(Zawgyi / Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ လုပ်လာနေပြီဆိုတဲ့ အသိကြောင့် တဖက်မှာ ပြည်သူတွေကြား ပေါ့လျော့မသွားဘဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်တားဆီးရေးဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး စည်းကမ်းချက်တွေကို ဆက်လက်လိုက်နာဖို့ လိုတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆေးသိပ္ပံ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တချို့က သတိပေးလိုက်ကြပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် ဆက်သွယ်မေးမြန်း တင်ပြထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် နှောင်းပိုင်းထဲ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု အရှိန်မြင့်ခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်သူတွေအတွက် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးရရှိဖို့ မြန်မာအစိုးရက အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံကြီးတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးခဲ့တာပါ။
အခုဆိုရင် အိန္ဒိယနိုင်ငံက အခမဲ့ကူညီတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ၁.၅ သန်း ဇန်နဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်တာကြောင့် လူ ၇ သိန်းခွဲကို ထိုးပေးဖို့ အစိုးရက စတင်စီစဉ်နေပါတယ်။
ဒီလို ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးကြတဲ့အတွက် ရောဂါကူးစက်မှု နည်းသွားမယ်ဆိုပြီး ယူဆလို့ မရသေးတာကြောင့် ကိုဗစ်ကာကွယ်တားဆီးရေးဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး စည်းကမ်းချက်တွေကို ဆက်လက်လိုက်နာဖို့လိုကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားကာကွယ်ဆေးဆိုင်ရာ နည်းပညာအထောက်အကူပြုအဖွဲ့ (National Immunization Technical Advisory Group) ရဲ့ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဆေးတက္ကသိုလ် ၁ အငြိမ်းစားပါမောက္ခ ဒေါက်တာစောဝင်းက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
“ကာကွယ်ဆေး ရသည်ဖြစ်စေ မရသည်ဖြစ်စေ ဒီ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတွေကိုတော့ ဆက်ပြီး ထိန်းသိမ်းရမှာပဲလေ။ ဘာလို့လဲဆို ဥပမာ အခု အင်္ဂလန်နိုင်ငံကို ကြည့်လိုက်ရင် ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးနေကြပြီ။ ဗြိတိသျှလူဦးရေရဲ့ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးလောက် ထိုးပြီးပြီ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီမှာ အခု ကိုဗစ်တတိယလှိုင်း အကြီးအကျယ်ဖြစ်ပြီးတော့ အကြီးအကျယ်လည်း သေဆုံးနေတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ ကာကွယ်ဆေးတိုင်းကလည်း ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ထိရောက်တာမျိုး မဟုတ်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့ လူဦးရေရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း မဟုတ်ရင်တောင် ၁၈ နှစ်အထက် လူငယ်တွေ ဒါတွေအကုန်လုံးကို ထိုးဖြစ်ဖို့ ဆိုတာကလည်း အချိန်ယူရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခု ဒီကိုရောက်လာတဲ့ ကာကွယ်ဆေး ဆိုတာကလည်း မြန်မာပြည်လူဦးရေနဲ့စာရင် အများကြီး လိုပါသေးတယ်။ အဲဒီတော့ သေချာတာကတော့ နှာခေါင်းစည်းတပ်တာတို့ လက်ဆေးတာတို့ လူစုလူဝေး ရှောင်တာတွေ ... ဒီအချက်တွေကိုတော့ ကျနော်တို့ လုံးဝ လျှော့လို့မရပါဘူး။ အဲဒါတွေက အမြဲတမ်း အကျိုးရှိလို့ အမြဲဆက်လုပ်နေရမှာပါ။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီသီတင်းပတ်ထဲ ကိုဗစ်ပိုး ပြည်တွင်းကူးစက်မှုတွေ လျော့ကျလာတယ် ဆိုပေမယ့် ဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်ပိုးတွေ ကူးစက်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ် ရှိနေတဲ့အတွက် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး တခုတည်းအပေါ်မှာသာ ပြည်သူတွေ အားကိုးစိတ်ချနေလို့ မရသေးကြောင်း ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး အရေးပေါ်ကုသဌာန ဌာနမှူး ဒေါက်တာ မော်မော်ဦးက သတိပေးပါတယ်။
“ကူးစက်မှုက အရင်ထက်စာရင် တော်တော်လျော့လာတယ်။ သုံးပုံတပုံလောက်ပဲ ကျန်တော့တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ကာကွယ်ဆေး တခုတည်းကိုပဲ အားကိုးလို့မရဘူး။ ဗိုင်းရပ်စ်ကလည်းပဲ ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုး ပြောင်းနေတာ၊ ပြောင်းနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ့်မှာရှိတဲ့ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ အကျိုးရှိတယ်လို့ ယူဆရပေမယ့် ဗိုင်းရပ်စ်က နောက်အသွင်တမျိုး ပြောင်းသွားရင် အကျိုးရှိချင်မှ ရှိတော့မှာလေ။ အဲဒါတွေအတွက် ကိုယ်က ကြိုတင်ပြီးတော့ ပုံမှန်အတိုင်းပဲ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာထားဖို့ လိုတာပေါ့နော်။”
အိန္ဒိယရဲ့ Serum Institute of India ဆေးဝါးကုမ္ပဏီထုတ် CoviShield လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးဟာ အောက်စ်ဖို့ဒ်တက္ကသိုလ် AstraZeneca ဆေးကို ပြန်ထုတ်တာဖြစ်ပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး နည်းတယ်လို့ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ စောဝင်းက ရှင်းပြပါတယ်။
“ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေက ခုချိန်ထိ သိရသလောက် သိပ်ပြီးပြင်းထန်တာ မရှိဘူး။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရင် ဖြစ်တတ်တဲ့ ထိုးတဲ့နေရာမှာ နာတယ် ယားတယ်ပေါ့။ ပြီးရင် ကြွက်သားတွေနာတယ်၊ ကိုယ်လက်တွေ ကိုက်တယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒါမျိုးတွေက နည်းနည်းနုံးသလို ဖြစ်တယ်ပေါ့၊ အဲဒါတွေက ရှိပါတယ်။ အဲဒါမျိုးက ကာကွယ်ဆေးတိုင်းမှာ အနည်းနဲ့အများ ရှိတတ်တယ်။ အိန္ဒိယကထုတ်တဲ့ CoviShield က နာမည်သာပေးထားတာ အောက်စ်ဖို့ဒ် AstraZeneca ဆေးနဲ့ အတူတူပါပဲ။ အဲဒါက ပြင်းထန်တဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေ မရှိပါဘူး။”
မြန်မာအစိုးရဟာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး နောက်ထပ် သန်း ၃၀ ကို အိန္ဒိယကနေ ဝယ်ယူထားပါတယ်။
အိန္ဒိယကသာမက တရုတ်နိုင်ငံကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်နိုင်ငံထုတ် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး အလုံးရေ ၃ သိန်း ထောက်ပံ့ကူညီမယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Wang Yi က သူ့ရဲ့ ဇန်နဝါရီ ဒုတိယအပတ် မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်အတွင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
AstraZeneca ကာကွယ်ဆေးရဲ့ ထိရောက်မှုက ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကြားရှိပြီး Pfizer က ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ Moderna က ၉၄ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိတယ်လို့ ဆေးသုတေသန စာတမ်းတွေမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
AstraZeneca ဆေးကို ၂ ဒီဂရီနဲ့ ၈ ဒီဂရီကြား အိမ်သုံး ရေခဲသေတ္တာ အအေးချိန်မှာ သိုလှောင်ထားနိုင်ပေမယ့် Pfizer ကတော့ အနုတ် ၇၀ ဒီဂရီ အခဲခန်းမှာ သိုလှောင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ AstraZeneca ကို တခါထိုးရင် ၄ ဒေါ်လာသာ ကုန်ကျပေမယ့် Pfizer က ဒေါ်လာ ၂၀၊ Moderna က ၃၇ ဒေါ်လာဝန်းကျင်မှာရှိပြီး လူတိုင်း ကာကွယ်ဆေး ၂ လုံးထိုးပြီးမှသာ ထိရောက်မှု ရှိမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
-------------------------
(Unicode)
မွနျမာကို ကာကှယျဆေးရောကျလာပမေယ့ျ ကိုဗဈကန့ျသတျခကြျတှေ ဆကျလိုကျနာကွဖို့ ပညာရှငျတှေ တိုကျတှနျး
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးဖို့ လုပျလာနပွေီဆိုတဲ့ အသိကွောင့ျ တဖကျမှာ ပွညျသူတှကွေား ပေါ့လြော့မသှားဘဲ ကိုဗဈကာကှယျတားဆီးရေးဆိုငျရာ ကနြျးမာရေး စညျးကမျးခကြျတှကေို ဆကျလကျလိုကျနာဖို့ လိုတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ ဆေးသိပ်ပံ ကြှမျးကငြျပညာရှငျတခြို့က သတိပေးလိုကျကွပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ ဆကျသှယျမေးမွနျး တငျပွထားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ နှောငျးပိုငျးထဲ ကိုဗဈကူးစကျမှု အရှိနျမွင့ျခဲ့တဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျသူတှအေတှကျ ကိုဗဈကာကှယျဆေးရရှိဖို့ မွနျမာအစိုးရက အိမျနီးခငြျးနိုငျငံကွီးတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးခဲ့တာပါ။
အခုဆိုရငျ အိန်ဒိယနိုငျငံက အခမဲ့ကူညီတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေး ၁.၅ သနျး ဇနျနဝါရီလ ၂၂ ရကျနေ့မှာ မွနျမာနိုငျငံကို ရောကျရှိလာပွီဖွဈတာကွောင့ျ လူ ၇ သိနျးခှဲကို ထိုးပေးဖို့ အစိုးရက စတငျစီစဉျနပေါတယျ။
ဒီလို ကာကှယျဆေးတှေ ထိုးကွတဲ့အတှကျ ရောဂါကူးစကျမှု နညျးသှားမယျဆိုပွီး ယူဆလို့ မရသေးတာကွောင့ျ ကိုဗဈကာကှယျတားဆီးရေးဆိုငျရာ ကနြျးမာရေး စညျးကမျးခကြျတှကေို ဆကျလကျလိုကျနာဖို့လိုကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ အမြိုးသားကာကှယျဆေးဆိုငျရာ နညျးပညာအထောကျအကူပွုအဖှဲ့ (National Immunization Technical Advisory Group) ရဲ့ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဆေးတက်ကသိုလျ ၁ အငွိမျးစားပါမောက်ခ ဒေါကျတာစောဝငျးက တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
“ကာကှယျဆေး ရသညျဖွဈစေ မရသညျဖွဈစေ ဒီ ကိုဗဈစညျးကမျးတှကေိုတော့ ဆကျပွီး ထိနျးသိမျးရမှာပဲလေ။ ဘာလို့လဲဆို ဥပမာ အခု အငျ်ဂလနျနိုငျငံကို ကွည့ျလိုကျရငျ ကာကှယျဆေးတှေ ထိုးနကွေပွီ။ ဗွိတိသြှလူဦးရရေဲ့ ၅ ရာခိုငျနှုနျးနီးပါးလောကျ ထိုးပွီးပွီ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီမှာ အခု ကိုဗဈတတိယလှိုငျး အကွီးအကယြျဖွဈပွီးတော့ အကွီးအကယြျလညျး သဆေုံးနတေယျပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ ကာကှယျဆေးတိုငျးကလညျး ၁၀၀ ရာခိုငျနှုနျး ထိရောကျတာမြိုး မဟုတျဘူး။ နောကျပွီးတော့ လူဦးရရေဲ့ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျး မဟုတျရငျတောငျ ၁၈ နှဈအထကျ လူငယျတှေ ဒါတှအေကုနျလုံးကို ထိုးဖွဈဖို့ ဆိုတာကလညျး အခြိနျယူရဦးမှာ ဖွဈပါတယျ။ အခု ဒီကိုရောကျလာတဲ့ ကာကှယျဆေး ဆိုတာကလညျး မွနျမာပွညျလူဦးရနေဲ့စာရငျ အမြားကွီး လိုပါသေးတယျ။ အဲဒီတော့ သခြောတာကတော့ နှာခေါငျးစညျးတပျတာတို့ လကျဆေးတာတို့ လူစုလူဝေး ရှောငျတာတှေ ... ဒီအခကြျတှကေိုတော့ ကနြောျတို့ လုံးဝ လြှော့လို့မရပါဘူး။ အဲဒါတှကေ အမွဲတမျး အကြိုးရှိလို့ အမွဲဆကျလုပျနရေမှာပါ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီသီတငျးပတျထဲ ကိုဗဈပိုး ပွညျတှငျးကူးစကျမှုတှေ လြော့ကလြာတယျ ဆိုပမေယ့ျ ဗီဇပွောငျး ကိုဗဈပိုးတှေ ကူးစကျလာနိုငျတဲ့ အန်တရာယျ ရှိနတေဲ့အတှကျ ကိုဗဈကာကှယျဆေး တခုတညျးအပေါျမှာသာ ပွညျသူတှေ အားကိုးစိတျခနြလေို့ မရသေးကွောငျး ရနျကုနျဆေးရုံကွီး အရေးပေါျကုသဌာန ဌာနမှူး ဒေါကျတာ မောျမောျဦးက သတိပေးပါတယျ။
“ကူးစကျမှုက အရငျထကျစာရငျ တောျတောျလြော့လာတယျ။ သုံးပုံတပုံလောကျပဲ ကနြျတော့တယျ။ သို့သောျလညျးပဲ ကာကှယျဆေး တခုတညျးကိုပဲ အားကိုးလို့မရဘူး။ ဗိုငျးရပျဈကလညျးပဲ ပုံသဏ်ဌာနျအမြိုးမြိုး ပွောငျးနတော၊ ပွောငျးနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ ကိုယ့ျမှာရှိတဲ့ ကာကှယျဆေးနဲ့ အကြိုးရှိတယျလို့ ယူဆရပမေယ့ျ ဗိုငျးရပျဈက နောကျအသှငျတမြိုး ပွောငျးသှားရငျ အကြိုးရှိခငြျမှ ရှိတော့မှာလေ။ အဲဒါတှအေတှကျ ကိုယျက ကွိုတငျပွီးတော့ ပုံမှနျအတိုငျးပဲ ကိုဗဈစညျးကမျးတှကေို လိုကျနာထားဖို့ လိုတာပေါ့နောျ။”
အိန်ဒိယရဲ့ Serum Institute of India ဆေးဝါးကုမ်ပဏီထုတျ CoviShield လို့ အမညျပေးထားတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးဟာ အောကျဈဖို့ဒျတက်ကသိုလျ AstraZeneca ဆေးကို ပွနျထုတျတာဖွဈပွီး ဘေးထှကျဆိုးကြိုး နညျးတယျလို့ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာ စောဝငျးက ရှငျးပွပါတယျ။
“ဘေးထှကျဆိုးကြိုးတှကေ ခုခြိနျထိ သိရသလောကျ သိပျပွီးပွငျးထနျတာ မရှိဘူး။ ကာကှယျဆေးထိုးပွီးရငျ ဖွဈတတျတဲ့ ထိုးတဲ့နရောမှာ နာတယျ ယားတယျပေါ့။ ပွီးရငျ ကွှကျသားတှနောတယျ၊ ကိုယျလကျတှေ ကိုကျတယျပေါ့နောျ၊ အဲဒါမြိုးတှကေ နညျးနညျးနုံးသလို ဖွဈတယျပေါ့၊ အဲဒါတှကေ ရှိပါတယျ။ အဲဒါမြိုးက ကာကှယျဆေးတိုငျးမှာ အနညျးနဲ့အမြား ရှိတတျတယျ။ အိန်ဒိယကထုတျတဲ့ CoviShield က နာမညျသာပေးထားတာ အောကျဈဖို့ဒျ AstraZeneca ဆေးနဲ့ အတူတူပါပဲ။ အဲဒါက ပွငျးထနျတဲ့ တုံ့ပွနျမှုတှေ မရှိပါဘူး။”
မွနျမာအစိုးရဟာ ကိုဗဈကာကှယျဆေး နောကျထပျ သနျး ၃၀ ကို အိန်ဒိယကနေ ဝယျယူထားပါတယျ။ အိန်ဒိယကသာမက တရုတျနိုငျငံကလညျး မွနျမာနိုငျငံကို တရုတျနိုငျငံထုတျ ကိုဗဈကာကှယျဆေး အလုံးရေ ၃ သိနျး ထောကျပံ့ကူညီမယျလို့ တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Wang Yi က သူ့ရဲ့ ဇနျနဝါရီ ဒုတိယအပတျ မွနျမာပွညျခရီးစဉျအတှငျး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
AstraZeneca ကာကှယျဆေးရဲ့ ထိရောကျမှုက ၇၀ ရာခိုငျနှုနျးကနေ ၉၀ ရာခိုငျနှုနျးကွားရှိပွီး Pfizer က ၉၅ ရာခိုငျနှုနျး၊ Moderna က ၉၄ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ရှိတယျလို့ ဆေးသုတသေန စာတမျးတှမှော ဖောျပွပါတယျ။
AstraZeneca ဆေးကို ၂ ဒီဂရီနဲ့ ၈ ဒီဂရီကွား အိမျသုံး ရခေဲသတေ်တာ အအေးခြိနျမှာ သိုလှောငျထားနိုငျပမေယ့ျ Pfizer ကတော့ အနုတျ ၇၀ ဒီဂရီ အခဲခနျးမှာ သိုလှောငျရမှာဖွဈပါတယျ။ AstraZeneca ကို တခါထိုးရငျ ၄ ဒေါျလာသာ ကုနျကပြမေယ့ျ Pfizer က ဒေါျလာ ၂၀၊ Moderna က ၃၇ ဒေါျလာဝနျးကငြျမှာရှိပွီး လူတိုငျး ကာကှယျဆေး ၂ လုံးထိုးပွီးမှသာ ထိရောကျမှု ရှိမယျလို့ ဆိုပါတယျ။
