(Zawgyi/unicode)
COVID-19 ကပ်ရောဂါနဲ့ ကြုံနေရချိန် အစိုးရဘက်က မလေးရှားနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို ပြန်လည် ခေါ်ယူရေး လုပ်ဆောင်နေချိန်အတွင်းမှာ၊ ကြန့်ကြာမှုတွေမှာ သည်းခံစောင့်ဆိုင်းပေးကြဖို့ မြန်မာအစိုးရဘက်က ပြောဆိုတာကို မ မမေခ တင်ပြပေးမှာပါ။
ကပ်ဘေးကာလအတွင်း နိုင်ငံရပ်ခြားတွေမှာပိတ်မိနေတဲ့ မြန်မာတွေကို ပြန်ခေါ်ဖို့ အစိုးရက စီစဉ်နေပေမယ့် အချို့အပိုင်းတွေမှာကြန့်ကြာနေတာတွေခက်ခဲနေတာတွေပြန်လာလို့ အဆင်မပြေတာတွေရှိနေတာကြောင့် အစိုးရအစီအစဉ်အပေါ် ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ဒါ့အပြင် ဒုက္ခသည်ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ သက်ဆိုင်ရာသံရုံးကို ဆက်သွယ်ရာမှာ ဖုန်းမကိုင်တာ၊ အဆက်အသွယ်လုပ်မရတာဖြစ်နေတာကိုလည်း ကာယကံရှင်တွေက VOA ကို ဆက်သွယ်ပြောဆိုတာတွေ ရှိနေပါတယ်။
နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးစိုးဟန် ကတော့ အစိုးရဖက်ကအတတ်နိုင်ဆုံးစီစဉ်ပေးနေပြီး ဒီအပေါ်မှာ နားလည်မှုရှိရှိ စောင့်ဆိုင်းကြဖို့ ဒီကနေ့ နေပြည်တော်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာပြောပါတယ်။
“ လူဝင်မှု ဥပဒေတွေနဲ့ ဖောက်ဖျက်လို့ အကျဉ်းကျနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ရှိပါတယ်။ သူတို့ကို သတ်မှတ်ကာလ ပြည့်လို့ပြန်ပို့နေတာရှိပါ တယ်။ အခြေအနေပေးသူက ၃ထောင်လောက်ရှိပါတယ်။ ဒီလူတွေကို မခေါ်နိုင်သေးပါဘူး။ ကျန်တဲ့ ပိုပြီး အခက် အခဲရှိသူတွေကိုဦးစားပေးနေရတဲ့ အနေအထားမှာရှိပါတယ်။ ဒီ COVID-19 ကာလမှာ မလေးရှားမှာ ကန့်သတ်ချက်တွေရှိတယ်။ ပိတ် ဆို့ထားတာရှိတယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့လည်း တတ်နိုင်တဲ့ဘက်ကကူညီပေးဖို့ တရားဝင် စာနဲ့လည်း အကြောင်းကြားထားပါတယ်။ ဖုန်းနဲ့လည်းမကြာခဏ အသိ ပေးထားပါတယ်။ သူတို့အနေနဲ့လည်း ဖြစ်နေတဲ့အပေါ် အတတ်နိုင်ဆုံးကူညီပေးနေပါတယ်။ ဒီလူတွေကိုလည်း ကျနော်တို့ သိစေချင်ပါတယ် မျှော်လင့်ချက်တွေ မစွန့်လွှတ်ပါနဲ့ လက်ရှိချိန် မှာ စုစုစည်းစည်းနေပေးပါ။ တဦးနဲ့တဦး ကူညီကြပါ။ မြန်မာအစိုးရဘက်က အားလုံးကိုပြန်ခေါ်ဖို့ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်လို့ ပြော ချင်ပါတယ်”
ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေ ခေါ်ဖို့ လုပ်တာမှာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေဘက်က လည်းပူးပေါင်း ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေပြီး လက်ရှိမှာတော့ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းအပါအဝင် နိုင်ငံအနှံကနေ မြန်မာနိုင်ငံသား ၃သောင်းကျော်ပြန်ခေါ်နိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်တယ်လို့ ဦးစိုးဟန်ကပြောပါတယ်။
ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ပြန်ခေါ်တာနဲ့တပြိုင်နက်ထဲမှာလည်း ပြည်တွင်း က ၅၂ သန်း ပြည်သူတွေ ရောဂါမကူးအောင် အစိုးရဘက်က တခြာဦးစားပေးလုပ်နေရတာတွေ လည်းရှိတာမို့ ခေါ်ဆောင်မှုပိုင်းမှာ အခက်အခဲ တွေနဲ့ ကြုံရတာဖြစ်တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဒီပြင်သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတွေမှာလည်း ပိတ်ပင်ကန့်သတ်ထားတာ၊ နောက်ပြီး ပြန်လာသူတွေအတွက် စောင့်ကြည့်နေရာတွေ နဲ့စနစ်တကျထားဖို့ ရှာရတာတွေကလည်း အခက်အခဲ တွေ ဖြစ်ကာ ပြန်ခေါ်ယူရေးပိုင်းကို ကြန့်ကြာစေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
အခုဆိုရင် အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေး လေယာဉ်နဲ့ ပြန်ခွင့်ရဖို့ မလေးရှားနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ မြန်မာသံရုံးကို ဆက်သွယ်လာသူ ခန့်မှန်းချေ ၄၀၀ လောက်အထိ ရှိနေပြီလို့လည်း မလေးရှားနိုင်ငံ မြန်မာသံရုံးဘက် ကပြောဆိုထားပါတယ်။ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လို့လည်းမရအလုပ်အကိုင်လည်းမရှိ၊ စားသောက်ဖို့ ခက်ခဲ မှုတွေ ကြုံ ရတာမို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့မိမိကိုယ်ကိုယ် အဆုံးစီရင်မှုတွေရှိခဲ့ပြီး ၂ပတ်အတွင်း လူ ၇ယောက်သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သူ သိန်းဂဏန်းနဲ့ရှိလာတာကြောင့် စာသောက်ရေးအကူညီပေးတဲ့အဖွဲ့ တွေလည်း လက် လှမ်းမ မှီဖြစ်နေတာမို့ အတော်လေးဒုကရောက်နေတယ်လို့ အလုပ်သမားတွေကိုကူညီပေးနေတဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံ လူမူ ရေးအသင်းဥက္ကဌ ဦးစန်းဝင်းကလည်းပြောပြပါတယ်။
“တိကျတဲ့သတင်းကို တိကျသလိုကြေညာပေးစေချင်တယ်။ ဒီမှာရွေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အထောက်အထားမဲ့တွေက Lock down ကာလ တွင်း အလုပ်လဲမရှိတော့ ပိုက်ဆံလည်းမရှိကြဘူး။ အိမ်လခလည်း မပေးနိုင်ကြဘူး။ လောခ်ဒေါင်းပြီးလို့ အလုပ်ပြန်စတော့လည်း မလေးရှားအစိုးရ ကန့်သတ်မှု တချို့ကြောင့် အလုပ်ပြုတ် ခံရတယ်။ တော်တော်များများ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာချင်ကြတယ်။ နောက်ဗိုက်ကြီးသည်တွေက အထောက်အထားမရှိ ကလေးမွေးဖို့ ဆေးရုံတက်လို့မရဘူး။ နောက်နာတာရှည် ဒုက္ခသည်တွေကလည်း ဆေးခန်းမသွားနိုင်ကြဘူး။ ကျောက်ကပ်တို့ အူအတက်ပေါက်တာတို့တွေ က အများကြီးရှိတယ် ။ အပတ်စဉ် ဒီလို ကျန်းမာရေး မကောင်းလို့ ဆုံးတဲ့ နာရေးတွေကို အမြဲ သင်္ဂြိုဟ်ပေးနေရတယ်။ အနည်းဆုံး ၂ လောင်း ၃ လောင်း တခါတလေ ၅ လောင်းအထိရှိတယ်။ ခုကတရားဝင် ပတ်စပို့ ရှိတဲ့လူတွေပဲပြန်လို့ရတယ်။ တရားမဝင်လာသူတွေက ပြန်လို့မရဘူးဆိုပြီး ဖြစ်တော့ အကုန်လုံးက စိတ်ဓါတ်ကျ၊ ဆွဲကြိုးချသေတာဆိုရင် မနေညအပါ စုစုပေါင်း ၇ယောက်ရှိပါပြီ။”
မလေးရှား အစိုးရကတော့ ဗီဇာသက်တမ်း ကျော်လွန်နေထိုင်သူတွေကိုပါ ပြန်ခွင့်ပြုမှာဖြစ်ပြီး အမည်ပျက် စာရင်းသွင်းမှာ မဟုတ်ကြောင်းလည်း ကြေညာထားတာပါ။ မလေးရှားနိုင်ငံမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်လက်မဲြ့ဖစ်သူသိန်းဂဏန်းလောက်ဖြစ်လာပြီးတရားမဝင်ရော၊ တရားဝင်ရော မြန်မာ ၅သိန်း လောက်ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
.................
(Unicode)
COVID-19 ကပျရောဂါနဲ့ ကွုံနရေခြိနျ အစိုးရဘကျက မလေးရှားနိုငျငံရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို ပွနျလညျ ခေါျယူရေး လုပျဆောငျနခြေိနျအတှငျးမှာ၊ ကွန့ျကွာမှုတှမှော သညျးခံစောင့ျဆိုငျးပေးကွဖို့ မွနျမာအစိုးရဘကျက ပွောဆိုတာကို မ မမခေ တငျပွပေးမှာပါ။
ကပျဘေးကာလအတှငျး နိုငျငံရပျခွားတှမှောပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာတှကေို ပွနျခေါျဖို့ အစိုးရက စီစဉျနပေမေယ့ျ အခြို့အပိုငျးတှမှောကွန့ျကွာနတောတှခေကျခဲနတောတှပွေနျလာလို့ အဆငျမပွတောတှရှေိနတောကွောင့ျ အစိုးရအစီအစဉျအပေါျ ဝဖေနျမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ဒါ့အပွငျ ဒုက်ခသညျရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ သကျဆိုငျရာသံရုံးကို ဆကျသှယျရာမှာ ဖုနျးမကိုငျတာ၊ အဆကျအသှယျလုပျမရတာဖွဈနတောကိုလညျး ကာယကံရှငျတှကေ VOA ကို ဆကျသှယျပွောဆိုတာတှေ ရှိနပေါတယျ။
နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးစိုးဟနျ ကတော့ အစိုးရဖကျကအတတျနိုငျဆုံးစီစဉျပေးနပွေီး ဒီအပေါျမှာ နားလညျမှုရှိရှိ စောင့ျဆိုငျးကွဖို့ ဒီကနေ့ နပွေညျတောျသတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာပွောပါတယျ။
“ လူဝငျမှု ဥပဒတှေနေဲ့ ဖောကျဖကြျလို့ အကဉြျးကနြတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ရှိပါတယျ။ သူတို့ကို သတျမှတျကာလ ပွည့ျလို့ပွနျပို့နတောရှိပါ တယျ။ အခွအေနပေေးသူက ၃ထောငျလောကျရှိပါတယျ။ ဒီလူတှကေို မခေါျနိုငျသေးပါဘူး။ ကနြျတဲ့ ပိုပွီး အခကျ အခဲရှိသူတှကေိုဦးစားပေးနရေတဲ့ အနအေထားမှာရှိပါတယျ။ ဒီ COVID-19 ကာလမှာ မလေးရှားမှာ ကန့ျသတျခကြျတှရှေိတယျ။ ပိတျ ဆို့ထားတာရှိတယျ။ ကနြောျတို့အနနေဲ့လညျး တတျနိုငျတဲ့ဘကျကကူညီပေးဖို့ တရားဝငျ စာနဲ့လညျး အကွောငျးကွားထားပါတယျ။ ဖုနျးနဲ့လညျးမကွာခဏ အသိ ပေးထားပါတယျ။ သူတို့အနနေဲ့လညျး ဖွဈနတေဲ့အပေါျ အတတျနိုငျဆုံးကူညီပေးနပေါတယျ။ ဒီလူတှကေိုလညျး ကနြောျတို့ သိစခေငြျပါတယျ မြှောျလင့ျခကြျတှေ မစှန့ျလှှတျပါနဲ့ လကျရှိခြိနျ မှာ စုစုစညျးစညျးနပေေးပါ။ တဦးနဲ့တဦး ကူညီကွပါ။ မွနျမာအစိုးရဘကျက အားလုံးကိုပွနျခေါျဖို့ စီစဉျဆောငျရှကျပေးနပေါတယျလို့ ပွော ခငြျပါတယျ”
ကိုယ့ျနိုငျငံသားတှေ ခေါျဖို့ လုပျတာမှာ သကျဆိုငျရာနိုငျငံတှဘေကျက လညျးပူးပေါငျး ကူညီဆောငျရှကျပေးနပွေီး လကျရှိမှာတော့ အိမျနီးခငြျး ထိုငျးအပါအဝငျ နိုငျငံအနှံကနေ မွနျမာနိုငျငံသား ၃သောငျးကြောျပွနျခေါျနိုငျခဲ့ပွီ ဖွဈတယျလို့ ဦးစိုးဟနျကပွောပါတယျ။
ဒုက်ခရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ပွနျခေါျတာနဲ့တပွိုငျနကျထဲမှာလညျး ပွညျတှငျး က ၅၂ သနျး ပွညျသူတှေ ရောဂါမကူးအောငျ အစိုးရဘကျက တခွာဦးစားပေးလုပျနရေတာတှေ လညျးရှိတာမို့ ခေါျဆောငျမှုပိုငျးမှာ အခကျအခဲ တှနေဲ့ ကွုံရတာဖွဈတယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။ ဒီပွငျသကျဆိုငျရာ နိုငျငံတှမှောလညျး ပိတျပငျကန့ျသတျထားတာ၊ နောကျပွီး ပွနျလာသူတှအေတှကျ စောင့ျကွည့ျနရောတှေ နဲ့စနဈတကထြားဖို့ ရှာရတာတှကေလညျး အခကျအခဲ တှေ ဖွဈကာ ပွနျခေါျယူရေးပိုငျးကို ကွန့ျကွာစတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
အခုဆိုရငျ အရေးပေါျ ကယျဆယျရေး လယောဉျနဲ့ ပွနျခှင့ျရဖို့ မလေးရှားနိုငျငံမှာရှိတဲ့ မွနျမာသံရုံးကို ဆကျသှယျလာသူ ခန့ျမှနျးခြေ ၄၀၀ လောကျအထိ ရှိနပွေီလို့လညျး မလေးရှားနိုငျငံ မွနျမာသံရုံးဘကျ ကပွောဆိုထားပါတယျ။ ဒီရကျပိုငျးအတှငျး မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျလို့လညျးမရအလုပျအကိုငျလညျးမရှိ၊ စားသောကျဖို့ ခကျခဲ မှုတှေ ကွုံ ရတာမို့ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့မိမိကိုယျကိုယျ အဆုံးစီရငျမှုတှရှေိခဲ့ပွီး ၂ပတျအတှငျး လူ ၇ယောကျသဆေုံးခဲ့ရပါတယျ။
အလုပျလကျမဲ့ဖွဈသူ သိနျးဂဏနျးနဲ့ရှိလာတာကွောင့ျ စာသောကျရေးအကူညီပေးတဲ့အဖှဲ့ တှလေညျး လကျ လှမျးမ မှီဖွဈနတောမို့ အတောျလေးဒုကရောကျနတေယျလို့ အလုပျသမားတှကေိုကူညီပေးနတေဲ့ မလေးရှားနိုငျငံ လူမူ ရေးအသငျးဥက်ကဌ ဦးစနျးဝငျးကလညျးပွောပွပါတယျ။
“တိကတြဲ့သတငျးကို တိကသြလိုကွညောပေးစခေငြျတယျ။ ဒီမှာရှေ့ပွောငျးအလုပျသမား အထောကျအထားမဲ့တှကေ Lock down ကာလ တှငျး အလုပျလဲမရှိတော့ ပိုကျဆံလညျးမရှိကွဘူး။ အိမျလခလညျး မပေးနိုငျကွဘူး။ လောချဒေါငျးပွီးလို့ အလုပျပွနျစတော့လညျး မလေးရှားအစိုးရ ကန့ျသတျမှု တခြို့ကွောင့ျ အလုပျပွုတျ ခံရတယျ။ တောျတောျမြားမြား မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျလာခငြျကွတယျ။ နောကျဗိုကျကွီးသညျတှကေ အထောကျအထားမရှိ ကလေးမှေးဖို့ ဆေးရုံတကျလို့မရဘူး။ နောကျနာတာရှညျ ဒုက်ခသညျတှကေလညျး ဆေးခနျးမသှားနိုငျကွဘူး။ ကြောကျကပျတို့ အူအတကျပေါကျတာတို့တှေ က အမြားကွီးရှိတယျ ။ အပတျစဉျ ဒီလို ကနြျးမာရေး မကောငျးလို့ ဆုံးတဲ့ နာရေးတှကေို အမွဲ သငျ်ဂွိုဟျပေးနရေတယျ။ အနညျးဆုံး ၂ လောငျး ၃ လောငျး တခါတလေ ၅ လောငျးအထိရှိတယျ။ ခုကတရားဝငျ ပတျစပို့ ရှိတဲ့လူတှပေဲပွနျလို့ရတယျ။ တရားမဝငျလာသူတှကေ ပွနျလို့မရဘူးဆိုပွီး ဖွဈတော့ အကုနျလုံးက စိတျဓါတျကြ၊ ဆှဲကွိုးခသြတောဆိုရငျ မနညေအပါ စုစုပေါငျး ၇ယောကျရှိပါပွီ။”
မလေးရှား အစိုးရကတော့ ဗီဇာသကျတမျး ကြောျလှနျနထေိုငျသူတှကေိုပါ ပွနျခှင့ျပွုမှာဖွဈပွီး အမညျပကြျ စာရငျးသှငျးမှာ မဟုတျကွောငျးလညျး ကွညောထားတာပါ။ မလေးရှားနိုငျငံမှာ မွနျမာနိုငျငံသား အလုပျလကျမွဲ့ဖဈသူသိနျးဂဏနျးလောကျဖွဈလာပွီးတရားမဝငျရော၊ တရားဝငျရော မွနျမာ ၅သိနျး လောကျရှိတယျလို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
