(Zawgyi / Unicode)
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ကျင်းပတဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကြိုတင်မဲတွေ စပေးနေကြတဲ့ အခြေအနေအပေါ် ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်သူနဲ့ ကိုယ်တိုင်မဲပေးခဲ့သူရဲ့ သုံးသပ် အကြံပြုချက်တွေကို မဆုမွန် စုစည်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် စင်ကာပူ၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ ထိုင်း၊ ရုရှား၊ ဒိန်းမတ် စတဲ့ နိုင်ငံအသီးသီးမှာ အခြေစိုက်တဲ့ မြန်မာသံရုံးတွေမှာ မဲရုံတွေဖွင့်ပြီးတော့ ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့ကစလို့ ကြိုတင်မဲတွေ စပေးနေကြတာပါ။ ဒီတကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ထူးခြားချက်ကတော့ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 ဖြစ်နေတဲ့အချိန် ကျင်းပတာမို့ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံအသီးသီးရဲ့ ကူးစက်မြန် COVID-19 ရောဂါ မပြန့်ပွားရေး လူစုလူဝေး ကန့်သတ်ချက်လို တင်းကျပ်တဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်တွေကြားကနေ မြန်မာနိုင်ငံသားထောင်ချီ ကြိုတင်မဲတွေ လာပေးခဲ့ကြတာပါ။
ဒီလို ကြိုတင်မဲပေးသူ အများအပြား လာရောက်မဲလာပေးတဲ့အချိန်မှာ မဲပေးသူတွေ အခက်အခဲမဖြစ်အောင် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့ သက်ဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးတွေဘက်က ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားသင့်တာတွေကိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲ အနီးကပ်စောင့်ကြည့် လေ့လာနေတဲ့ New Myanmar Foundation အဖွဲ့က မမြနန္ဒာသင်းက အခုလို အကြံပြုပါတယ်။
“အဓိကကတော့လေ မဲထွက်ပေးကြသူတွေပေါ့၊ ဒီလိုအခြေအနေ အချိန်မျိုးကြီးမှာ အပင်ပန်းခံပြီးတော့ လာကြတယ်။ နောက် နိုင်ငံခြားမှာဆို ပင်ပန်းကြတယ်၊ များသောအားဖြင့် လုပ်သားတွေဆိုရင် သူတို့မှာ နားရက်ဆို ဒီ စနေ တနင်္ဂနွေလေး ပိတ်ရက်ကလေးတွေမှာ မဲပေးဖို့အတွက်ကို အဝေးကြီးကနေ လာကြရတယ်ပေါ့နော် တနေရာနဲ့တနေရာ။ အဲ့လိုဆိုတော့ ပထမဆုံးပြောချင်တာက သူတို့အတွက် အရမ်းကို ဂုဏ်ယူပါတယ်လို့။ ဘယ်လောက်ပဲ အခက်အခဲဖြစ်နေပါစေ မဲသွားပေးရမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကိုပေါ့နော်၊ တပြိုင်နက်တည်းမှာပဲ မဲလာပေးသူတွေရဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ အဆင်ပြေစွာ မဲပေးနိုင်ရေး အတွက်ကိုလည်း သံရုံးတွေဘက်က စနစ်တကျ ပြင်ဆင်ထားပြီး လုပ်ပေးသင့်တယ်။
“နောက် ရုတ်တရက်ဖြစ်လာတဲ့ အခြေအနေပေါ့နော်၊ အရင်တုန်းကတော့ ဒီလောက် လူတွေအများကြီး လူစုလူဝေးတွေဖြစ်မယ်လို့ မမှန်းမိဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် အခုက အကုန်လုံး လာပေးကြတယ်ဆိုရင် ဒီလူတွေကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ မဲပေးခွင့်ရအောင် ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ အဝေးမှာဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် သံရုံးကရော မဲပေးတဲ့သူတွေကရော စုပေါင်းပြီးတော့ ဝိုင်းဝန်းပြီး အဖြေရှာကြတာမျိုးတွေလည်း လုပ်ရမယ်ပေါ့နော်။ ပိုကောင်းအောင် ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ၊ ကောင်တာတွေ ပိုဖွင့်ပေးလို့ရမလား၊ ဒါမှမဟုတ် နေရာရွှေ့ပြီး ယာယီမဲရုံလေးတွေ လုပ်ပြီးတော့ လုပ်လို့ရမလဲ စသဖြင့်ပေါ့နော် ဖြေရှင်းတာမျိုးကို အားလုံးပူးပေါင်းပြီးတာ့ လုပ်သင့်ပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် နိုင်ငံရပ်ခြား ရောက်နေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကြိုတင်မဲ လာပေးကြချိန် မှန်ကန်စွာ မဲပေးရမယ့်နည်းစနစ်၊ မိမိပေးတဲ့မဲ ပယ်မဲမဖြစ်အောင်နဲ့ မိမိကိုယ်တိုင် နှစ်သက်ရွေးချယ်မယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းရဲ့ ပါတီအမည်၊ မဲဆန္ဒနယ်တွေကို မှန်ကန်စွာ ရွေးချယ်ပေးနိုင်ရေး စနစ်တကျ ပညာပေးသင့်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်သူ မမြနန္ဒာသင်းက အကြံပြုပါတယ်။
“မဲဆန္ဒရှင်တွေကလေ သူတို့မှာ မဲပေးတဲ့ အတွေ့အကြုံ ရှိနေတယ်ဆိုရင်တောင်မှ တခါတလေကျတော့လည်း ငါးနှစ်မှတကြိမ် မဲပေးကြတာဆိုတော့ ဥပမာ မေ့သွားတာမျိုး ရှိနိုင်တယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း Procedure အပြောင်းအလဲတွေ ရှိနိုင်လို့ လွဲသွားတာမျိုး ရှိနိုင်တယ်။ အနည်းဆုံးတော့ COVID ကာလဖြစ်လို့ မဲလက်မှတ်ထုတ်ဖို့အတွက် ကိုယ့်ဘောလ်ပင် ကိုယ်ယူလာရမှာလား၊ ဟိုကပေးမှာလား၊ အဲ့ဒါလေးတွေကအစ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းမှာ မဲပေးတဲ့ပုံစံသစ် အဆင့်ဆင့် ပြောင်းနိုင်တာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။
“အဲ့အခါကျတော့ ပြည်တွင်းပဲဖြစ်ဖြစ် ပြည်ပပဲဖြစ်ဖြစ် မဲဆန္ဒရှင်တွေကိုတော့ မဲလာမပေးခင်မှာလေ မဲပေးပုံ မဲပေးနည်းစနစ်တွေကို လေ့လာဖို့အတွက် မဲရုံတွေရဲ့အရှေ့မှာ ဥပမာ ပုံစံလေးတွေ ပြထားတာပေါ့နော်။ ဒါမှမဟုတ် Broadcast လုပ် အသံနဲ့ရုပ် သရုပ်ပြ ဖွင့်ပြထားတာမျိုးပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါမှမဟုတ် မဲပေးနည်းအဆင့်ဆင့် ပညာပေး လက်ကမ်းစာစောင်တွေ ကြိုတင်ဖြန့်ဝေပေးထားတာမျိုး၊ အဲ့ဒါမျိုးလေးတွေ လုပ်ပေးထားစေချင်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီလို နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ ပေးရတဲ့ မဲတွေဆိုတာကလည်း လူတွေက အဝေးကြီးတွေကနေ လာပေးကြရတာဆိုတော့ တန်ဖိုးရှိတယ်ပေါ့နော်။ သူတို့ ဘယ်ပါတီကိုပေးပေး ပယ်မဲဖြစ်သွားတယ်ဆိုရင် အလဟဿ ဆုံးရှုံးမှာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သံရုံးတွေနဲ့ ကော်မရှင်နဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ ဂရုတစိုက် သေချာလုပ်ပေးထားသင့်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”
ဒီကနေ့ ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုမြို့တော်က မြန်မာသံရုံး မဲရုံဆီကို ရာနဲ့ချီ ရောက်လာကြတဲ့ ဂျပန်ရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ စနစ်တကျ မဲပေးနိုင်ရေး လွယ်ကူအဆင်ပြေအောင် ဂျပန်ရောက် မြန်မာလူမှုအဖွဲ့တွေက ဝိုင်းကူညီ ပညာပေးခဲ့ကြတာတွေကို ကိုယ်တိုင်မဲပေးခဲ့တဲ့ ညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားများအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမိုင်ကျော်ဦးက သူ့အတွေ့အကြုံ ပြောပြပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ကိုယ့်မဲတပြားကို အင်မတန်မှကို အကျိုးရှိအောင် အသုံးချချင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ အာဏာရှင်စနစ်အောက်ကနေ မလွတ်မြောက်သေးဘူးပေါ့နော်။ လွတ်မြောက်လာအောင် ဒီမဲနဲ့ပဲ အာဏာရှင်လက်အောက်က လွတ်အောင် လုပ်နိုင်မှာ။ မဲတန်ဖိုးပေါ့နော်။ ဒီမဲတပြားဟာ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အပြောင်းအလဲအတွက် အင်မတန်မှကို အရေးကြီးပါတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကတည်းက အားလုံးဖြန့်ပြီးတော့ အားလုံး ကိုယ့်မဲကို တန်ဖိုးရှိရှိ အကျိုးရှိရှိ အသုံးချပါဆိုပြီး စစ်မှန်တဲ့ အပြောင်းအလဲအတွက် တိုက်တွန်းခဲ့ကြတယ်။
“အဲ့ဒါကြောင့် မဲပေးချိန် မဲပေးမမှားအောင် မဲပေးရမယ့် နည်းစနစ်ကို ဗော်လံတီယာအုပ်စုတွေက သံရုံးပြင်ပမှာ လူတွေ တန်းစီနေကြတဲ့အချိန် အကုန်လုံး ရှင်းပြပါတယ်။ နောက်ဆုံး စာအိတ်ခေါက်တဲ့ ပုံစံကအစ နောက်ဆုံး ကိုယ်ပေးတဲ့မဲ ဆုံးရှုံးမှုမဖြစ်အောင် ပေးပုံပေးနည်း အဆင့်ဆင့်ပေါ့နော် မပေးဘူးတဲ့သူတွေကလည်း များနေတာပေါ့နော်။ သံရုံးထဲမဝင်ခင်မှာ စနစ်တကျ အားလုံးကို သေချာတင်ပြပေးထားတော့ ကျနော်ထင်တယ် မဲဆုံးရှုံးမှုတော့ အနည်းဆုံးဖြစ်လိမ့်မယ်။ အားလုံး မဲသေချာပေးနိုင်ခဲ့တယ်။”
လတ်တလောမှာတော့ ပြည်ပအခြေစိုက် သံရုံးတချို့မှာ မဲလာပေးသူတွေ ထောင်နဲ့ချီတဲ့အတွက် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရဲ့ COVID-19 စည်းကမ်းချက်တွေနဲ့အညီ မဲပေးနိုင်ရေး လူဦးရေလျှော့ချပြီးတော့ သတ်မှတ်အရေအတွက်နဲ့ မဲပေးခိုင်းတာ၊ သွားလာရ ခက်ခဲသူတွေအတွက် အဆင်ပြေအောင် မဲရုံခွဲတွေ ဖွင့်လှစ်ပေးတာနဲ့ မဲပေးခွင့်ရသူအားလုံး ပေးခွင့်ရအောင် သတ်မှတ်ရက်ထက် ကျော်လွန်ပြီး မဲရုံကို ရက်ထပ်တိုးပြီးဖွင့်၊ မဲလက်ခံပေးဖို့တွေကို အရေးပေါ် စီစဉ်နေပြီး ကြိုတင်မဲပေးခွင့်စာရင်း မပါလာသူတွေအတွက်ကိုလည်း မဲပေးခွင့်ရရေး ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ အဆင်ပြေအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနေတယ်လို့ သံရုံးတွေက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
-------------------------------
(Unicode)
ပွညျပကွိုတငျမဲမြား အဆငျပွရေေး သံရုံးတှေ ပွငျဆငျထားဖို့လို
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 ဖွဈနတေဲ့အခြိနျမှာ ကငြျးပတဲ့ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ နိုငျငံတောျတောျမြားမြားမှာ ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ကွိုတငျမဲတှေ စပေးနကွေတဲ့ အခွအေနအေပေါျ ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျသူနဲ့ ကိုယျတိုငျမဲပေးခဲ့သူရဲ့ သုံးသပျ အကွံပွုခကြျတှကေို မဆုမှနျ စုစညျးတငျပွပေးထားပါတယျ။
၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲအတှကျ စငျကာပူ၊ တောငျကိုရီးယား၊ ဂပြနျ၊ ထိုငျး၊ ရုရှား၊ ဒိနျးမတျ စတဲ့ နိုငျငံအသီးသီးမှာ အခွစေိုကျတဲ့ မွနျမာသံရုံးတှမှော မဲရုံတှဖှေင့ျပွီးတော့ ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အောကျတိုဘာလ ၁ ရကျနေ့ကစလို့ ကွိုတငျမဲတှေ စပေးနကွေတာပါ။ ဒီတကွိမျ ရှေးကောကျပှဲရဲ့ ထူးခွားခကြျကတော့ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 ဖွဈနတေဲ့အခြိနျ ကငြျးပတာမို့ သကျဆိုငျရာ နိုငျငံအသီးသီးရဲ့ ကူးစကျမွနျ COVID-19 ရောဂါ မပွန့ျပှားရေး လူစုလူဝေး ကန့ျသတျခကြျလို တငျးကပြျတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျး သတျမှတျခကြျတှကွေားကနေ မွနျမာနိုငျငံသားထောငျခြီ ကွိုတငျမဲတှေ လာပေးခဲ့ကွတာပါ။
ဒီလို ကွိုတငျမဲပေးသူ အမြားအပွား လာရောကျမဲလာပေးတဲ့အခြိနျမှာ မဲပေးသူတှေ အခကျအခဲမဖွဈအောငျ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျနဲ့ သကျဆိုငျရာ မွနျမာသံရုံးတှဘေကျက ကွိုတငျပွငျဆငျထားသင့ျတာတှကေိုတော့ ရှေးကောကျပှဲ အနီးကပျစောင့ျကွည့ျ လေ့လာနတေဲ့ New Myanmar Foundation အဖှဲ့က မမွနန်ဒာသငျးက အခုလို အကွံပွုပါတယျ။
“အဓိကကတော့လေ မဲထှကျပေးကွသူတှပေေါ့၊ ဒီလိုအခွအေနေ အခြိနျမြိုးကွီးမှာ အပငျပနျးခံပွီးတော့ လာကွတယျ။ နောကျ နိုငျငံခွားမှာဆို ပငျပနျးကွတယျ၊ မြားသောအားဖွင့ျ လုပျသားတှဆေိုရငျ သူတို့မှာ နားရကျဆို ဒီ စနေ တနငျ်ဂနှလေေး ပိတျရကျကလေးတှမှော မဲပေးဖို့အတှကျကို အဝေးကွီးကနေ လာကွရတယျပေါ့နောျ တနရောနဲ့တနရော။ အဲ့လိုဆိုတော့ ပထမဆုံးပွောခငြျတာက သူတို့အတှကျ အရမျးကို ဂုဏျယူပါတယျလို့။ ဘယျလောကျပဲ အခကျအခဲဖွဈနပေါစေ မဲသှားပေးရမယျဆိုတဲ့ စိတျဓာတျကိုပေါ့နောျ၊ တပွိုငျနကျတညျးမှာပဲ မဲလာပေးသူတှရေဲ့ လုံခွုံရေးနဲ့ အဆငျပွစှော မဲပေးနိုငျရေး အတှကျကိုလညျး သံရုံးတှဘေကျက စနဈတကြ ပွငျဆငျထားပွီး လုပျပေးသင့ျတယျ။
“နောကျ ရုတျတရကျဖွဈလာတဲ့ အခွအေနပေေါ့နောျ၊ အရငျတုနျးကတော့ ဒီလောကျ လူတှအေမြားကွီး လူစုလူဝေးတှဖွေဈမယျလို့ မမှနျးမိဘူးပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုက အကုနျလုံး လာပေးကွတယျဆိုရငျ ဒီလူတှကေို မွနျမွနျဆနျဆနျနဲ့ မဲပေးခှင့ျရအောငျ ကိုယ့ျနိုငျငံရဲ့ အဝေးမှာဖွဈနတေဲ့ အတှကျကွောင့ျ သံရုံးကရော မဲပေးတဲ့သူတှကေရော စုပေါငျးပွီးတော့ ဝိုငျးဝနျးပွီး အဖွရှောကွတာမြိုးတှလေညျး လုပျရမယျပေါ့နောျ။ ပိုကောငျးအောငျ ဘယျလိုလုပျကွမလဲ၊ ကောငျတာတှေ ပိုဖှင့ျပေးလို့ရမလား၊ ဒါမှမဟုတျ နရောရှှေ့ပွီး ယာယီမဲရုံလေးတှေ လုပျပွီးတော့ လုပျလို့ရမလဲ စသဖွင့ျပေါ့နောျ ဖွရှေငျးတာမြိုးကို အားလုံးပူးပေါငျးပွီးတာ့ လုပျသင့ျပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျ နိုငျငံရပျခွား ရောကျနကွေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ကွိုတငျမဲ လာပေးကွခြိနျ မှနျကနျစှာ မဲပေးရမယ့ျနညျးစနဈ၊ မိမိပေးတဲ့မဲ ပယျမဲမဖွဈအောငျနဲ့ မိမိကိုယျတိုငျ နှဈသကျရှေးခယြျမယ့ျ ကိုယျစားလှယျလောငျးရဲ့ ပါတီအမညျ၊ မဲဆန်ဒနယျတှကေို မှနျကနျစှာ ရှေးခယြျပေးနိုငျရေး စနဈတကြ ပညာပေးသင့ျတယျလို့ ရှေးကောကျပှဲစောင့ျကွည့ျသူ မမွနန်ဒာသငျးက အကွံပွုပါတယျ။
“မဲဆန်ဒရှငျတှကေလေ သူတို့မှာ မဲပေးတဲ့ အတှေ့အကွုံ ရှိနတေယျဆိုရငျတောငျမှ တခါတလကေတြော့လညျး ငါးနှဈမှတကွိမျ မဲပေးကွတာဆိုတော့ ဥပမာ မေ့သှားတာမြိုး ရှိနိုငျတယျ။ ဒါမှမဟုတျရငျလညျး Procedure အပွောငျးအလဲတှေ ရှိနိုငျလို့ လှဲသှားတာမြိုး ရှိနိုငျတယျ။ အနညျးဆုံးတော့ COVID ကာလဖွဈလို့ မဲလကျမှတျထုတျဖို့အတှကျ ကိုယ့ျဘောလျပငျ ကိုယျယူလာရမှာလား၊ ဟိုကပေးမှာလား၊ အဲ့ဒါလေးတှကေအစ နှဈစဉျနှဈတိုငျးမှာ မဲပေးတဲ့ပုံစံသဈ အဆင့ျဆင့ျ ပွောငျးနိုငျတာမြိုးတှလေညျး ရှိတယျ။
“အဲ့အခါကတြော့ ပွညျတှငျးပဲဖွဈဖွဈ ပွညျပပဲဖွဈဖွဈ မဲဆန်ဒရှငျတှကေိုတော့ မဲလာမပေးခငျမှာလေ မဲပေးပုံ မဲပေးနညျးစနဈတှကေို လေ့လာဖို့အတှကျ မဲရုံတှရေဲ့အရှေ့မှာ ဥပမာ ပုံစံလေးတှေ ပွထားတာပေါ့နောျ။ ဒါမှမဟုတျ Broadcast လုပျ အသံနဲ့ရုပျ သရုပျပွ ဖှင့ျပွထားတာမြိုးပဲဖွဈဖွဈ ဒါမှမဟုတျ မဲပေးနညျးအဆင့ျဆင့ျ ပညာပေး လကျကမျးစာစောငျတှေ ကွိုတငျဖွန့ျဝပေေးထားတာမြိုး၊ အဲ့ဒါမြိုးလေးတှေ လုပျပေးထားစခေငြျပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဒီလို နိုငျငံရပျခွားမှာ ပေးရတဲ့ မဲတှဆေိုတာကလညျး လူတှကေ အဝေးကွီးတှကေနေ လာပေးကွရတာဆိုတော့ တနျဖိုးရှိတယျပေါ့နောျ။ သူတို့ ဘယျပါတီကိုပေးပေး ပယျမဲဖွဈသှားတယျဆိုရငျ အလဟူ ဆုံးရှုံးမှာဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ သံရုံးတှနေဲ့ ကောျမရှငျနဲ့ ပေါငျးပွီးတော့ ဂရုတစိုကျ သခြောလုပျပေးထားသင့ျတယျလို့ ထငျပါတယျ။”
ဒီကနေ့ ဂပြနျနိုငျငံ တိုကြိုမွို့တောျက မွနျမာသံရုံး မဲရုံဆီကို ရာနဲ့ခြီ ရောကျလာကွတဲ့ ဂပြနျရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ စနဈတကြ မဲပေးနိုငျရေး လှယျကူအဆငျပွအေောငျ ဂပြနျရောကျ မွနျမာလူမှုအဖှဲ့တှကေ ဝိုငျးကူညီ ပညာပေးခဲ့ကွတာတှကေို ကိုယျတိုငျမဲပေးခဲ့တဲ့ ညီညှတျသော တိုငျးရငျးသားမြားအဖှဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးမိုငျကြောျဦးက သူ့အတှေ့အကွုံ ပွောပွပါတယျ။
“ကနြောျတို့က ကိုယ့ျမဲတပွားကို အငျမတနျမှကို အကြိုးရှိအောငျ အသုံးခခြငြျပါတယျ။ ကနြောျတို့နိုငျငံမှာ နှဈပေါငျးမြားစှာ အာဏာရှငျစနဈအောကျကနေ မလှတျမွောကျသေးဘူးပေါ့နောျ။ လှတျမွောကျလာအောငျ ဒီမဲနဲ့ပဲ အာဏာရှငျလကျအောကျက လှတျအောငျ လုပျနိုငျမှာ။ မဲတနျဖိုးပေါ့နောျ။ ဒီမဲတပွားဟာ ကနြောျတို့နိုငျငံရဲ့ အပွောငျးအလဲအတှကျ အငျမတနျမှကို အရေးကွီးပါတယျဆိုတာကို ကနြောျတို့ ရှေးကောကျပှဲ မတိုငျခငျကတညျးက အားလုံးဖွန့ျပွီးတော့ အားလုံး ကိုယ့ျမဲကို တနျဖိုးရှိရှိ အကြိုးရှိရှိ အသုံးခပြါဆိုပွီး စဈမှနျတဲ့ အပွောငျးအလဲအတှကျ တိုကျတှနျးခဲ့ကွတယျ။
“အဲ့ဒါကွောင့ျ မဲပေးခြိနျ မဲပေးမမှားအောငျ မဲပေးရမယ့ျ နညျးစနဈကို ဗောျလံတီယာအုပျစုတှကေ သံရုံးပွငျပမှာ လူတှေ တနျးစီနကွေတဲ့အခြိနျ အကုနျလုံး ရှငျးပွပါတယျ။ နောကျဆုံး စာအိတျခေါကျတဲ့ ပုံစံကအစ နောကျဆုံး ကိုယျပေးတဲ့မဲ ဆုံးရှုံးမှုမဖွဈအောငျ ပေးပုံပေးနညျး အဆင့ျဆင့ျပေါ့နောျ မပေးဘူးတဲ့သူတှကေလညျး မြားနတောပေါ့နောျ။ သံရုံးထဲမဝငျခငျမှာ စနဈတကြ အားလုံးကို သခြောတငျပွပေးထားတော့ ကနြောျထငျတယျ မဲဆုံးရှုံးမှုတော့ အနညျးဆုံးဖွဈလိမ့ျမယျ။ အားလုံး မဲသခြောပေးနိုငျခဲ့တယျ။”
လတျတလောမှာတော့ ပွညျပအခွစေိုကျ သံရုံးတခြို့မှာ မဲလာပေးသူတှေ ထောငျနဲ့ခြီတဲ့အတှကျ သကျဆိုငျရာနိုငျငံရဲ့ COVID-19 စညျးကမျးခကြျတှနေဲ့အညီ မဲပေးနိုငျရေး လူဦးရလြှေော့ခပြွီးတော့ သတျမှတျအရအေတှကျနဲ့ မဲပေးခိုငျးတာ၊ သှားလာရ ခကျခဲသူတှအေတှကျ အဆငျပွအေောငျ မဲရုံခှဲတှေ ဖှင့ျလှဈပေးတာနဲ့ မဲပေးခှင့ျရသူအားလုံး ပေးခှင့ျရအောငျ သတျမှတျရကျထကျ ကြောျလှနျပွီး မဲရုံကို ရကျထပျတိုးပွီးဖှင့ျ၊ မဲလကျခံပေးဖို့တှကေို အရေးပေါျ စီစဉျနပွေီး ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျစာရငျး မပါလာသူတှအေတှကျကိုလညျး မဲပေးခှင့ျရရေး ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျနဲ့ ပူးပေါငျးပွီးတော့ အဆငျပွအေောငျ ဆောငျရှကျပေးနတေယျလို့ သံရုံးတှကေ သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
