(Zawgyi/Unicode)
Fever Clinic ဆေးခန်းတွေမှာ တခုကို အနည်းဆုံး လူနာ ၅၀ ဝန်းကျင်ရှိလာသလို COVID Positive လူနာအရေအတွက်လည်း တရက်တရက် မြင့်တက်လာနေတယ်လို့ Fever Clinic Yangon ကွန်ရက်တာဝန်ခံဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
ဒါကြောင့် ကပ်ရောဂါကာလ ပြည်သူတွေ အရေးပေါ် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးနိုင်ဖို့ အခမဲ့ ဖျားနာကုဆေးခန်းတွေမှာစေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန် အင်အားထပ်ဖြည့်နိုင်ရေး ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းနေကြတဲ့အကြောင်း ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မဆုမွန်က ပြောပြမှာပါ။
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ကိုဗစ် ၁၉ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ကူးစက်သူ ခြောက်ထောင်ကျော် သွားပြီဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးသူကလည်း ၁၀၀ နီးပါးအထိ ရှိလာပြီဖြစ်လို့ ဒီကူးစက်မြန်ရောဂါထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်နေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ ဖျားနာ မကျန်းမာလူနာတွေကြား ကိုဗစ် ရောဂါလက္ခဏာသံသယရှိသူတွေကို စစ်ဆေးနိုင်ဖို့ လူထုကို ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ဖို့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆေးပညာရှင်တွေ ဆရာဝန်တွေ အရေးပေါ်လိုအပ် လာနေတယ်လို့ စေတနာ့ဝန်ထမ်း သမားတော်တွေ ဆရာဝန်တွေ သူနာပြုတွေ ဝိုင်းဝန်း လုပ်အားပေးကုသပေးနေတဲ့ အခမဲ့ဖျားနာကုဆေးခန်းတွေရဲ့ကွန်ရက်တာဝန်ခံကပြောပါတယ်။
အခုသီတင်းပတ်အတွင်း ဖျားနာလူနာတွေ များလာသလို ဒီလူနာတွေထဲ COVIDရောဂါ ပိုးတွေ့ရှိသူတွေလည်း ပါလာတဲ့အတွက် ဆေးခန်းတွေမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန်အင်အားပိုလိုအပ်လာနေတယ်လို့ Fever Clinic Yangon ကွန်ရက်တာဝန်ခံဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းကပြောပါတယ်။
“ အခုက လူနာတွေ တအားများလာတယ်။ ဒီနေ့ဆိုရင် Fever Clinic တခုမှာ အနည်းဆုံး လူနာ ၅၀ ဝန်းကျင်ရှိတယ်။ လုံးဝကို တော်တော်များလာတယ်။ တရက်တရက်ကိုCOVID Positive လူနာကလည်း တော်တော်ကြီး ကိုမြင့်တက် လာတယ်ပေါ့။ ဒီလိုလူနာတွေ တော်တော်များလာတော့ ရက်တွေ တိုးဖွင့်တယ်။ အချိန်ကန့်သတ်ထားတာတွေဆိုလည်း ၁၂အထိကနေ ဒီနေ့ဆို ၃နာရီမှ ပြီးတယ်။ တာမွေအပိုင်းပေါ့နော်။ မင်္ဂလာတောင်ညွှန့်လည်း အဲ့လောက်ဆိုးတယ်။ လူနာအင်အားနဲ့ဆရာဝန်အင်အားနဲ့ မမျှဘူး အခက်အခဲလေးတွေဖြစ်နေတယ်။ ဆေးရုံတွေမှာလည်း ပြဿနာက နေရာအခက်အခဲတွေဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်။ဒီနေ့လည်း အစည်းအဝေးလုပ်တယ်။ CommunityFever Clinic Call Center လုပ်ဖို့ အစီအစဉ်ဆွဲနေပါတယ်။အခု Call Center Volunteer တွေခေါ်နေပါတယ်။ပြီးတော့ ဆေးခန်းထိုင်ဖို့အတွက်လည်း စေတနာ့ရှင်Volunteer တွေခေါ်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့ အဓိက Fever Clinic အတွက် ဆရာဝန် သူနာပြုVolunteer အင်အားလိုအပ်နေတယ်။Volunteer တွေကလည်း ဆက်သွယ်လာနေပါတယ် ကျနော်တို့ဆီကိုလေ။”
ပြည်နယ်တိုင်းဒေသကြီးတွေထဲ ပိုးတွေ့ရှိမှုအများဆုံးဖြစ်နေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းတွင်း ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုပေးနိုင်အောင် အခမဲ့ဖျားနာကုဆေးခန်း မြို့နယ်တိုင်းလို ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့အထဲ လှိုင်သာယာမြို့နယ်မှာလည်း စေတနာ့ဝန်ထမ်း ဆရာဝန်တွေက နေ့စဉ်အင်အားဖြည့်ပြီး ပိတ်ရက်မရှိ တပတ်လုံးအချိန်ပြည့် ဆေးကုသမှုပေးနေကြတယ်လို့လှိုင်သာယာမြို့နယ် Fever Clinic တာဝန်ခံ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန် ဒေါက်တာနိုင်မင်းထွဋ်က ရှင်းပြပါတယ်။
“လှိုင်သာယာအနေနဲ့ လောလောဆယ် ကျနော်တို့ဆီ လာကူနေတဲ့ဆရာဝန်အရေအတွက်က ကျနော်အပါအဝင်ဆို ၆ယောက်ရှိတယ်။ တယောက် တရက်ထိုင်ကြတယ်။ ပိုနေတဲ့တရက်ကို ကျနော်ကပဲ ဆက်ယူပါတယ်။ ကျနော်တို့စုစုပေါင်း ၇ရက်- ပိတ်ရက်မရှိဖွင့်ထားပေးပါတယ်။ လှိုင်သာယာ ဖျားနာကုဆေးခန်းအနေနဲ့တော့ အခက်အခဲမရှိပါဘူး ဒါပေမဲ့လို့ တခြားမြို့နယ်တွေမှာက ဘာအခက်အခဲရှိလဲဆိုတော့ သူတို့ဆေးခန်းတွေမှာ Positive ဒါမှမဟုတ် သံသယရှိတဲ့လူနာ လာသွားတယ်ဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက Quarantine ဝင်ခိုင်းတာပေါ့နော်။ အရင်တုန်းက ကူပေးနေကျ ဆရာဝန်တချို့ Quarantine ဝင်သွားရတာတွေရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် Volunteer ဆရာဝန် လိုအပ်တဲ့အခက်အခဲရှိတာပေါ့နော်။ ဒီ GP ဆရာဝန်တွေ Quarantine ဝင်ရတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဖျားနာကုဆေးခန်းတွေမှာ ဆရာဝန်အင်အားလျော့လာပြီး အစိုးရဆေးရုံတွေမှာလည်း အလုပ်တွေပုံလာတယ်လို့မြင်ပါတယ်။”
လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် နေ့စဉ် ရာဂဏန်း ပိုးတွေ့ရှိမှုဦးရေ တနေ့ထက်တနေ့များပြားလာပြီး ကူးစက်သူ ထောင်ချီဖြစ်လာချိန် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ အင်အားတိုးချဲ့နေသလို စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆေးပညာရှင်တွေ ဆရာဝန်သူနာပြုနဲ့ ပရဟိတ လုပ်အားပေးပြည်သူတွေ အချိန်ပြည့်ကူညီပေးနေကြချိန် ပြည်သူလူထုဘက်က ရောဂါကူးစက်မှုကြိုတင် ကာကွယ်တားဆီးနိုင်ရေး မိမိတို့အိမ်မှာပဲနေပေးခြင်းအားဖြင့် ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြပါလို့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန်တွေက မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။ ဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက ပြည်သူကိုတိုက်တွန်းတာက
“ ဖြစ်နိုင်ရင် အိမ်မှာပဲနေပေးကြပါ ခင်ဗျာ။ ဒီကာလကြီးမှာ အိမ်မှာပဲနေကြတာက ကိုယ့်အတွက် စိတ်အချဆုံးSafe အဖြစ်ဆုံး။ လိုအပ်ရင် CommunityFever Clinic Call Center ကို ဆက်သွယ်ပါ။ မေးမြန်းပါ။ အရေးပေါ်Emergency ပေါ်လာခဲ့ရင် အရမ်းမောလာပြီး အမောဖောက်လာတယ်။ တချို့အသက်ကြီးပိုင်း ဆီးချိုသွေးတိုးတွေ ရုတ်တရက် တက်လာတယ် ဖြစ်လာခဲ့တယ်ဆိုရင် ဆေးခန်းဖွင့်ချိန်အထိ မစောင့်ပဲနဲ့တည့်တည့်မတ်မတ်ပေါ့နော် အစိုးရဆေးရုံတွေဆီ ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး အင်းစိန်ဆေးရုံကြီး၊ သင်္ကန်းကျွန်းဆေးရုံကြီး ၊ ဂန္ဒီဆေးရုံ အဲ့လိုဆေးရုံ တွေဆီကို ချက်ခြင်း အမြန်ဆုံးUrgent သွားပြီး ဆေးကုသမှုခံယူကြပါ။ အဲ့တာလေးတွေ ပြည်သူကို အကြံပြုချင်ပါတယ်။”
အခုလို ကူးစက်မြန်COVID-19 ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကို အမြန်ဆုံးလျှော့ချနိုင်ရေး အထိရောက်ဆုံး နည်းလမ်းအနေနဲ့ မိမိနေအိမ်တွင်သာနေထိုင်ကြပါ ။ မဖြစ်မနေကိစ္စတွေရှိလို့ နေအိမ်အပြင်ကိုထွက်ရတဲ့အခါတိုင်း ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းစည်း (Mask) ကို မဖြစ်မနေ အမြဲတမ်းတပ်ဆင်ထားကြပါ။ ဈေးဝယ်ထွက်ရင် တဦးတည်းထွက်ပါ ဆေးရုံဆေးခန်းကို ၂ဦးပဲသွားပါ စသဖြင့်ကိုကိုးကျွန်းမှအပ ရန်ကုန်တိုင်းတတိုင်းလုံးက ပြည်သူတွေ အိမ်ထဲမှာပဲနေကြပါလို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက စက်တင်ဘာလ ၂၀ရက်နေ့က စည်းကမ်းချက်အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
...............
COVID-19 လူနာတှမြေားလာနတေဲ့ Fever Clinic အရေးပေါျအခကျအခဲ
(Unicode)
Fever Clinic ဆေးခနျးတှမှော တခုကို အနညျးဆုံး လူနာ ၅၀ ဝနျးကငြျရှိလာသလို COVID Positive လူနာအရအေတှကျလညျး တရကျတရကျ မွင့ျတကျလာနတေယျလို့ Fever Clinic Yangon ကှနျရကျတာဝနျခံဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ ကပျရောဂါကာလ ပွညျသူတှေ အရေးပေါျ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှုပေးနိုငျဖို့ အခမဲ့ ဖြားနာကုဆေးခနျးတှမှောစတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျ အငျအားထပျဖွည့ျနိုငျရေး ဝိုငျးဝနျးကွိုးပမျးနကွေတဲ့အကွောငျး ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ မဆုမှနျက ပွောပွမှာပါ။
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ ကိုဗဈ ၁၉ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျးလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ကူးစကျသူ ခွောကျထောငျကြောျ သှားပွီဖွဈပွီး ကိုဗဈကွောင့ျ သဆေုံးသူကလညျး ၁၀၀ နီးပါးအထိ ရှိလာပွီဖွဈလို့ ဒီကူးစကျမွနျရောဂါထိနျးခြုပျနိုငျရေး အရှိနျမွှင့ျဆောငျရှကျနခြေိနျ ဖွဈပါတယျ။ ဖြားနာ မကနြျးမာလူနာတှကွေား ကိုဗဈ ရောဂါလက်ခဏာသံသယရှိသူတှကေို စဈဆေးနိုငျဖို့ လူထုကို ကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှုပေးနိုငျဖို့ စတေနာ့ဝနျထမျးဆေးပညာရှငျတှေ ဆရာဝနျတှေ အရေးပေါျလိုအပျ လာနတေယျလို့ စတေနာ့ဝနျထမျး သမားတောျတှေ ဆရာဝနျတှေ သူနာပွုတှေ ဝိုငျးဝနျး လုပျအားပေးကုသပေးနတေဲ့ အခမဲ့ဖြားနာကုဆေးခနျးတှရေဲ့ကှနျရကျတာဝနျခံကပွောပါတယျ။
အခုသီတငျးပတျအတှငျး ဖြားနာလူနာတှေ မြားလာသလို ဒီလူနာတှထေဲ COVIDရောဂါ ပိုးတှေ့ရှိသူတှလေညျး ပါလာတဲ့အတှကျ ဆေးခနျးတှမှော စတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျအငျအားပိုလိုအပျလာနတေယျလို့ Fever Clinic Yangon ကှနျရကျတာဝနျခံဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးကပွောပါတယျ။
“ အခုက လူနာတှေ တအားမြားလာတယျ။ ဒီနေ့ဆိုရငျ Fever Clinic တခုမှာ အနညျးဆုံး လူနာ ၅၀ ဝနျးကငြျရှိတယျ။ လုံးဝကို တောျတောျမြားလာတယျ။ တရကျတရကျကိုCOVID Positive လူနာကလညျး တောျတောျကွီး ကိုမွင့ျတကျ လာတယျပေါ့။ ဒီလိုလူနာတှေ တောျတောျမြားလာတော့ ရကျတှေ တိုးဖှင့ျတယျ။ အခြိနျကန့ျသတျထားတာတှဆေိုလညျး ၁၂အထိကနေ ဒီနေ့ဆို ၃နာရီမှ ပွီးတယျ။ တာမှအေပိုငျးပေါ့နောျ။ မငျ်ဂလာတောငျညှှန့ျလညျး အဲ့လောကျဆိုးတယျ။ လူနာအငျအားနဲ့ဆရာဝနျအငျအားနဲ့ မမြှဘူး အခကျအခဲလေးတှဖွေဈနတေယျ။ ဆေးရုံတှမှောလညျး ပွူနာက နရောအခကျအခဲတှဖွေဈနတေယျပေါ့နောျ။ဒီနေ့လညျး အစညျးအဝေးလုပျတယျ။ CommunityFever Clinic Call Center လုပျဖို့ အစီအစဉျဆှဲနပေါတယျ။အခု Call Center Volunteer တှခေေါျနပေါတယျ။ပွီးတော့ ဆေးခနျးထိုငျဖို့အတှကျလညျး စတေနာ့ရှငျVolunteer တှခေေါျနပေါတယျ။ ကနြောျတို့ အဓိက Fever Clinic အတှကျ ဆရာဝနျ သူနာပွုVolunteer အငျအားလိုအပျနတေယျ။Volunteer တှကေလညျး ဆကျသှယျလာနပေါတယျ ကနြောျတို့ဆီကိုလေ။”
ပွညျနယျတိုငျးဒသေကွီးတှထေဲ ပိုးတှေ့ရှိမှုအမြားဆုံးဖွဈနတေဲ့ ရနျကုနျတိုငျးတှငျး ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုပေးနိုငျအောငျ အခမဲ့ဖြားနာကုဆေးခနျး မွို့နယျတိုငျးလို ဖှင့ျလှဈထားတဲ့အထဲ လှိုငျသာယာမွို့နယျမှာလညျး စတေနာ့ဝနျထမျး ဆရာဝနျတှကေ နေ့စဉျအငျအားဖွည့ျပွီး ပိတျရကျမရှိ တပတျလုံးအခြိနျပွည့ျ ဆေးကုသမှုပေးနကွေတယျလို့လှိုငျသာယာမွို့နယျ Fever Clinic တာဝနျခံ စတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျ ဒေါကျတာနိုငျမငျးထှဋျက ရှငျးပွပါတယျ။
“လှိုငျသာယာအနနေဲ့ လောလောဆယျ ကနြောျတို့ဆီ လာကူနတေဲ့ဆရာဝနျအရအေတှကျက ကနြောျအပါအဝငျဆို ၆ယောကျရှိတယျ။ တယောကျ တရကျထိုငျကွတယျ။ ပိုနတေဲ့တရကျကို ကနြောျကပဲ ဆကျယူပါတယျ။ ကနြောျတို့စုစုပေါငျး ၇ရကျ- ပိတျရကျမရှိဖှင့ျထားပေးပါတယျ။ လှိုငျသာယာ ဖြားနာကုဆေးခနျးအနနေဲ့တော့ အခကျအခဲမရှိပါဘူး ဒါပမေဲ့လို့ တခွားမွို့နယျတှမှောက ဘာအခကျအခဲရှိလဲဆိုတော့ သူတို့ဆေးခနျးတှမှော Positive ဒါမှမဟုတျ သံသယရှိတဲ့လူနာ လာသှားတယျဆိုရငျ သကျဆိုငျရာကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက Quarantine ဝငျခိုငျးတာပေါ့နောျ။ အရငျတုနျးက ကူပေးနကြေ ဆရာဝနျတခြို့ Quarantine ဝငျသှားရတာတှရှေိတဲ့အတှကျကွောင့ျ Volunteer ဆရာဝနျ လိုအပျတဲ့အခကျအခဲရှိတာပေါ့နောျ။ ဒီ GP ဆရာဝနျတှေ Quarantine ဝငျရတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ ဖြားနာကုဆေးခနျးတှမှော ဆရာဝနျအငျအားလြော့လာပွီး အစိုးရဆေးရုံတှမှောလညျး အလုပျတှပေုံလာတယျလို့မွငျပါတယျ။”
လူအစုလိုကျအပွုံလိုကျ နေ့စဉျ ရာဂဏနျး ပိုးတှေ့ရှိမှုဦးရေ တနေ့ထကျတနေ့မြားပွားလာပွီး ကူးစကျသူ ထောငျခြီဖွဈလာခြိနျ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ အငျအားတိုးခြဲ့နသေလို စတေနာ့ဝနျထမျးဆေးပညာရှငျတှေ ဆရာဝနျသူနာပွုနဲ့ ပရဟိတ လုပျအားပေးပွညျသူတှေ အခြိနျပွည့ျကူညီပေးနကွေခြိနျ ပွညျသူလူထုဘကျက ရောဂါကူးစကျမှုကွိုတငျ ကာကှယျတားဆီးနိုငျရေး မိမိတို့အိမျမှာပဲနပေေးခွငျးအားဖွင့ျ ဝိုငျးဝနျးကူညီပေးကွပါလို့ စတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျတှကေ မတေ်တာရပျခံပါတယျ။ ဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးက ပွညျသူကိုတိုကျတှနျးတာက
“ ဖွဈနိုငျရငျ အိမျမှာပဲနပေေးကွပါ ခငျဗြာ။ ဒီကာလကွီးမှာ အိမျမှာပဲနကွေတာက ကိုယ့ျအတှကျ စိတျအခဆြုံးSafe အဖွဈဆုံး။ လိုအပျရငျ CommunityFever Clinic Call Center ကို ဆကျသှယျပါ။ မေးမွနျးပါ။ အရေးပေါျEmergency ပေါျလာခဲ့ရငျ အရမျးမောလာပွီး အမောဖောကျလာတယျ။ တခြို့အသကျကွီးပိုငျး ဆီးခြိုသှေးတိုးတှေ ရုတျတရကျ တကျလာတယျ ဖွဈလာခဲ့တယျဆိုရငျ ဆေးခနျးဖှင့ျခြိနျအထိ မစောင့ျပဲနဲ့တည့ျတည့ျမတျမတျပေါ့နောျ အစိုးရဆေးရုံတှဆေီ ရနျကုနျဆေးရုံကွီး အငျးစိနျဆေးရုံကွီး၊ သငျ်ကနျးကြှနျးဆေးရုံကွီး ၊ ဂန်ဒီဆေးရုံ အဲ့လိုဆေးရုံ တှဆေီကို ခကြျခွငျး အမွနျဆုံးUrgent သှားပွီး ဆေးကုသမှုခံယူကွပါ။ အဲ့တာလေးတှေ ပွညျသူကို အကွံပွုခငြျပါတယျ။”
အခုလို ကူးစကျမွနျCOVID-19 ရောဂါကူးစကျပွန့ျပှားမှုကို အမွနျဆုံးလြှော့ခနြိုငျရေး အထိရောကျဆုံး နညျးလမျးအနနေဲ့ မိမိနအေိမျတှငျသာနထေိုငျကွပါ ။ မဖွဈမနကေိစ်စတှရှေိလို့ နအေိမျအပွငျကိုထှကျရတဲ့အခါတိုငျး ပါးစပျနှင့ျနှာခေါငျးစညျး (Mask) ကို မဖွဈမနေ အမွဲတမျးတပျဆငျထားကွပါ။ ဈေးဝယျထှကျရငျ တဦးတညျးထှကျပါ ဆေးရုံဆေးခနျးကို ၂ဦးပဲသှားပါ စသဖွင့ျကိုကိုးကြှနျးမှအပ ရနျကုနျတိုငျးတတိုငျးလုံးက ပွညျသူတှေ အိမျထဲမှာပဲနကွေပါလို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက စကျတငျဘာလ ၂၀ရကျနေ့က စညျးကမျးခကြျအမိန့ျထုတျပွနျလိုကျတာဖွဈပါတယျ။
