သီးျခား လြတ္လပ္တဲ႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔က ျမန္မာ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိတဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္တဲ႔ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္နဲ႔ ျမန္မာ စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႔ရဲ႕ လက္ရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္ဖို႔ ႏုိင္ငံတကာကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြက ရတဲ႔ ၀င္ေငြနဲ႔ လက္နက္ေတြေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ဆိုးရြားတဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ရေနတာလို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔က ေထာက္ျပလုိက္ပါတယ္။ အခုလို ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔ရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြက လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေပၚလာႏုိင္မလား ဆိုတာကို ကို၀င္းမင္းက ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဦးပိုင္ စီးပြားေရး ကုမၸဏီ လီမစ္တက္နဲ႔ ျမန္မာ စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႔ရဲ႕လက္ေအာက္ရွိ ကုမၸဏီ ေပါင္း ၁၄၀ ေက်ာ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ခရိုနီ ကုမၸဏီေတြက ျမန္မာ စီးပြားေရးမွာ အႀကီးအက်ယ္ ၀င္ေငြရထားတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ အခုလို စီးပြားေရးတပ္၀င္ေငြ သာမရွိဘူးဆိုရင္ အစိုးရက ေပးတဲ့ ဘတ္ဂ်က္အေပၚသာ မွီခိုရၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္မလုပ္ႏိုင္ပဲ အရပ္သားအစိုးရကို ျပန္တင္ျပနာခံရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေန႔က ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေပၚ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြကေန ခ်က္ခ်င္းအေရးယူပိတ္ဆို႔တာေတြ လုပ္ေပးဖို႔ ဒီအစီရင္ခံစာကေန ေထာက္ျပလိုက္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီေတြအေပၚ သက္ေရာက္ႏိုင္မႈကို ေမးရာမွာ Georgetown တကၠသိုလ္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူ David Steinberg က
“အေနာက္ႏိုင္ငံ ကုမၸဏီေတြအေပၚ ဆိုရင္ေတာ့ သက္ေရာက္မူ တခ်ိဳ. ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြအေပၚေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတာ သိပါတယ္။ EU ကုမၸဏီေတြအေပၚလည္း ျဖစ္မယ္ထင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ ကိုရီးယား ေနာက္ ေဟာင္ေကာင္၊ စကၤာပူ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြက ကုမၸဏီေတြအေပၚဆိုရင္တို႔ သက္ေရာက္မူ ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Kachin Alliance အဖြဲ႔က Gum San Nsang ကေတာ့ သက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“ အရင္တုန္းကေတာ့ Genocide ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္း ျမန္မာျပည္နဲ႔ တြဲထားတာဆိုတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ အခုက လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဒါကို တစိုက္မတ္မတ္ပါ၀င္ေနတယ္၊ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ က႑ေတြက ေတာ္ေတာ္ၾကာလာတယ္ ။ ၾကာလာၿပီးေတာ့ ဥပမာခင္ဗ် အေမရိကန္ကို ဆိုရင္ လြန္ခဲတဲ့ႏွစ္တုန္းက ေသာင္းဂဏန္းေလာက္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္းကို ျမန္မာျပည္က လူေတြ ေရာက္ရွိေနတဲ့ က႑ေတြရွိတယ္။ ေနာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ သန္းနဲ႔ခ်ီ နီးပါးျဖစ္ေနၿပီ။ ဒါမ်ိဳးေတြက အရင္တုန္းက က်ေနာ္တုိ႕မွာ ရွိခဲ့တယ္ ဒါေပမယ့္ ဒီေလာက္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးႀကီးမရွိခဲ့ဘူး။”
ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာထဲမွာပဲ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ တရုတ္ ၊ Russia၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ယူကရိန္း ၊ စကၤာပူနဲ႔ အစၥေရးႏိုင္ငံက ကုမၸဏီေတြက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို လက္နက္ေရာင္းခ်ေနေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ထားတာေၾကာင့္ ဒီလက္နက္တင္ပို႔မႈေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္မႈကို ေမးရာမွာ Gum San Nsang ကေတာ့
“ ရွိတယ္ခင္ဗ် အခုေျပာမယ္ဆိုရင္ ကမာၻနဲ႔ ဆက္ဆံမႈအနည္းဆံုး ေျမာက္ကိုရီးယားေတာင္မွ အခုတျခားကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အာဖရိကတို႔ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ ေတာ္ေတာ္ႀကီးခံေနရတဲ့ အေျခအေနရွိပါတယ္။ စီးပြားေရးပတ္ဆို႔မႈဆိုတာက တရုတ္ႏိုင္ငံက လက္ရွိအေျခအေနမွာ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ပိတ္ဆို႔မႈတခ်ိဳ႕ တင္းက်ပ္ခံေနရတာကို ဒီေန႔လိုမ်ိဳးဆိုရင္ သူတို႔ ေလ်ာ့ခ်တာတို႔ ဒီလိုအဆင့္ေတာင္ေရာက္သြားတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ဒါကို အေလးမထားဘူးလို႔ ေျပာဖို႔ အရမ္းခက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ စစ္တပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ Genocide ဆိုတ့ဲ့ စာလံုးက အခုလက္ရွိ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ Genocide ဆိုတ့ဲ့ စာလံုးကို သံုးေနတာေတြရွိတယ္။ ဒါကိုက ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးအရေတာင္မွ ခပ္ေ၀းေ၀းေရာက္လာမယ္လို႔ ျမင္ေနရတာေပါ့။”
ဒါေပမယ့္ ပါေမာကၡ David Steinberg ကေတာ့ ဒီလက္နက္ေရာင္းခ်မႈေတြအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ မရွိဖို႔ မ်ားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“သက္ေရာက္မူ မရွိဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေတြမွာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ရင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကလြဲလို႔ ခ်က္ခ်င္းဦးစားေပးလုပ္ရမယ္လို႔ မျမင္ၾကေသးတာရယ္၊ ေနာက္ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးမွာေတာင္၊ သမၼတ Donald Trump ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ေတြ႔ခ်ိန္မွာ သူဘယ္ႏိုင္ငံက လာမွန္းမသိခဲ့တာေတြေၾကာင့္ပါ။ ဒီ လူမူအသိုင္းအဝိုင္းမွာ တကယ္ျပင္းျပင္ထန္ထန္ ျဖစ္ေနတာေတြကို၊ ေသေသခ်ခ်ာ နားမလည္ၾကပါဘူး။”
ဒါ့အျပင္ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံက စီးပြားေရး ကုမၸဏီႀကီး ၂ ခုျဖစ္တဲ့ KBZ အုပ္စုနဲ႔ Max Myanmar တို႔ကို စစ္ေဆးအေရးယူထားတဲ့အေပၚ သက္ေရာက္ႏိုင္မႈကို ေမးတဲ့အခါမွာ ပါေမာကၡDavid Steinberg ကေတာ့ ဒီကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ အရင္စစ္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက အစိုးရနဲ႔ နီးနီးစပ္စပ္လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ေပမယ့္ သက္ေရာက္ႏိုင္မႈကို ခန္႔မွန္းရခက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Gum San ကေတာ့ ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အေရးယူ သက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။
ဒါေပမယ့္ Max Myanmar စီးပြားေရး ကုမၸဏီကေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ စြပ္စြဲထားသလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ တံတိုင္းကာေရးအတြက္ ၀င္ေရာက္ကူညီေပးျခင္းမရွိဘူးလို႔ အစီရင္ခံစာထုတ္ ေျပာထားပါတယ္။ ပါေမာကၡDavid Steinberg ကေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အျပင္ တျခား စစ္တပ္ ႀကီးစိုးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက တပ္မေတာ္အမ်ားစုကလည္း စစ္တပ္ေရရွည္ အာဏာရွိေရးအတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို တမ်ိဳးတဖံုခ်ဳပ္ကိုင္ေလ့ရွိၿပီး ျမန္မာကေတာ့ ပိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ားၿပီး တျခားကုမၸဏီေတြအေပၚ တြဲလုပ္ဖို႔အတြက္ သိမ္းသြင္းဖိအားေပးႏိုင္ဖို႔ အေနအထားေတြကို ေလ့လာဖို႔လိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
