[Zawgyi/Unicode]
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာတဲ့အချိန် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအပေါ် သတိပေးပြောဆိုလိုက်တဲ့ တပ်မတော်ရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်ချက်- တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ရဲ့ သတင်းမီဒီယာတချို့မှာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလာတဲ့ သဘောထားအမြင်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံ့ရဲ့ လက်ရှိ နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး အခြေအနေ၊ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာ အကဲခတ်တွေရဲ့ သုံးသပ်ချက် အမြင်တွေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မဆုမွန်က စုစည်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီး ကျင်းပဖို့ ရက်ပိုင်းလောက်ပဲ လိုတော့တဲ့အချိန်မှာ နိုင်ငံကို လုံခြုံရေး တာဝန်ယူထားတဲ့ တပ်မတော်ရဲ့အကြီးအကဲ- တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ဘက်က ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ တရားမျှတမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့လက်ရှိ အာဏာရအစိုးရ NLD အပေါ် ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးမှုတွေ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလာတဲ့ အနေအထားအပေါ် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်တွေဘက်က မြန်မာ့နိုင်ငံရေးရေချိန် စိုးရိမ်စရာ အနေအထားတခု မြင့်တက်လာနေတယ်လို့ သုံးသပ်နေကြတာပါ။
စစ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးလေ့လာအကဲခတ်နေတဲ့ ဦးမောင်မောင်စိုးက ဒီအခြေအနေတွေက လက်ရှိ အာဏာရပါတီ NLD နဲ့ တပ်မတော်ကြား အချိန်ယူတည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေး အောင်မြင်မှုမရဘူးဆိုတဲ့ လက္ခဏာကို ပြသရာရောက်တယ်လို့ရှု့မြင်ပါတယ်။
"အဲ့ဒီ့အခြေအနေကို ကြည့်ရတာကတော့ ကျနော့်အမြင်ကတော့ဗျာ NLD အစိုးရတက်ပြီး ငါးနှစ်သက်တမ်းအတွင်းမှာ NLD အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်ကြားထဲမှာ ပထမ ပြောထားကြတဲ့ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးကတော့ မအောင်မြင်တော့ဘူးလို့ပဲ သုံးသပ်ရမှာပဲ။ အဲ့ဒီ့ကနေပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားမှုတွေကနေပြီးတော့ ဒီ့ထက် ပိုမဆိုးဖို့ပဲ ကျနော်တို့က မျှော်လင့်နေတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တော့ ပြဿနာကြီးကြီးမားမားဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ မထင်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တဘက်နဲ့ တဘက် အငြင်းပွားမှုတွေကတော့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ထွက်ပြီးတဲ့အချိန်မှာ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုတွေ များမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ့အချိန်မှာ ဒီရွေးကောက်ပွဲ အငြင်းပွားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းနဲ့ မှန်မှန်ကန်ကန် ဖြေရှင်းနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ဒီပြဿနာကို ကျော်လွှားနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်လို့ ဒီရွေးကောက်ပွဲအငြင်းပွားမှုတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ တဘက်နဲ့ တဘက် ကျေလည်မှု မရှိကြရင်တော့ ပြဿနာက တော်တော်ကြီးကို တဖြေးဖြေး ကြီးထွားလာနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ ဘယ်လိုဖြေရှင်းကြမလဲဆိုတာ အာရုံစိုက်ဖို့ပဲလိုမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။"
လက်ရှိတိုင်းပြည်ရဲ့ လုံခြုံရေး တာဝန်ယူထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတပ်ဘက်ကနေ နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ စိုးရိမ်စရာ အနေအထားအဖြစ် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလာတဲ့ အနေအထားအပေါ်ပြည်သူတွေဘက်က နိုင်ငံရေးသတိရှိကြဖို့နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအဖြေ ထွက်လာပြီး နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေတွေဟာ စိုးရိမ်စရာအနေအထား အဖြစ် SYNERGY လူမှုသဟဇာတ ဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့က အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ကိုသက်ဆွေဝင်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
"ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကိုယ်တိုင်ကလည်း တကယ်တမ်း ချို့ယွင်းချက် လိုအပ်ချက်တွေ အများကြီးရှိတယ်။ အဲ့ဒီ့ဟာကို နင်းပြီးတော့ တပ်ဘက်ကနေ ပြောစရာရလာတဲ့အနေအထားမျိုးတွေရှိတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒါကိုပြောတဲ့ ပုံစံကကျတော့ အပြုသဘောဆောင်ပြီး ပြောတဲ့ ပုံစံမဟုတ်ဘဲနဲ့ ခြိမ်းခြောက်တဲ့ ပုံစံမျိုး ပြောတာတွေ အရမ်းများလာတယ်ပေါ့။ ဒီလို ကျနော်တို့ လုံခြုံရေးတာဝန်ယူထားတဲ့သူတွေက ဒါမျိုး ခြိမ်းခြောက်တဲ့ပုံစံမျိုးတွေ ပြန်ဖြစ်လာတယ်။ အဲ့ဒီ့အခါမှာ ကျနော်တို့ပြည်သူတွေဘက်က လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ စိတ်ပူစရာ အများကြီးရှိတယ်။ နောက်တခုက တိုင်းပြည်မှာ ကိုဗစ်ကြောင့်မို့လို့ လူတွေ အကုန်လုံးကလည်း ဒုက္ခရောက်နေကြတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ ပြည်သူတွေရဲ့မျက်နှာကိုမကြည့်ဘဲ ပြည်သူကို ထပ်ပြီးဒုက္ခပေးမယ့် အနေအထားမျိုး ကြုံလာမယ်ဆိုရင် ပြည်သူတွေက ငြိမ်ခံမယ်လို့တော့ ကျနော့်အနေနဲ့က မထင်ပါဘူး။ မငြိမ်မသက်ကတော့ ထပ်ဖြစ်သွားနိုင်တဲ့အခြေအနေကတော့ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အဲ့လိုမဖြစ်ဖို့အတွက်ကိုလည်း ဝိုင်းပြီး ထိန်းကျောင်းနိုင်ကြလိမ့်မယ်လို့လည်း ထင်ပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲကလည်း သဘက်ခါဆို လာတော့မယ်။ ရွေးကောက်ပွဲနေ့နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ထွက်လာတဲ့ရလဒ်တွေပေါ် မူတည်ပြီး ဘာတွေဖြစ်လာမလဲဆိုတာကလည်း ကျနော်တို့အတွက် တော်တော်စိတ်ပူစရာကောင်းတဲ့ အနေအထားဖြစ်တယ်။ သေသေချာချာကို စောင့်ကြည့်ရမယ့် စိုးရိမ်ရမယ့် အနေအထားမျိုးကိုရှိနေတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ်မူတည်ပြီး ပြဿနာတွေကလည်း အများကြီးဖြစ်လာနိုင်ခြေလည်း ရှိသေးတာကိုး။ အဲ့တော့ ပြည်သူတွေအားလုံးကနေပြီးတော့ နိုင်ငံရေးသတိရှိရှိနဲ့ စောင့်ကြည့်နေဖို့ လိုလိမ့်မယ်။ အဲ့လိုပဲ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေဘက်ကလည်း ဒီအခြေအနေမှာ အားလုံး က ပြဿနာ ကြီးကြီးမားမား မဖြစ်လာဖို့အတွက်ကို အားလုံးစုပေါင်းပြီး လုပ်ဆောင်တာမျိုးတွေလည်း လုပ်ဖို့လိုမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။"
နိုင်ငံရေးလေ့လာအကဲခတ်နေတဲ့ ရှေ့နေကြီးဦးကြီးမြင့်ကတော့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ဘက်ကနေ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်သတိပေးလိုက်တဲ့အပေါ် သူ့အမြင် အခုလိုပြောပြပါတယ်။
"နိုင်ငံတော်ရဲ့အခြေအနေကတော့ ကာချုပ်က အခု ဖုတ်ပူမီးတိုက်တွေ ပြောဆိုလာတဲ့အပေါ် ကျနော်လည်း တော်တော်အံ့အားသင့်တယ်။ UEC ရဲ့ အမှားအယွင်းတွေ မရှိဘူးမဟုတ်ဘူး ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ အနိုင်ရအောင် လုပ်ပေးနေတယ်လို့တော့ ကျနော်မထင်ဘူး။ အခုလို တပ်ဘက်က ကြားထဲကနေပြီး တင်းတင်းမာမာသတိပေးလိုက်တဲ့အပေါ်မှာတော့ ကျနော်က ၂ ချက်တွေးမိတယ်။ ၁ အချက်ကတော့- တပ်ဘက်က အစိုးရိမ်များ လွန်နေသလား။ ၂၀၁၈ အခြေခံဥပဒေကြီး ဒီလောက်အသာစီးရနေတာကို ဘာဖြစ်လို့ အစိုးရိမ်လွန်နေတာလဲ။ ဒုတိယအချက်ကတော့ တိုင်းပြည်နဲ့ တပ်မတော်အတွက် စိုးရိမ်တာလား သူ့ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအတွက် သူစိုးရိမ်နေသလား။ အဲ့လိုဖြစ်မယ်ဆိုရင်တော့ သူက အာဏာသိမ်းနိုင်တယ်။ ၂၀၂၁ အစိုးရအပြောင်းအလဲမှာ သူ့သက်တမ်းကုန်တော့မယ့်အချိန် သူ့ရာထူးထိခိုက်မှုရှိနိုင်မလား။ အဲ့လိုဖြစ်မယ်ဆိုရင်တော့ သူက အာဏာသိမ်းနိုင်တယ်။ ဒီတခါ အာဏာသိမ်းရင်တော့ သူသမ္မတဖြစ်နိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းကို ရပြီဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲတွေ အမြန်ဆုံးကျင်းပပြီး အမြန်ဆုံးအဆုံးသတ်ပစ်မှာပေါ့ အဲ့လိုတော့ သုံးသပ်မိတယ်။"
နိုင်ငံရေးလေ့လာအကဲခတ်သူ ဒေါက်တာခင်ဇော်ဝင်းကတော့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီးတပ်ဘက်က သတိပေးမှုအပေါ်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်ထားတဲ့ NLD အစိုးရဘက်က ဖြစ်လာတဲ့ ပြဿနာတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ အဓိက တာဝန်အရှိဆုံးဖြစ်တယ် တပ်ဘက်က သတိပေးမှုကို လေးလေးနက်နက် ဆင်ခြင်သုံးသပ်အဖြေရှာသင့်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ဖွဲ့တာက NLD နဲ့ သမ္မတက ဖွဲ့တာ တာဝန်ခံရမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကလည်း ကပ်နေပြီ။ တပ်ရဲ့ တုံ့ပြန်နိုင်တဲ့အနေအထားက အများကြီးပဲ။ အခုပဲ Impeachment ကိုပြောနေပြီ။ သမ္မတကို Impeach လုပ်နိုင်တယ်တဲ့ ပြောနေပြီ။ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ NLD အနေနဲ့ သတိကြီးစွာ ထားရတော့မယ်။ သူနဲ့ သူရဲ့ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် လုပ်တဲ့ဟာတွေက မဟုတ်တဲ့အတွက် ဒါတွေကို တန်ပြန်ခံစားရတာ။ ရှင်းရှင်းပဲပြောမယ်နော်... ဒီတခါ ဖြစ်လာတယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပြည်သူလူထုကို လမ်းပေါ်ဆွဲတင်ဖို့ကို မစဉ်းစားပါနဲ့။ မြန်မာပြည်ရဲ့ဒီမိုကရေစီက ဘယ်သူဖော်ဆောင်မှာလဲ။ တပ်ဖော်ဆောင်မှာလား။ NLD ဖော်ဆောင်မှာလား။ တခြားဖော်ဆောင်မှာလား။ လူထုက ဖော်ဆောင်မှာလား။ အားလုံးခြုံပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ NLD ရဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်မှုက ညံ့တယ်။"
ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် ဆောင်ရွက်ချက်တွေဟာ အားနည်းချက်တွေ ရှိနေတာဟာနဲ့ ပြည်ထောင်စု အစိုးရအပေါ်မှာ တာဝန်အရှိဆုံးဖြစ်တယ်ဆိုပြီး တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အပေါ် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးရဲ့ တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ တပ်မတော်ရဲ့ ပေါ်လစီမူဝါဒပိုင်းရာပြောဆိုချက် ရုပ်သံ ထုတ်လွှင့်ချက်တွေ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ဆောင်ရွက်လာတဲ့အပေါ် ရွေးကောက်ပွဲနီးလာချိန် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်တွေဘက်က နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွေကြား နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု ရေချိန်မြင့်လာတဲ့အခြေအနေအပေါ် စောင့်ကြည့်နေကြတဲ့ အနေအထားဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ တပျမတောျထုတျပွနျပွောဆိုခကြျပေါျ သဘောထားအမွငျတခြို့
၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲ နီးကပျလာတဲ့အခြိနျ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရဲ့ လုပျဆောငျခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ပွညျထောငျစုအစိုးရအပေါျ သတိပေးပွောဆိုလိုကျတဲ့ တပျမတောျရဲ့သတငျးထုတျပွနျခကြျ- တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ ရဲ့ သတငျးမီဒီယာတခြို့မှာ ထုတျဖောျပွောဆိုလာတဲ့ သဘောထားအမွငျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ နိုငျငံ့ရဲ့ လကျရှိ နိုငျငံရေး၊ လုံခွုံရေး အခွအေနေ၊ ဖွဈပေါျလာနိုငျတဲ့ နောကျဆကျတှဲ အကြိုးဆကျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ နိုငျငံရေးလေ့လာ အကဲခတျတှရေဲ့ သုံးသပျခကြျ အမွငျတှကေို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မဆုမှနျက စုစညျးတငျပွပေးထားပါတယျ။
၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ ပါတီစုံဒီမိုကရစေီ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲကွီး ကငြျးပဖို့ ရကျပိုငျးလောကျပဲ လိုတော့တဲ့အခြိနျမှာ နိုငျငံကို လုံခွုံရေး တာဝနျယူထားတဲ့ တပျမတောျရဲ့အကွီးအကဲ- တပျမတောျကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျဘကျက ရှေးကောကျပှဲရဲ့ တရားမြှတမှုနဲ့ ပတျသကျလို့လကျရှိ အာဏာရအစိုးရ NLD အပေါျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ သတိပေးမှုတှေ ဆကျတိုကျဆိုသလို ထုတျပွနျပွောဆိုလာတဲ့ အနအေထားအပေါျ နိုငျငံရေးအကဲခတျတှဘေကျက မွနျမာ့နိုငျငံရေးရခြေိနျ စိုးရိမျစရာ အနအေထားတခု မွင့ျတကျလာနတေယျလို့ သုံးသပျနကွေတာပါ။
စဈရေးနဲ့ နိုငျငံရေးလေ့လာအကဲခတျနတေဲ့ ဦးမောငျမောငျစိုးက ဒီအခွအေနတှေကေ လကျရှိ အာဏာရပါတီ NLD နဲ့ တပျမတောျကွား အခြိနျယူတညျဆောကျခဲ့တဲ့ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေး အောငျမွငျမှုမရဘူးဆိုတဲ့ လက်ခဏာကို ပွသရာရောကျတယျလို့ရှု့မွငျပါတယျ။
"အဲ့ဒီ့အခွအေနကေို ကွည့ျရတာကတော့ ကနြော့ျအမွငျကတော့ဗြာ NLD အစိုးရတကျပွီး ငါးနှဈသကျတမျးအတှငျးမှာ NLD အစိုးရနဲ့ တပျမတောျကွားထဲမှာ ပထမ ပွောထားကွတဲ့ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေးကတော့ မအောငျမွငျတော့ဘူးလို့ပဲ သုံးသပျရမှာပဲ။ အဲ့ဒီ့ကနပွေီးတော့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျပွီး အငွငျးပှားမှုတှကေနပွေီးတော့ ဒီ့ထကျ ပိုမဆိုးဖို့ပဲ ကနြောျတို့က မြှောျလင့ျနတေယျ။ ရှေးကောကျပှဲ မတိုငျခငျတော့ ပွူနာကွီးကွီးမားမားဖွဈလိမ့ျမယျလို့ မထငျဘူး။ ဒါပမေဲ့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျပွီး တဘကျနဲ့ တဘကျ အငွငျးပှားမှုတှကေတော့ ရှေးကောကျပှဲရလဒျထှကျပွီးတဲ့အခြိနျမှာ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ အငွငျးပှားမှုတှေ မြားမယျလို့ ထငျပါတယျ။ အဲ့ဒီ့အခြိနျမှာ ဒီရှေးကောကျပှဲ အငွငျးပှားမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးနဲ့ မှနျမှနျကနျကနျ ဖွရှေငျးနိုငျမယျဆိုရငျတော့ ကနြောျတို့ ဒီပွူနာကို ကြောျလှှားနိုငျမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တကယျလို့ ဒီရှေးကောကျပှဲအငွငျးပှားမှုတှကေို ဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာ တဘကျနဲ့ တဘကျ ကြလေညျမှု မရှိကွရငျတော့ ပွူနာက တောျတောျကွီးကို တဖွေးဖွေး ကွီးထှားလာနိုငျမယျလို့ ထငျပါတယျ။ အဓိကကတော့ ဘယျလိုဖွရှေငျးကွမလဲဆိုတာ အာရုံစိုကျဖို့ပဲလိုမယျလို့ ထငျပါတယျ။"
လကျရှိတိုငျးပွညျရဲ့ လုံခွုံရေး တာဝနျယူထားတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတပျဘကျကနေ နိုငျငံရဲ့ လုံခွုံရေးပိုငျးဆိုငျရာ စိုးရိမျစရာ အနအေထားအဖွဈ ထုတျဖောျပွောဆိုလာတဲ့ အနအေထားအပေါျပွညျသူတှဘေကျက နိုငျငံရေးသတိရှိကွဖို့နဲ့ ရှေးကောကျပှဲအဖွေ ထှကျလာပွီး နောကျဆကျတှဲအခွအေနတှေဟော စိုးရိမျစရာအနအေထား အဖွဈ SYNERGY လူမှုသဟဇာတ ဖောျဆောငျရေးအဖှဲ့က အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ကိုသကျဆှဝေငျးက သုံးသပျပါတယျ။
"ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကိုယျတိုငျကလညျး တကယျတမျး ခြို့ယှငျးခကြျ လိုအပျခကြျတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ အဲ့ဒီ့ဟာကို နငျးပွီးတော့ တပျဘကျကနေ ပွောစရာရလာတဲ့အနအေထားမြိုးတှရှေိတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒါကိုပွောတဲ့ ပုံစံကကတြော့ အပွုသဘောဆောငျပွီး ပွောတဲ့ ပုံစံမဟုတျဘဲနဲ့ ခွိမျးခွောကျတဲ့ ပုံစံမြိုး ပွောတာတှေ အရမျးမြားလာတယျပေါ့။ ဒီလို ကနြောျတို့ လုံခွုံရေးတာဝနျယူထားတဲ့သူတှကေ ဒါမြိုး ခွိမျးခွောကျတဲ့ပုံစံမြိုးတှေ ပွနျဖွဈလာတယျ။ အဲ့ဒီ့အခါမှာ ကနြောျတို့ပွညျသူတှဘေကျက လုံခွုံရေးပိုငျးဆိုငျရာ စိတျပူစရာ အမြားကွီးရှိတယျ။ နောကျတခုက တိုငျးပွညျမှာ ကိုဗဈကွောင့ျမို့လို့ လူတှေ အကုနျလုံးကလညျး ဒုက်ခရောကျနကွေတယျ။ ဒီလိုအခြိနျမှာ ပွညျသူတှရေဲ့မကြျနှာကိုမကွည့ျဘဲ ပွညျသူကို ထပျပွီးဒုက်ခပေးမယ့ျ အနအေထားမြိုး ကွုံလာမယျဆိုရငျ ပွညျသူတှကေ ငွိမျခံမယျလို့တော့ ကနြော့ျအနနေဲ့က မထငျပါဘူး။ မငွိမျမသကျကတော့ ထပျဖွဈသှားနိုငျတဲ့အခွအေနကေတော့ရှိတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ အဲ့လိုမဖွဈဖို့အတှကျကိုလညျး ဝိုငျးပွီး ထိနျးကြောငျးနိုငျကွလိမ့ျမယျလို့လညျး ထငျပါတယျ။
ရှေးကောကျပှဲကလညျး သဘကျခါဆို လာတော့မယျ။ ရှေးကောကျပှဲနေ့နဲ့ ရှေးကောကျပှဲအပွီး ထှကျလာတဲ့ရလဒျတှပေေါျ မူတညျပွီး ဘာတှဖွေဈလာမလဲဆိုတာကလညျး ကနြောျတို့အတှကျ တောျတောျစိတျပူစရာကောငျးတဲ့ အနအေထားဖွဈတယျ။ သသေခြောခြာကို စောင့ျကွည့ျရမယ့ျ စိုးရိမျရမယ့ျ အနအေထားမြိုးကိုရှိနတေယျ။ ရှေးကောကျပှဲရလဒျအပေါျမူတညျပွီး ပွူနာတှကေလညျး အမြားကွီးဖွဈလာနိုငျခွလေညျး ရှိသေးတာကိုး။ အဲ့တော့ ပွညျသူတှအေားလုံးကနပွေီးတော့ နိုငျငံရေးသတိရှိရှိနဲ့ စောင့ျကွည့ျနဖေို့ လိုလိမ့ျမယျ။ အဲ့လိုပဲ ကနြောျတို့ နိုငျငံရေးအငျအားစုတှဘေကျကလညျး ဒီအခွအေနမှော အားလုံး က ပွူနာ ကွီးကွီးမားမား မဖွဈလာဖို့အတှကျကို အားလုံးစုပေါငျးပွီး လုပျဆောငျတာမြိုးတှလေညျး လုပျဖို့လိုမယျလို့ ထငျပါတယျ။"
နိုငျငံရေးလေ့လာအကဲခတျနတေဲ့ ရှေ့နကွေီးဦးကွီးမွင့ျကတော့ ပွညျထောငျစုအစိုးရကို တပျမတောျကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျဘကျကနေ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွငျးပွငျးထနျထနျသတိပေးလိုကျတဲ့အပေါျ သူ့အမွငျ အခုလိုပွောပွပါတယျ။
"နိုငျငံတောျရဲ့အခွအေနကေတော့ ကာခြုပျက အခု ဖုတျပူမီးတိုကျတှေ ပွောဆိုလာတဲ့အပေါျ ကနြောျလညျး တောျတောျအံ့အားသင့ျတယျ။ UEC ရဲ့ အမှားအယှငျးတှေ မရှိဘူးမဟုတျဘူး ရှိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ရှေးကောကျပှဲကို ရညျရှယျခကြျရှိရှိနဲ့ အနိုငျရအောငျ လုပျပေးနတေယျလို့တော့ ကနြောျမထငျဘူး။ အခုလို တပျဘကျက ကွားထဲကနပွေီး တငျးတငျးမာမာသတိပေးလိုကျတဲ့အပေါျမှာတော့ ကနြောျက ၂ ခကြျတှေးမိတယျ။ ၁ အခကြျကတော့- တပျဘကျက အစိုးရိမျမြား လှနျနသေလား။ ၂၀၁၈ အခွခေံဥပဒကွေီး ဒီလောကျအသာစီးရနတောကို ဘာဖွဈလို့ အစိုးရိမျလှနျနတောလဲ။ ဒုတိယအခကြျကတော့ တိုငျးပွညျနဲ့ တပျမတောျအတှကျ စိုးရိမျတာလား သူ့ပုဂ်ဂိုလျရေးအတှကျ သူစိုးရိမျနသေလား။ အဲ့လိုဖွဈမယျဆိုရငျတော့ သူက အာဏာသိမျးနိုငျတယျ။ ၂၀၂၁ အစိုးရအပွောငျးအလဲမှာ သူ့သကျတမျးကုနျတော့မယ့ျအခြိနျ သူ့ရာထူးထိခိုကျမှုရှိနိုငျမလား။ အဲ့လိုဖွဈမယျဆိုရငျတော့ သူက အာဏာသိမျးနိုငျတယျ။ ဒီတခါ အာဏာသိမျးရငျတော့ သူသမ်မတဖွဈနိုငျမယ့ျ လမျးကွောငျးကို ရပွီဆိုရငျ ရှေးကောကျပှဲတှေ အမွနျဆုံးကငြျးပပွီး အမွနျဆုံးအဆုံးသတျပဈမှာပေါ့ အဲ့လိုတော့ သုံးသပျမိတယျ။"
နိုငျငံရေးလေ့လာအကဲခတျသူ ဒေါကျတာခငျဇောျဝငျးကတော့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ပတျသကျပွီးတပျဘကျက သတိပေးမှုအပေါျမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကို တိုကျရိုကျခန့ျအပျထားတဲ့ NLD အစိုးရဘကျက ဖွဈလာတဲ့ ပွူနာတှကေို ကိုငျတှယျဖွရှေငျးဖို့ အဓိက တာဝနျအရှိဆုံးဖွဈတယျ တပျဘကျက သတိပေးမှုကို လေးလေးနကျနကျ ဆငျခွငျသုံးသပျအဖွရှောသင့ျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကို ဖှဲ့တာက NLD နဲ့ သမ်မတက ဖှဲ့တာ တာဝနျခံရမယျ။ ရှေးကောကျပှဲကလညျး ကပျနပွေီ။ တပျရဲ့ တုံ့ပွနျနိုငျတဲ့အနအေထားက အမြားကွီးပဲ။ အခုပဲ Impeachment ကိုပွောနပွေီ။ သမ်မတကို Impeach လုပျနိုငျတယျတဲ့ ပွောနပွေီ။ ဆိုတဲ့အခါကတြော့ NLD အနနေဲ့ သတိကွီးစှာ ထားရတော့မယျ။ သူနဲ့ သူရဲ့ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ လုပျတဲ့ဟာတှကေ မဟုတျတဲ့အတှကျ ဒါတှကေို တနျပွနျခံစားရတာ။ ရှငျးရှငျးပဲပွောမယျနောျ... ဒီတခါ ဖွဈလာတယျဆိုလို့ရှိရငျ ပွညျသူလူထုကို လမျးပေါျဆှဲတငျဖို့ကို မစဉျးစားပါနဲ့။ မွနျမာပွညျရဲ့ဒီမိုကရစေီက ဘယျသူဖောျဆောငျမှာလဲ။ တပျဖောျဆောငျမှာလား။ NLD ဖောျဆောငျမှာလား။ တခွားဖောျဆောငျမှာလား။ လူထုက ဖောျဆောငျမှာလား။ အားလုံးခွုံပွောရမယျဆိုရငျတော့ NLD ရဲ့ နိုငျငံရေးခေါငျးဆောငျမှုက ညံ့တယျ။"
ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ ဆောငျရှကျခကြျတှဟော အားနညျးခကြျတှေ ရှိနတောဟာနဲ့ ပွညျထောငျစု အစိုးရအပေါျမှာ တာဝနျအရှိဆုံးဖွဈတယျဆိုပွီး တပျမတောျ ကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျရုံးရဲ့ ထုတျပွနျခကြျအပေါျ နိုငျငံတောျသမ်မတရုံးရဲ့ တုံ့ပွနျဖွရှေငျးပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ တပျမတောျရဲ့ ပေါျလစီမူဝါဒပိုငျးရာပွောဆိုခကြျ ရုပျသံ ထုတျလှှင့ျခကြျတှေ ဆကျတိုကျဆိုသလို ဆောငျရှကျလာတဲ့အပေါျ ရှေးကောကျပှဲနီးလာခြိနျ နိုငျငံရေးအကဲခတျတှဘေကျက နိုငျငံ့ခေါငျးဆောငျပိုငျးတှကွေား နိုငျငံရေးတငျးမာမှု ရခြေိနျမွင့ျလာတဲ့အခွအေနအေပေါျ စောင့ျကွည့ျနကွေတဲ့ အနအေထားဖွဈပါတယျ။
