါက်တာစောဝင်း - “မှန်းရတော့ခက်တယ်ဗျ။ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍလည်း ပေးခွင့်ပြုသင့်တယ်လို့ ကျနော်တို့ အကြံပြုတာတော့ ရှိတာပေါ့လေ။ ယေဘုယျအားဖြင့် ပြောရင်လည်း ကာကွယ်ဆေးကဏ္ဍမှာ ပုဂ္ဂလိကနဲ့ ထိုးတာက ဟိုးအရင်ကတည်းက ၅ ရာခိုင်နှုန်းတောင် မရှိပါဘူး။ အနည်းစုပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - နောက်ဆုံးတခုကတော့ အခု ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့၊ ရှေ့နှစ်အကုန်မှာ ထိုးနိုင်မယ်ဆိုရင် ပထမတော့ ၃ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့၊ ထိရောက်နိုင်မှု အနေအထားကိုရော။
ဒေါက်တာစောဝင်း - “ကာကွယ်ဆေးအနေနဲ့ ရလာရင်တော့ ဘာပဲပြောပြော ထိရောက်မှုတော့ ရှိမှာပါ။ ထိရောက်နိုင်မှုက ပထမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ဦးစားပေး အစီအစဉ်တွေ ချရမယ်။ ကျနော်တို့ချထားတာလည်း နောက်ပိုင်းကျရင်တော့ ထုတ်ပြန်မှာပါ။ အခုကတော့ ကူးစက်နိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေ၊ အဲဒီမှာ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍလည်း ပါရင်ပါမယ်ပေါ့။ အစိုးရကဏ္ဍကတော့ ဦးစားပေးပေါ့။ ပြီးတော့ ဒီဟာက ၃ ရာခိုင်နှုန်း မရှိပါဘူး။ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲရှိတယ် လူဦးရေရဲ့။ အဲတော့ ကျန်တဲ့ဟာကို သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ၊ နောက်တခုကလည်း အဖြစ်များတဲ့နေရာ ကူးစက်များနိုင်တဲ့နေရာကို ဦးစားပေးရမှာပေါ့။ ဆိုလိုတာက ပေးလိုက်ခြင်းအားဖြင့် ထိရောက်မှု အများဆုံးဖြစ်မယ့်ဟာပေါ့။ Essential Work Force ပေါ့၊ တကယ့်ကို မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းလုပ်ရတဲ့လူတွေပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး ဆွဲဖို့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကာကွယ်ဆေးသည် ပြီးပြည့်စုံ လုံလောက်တဲ့အဖြေတော့ မဟုတ်ဘူး။ ကာကွယ်ဆေးရပြီ ဆိုပြီးတော့ နေချင်သလိုနေမယ်၊ သွားချင်သလိုသွားမယ်တော့ လုပ်လို့ရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကာကွယ်ဆေး ပေါ်လာပြီဖြစ်စေ၊ မပေါ်သေးဘူးဖြစ်စေ ရောဂါကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းတွေ စည်းကမ်းတွေကတော့ လိုက်နာရဦးမှာပဲ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကာကွယ်ဆေးထုံးစံအတိုင်း တချို့ ကာကွယ်ဆေးပေါ်ပြီးသား ရောဂါတွေလည်း အခု ပျောက်တာမှမဟုတ်တာ။ ဝက်သက်တို့ ဘာတို့ဆိုလည်း ဆက်ဖြစ်နေသေးတာပဲလေ။ အဲဒီတော့ ဒီရောဂါလည်း ကာကွယ်ဆေးက ပေါ်လာတာတောင်မှ ဘယ်လောက်ထိရောက်တယ်၊ ဘယ်လောက်အထိ ရေရှည်ခံမယ်ဆိုတာတော့ မပြောနိုင်သေးပါဘူး။”
ကိုဝင်းမင်း - ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဆရာ။
------------------------
(Unicode)
မွနျမာလူထုရဲ့ အနညျးဆုံး ၂၀ ရာခိုငျနှုနျး COVID-19 ကာကှယျဆေး ရမယျ
ကမ်ဘာမှာ ကိုဗဈကာကှယျဆေး မကွာခငျ ရလာဖို့ရှိနခြေိနျမှာ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ရှေ့နှဈ ဧပွီ၊ မေ၊ ဇှနျလလောကျမှာ အစောဆုံး စရနိုငျတယျလို့ အမြိုးသားအဆင့ျ ကာကှယျဆေးထိုးလုပျငနျးဆိုငျရာ အကွံပေးအဖှဲ့ ဒုဥက်ကဋ်ဌနဲ့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ရဲ့ အရှေ့တောငျအာရှဒသေကွီး ကာကှယျဆေးဆိုငျရာ နညျးပညာအကွံပေးအဖှဲ့ထဲ မွနျမာနိုငျငံက တဦးတညျးသောအဖှဲ့ဝငျ အငွိမျးစားပါမောက်ခ ဒေါကျတာစောဝငျးက ပွောပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို ကိုဝငျးမငျးက ဆကျသှယျမေးမွနျးပွီး တငျပွထားပါတယျ။
ဒေါကျတာစောဝငျး - “ကာကှယျဆေးတှကေလညျး သူတို့ အပွိုငျအဆိုငျ လုပျနကွေတော့ မကွာခငျမှာပဲ အရေးပေါျသုံးစှဲခှင့ျလိုငျစငျ ရပွီးတော့ စပွီးတော့ ထိုးကွမယ့ျသဘော ရှိတယျ။ အငျ်ဂလနျတို့ အမရေိက တို့လို နိုငျငံတှပေေါ့။ ကနြောျတို့ဘကျကလညျး ဒီကာကှယျဆေးနဲ့ ပတျသကျလို့ အကောငျးဆုံးဖွဈနိုငျအောငျ ကနြောျတို့ ကွိုးစားပွီး ပွငျဆငျနပေါတယျ။ မွနျမာပွညျအနနေဲ့ ကာကှယျဆေး ရနိုငျတာတော့ နညျးလမျးသုံးမြိုး ရှိတာပေါ့။ တခုကတော့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့က ဦးဆောငျပွီးတော့ တညျထောငျထားတဲ့ COVAX Facility ဆိုတာ ရှိတယျ။ ကနြောျတို့ ခုထိုးပေးနတေဲ့ အမြိုးသား ကာကှယျဆေးထိုး စီမံခကြျဆိုတာ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးက ဒီ ထောကျပံ့တဲ့ အဖှဲ့အစညျးဖွဈတဲ့ Gavi လို့ ခေါျတာပေါ့၊ သူဌေးကွီး Bill Gates ရဲ့ ကာကှယျဆေး အထောကျအကူ အဖှဲ့အစညျး။ COVAX Facility က သူတို့အဖှဲ့ထဲဝငျရငျ ဆငျးရဲတဲ့နိုငျငံတို့၊ အလယျအလတျ ဝငျငှနေညျးတဲ့ နိုငျငံပေါ့၊ ကနြောျတို့က Low middle income country ပေါ့၊ အလယျအလတျပမေယ့ျ အလယျအလတျ အနိမ့ျပိုငျးပေါ့၊ ၉၂ နိုငျငံကတြော့ COVAX Facility က ထုတျပေးတဲ့ အသိအမှတျပွုတဲ့ ကာကှယျဆေးတှဆေို လြှော့လြှော့ပေါ့ပေါ့နဲ့ ရမယျပေါ့။ အဲဒီလိုမြိုးနဲ့ အခု ကနြောျတို့လူဦးရေ ၃ ရာခိုငျနှုနျးကို၊ ဒါကတော့ ကနြေျာတို့ခညြျးပဲ မဟုတျပါဘူး၊ ဒီ ၉၂ နိုငျငံလုံးရဲ့ ၃ ရာခိုငျနှုနျးလောကျက ဒုတိယသုံးလပတျ ၂၀၂၁ မှာ ရမယျ။ ကနြျတဲ့ ၁၇ ရာခိုငျနှုနျးပေါ့ နှဈကုနျရငျတော့ ၂၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျ ရမယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဟုတျကဲ့ဆရာ၊ နောကျရနိုငျတဲ့တနညျး၊ နိုငျငံလိုကျအပေါျမှာရော။
ဒေါကျတာစောဝငျး - “ကနြောျတို့အစိုးရနဲ့ ရောငျးဖို့တို့ အတူတူထုတျဖို့တို့ ကမျးလှမျးနတေဲ့ နိုငျငံတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ဥပမာ တရုတျတို့၊ ရုရှားတို့၊ အိန်ဒိယတို့၊ နောကျတနညျးကတော့ ပုဂ်ဂလိကကဏ်ဍ အနနေဲ့လညျး သှငျးလာတာတှလေညျး ရှိလာနိုငျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ ပထမဆုံးနညျးကတော့ အလားအလာ အကောငျးဆုံးပေါ့၊ WHO ကလညျး။
ဒေါကျတာစောဝငျး - “ပထမဆုံးနညျးကတော့ သူတို့ရဲ့ ရညျရှယျခကြျကလညျး ကိုဗဈက ကမ်ဘာမှာ တယောကျယောကျဖွဈနတော ကနြျခဲ့လို့ရှိရငျ ဘယျနိုငျငံမှ စိတျမခရြဘူးပေါ့။ အဲဒီတော့ ကာကှယျဆေးထှကျလာရငျ ခမြျးသာတဲ့ နိုငျငံတှခေညြျးပဲ အမြားကွီး တနိုငျငံလုံးထိုးမှာထကျ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှမှော ဖွဈနိုငျတဲ့လူ၊ အန်တရာယျရှိတဲ့လူတှေ မြှမြှတတ ရစခေငြျတယျပေါ့။ တခြို့ကလညျး Emergency လိုငျစငျကို သိပျမကွာခငျ တပတျလောကျအတှငျး ရမယ့ျဟာတှရှေိတယျ။ ဒါပမယေ့ျ တခြို့ဟာတှကေတော့ ဒီဇငျဘာအကုနျလောကျမှာ ရမယျ။ ဒီဇငျဘာနဲ့ ဇနျနဝါရီ၊ ဖဖေောျဝါရီ၊ မတျ ကတော့ ပွငျဆငျတာတို့ Shipment လုပျတာတို့ ရှိမှာပေါ့လေ။ နောကျပွီးတော့လညျး ထုတျတဲ့နိုငျငံက လူတှတေို့၊ တတျနိုငျလို့ ကွိုဝယျထားတဲ့ နိုငျငံတှလေညျး ရှိမှာပေါ့။ COVAX Facility အနနေဲ့တော့ သူက ဒုတိယသုံးလပတျလောကျဆိုရငျ ကနြေျာတို့နိုငျငံတှကေို ရောကျမယျလို့ သူတို့ မြှောျလင့ျတယျပေါ့။ ကနြောျတို့နိုငျငံလညျး ၂၀ ရာခိုငျနှုနျးစာ သူတို့ဆီက ရမယျလို့ ဖွဈတာလေ။ ဒါပမေယ့ျ အပိုလညျး ထပျပွီးဝယျဖို့ ရှိပါတယျ။ တောျတောျမြားမြား ကာကှယျဆေး၊ ဥပမာအားဖွင့ျ အငျ်ဂလနျရဲ့ Oxford AstraZeneca ဆိုရငျ COVAX ထဲမှာဝငျတဲ့ကာကှယျဆေး ဖွဈနမေယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နောကျတခုက နိုငျငံတခုစီက ရနိုငျတဲ့နရောမှာ ကနြောျတို့က အိန်ဒိယနဲ့ နီးစပျတာပေါ့။ AstraZeneca ကလညျး အဲဒီမှာထုတျတဲ့ အနအေထားမြိုး ဈေးလညျးပေါ၊ ထိနျးသိမျးရလညျး လှယျတော့။
ဒေါကျတာစောဝငျး - “အိန်ဒိယက ခုခြိနျမှာ ကမ်ဘာပေါျမှာ ကာကှယျဆေး အမြားဆုံးထုတျတဲ့ နိုငျငံက အိန်ဒိယဗြ။ အဲတော့ AstraZeneca ကလညျး တှဲလုပျတော့ သူက ထုတျမယျဆိုရငျ ကာကှယျဆေး အရအေတှကျ တောျတောျမြားမြားကို ထုတျနိုငျတယျ။ နောကျ ကာကှယျဆေးကို ထိနျးသိမျးရတာလညျး ၂၂၈ ဒီဂရီ စငျတီဂရိတျဆိုတော့ ကနြောျတို့ရဲ့ ရှိပွီးသား အအေးလမျးကွောငျးတှနေဲ့ အဆငျပွတောပေါ့။ Pfizer တို့ဘာတို့ကတော့ အရမျးအေးစိမ့ျနအေောငျ -17 တို့ဘာတို့ ထိနျးသိမျးရတော့ အခကျအခဲတှရှေိတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နောကျဆုံးတခုက ပုဂ်ဂလိက ကဏ်ဍပေါ့၊ အဲဒီကရော ဘယျလောကျလောကျ မှနျးထားလဲ။
ဒေါကျတာစောဝငျး - “မှနျးရတော့ခကျတယျဗြ။ ပုဂ်ဂလိကကဏ်ဍလညျး ပေးခှင့ျပွုသင့ျတယျလို့ ကနြောျတို့ အကွံပွုတာတော့ ရှိတာပေါ့လေ။ ယဘေုယအြားဖွင့ျ ပွောရငျလညျး ကာကှယျဆေးကဏ်ဍမှာ ပုဂ်ဂလိကနဲ့ ထိုးတာက ဟိုးအရငျကတညျးက ၅ ရာခိုငျနှုနျးတောငျ မရှိပါဘူး။ အနညျးစုပဲ ဖွဈလိမ့ျမယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နောကျဆုံးတခုကတော့ အခု ၂၀ ရာခိုငျနှုနျးပေါ့၊ ရှေ့နှဈအကုနျမှာ ထိုးနိုငျမယျဆိုရငျ ပထမတော့ ၃ ရာခိုငျနှုနျးပေါ့၊ ထိရောကျနိုငျမှု အနအေထားကိုရော။
ဒေါကျတာစောဝငျး - “ကာကှယျဆေးအနနေဲ့ ရလာရငျတော့ ဘာပဲပွောပွော ထိရောကျမှုတော့ ရှိမှာပါ။ ထိရောကျနိုငျမှုက ပထမ ၃ ရာခိုငျနှုနျးကတော့ ဦးစားပေး အစီအစဉျတှေ ခရြမယျ။ ကနြောျတို့ခထြားတာလညျး နောကျပိုငျးကရြငျတော့ ထုတျပွနျမှာပါ။ အခုကတော့ ကူးစကျနိုငျတဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ၊ စတေနာ့ဝနျထမျးတှေ၊ အဲဒီမှာ ပုဂ်ဂလိကကဏ်ဍလညျး ပါရငျပါမယျပေါ့။ အစိုးရကဏ်ဍကတော့ ဦးစားပေးပေါ့။ ပွီးတော့ ဒီဟာက ၃ ရာခိုငျနှုနျး မရှိပါဘူး။ ဒသမ ၅ ရာခိုငျနှုနျးလောကျပဲရှိတယျ လူဦးရရေဲ့။ အဲတော့ ကနြျတဲ့ဟာကို သကျကွီးရှယျအိုတှေ၊ နောကျတခုကလညျး အဖွဈမြားတဲ့နရော ကူးစကျမြားနိုငျတဲ့နရောကို ဦးစားပေးရမှာပေါ့။ ဆိုလိုတာက ပေးလိုကျခွငျးအားဖွင့ျ ထိရောကျမှု အမြားဆုံးဖွဈမယ့ျဟာပေါ့။ Essential Work Force ပေါ့၊ တကယ့ျကို မရှိမဖွဈ လိုအပျတဲ့ လုပျငနျးလုပျရတဲ့လူတှပေေါ့။ အဲဒီလိုမြိုး ဆှဲဖို့ရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ကာကှယျဆေးသညျ ပွီးပွည့ျစုံ လုံလောကျတဲ့အဖွတေော့ မဟုတျဘူး။ ကာကှယျဆေးရပွီ ဆိုပွီးတော့ နခေငြျသလိုနမေယျ၊ သှားခငြျသလိုသှားမယျတော့ လုပျလို့ရမှာမဟုတျဘူး။ ကာကှယျဆေး ပေါျလာပွီဖွဈစေ၊ မပေါျသေးဘူးဖွဈစေ ရောဂါကာကှယျရေး နညျးလမျးတှေ စညျးကမျးတှကေတော့ လိုကျနာရဦးမှာပဲ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကာကှယျဆေးထုံးစံအတိုငျး တခြို့ ကာကှယျဆေးပေါျပွီးသား ရောဂါတှလေညျး အခု ပြောကျတာမှမဟုတျတာ။ ဝကျသကျတို့ ဘာတို့ဆိုလညျး ဆကျဖွဈနသေေးတာပဲလေ။ အဲဒီတော့ ဒီရောဂါလညျး ကာကှယျဆေးက ပေါျလာတာတောငျမှ ဘယျလောကျထိရောကျတယျ၊ ဘယျလောကျအထိ ရရှေညျခံမယျဆိုတာတော့ မပွောနိုငျသေးပါဘူး။”
ကိုဝငျးမငျး - ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ ဆရာ။
