(Zawgyi/Unicode)
စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အသက်ငင်နေပြီဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းလို့ ခေါင်းစဉ်ပေးကာ စင်ကာပူအခြေစိုက် CNA သတင်းဌာနက၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ဇူလိုင်လ ၉ ရက်နေ့က ဖော်ပြပါတယ်။ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ရဲ့ အကျိုးဆက်ကြောင့် ရုန်းကန်နေရချိန်မှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တာကြောင့် ပိုပြီးအခြေအနေတွေဆိုးကာ မြန်မာ့အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းတွေရဲ့အနာဂတ်ဟာ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရပြီး ဦးမော့လာတဲ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရဲ့ ပြည်ပပို့ကုန်ကဏ္ဍဟာ အရှိန်လျော့ကျသွားပြီး ပျက်စီးသွားနိုင်တဲ့ အခြေ ဆို က်ရောက်နေပြီ လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဟုတ်ပါတယ်။ အလုပ်အကိုင်များစွာ ဖန်တီးပေးနိုင်ပြီး ပြည်ပပို့ကုန်တန်ဖိုးရဲ့ သုံးပုံ တစ်ပုံ ဝင်ငွေရရှိတဲ့အလား အလာကောင်းတဲ့မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဟာ အခုချိန်မှာတော့ ခက်ခဲဆိုးရွားတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါပြီ။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် အမှာစာတွေ ကျဆင်း၊စက်ရုံတွေပိတ်သိမ်း၊အလုပ်သမားတွေလျှော့ချ စတဲ့ အခက်အခဲတွေ ကို ကျော်လွှားဖို့ကြိုးစားနေချိန်မှာ ကြီးမားတဲ့ အကျပ်အတည်းနဲ့ထပ်မံရင်ဆိုင်ရပါတယ်။
အဲဒါ ကတော့ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့အတွက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုပါပဲ။ အကျိုးဆက်ကတော့ ဆွီဒင်နိုင်ငံက H&M၊စပိန်နိုင်ငံက Inditex၊ဗြိတိန်က Primark တို့အပါအဝင် ကမ္ဘာကျော်အဝတ်အထည်လုပ်ငန်းကြီး ၂၀ ကျော်ဟာမြန်မာနိုင်ငံမှာ လုပ်ငန်း မအပ်နှံတော့ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင်အထည်ချုပ်စက်ရုံ ၂၀၀ ခန့် ပိတ်သိမ်းခဲ့ရပြီး လူပေါင်း တစ်သိန်းခွဲကျော် နှစ်သိန်းနီးပါးအလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရတယ်လို့ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေတဲ့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင် တစ်ဦးထံက သိရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ရိုက်တာ သတင်းဌာနကလည်း အလုပ်အကိုင်ရော မျှော်လင့်ချက်ပါကင်းမဲ့လာတဲ့ မြန်မာ့အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းအကျပ်အတည်း ဆိုတဲ့ဆောင်းပါးမှာ မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း ရဲ့ ပြည်ပတင်ပို့ကုန်ဟာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံအောက်ရှိရာက ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ၆.၅ ဘီလီယံအထိ တိုးတက်လာတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ကိုးကား ဖော်ပြပြီး ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါရဲ့ရိုက်ခတ် မှုကြောင့် မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဟာ နှေးကွေး ကျဆင်းကာ အလုပ်သမားတွေ သောင်းနဲ့ချီ အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှူံးခဲ့တယ်။ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းလိုက်ချိန်မှာတော့ အလုပ်သမားတွေဟာလမ်းမပေါ်ထွက်ဆန္ဒပြရာမှာ ပါဝင်ကြတာ၊ဘဏ်လုပ်ငန်းတွေ ပုံမှန်မလည်ပတ်နိုင်တော့ တာတွေဟာ ကုန်စည်တွေပြည်ပတင်ပို့နိုင်ဖို့ အခက်အခဲဖြစ်ရတယ်လို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ဧပြီ ၈ ရက်နေ့ကရေးသားထားပါတယ်။
၂၀၁၈၊၂၀၁၉၊၂၀၂၀ နှစ်တွေမှာ မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း တိုးတက်ခဲ့ရတာကတော့ အရပ်သားတွေ ဦးဆောင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီအစိုးရတက်လာတာကြောင့် အမေရိ ကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂတို့က စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ တယ်။ ဥရောပသမဂ္ဂ(EU)ကပေးတဲ့ GSP လို့ခေါ်တဲ့ အခွန်သက်သာခွင့် ကုန်သွယ်ရေး အထူးအခွင့်အရေးတွေ ရရှိခဲ့တယ်။GSP အခွင့်အရေးရတဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံကတင်ပို့တဲ့ အဝတ်အထည် တွေအပေါ်မှာအခွန်သက် သာခွင့်၊အခွန်ကင်းလွတ် ခွင့်တွေရတဲ့အတွက် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းကြီးတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လာရောက် ရင်းနှီးမြုပ်နှံလုပ် ကိုင်လာကြတာကြောင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှိးမြုပ်နှံမှုတွေလည်း တိုးတက်ခဲ့ပါ တယ်။ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေဟာ လုပ်သားအင်အားအခြေပြု ဖြစ်တာကြောင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အများအပြားရရှိခဲ့ပါတယ်။အလုပ်သမား ၇ သိန်းကျော်အထိ အလုပ်အကိုင် ရရှိခဲ့တာကြောင့် အခြေခံလူတန်းစားတွေ ဝင်ငွေရရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံရဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို လျှော့ချနိုင်ခဲ့တာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အလားအလာကောင်းနေတဲ့ အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းတွေရဲ့အခြေအနေ ဟာ၂၀၂၁၊ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်းမှာတော့ ရုတ်ချည်းပြောင်းလဲသွား ခဲ့ရပါတယ်။ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေရဲ့ လက်ရှိအနေအထားနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေဆောင်ရွက်နေတဲ့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်တစ်ဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
"မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာရေးနှစ် ပို့ကုန်အနေနဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်းပေါင်း ၄,၈၀၀ ကျော်(၄.၈ ဘီလီယံလောက်)ရရှိခဲ့တယ်။နို င်ငံခြားပို့ကုန်လုပ်ငန်းမှာဆိုရင် သဘာဝဓာတ်ငွေ့က ရရှိတဲ့ဝင်ငွေကိုကျော်လွန်ပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့အဓိကအားထားရတဲ့ ပို့ကုန်ဖြစ်လာတယ်။ဒီလုပ်ငန်းရဲ့ အလုပ်သမား အင်အားဟာလည်း ၇ သိန်းကျော်ရှိလာတယ်။၂၀၂၄ ခုနှစ်အရောက်မှာ ဒီလုပ်ငန်းရဲ့ နိုင်ငံခြားပို့ကုန်ဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံလောက်ရဖို့မျှော်မှန်းထားကြပြီး အလုပ်သမားဦးရေဟာလည်း တစ်သန်းခွဲလောက်အ ထိဖြစ်လာဖို့ရှိပါတယ်။ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဟာ အလုပ်အကိုင်များစွာ ဖန်တီးပေးပါတယ်။ဒါပေမဲ့ ၂၀၂၀ မှာဖြစ်လာတဲ့ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါကြောင့် ဒီလုပ်ငန်းတွေ ချိနဲ့သွားတယ်။ အမှာစာတွေ ကျဆင်းသွားတယ်။ ဒီကိုဗစ်-၁၉ အကျပ်အတည်းဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအကျပ်အတည်းဟာ ကာလတိုဖြစ်တယ်။ပြန်ပြီး ရုန်းထနိုင်တယ်။ ဒီကနေ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းမှာ အဓိကရင်ဆိုင်နေရတဲ့ပြဿနာက ဒါမဟုတ်ဘူး။အားလုံးသိကြတဲ့အတိုင်းပဲ ၂၀၂၁၊ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့အာဏာသိမ်းမှုနဲ့ ဆက်စပ်ပြီးဖြစ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းက အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရဲ့ အဓိကစိန်ခေါ်မှုကြီးဖြစ်လာတယ်။"
မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဟာ အလားအလာကောင်းတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုပါ။အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းကြီးရဲ့ ထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်(Supply Chain)လို့ခေါ်တဲ့ ဝါဂွမ်းကနေချည်မျှင်ထုတ်တာ၊ချည်မျှင်ကို ယက္ကန်းယက်၊ ဆေးဆိုးပန်းရိုက်တာကနေ အထည်ချုပ်၊ထုပ်ပိုးပြီး သဘော်ပေါ်တင်ပို့တဲ့အထိ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ တိုးချဲ့လုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ဒါ့အပြင် ဒေသတွင်းတရုတ်နိုင်ငံမှာအလုပ်သမားခတွေသုံးဆလောက်မြင့်တက်သွားတာ၊ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကြောင့် အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေ ကာလရှည်ပိတ်လိုတာတွေဟာ မြန်မာအထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေအတွက် တကယ့် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေပါ။
ဒါပေမဲ့ အခုလိုပေါ်ပေါက်လာတဲ့ အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေကို ရယူနိုင်ဖို့၊အသုံးချနိုင်ဖို့ဆိုတာ လောလောဆယ်မှာတော့ ဘယ်လိုမှ ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိဘူးလို့ပဲဆိုရမှာပါ။ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုကြောင့်ပြည်တွင်းကနေ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုတွေထွက်ခွာသွားကြတယ်။ အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေပိတ်သိမ်း၊ အလုပ်သမားတွေလျှော့ချကြတယ်၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုလည်း မရှိတော့တဲ့အပြင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂတို့ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်လည်ရောက်ရှိရေးအတွက် စစ်ကောင်စီကို ဖိအားပေးတဲ့ အနေနဲ့ စီးပွားရေးအရ ပိတ်ဆို့အရေးယူ ဒဏ်ခတ်တာတွေ လုပ်လာကြလို့ပါပဲ။ဒါကြောင့်မို့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေ ဆက်လက်ရပ်တည်ဖို့ခက်ခဲကာ အလုပ်လက်မဲ့ဦးရေဟာလည်း ဆက်လက်တိုးပွားလာစရာရှိနေပါတယ်ခင်ဗျား။
-----------------------------
(Unicode)
အသကျငငျနတေဲ့ မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျးရဲ့ လကျရှိအခွအေနေ
စဈတပျကအာဏာသိမျးမှုကွောင့ျ အသကျငငျနပွေီဖွဈတဲ့ မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျးလို့ ခေါငျးစဉျပေးကာ စငျကာပူအခွစေိုကျ CNA သတငျးဌာနက၂၀၂၁ ခုနှဈ၊ဇူလိုငျလ ၉ ရကျနေ့က ဖောျပွပါတယျ။ကိုဗဈ-၁၉ ကပျရောဂါ ရဲ့ အကြိုးဆကျကွောင့ျ ရုနျးကနျနရေခြိနျမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးခဲ့တာကွောင့ျ ပိုပွီးအခွအေနတှေဆေိုးကာ မွနျမာ့အထညျခြုပျ လုပျငနျးတှရေဲ့အနာဂတျဟာ ခွိမျးခွောကျခံနရေပွီး ဦးမော့လာတဲ့အထညျခြုပျလုပျငနျးရဲ့ ပွညျပပို့ကုနျကဏ်ဍဟာ အရှိနျလြော့ကသြှားပွီး ပကြျစီးသှားနိုငျတဲ့ အခွေ ဆို ကျရောကျနပွေီ လို့လညျး ဖောျပွထားပါတယျ။
ဟုတျပါတယျ။ အလုပျအကိုငျမြားစှာ ဖနျတီးပေးနိုငျပွီး ပွညျပပို့ကုနျတနျဖိုးရဲ့ သုံးပုံ တဈပုံ ဝငျငှရေရှိတဲ့အလား အလာကောငျးတဲ့မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျးဟာ အခုခြိနျမှာတော့ ခကျခဲဆိုးရှားတဲ့အခွအေနတှေနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေပါပွီ။ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ အမှာစာတှေ ကဆြငျး၊စကျရုံတှပေိတျသိမျး၊အလုပျသမားတှလြှေော့ခြ စတဲ့ အခကျအခဲတှေ ကို ကြောျလှှားဖို့ကွိုးစားနခြေိနျမှာ ကွီးမားတဲ့ အကပြျအတညျးနဲ့ထပျမံရငျဆိုငျရပါတယျ။
အဲဒါ ကတော့ စဈတပျကအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့အတှကျ ဖွဈပေါျလာတဲ့ နိုငျငံရေး မတညျငွိမျမှုပါပဲ။ အကြိုးဆကျကတော့ ဆှီဒငျနိုငျငံက H&M၊စပိနျနိုငျငံက Inditex၊ဗွိတိနျက Primark တို့အပါအဝငျ ကမ်ဘာကြောျအဝတျအထညျလုပျငနျးကွီး ၂၀ ကြောျဟာမွနျမာနိုငျငံမှာ လုပျငနျး မအပျနှံတော့ဖို့ ဆုံးဖွတျခဲ့ကွပါတယျ။ ဒါ့အပွငျအထညျခြုပျစကျရုံ ၂၀၀ ခန့ျ ပိတျသိမျးခဲ့ရပွီး လူပေါငျး တဈသိနျးခှဲကြောျ နှဈသိနျးနီးပါးအလုပျလကျမဲ့ဖွဈခဲ့ရတယျလို့ အလုပျသမားအရေးဆောငျရှကျနတေဲ့ အလုပျသမားသမဂ်ဂခေါငျးဆောငျ တဈဦးထံက သိရပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ ရိုကျတာ သတငျးဌာနကလညျး အလုပျအကိုငျရော မြှောျလင့ျခကြျပါကငျးမဲ့လာတဲ့ မွနျမာ့အထညျခြုပျ လုပျငနျးအကပြျအတညျး ဆိုတဲ့ဆောငျးပါးမှာ မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျး ရဲ့ ပွညျပတငျပို့ကုနျဟာ ၂၀၁၁ ခုနှဈမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ ၁ ဘီလီယံအောကျရှိရာက ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ ၆.၅ ဘီလီယံအထိ တိုးတကျလာတယျလို့ ကမ်ဘာ့ကုလသမဂ်ဂက ထုတျပွနျတဲ့ အခကြျအလကျတှကေို ကိုးကား ဖောျပွပွီး ကိုဗဈကပျရောဂါရဲ့ရိုကျခတျမှုကွောင့ျ မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျးဟာ နှေးကှေး ကဆြငျးကာ အလုပျသမားတှေ သောငျးနဲ့ခြီ အလုပျအကိုငျဆုံးရှူံးခဲ့တယျ။စဈတပျကအာဏာသိမျးလိုကျခြိနျမှာတော့အလုပျသမားတှဟောလမျးမပေါျထှကျဆန်ဒပွရာမှာ ပါဝငျကွတာ၊ဘဏျလုပျငနျးတှေ ပုံမှနျမလညျပတျနိုငျတော့ တာတှဟော ကုနျစညျတှပွေညျပတငျပို့နိုငျဖို့ အခကျအခဲဖွဈရတယျလို့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ၊ဧပွီ ၈ ရကျနေ့ကရေးသားထားပါတယျ။
၂၀၁၈၊၂၀၁၉၊၂၀၂၀ နှဈတှမှော မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျး တိုးတကျခဲ့ရတာကတော့ အရပျသားတှေ ဦးဆောငျတဲ့ ဒီမိုကရစေီအစိုးရတကျလာတာကွောင့ျ အမရေိ ကနျပွညျထောငျစုနဲ့ ဥရောပသမဂ်ဂတို့က စီးပှားရေးပိတျဆို့မှုတှေ ရုပျသိမျးပေးခဲ့ တယျ။ ဥရောပသမဂ်ဂ(EU)ကပေးတဲ့ GSP လို့ခေါျတဲ့ အခှနျသကျသာခှင့ျ ကုနျသှယျရေး အထူးအခှင့ျအရေးတှေ ရရှိခဲ့တယျ။GSP အခှင့ျအရေးရတဲ့အတှကျ မွနျမာနိုငျငံကတငျပို့တဲ့ အဝတျအထညျ တှအေပေါျမှာအခှနျသကျ သာခှင့ျ၊အခှနျကငျးလှတျ ခှင့ျတှရေတဲ့အတှကျ အထညျခြုပျလုပျငနျးကွီးတှဟော မွနျမာနိုငျငံမှာ လာရောကျ ရငျးနှီးမွုပျနှံလုပျ ကိုငျလာကွတာကွောင့ျ နိုငျငံခွားရငျးနှိးမွုပျနှံမှုတှလေညျး တိုးတကျခဲ့ပါ တယျ။ အထညျခြုပျလုပျငနျးတှဟော လုပျသားအငျအားအခွပွေု ဖွဈတာကွောင့ျ အလုပျအကိုငျ အခှင့ျအလမျး အမြားအပွားရရှိခဲ့ပါတယျ။အလုပျသမား ၇ သိနျးကြောျအထိ အလုပျအကိုငျ ရရှိခဲ့တာကွောင့ျ အခွခေံလူတနျးစားတှေ ဝငျငှရေရှိခဲ့ပွီး နိုငျငံရဲ့ ဆငျးရဲမှဲတမှေုကို လြှော့ခနြိုငျခဲ့တာ တှေ့ရမှာဖွဈပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အလားအလာကောငျးနတေဲ့ အထညျခြုပျ လုပျငနျးတှရေဲ့အခွအေနေ ဟာ၂၀၂၁၊ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနောကျပိုငျးမှာတော့ ရုတျခညြျးပွောငျးလဲသှား ခဲ့ရပါတယျ။ အထညျခြုပျလုပျငနျးတှရေဲ့ လကျရှိအနအေထားနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့အလုပျသမား အခှင့ျအရေးတှဆေောငျရှကျနတေဲ့ အလုပျသမားသမဂ်ဂခေါငျးဆောငျတဈဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
"မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျး ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာရေးနှဈ ပို့ကုနျအနနေဲ့ အမရေိကနျဒေါျလာသနျးပေါငျး ၄,၈၀၀ ကြောျ(၄.၈ ဘီလီယံလောကျ)ရရှိခဲ့တယျ။နို ငျငံခွားပို့ကုနျလုပျငနျးမှာဆိုရငျ သဘာဝဓာတျငှေ့က ရရှိတဲ့ဝငျငှကေိုကြောျလှနျပွီး တိုငျးပွညျရဲ့အဓိကအားထားရတဲ့ ပို့ကုနျဖွဈလာတယျ။ဒီလုပျငနျးရဲ့ အလုပျသမား အငျအားဟာလညျး ၇ သိနျးကြောျရှိလာတယျ။၂၀၂၄ ခုနှဈအရောကျမှာ ဒီလုပျငနျးရဲ့ နိုငျငံခွားပို့ကုနျဟာ အမရေိကနျဒေါျလာ ၁၀ ဘီလီယံလောကျရဖို့မြှောျမှနျးထားကွပွီး အလုပျသမားဦးရဟောလညျး တဈသနျးခှဲလောကျအ ထိဖွဈလာဖို့ရှိပါတယျ။ အထညျခြုပျလုပျငနျးဟာ အလုပျအကိုငျမြားစှာ ဖနျတီးပေးပါတယျ။ဒါပမေဲ့ ၂၀၂၀ မှာဖွဈလာတဲ့ကိုဗဈ-၁၉ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ ကပျရောဂါကွောင့ျ ဒီလုပျငနျးတှေ ခြိနဲ့သှားတယျ။ အမှာစာတှေ ကဆြငျးသှားတယျ။ဒီကိုဗဈ-၁၉ အကပြျအတညျးဟာ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ အကပြျအတညျးဖွဈတယျ။ဒါပမေဲ့ ဒီအကပြျအတညျးဟာ ကာလတိုဖွဈတယျ။ပွနျပွီး ရုနျးထနိုငျတယျ။ ဒီကနေ့ အထညျခြုပျလုပျငနျးမှာ အဓိကရငျဆိုငျနရေတဲ့ပွူနာက ဒါမဟုတျဘူး။အားလုံးသိကွတဲ့အတိုငျးပဲ ၂၀၂၁၊ဖဖေောျဝါရီလမှာ ဖွဈခဲ့တဲ့အာဏာသိမျးမှုနဲ့ ဆကျစပျပွီးဖွဈလာတဲ့ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးက အထညျခြုပျလုပျငနျးရဲ့ အဓိကစိနျခေါျမှုကွီးဖွဈလာတယျ။"
မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျးဟာ အလားအလာကောငျးတဲ့ လုပျငနျးတဈခုပါ။အထညျခြုပျလုပျငနျးကွီးရဲ့ ထုတျလုပျမှုကှငျးဆကျ(Supply Chain)လို့ခေါျတဲ့ ဝါဂှမျးကနခေညြျမြှငျထုတျတာ၊ခညြျမြှငျကို ယက်ကနျးယကျ၊ ဆေးဆိုးပနျးရိုကျတာကနေ အထညျခြုပျ၊ထုပျပိုးပွီး သဘောျပေါျတငျပို့တဲ့အထိ လုပျငနျးစဉျတှမှော တိုးခြဲ့လုပျနိုငျတဲ့ စှမျးဆောငျရညျတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ဒါ့အပွငျ ဒသေတှငျးတရုတျနိုငျငံမှာအလုပျသမားခတှသေုံးဆလောကျမွင့ျတကျသှားတာ၊ဗီယကျနမျနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကွောင့ျ အထညျခြုပျစကျရုံတှေ ကာလရှညျပိတျလိုတာတှဟော မွနျမာအထညျခြုပျလုပျငနျးတှအေတှကျ တကယ့ျ အခှင့ျအလမျးကောငျးတှပေါ။
ဒါပမေဲ့ အခုလိုပေါျပေါကျလာတဲ့ အခှင့ျအလမျးကောငျးတှကေို ရယူနိုငျဖို့၊အသုံးခနြိုငျဖို့ဆိုတာ လောလောဆယျမှာတော့ ဘယျလိုမှ ဖွဈနိုငျခွမေရှိဘူးလို့ပဲဆိုရမှာပါ။ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ စဈတပျကအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှုကွောင့ျပွညျတှငျးကနေ ရငျးနှီးမွုပျနှံမှုတှထှေကျခှာသှားကွတယျ။ အထညျခြုပျစကျရုံတှပေိတျသိမျး၊ အလုပျသမားတှလြှေော့ခကြွတယျ၊ တညျငွိမျအေးခမြျးမှုလညျး မရှိတော့တဲ့အပွငျ အမရေိကနျပွညျထောငျစုနဲ့ ဥရောပသမဂ်ဂတို့ကလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးပေါျ ပွနျလညျရောကျရှိရေးအတှကျ စဈကောငျစီကို ဖိအားပေးတဲ့ အနနေဲ့ စီးပှားရေးအရ ပိတျဆို့အရေးယူ ဒဏျခတျတာတှေ လုပျလာကွလို့ပါပဲ။ဒါကွောင့ျမို့ အထညျခြုပျလုပျငနျးတှေ ဆကျလကျရပျတညျဖို့ခကျခဲကာ အလုပျလကျမဲ့ဦးရဟောလညျး ဆကျလကျတိုးပှားလာစရာရှိနပေါတယျခငျဗြား။
