[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံ နေရာတော်တော်များများမှာ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာနေတဲ့အတွက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေတွေမှာလည်း ရောဂါကာကွယ်ရေးအတွက် စတင်ကန့်သတ်လာနေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က ပြောပြပါမယ်။
ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း သူတို့ထိန်းချုပ်ရာ ဒေသတွေမှာ ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားလာကြတာပါ။ အစိုးရနဲ့ အပစ်ရပ်စာချုပ် လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ မွန်ပြည်သစ်ပါတီကလည်း ကပ်ရောဂါကာလမှာပဲ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးတာလို နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကိုပါ အကန့်အသတ်နဲ့သာ လုပ်ကြဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ COVID-19 ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး(ဗဟို)ကော်မတီ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ နိုင်ဗညားလယ်ကတော့ ကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းတွေကိုသာ အဓိကထား ဆောင်ရွက်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကပ်ရောဂါပြန့်ပွားနိုင်တဲ့ ကာလအတွင်းမှာ မွန်ပြည်သစ်ပါတီရဲ့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကပေ့ါနော်၊ ကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းကလွဲပြီးတော့ အခြားဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကို ကျနော်တို့က ကန့်သတ်ထားတယ်၊ ခွင့်မပြုဘူး၊ ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ကာလကျမှ ကျနော်တို့ ပြန်ပြီးတော့ ဝင်ခွင့်ပြုမယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ နယ်မြေထဲမှာ နိုင်ငံရေးပါတီ မဲဆွယ်ဖို့အတွက်တော့ အချို့ဒေသထဲမှာ ကျနော်တို့ ပြန်လည်ကန့်သတ်ထားတာရှိတယ်၊ ကိုဗစ်ကာလ ပြန့်ပွားလာတဲ့အခြေအနေမှာ အပြင်က လူတွေကို လာပြီးတော့ မဲဆွယ်စည်းရုံးဖို့ကျတော့ အများကြီးသတိထားရတယ်ပေါ့နော်၊ အဓိက ကိုဗစ်မကူးစက်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။”
မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေမှာ လူစုလူဝေးလုပ်တာတွေကို တားမြစ်ထားသလို၊ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး လုပ်ငန်းတွေမှာလည်း လူ ၃၀ ထက်မပိုဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။ အစိုးရနဲ့ အပစ်ရပ်လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး KNU ကလည်း အလားတူ လူစုလူဝေးမလုပ်ဖို့၊ လိုအပ်ချက်အရ ဆောင်ရွက်တဲ့အခါမှာ လူ ၃၀ ထက်မပိုဖို့ သတိပေးထားကြောင်း ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့နယ် ဒူးပလာယာခရိုင် အတွင်းရေးမှူး စောလစ်စတန်က ပြောပါတယ်။
“အရှိန်တော့ မြင့်မားလာနေတာပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်တိုင်းဆိုရင် လုံးဝပဲ၊ မော်လမြိုင်တို့ဆိုရင်လည်း စိုးရိမ်စရာဖြစ်လာတယ်၊ ကျနော်တို့နဲ့လည်း ပြောမယ်ဆိုရင် နီးစပ်လာတယ်ပေါ့နော်၊ ဒီဘက်မှာလည်း ပိုးတွေ့လူနာ ရှိလာတယ်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့လည်း အထူးစိုးရိမ်တယ်၊ ဒါကြောင့်လည်းပဲ Mask တပ်မယ်၊ လက်ဆေးမယ်။ နောက်ပြီးတော့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းချက်နဲ့ အညီပေါ့လေ၊ အဲ့ဒါဆောင်ရွင်သွားဖို့ ကျနော်တို့က သတိပေးပါတယ်။”
တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ် အခြေစိုက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ KIO ကလည်း သူတို့ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေမှာ ရောဂါကူးစက်မှု အတည်ပြုသူ မရှိသေးပေမဲ့ ကာကွယ်ရေးအတွက် စီစဉ်ထားတယ်လို့ သတင်းနဲ့ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဗိုလ်မှူးကြီး နော်ဘူး က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ လိုင်းစခန်းမှာတော့ ပိုးတွေ့လူနာတွေကတော့ မတွေ့ဘူး၊ နောက် မသင်္ကာတဲ့ လူနာတွေလည်း သိပ်ပြီးတော့ မရှိပါဘူး၊ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ကလည်း ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့တော့ လမ်းတွေ ပိတ်တာတွေ Quarantine ထည့်တာတွေ ပညာပေးလုပ်တာတွေကတော့ ကျနော်တို့ ဆက်တိုက်လုပ်နေပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာသေးခင်ကစလို့ ကိုဗစ်ရောဂါ တကျော့ပြန် ကူးစက်မှုတွေကြောင့် သေဆုံးသူတွေလည်း တိုးလာနေတာပါ။ ဒီနေ့အစောပိုင်းအထိ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၃၂ ဦး အပါအဝင် ရောဂါကူးစက်သူ ၃,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာနိုငျငံ နရောတောျတောျမြားမြားမှာ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျပြံ့နှံ့လာနတေဲ့အတှကျ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ထိနျးခြုပျရာ နယျမွတှေမှောလညျး ရောဂါကာကှယျရေးအတှကျ စတငျကန့ျသတျလာနတေဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက ပွောပွပါမယျ။
ကိုဗဈရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့အစညျးတှကေလညျး သူတို့ထိနျးခြုပျရာ ဒသေတှမှော ရောဂါကူးစကျပြံ့နှံ့မှု ကာကှယျထိနျးခြုပျဖို့ ကွိုးစားလာကွတာပါ။ အစိုးရနဲ့ အပဈရပျစာခြုပျ လကျမှတျထိုးထားတဲ့ အဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ မှနျပွညျသဈပါတီကလညျး ကပျရောဂါကာလမှာပဲ ကငြျးပဖို့စီစဉျထားတဲ့ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ မဲဆှယျစညျးရုံးတာလို နိုငျငံရေးလှုပျရှားမှုတှကေိုပါ အကန့ျအသတျနဲ့သာ လုပျကွဖို့ ညှှနျကွားထားပါတယျ။ မှနျပွညျသဈပါတီ COVID-19 ရောဂါ ကာကှယျထိနျးခြုပျနိုငျရေး(ဗဟို)ကောျမတီ ခေါငျးဆောငျဖွဈတဲ့ နိုငျဗညားလယျကတော့ ကနြျးမာရေးလုပျငနျးတှကေိုသာ အဓိကထား ဆောငျရှကျဖို့ ရညျရှယျထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကပျရောဂါပွန့ျပှားနိုငျတဲ့ ကာလအတှငျးမှာ မှနျပွညျသဈပါတီရဲ့ ထိနျးခြုပျနယျမွမှောရှိတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှကေပေ့ါနောျ၊ ကနြျးမာရေးလုပျငနျးကလှဲပွီးတော့ အခွားဖှံ့ဖွိုးရေးလုပျငနျးတှကေို ကနြောျတို့က ကန့ျသတျထားတယျ၊ ခှင့ျမပွုဘူး၊ ကပျရောဂါ ထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့ ကာလကမြှ ကနြောျတို့ ပွနျပွီးတော့ ဝငျခှင့ျပွုမယျ။ နောကျတဈခုကတော့ မှနျပွညျသဈပါတီ နယျမွထေဲမှာ နိုငျငံရေးပါတီ မဲဆှယျဖို့အတှကျတော့ အခြို့ဒသေထဲမှာ ကနြောျတို့ ပွနျလညျကန့ျသတျထားတာရှိတယျ၊ ကိုဗဈကာလ ပွန့ျပှားလာတဲ့အခွအေနမှော အပွငျက လူတှကေို လာပွီးတော့ မဲဆှယျစညျးရုံးဖို့ကတြော့ အမြားကွီးသတိထားရတယျပေါ့နောျ၊ အဓိကကိုဗဈမကူးစကျဖို့ အရေးကွီးတယျ။”
မှနျပွညျသဈပါတီ ထိနျးခြုပျရာ နယျမွမှော လူစုလူဝေးလုပျတာတှကေို တားမွဈထားသလို၊ မဲဆှယျစညျးရုံးရေး လုပျငနျးတှမှောလညျး လူ ၃၀ ထကျမပိုဖို့ ညှှနျကွားထားပါတယျ။ အစိုးရနဲ့ အပဈရပျလကျမှတျထိုးထားတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ ကရငျအမြိုးသား အစညျးအရုံး KNU ကလညျး အလားတူ လူစုလူဝေးမလုပျဖို့၊ လိုအပျခကြျအရ ဆောငျရှကျတဲ့အခါမှာ လူ ၃၀ ထကျမပိုဖို့ သတိပေးထားကွောငျး ကွာအငျးဆိပျကွီးမွို့နယျ ဒူးပလာယာခရိုငျ အတှငျးရေးမှူး စောလဈစတနျက ပွောပါတယျ။
“အရှိနျတော့ မွင့ျမားလာနတောပေါ့နောျ။ အထူးသဖွင့ျ ရနျကုနျတိုငျးဆိုရငျ လုံးဝပဲ၊ မောျလမွိုငျတို့ဆိုရငျလညျး စိုးရိမျစရာဖွဈလာတယျ၊ ကနြောျတို့နဲ့လညျး ပွောမယျဆိုရငျ နီးစပျလာတယျပေါ့နောျ၊ ဒီဘကျမှာလညျး ပိုးတှေ့လူနာ ရှိလာတယျဆိုတဲ့အခါကတြော့ ကနြောျတို့လညျး အထူးစိုးရိမျတယျ၊ ဒါကွောင့ျလညျးပဲ Mask တပျမယျ၊ လကျဆေးမယျ။ နောကျပွီးတော့ သတျမှတျထားတဲ့ စညျးကမျးခကြျနဲ့ အညီပေါ့လေ၊ အဲ့ဒါဆောငျရှငျသှားဖို့ ကနြောျတို့က သတိပေးပါတယျ။”
တရုတျ-မွနျမာနယျစပျ အခွစေိုကျ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ ကခငြျလှတျမွောကျရေးအဖှဲ့ KIO ကလညျး သူတို့ထိနျးခြုပျရာ နယျမွမှော ရောဂါကူးစကျမှု အတညျပွုသူ မရှိသေးပမေဲ့ ကာကှယျရေးအတှကျ စီစဉျထားတယျလို့ သတငျးနဲ့ ပွနျကွားရေးတာဝနျခံ ဗိုလျမှူးကွီး နောျဘူး က ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ လိုငျးစခနျးမှာတော့ ပိုးတှေ့လူနာတှကေတော့ မတှေ့ဘူး၊ နောကျ မသငျ်ကာတဲ့ လူနာတှလေညျး သိပျပွီးတော့ မရှိပါဘူး၊ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့ကလညျး ကာကှယျတဲ့အနနေဲ့တော့ လမျးတှေ ပိတျတာတှေ Quarantine ထည့ျတာတှေ ပညာပေးလုပျတာတှကေတော့ ကနြောျတို့ ဆကျဆကျလုပျနပေါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာသေးခငျကစလို့ ကိုဗဈရောဂါ တကြော့ပွနျ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ သဆေုံးသူတှလေညျး တိုးလာနတောပါ။ ဒီနေ့အစောပိုငျးအထိ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ထုတျပွနျခကြျအရ ကိုဗဈရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၃၂ ဦး အပါအဝငျ ရောဂါကူးစကျသူ ၃,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိနပေါတယျ။
