(Zawgyi/Unicode)
ကြီးလေးတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာအစိုးရနဲ့ တပ်မတော် အရာရှိတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့သလို၊ ရခိုင်ပြည်နယ်က ဒေသခံနိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်း၊ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေအပြင် ဒုက္ခသည်တွေနဲ့ပါ တွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့ကနေ ၂၁ ရက်နေ့အထိ ခရီးစဉ် အဆုံးသတ်ချိန်မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။
မြန်မာအစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွတ်လပ်တဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာတော့ နိုင်ငံတကာ တာဝန်ခံမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေ ရှာဖွေဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်က လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး (ICJ) နဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) တို့မှာ တိုင်ကြားခံထားရချိန်မှာပဲ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်က တိုက်တွန်းလိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ကျုးလွန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်ရာရောက်ကြောင်း စွပ်စွဲချက်နဲ့ အစ္စလာမ္မစ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (OIC) ကိုယ်စား ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ ICJ မှာ တရားစွဲဆိုခဲ့တာပါ။
ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို တရားဝင် လက်မခံတဲ့ မြန်မာအစိုးရကတော့ ICJ မှာ တရားစွဲထားတဲ့ အမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ဖြေရှင်းမှာဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံတကာက ဥပဒေပညာရှင်တွေကို ငှားရမ်းထားကြောင်းလည်း မြန်မာအစိုးရက မနေ့တုန်းကပဲ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ ICC နဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်တာကြောင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မရှိကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
..................
လူ့အခှင့ျအရေးကိစ်စ နိုငျငံတကာနဲ့ပူးပေါငျးဖို့ ကုလကိုယျစားလှယျတိုကျတှနျး
(Unicode)
ကွီးလေးတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှု စှပျစှဲခကြျတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ ကုလသမဂ်ဂ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener က တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
မွနျမာအစိုးရနဲ့ တပျမတောျ အရာရှိတှနေဲ့ တှေ့ဆုံခဲ့သလို၊ ရခိုငျပွညျနယျက ဒသေခံနိုငျငံရေး အသိုငျးအဝနျး၊ အရပျဘကျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှအေပွငျ ဒုက်ခသညျတှနေဲ့ပါ တှေ့ဆုံခဲ့တဲ့ နိုဝငျဘာ ၁၂ ရကျနေ့ကနေ ၂၁ ရကျနေ့အထိ ခရီးစဉျ အဆုံးသတျခြိနျမှာ ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ ကွညောခကြျမှာ တိုကျတှနျးလိုကျတာပါ။
မွနျမာအစိုးရ၊ တပျမတောျ၊ လှတျလပျတဲ့ စုံစမျးစဈဆေးရေး ကောျမရှငျ တာဝနျရှိသူတှနေဲ့ တှေ့ဆုံရာမှာတော့ နိုငျငံတကာ တာဝနျခံမှုလုပျငနျးစဉျတှနေဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနိုငျမယ့ျ နညျးလမျးတှေ ရှာဖှဖေို့ တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျက လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှအေတှကျ အပွညျပွညျဆိုငျရာ တရားရုံး (ICJ) နဲ့ အပွညျပွညျဆိုငျရာ ရာဇဝတျခုံရုံး (ICC) တို့မှာ တိုငျကွားခံထားရခြိနျမှာပဲ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျက တိုကျတှနျးလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ ကြုးလှနျတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှဟော လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှုဆိုငျရာ သဘောတူညီခကြျကို ခြိုးဖောကျရာရောကျကွောငျး စှပျစှဲခကြျနဲ့ အစ်စလာမ်မဈပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေးအဖှဲ့ (OIC) ကိုယျစား ဂမျဘီယာနိုငျငံက မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျထဲမှာပဲ ICJ မှာ တရားစှဲဆိုခဲ့တာပါ။
ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို တရားဝငျ လကျမခံတဲ့ မွနျမာအစိုးရကတော့ ICJ မှာ တရားစှဲထားတဲ့ အမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ကိုယျတိုငျ ဦးဆောငျဖွရှေငျးမှာဖွဈပွီး၊ နိုငျငံတကာက ဥပဒပေညာရှငျတှကေို ငှားရမျးထားကွောငျးလညျး မွနျမာအစိုးရက မနေ့တုနျးကပဲ ကွညောခကြျထုတျပွနျ ပွောဆိုခဲ့တာပါ။ ICC နဲ့ ပတျသကျလို့တော့ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံမဟုတျတာကွောင့ျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ မရှိကွောငျးလညျး ပွောဆိုထားပါတယျ။
