[Zawgyi/Unicode]
နေပြည်တော်မှာ ဒီသီတင်းပတ် အစောပိုင်းတုန်းက စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူတွေကို ရဲတပ်ဖွဲ့က လူစုခွဲဖို့ ပစ်ခတ်ခဲ့ရာက ဦးခေါင်းမှာ သေနတ်ထိမှန်ခဲ့သူ မိန်းကလေးရဲ့ ဦးနှောက်ဟာ လုံးဝပျက်စီးသွားပြီး အလုပ်မလုပ်တော့ဘူးလို့ ဆရာဝန်တွေက သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ ပြင်းထန်ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်ရဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေကိုတော့ ဆရာဝန်တွေနဲ့ မိသားစုဝင်တွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မမေခက ပြောပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားမှုတွေ နိုင်ငံအနှံ့ ပေါ်ပေါက်နေချိန်မှာပဲ အင်္ဂါနေ့တုန်းက နေပြည်တော်မှာ ဆန္ဒပြနေသူတွေကို ရဲတပ်ဖွဲ့က မီးသတ်ပိုက်တွေနဲ့ သာမက နောက်ပိုင်းမှာ သေနတ်ပစ်ဖောက် လူစုခွဲရာမှာ မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင် ဦးခေါင်းမှာ ထိမှန်ခဲ့တာပါ။ ဦးခေါင်းက သေနတ်ဒဏ်ရာကို ၃ ရက်ကြာ ကုသပေးခဲ့ပြီးနောက်မှာတော့ ဦးနှောက်သေဆုံးသွားပြီလို့ သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း သူ့ကို ကုသပေးနေတဲ့ ဆရာဝန်တယောက်က ဗွီအိုအေကို အတည်ပြုပါတယ်။ ဦးနှောက်သေဆုံးကြောင်း သတ်မှတ်လိုက်ပြီးနောက်၊ အရေးပေါ် အသက်ဆက်နိုင်အောင် တပ်ဆင်ထားတဲ့ အသက်ရှုစက်ကို ဖြုတ်ရမယ့် အချိန်ကိုတော့ မိသားစုက ဆုံးဖြတ်လိမ့်မယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
"အခုဒီမနက်တော့ဆရာကြီးတွေက Brain Dead ရသွားပြီ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ သူ့မိသားစုကို အသက်ရှုစက်ဖြုတ်မယ့်အချိန်ကို သူတို့အဆင်သင့်ဖြစ်နိုင်မယ့်အချိန် ပြန်ဆုံးဖြတ်ပါလို့ ပြောထားတယ်။ ဖြုတ်ရင်အသက်ရှု ရပ်သွားတော့မယ်။ သူတို့အခုလောလောဆယ်တော့ သူတို့ မဆုံးဖြတ်သေးပါဘူး။"
မိသားစုဝင်တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုကျော်သက်အောင်ကတော့ မမြသွဲ့သွဲခိုင်ရဲ့ အခြေအနေကို ဆက်လက်စောင့်ကြည့်နေပြီး ဆုံးဖြတ်ချက် မချရသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ကတော့ ခုလက်ရှိကြည့်နေရတာပေါ့။ သူ့ဘာသူပဲ ဖြစ်သွားမလား ကြည့်ရသေးတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်နေတာပါ။ အစီအစဉ်ကတော့ ကျတော့စောင့်ကြည့်တာပဲ ရှိတာပေ့ါ။"
နေပြည်တော် ကုတင် ၁,၀၀၀ ဆေးရုံမှာ အရေးပေါ်လူနာအဖြစ် ဆေးကုသမှု ခံယူနေတဲ့ မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်ဟာ ဦးခေါင်းညာဘက်ခြမ်းကနေ ဖောက်ဝင်ခဲ့တဲ့ ကျည်ဆန်ဒဏ်ရာကြောင့် ဦးနှောက်ညာဘက်ခြမ်း အပြင်းအထန် ပျက်စီးသွားပြီး ကျည်ဆန်အပိုင်းအစဟာလည်း ဦးနှောက်အတွင်းပိုင်းမှာ နစ်မြုပ်နေတယ်လို့ ဆရာဝန်တွေက ပြောပါတယ်။
မနေ့တုန်းကပဲ အသက် ၂၀ ပြည့်ခဲ့တဲ့ မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်ရဲ့ ဦးနှောက်ထဲက ကျည်ဆန်အပိုင်းအစကို ထုတ်နိုင်ဖို့အထိပါ ဆရာဝန်တွေ ကြိုးစားခဲ့ကြတယ်လို့လည်း မိသားစုဝင်ဖြစ်တဲ့ ကိုကျော်သက်အောင်ကပြောပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေအတွင်း သွေးမြေကျခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်အတွက် သူ့ကို ကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆရာဝန်တွေ ကိုယ်တိုင်လည်း စိတ်မကောင်းဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။
"ဆရာဝန်တယောက်အနေနဲ့ ရိုးရိုးဖြစ်ပြီး ဖြစ်သွားရတဲ့ ရောဂါမျိုး မဟုတ်ဘူး။ ဒီလိုအဖြစ်အပျက်နဲ့ လူတယောက်ဆုံးရတာ ဝမ်းနည်းဖို့ အင်မတန်ကောင်းတယ်။ မဖြစ်လည်း မဖြစ်သင့်ဘူး။ ဒီလိုအဖြစ်မျိုး ထပ်မဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဒီစနစ်ဆိုးကို ဒီတခေါက်အပြီးသတ်တိုက်ထုတ်ဖို့လိုတယ်။ အမြစ်ဖြတ်မှရမယ်။ မဟုတ်ရင် ကျနော်တို့ အရွယ်မှာ Generation မှာဖြစ်ရတာတွေ၊ ခံရတာတွေ ဒီညီမလေးတို့ generation (မျိုးဆက်) မှာ ဖြစ်ရတဲ့ အဖြစ်ဆိုးတွေကနောင်ထပ် generation မှာပါ ခံစားရတာတွေ ဖြစ်လာဦးမှာပါ။ ဒီညီမလေးက ၂၀၂၁ ဒီကိစ္စမှာ ပထမဆုံး အသက်ဆုံးရှုံးရတဲ့သူတယောက် ဖြစ်လာရတယ်။ နောက်ထပ်လည်း ဒီလို ဖြစ်နိုင်မယ့်အနေအထားတွေ ရှိနေတာပါပဲ။ နောက်ထပ်အောက်က Generation တွေမှာ ဒီလိုတွေ ထပ်မဖြစ်မကြုံရဖို့ ပြည်သူတွေအားလုံးက တညီတညွတ်ထဲနဲ့ ဒီစနစ်ကိုအမြစ်ဖြတ်မှ ရမှာပါ။"
ဆန္ဒပြပွဲတွေ အရှိန်မြင့်လာတာနဲ့အမျှအာဏာပိုင်တွေဘက်က ဆန္ဒပြသူတွေကို အင်အားသုံး နှိမ်နင်းတာ၊ ဖမ်းဆီးတာတွေလည်း ရှိလာနေပါတယ်။ အင်္ဂါနေ့က နေပြည်တော်၊ မန္တလေး၊ ပဲခူးနဲ့ ပုသိမ်မှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက မီးသတ်ပိုက်တွေ၊ မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေ သုံးပြီး ဖြိုခွင်းတာတွေရှိခဲ့ပြီး နေပြည်တော်မှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ပစ်ခတ်မှုကြောင့် မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်နဲ့ နောက်ထပ် လူငယ် တစ် ဦး ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဒဏ်ရာရခဲ့တာပါ။
ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းကတော့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေသူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို လေးစားဖို့၊ အင်အားသုံး နှိမ်နင်းတာတွေ မလုပ်ဖို့ သတိပေးထားပါတယ်။ ဒီကနေ့ပြုလုပ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာလည်း ဆန္ဒပြသူတွေကို အာဏာပိုင်တွေ အင်အားသုံးနှိမ်နင်းတာတွေ မလုပ်ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ်က ထပ်မံတိုက်တွန်းထားပါတယ်။
[Unicode Version]
နပွေညျတောျဆန်ဒပွပှဲ သနေတျပဈခံရသူမိနျးကလေး ဦးနှောကျသသှေားပွီ
နပွေညျတောျမှာ ဒီသီတငျးပတျ အစောပိုငျးတုနျးက စဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွသူတှကေို ရဲတပျဖှဲ့က လူစုခှဲဖို့ ပဈခတျခဲ့ရာက ဦးခေါငျးမှာ သနေတျထိမှနျခဲ့သူ မိနျးကလေးရဲ့ ဦးနှောကျဟာ လုံးဝပကြျစီးသှားပွီး အလုပျမလုပျတော့ဘူးလို့ ဆရာဝနျတှကေ သတျမှတျလိုကျပါတယျ။ ပွငျးထနျဒဏျရာရခဲ့တဲ့ မမွသှဲ့သှဲ့ခိုငျရဲ့ နောကျဆုံးအခွအေနကေိုတော့ ဆရာဝနျတှနေဲ့ မိသားစုဝငျတှကေို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မမခေက ပွောပွပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
အာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျလှုပျရှားမှုတှေ နိုငျငံအနှံ့ ပေါျပေါကျနခြေိနျမှာပဲ အငျ်ဂါနေ့တုနျးက နပွေညျတောျမှာ ဆန်ဒပွနသေူတှကေို ရဲတပျဖှဲ့က မီးသတျပိုကျတှနေဲ့ သာမက နောကျပိုငျးမှာ သနေတျပဈဖောကျ လူစုခှဲရာမှာ မမွသှဲ့သှဲ့ခိုငျ ဦးခေါငျးမှာ ထိမှနျခဲ့တာပါ။ ဦးခေါငျးက သနေတျဒဏျရာကို ၃ ရကျကွာ ကုသပေးခဲ့ပွီးနောကျမှာတော့ ဦးနှောကျသဆေုံးသှားပွီလို့ သတျမှတျလိုကျကွောငျး သူ့ကို ကုသပေးနတေဲ့ ဆရာဝနျတယောကျက ဗှီအိုအကေို အတညျပွုပါတယျ။ ဦးနှောကျသဆေုံးကွောငျး သတျမှတျလိုကျပွီးနောကျ၊ အရေးပေါျ အသကျဆကျနိုငျအောငျ တပျဆငျထားတဲ့ အသကျရှုစကျကို ဖွုတျရမယ့ျ အခြိနျကိုတော့ မိသားစုက ဆုံးဖွတျလိမ့ျမယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
"အခုဒီမနကျတော့ဆရာကွီးတှကေ Brain Dead ရသှားပွီ သတျမှတျလိုကျတယျ။ သူ့မိသားစုကို အသကျရှုစကျဖွုတျမယ့ျအခြိနျကို သူတို့အဆငျသင့ျဖွဈနိုငျမယ့ျအခြိနျ ပွနျဆုံးဖွတျပါလို့ ပွောထားတယျ။ ဖွုတျရငျအသကျရှု ရပျသှားတော့မယျ။ သူတို့အခုလောလောဆယျတော့ သူတို့ မဆုံးဖွတျသေးပါဘူး။"
မိသားစုဝငျတဦးဖွဈတဲ့ ကိုကြောျသကျအောငျကတော့ မမွသှဲ့သှဲခိုငျရဲ့ အခွအေနကေို ဆကျလကျစောင့ျကွည့ျနပွေီး ဆုံးဖွတျခကြျ မခရြသေးဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ကတော့ ခုလကျရှိကွည့ျနရေတာပေါ့။ သူ့ဘာသူပဲ ဖွဈသှားမလား ကွည့ျရသေးတာပေါ့။ အဲဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့ စောင့ျကွည့ျနတောပါ။ အစီအစဉျကတော့ ကတြော့စောင့ျကွည့ျတာဘဲရှိတာပေ့ါ။"
နပွေညျတောျ ကုတငျ ၁,၀၀၀ ဆေးရုံမှာ အရေးပေါျလူနာအဖွဈ ဆေးကုသမှု ခံယူနတေဲ့ မမွသှဲ့သှဲ့ခိုငျဟာ ဦးခေါငျးညာဘကျခွမျးကနေ ဖောကျဝငျခဲ့တဲ့ ကညြျဆနျဒဏျရာကွောင့ျ ဦးနှောကျညာဘကျခွမျး အပွငျးအထနျ ပကြျစီးသှားပွီး ကညြျဆနျအပိုငျးအစဟာလညျး ဦးနှောကျအတှငျးပိုငျးမှာ နဈမွုပျနတေယျလို့ ဆရာဝနျတှကေ ပွောပါတယျ။
မနေ့တုနျးကပဲ အသကျ ၂၀ ပွည့ျခဲ့တဲ့ မမွသှဲ့သှဲ့ခိုငျရဲ့ ဦးနှောကျထဲက ကညြျဆနျအပိုငျးအစကို ထုတျနိုငျဖို့အထိပါ ဆရာဝနျတှေ ကွိုးစားခဲ့ကွတယျလို့လညျး မိသားစုဝငျဖွဈတဲ့ ကိုကြောျသကျအောငျကပွောပါတယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွလှုပျရှားမှုတှအေတှငျး သှေးမွကေခြဲ့ရတဲ့ ဖွဈရပျအတှကျ သူ့ကို ကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆရာဝနျတှေ ကိုယျတိုငျလညျး စိတျမကောငျးဖွဈခဲ့ကွပါတယျ။
"ဆရာဝနျတယောကျအနနေဲ့ ရိုးရိုးဖွဈပွီး ဖွဈသှားရတဲ့ ရောဂါမြိုး မဟုတျဘူး။ ဒီလိုအဖွဈအပကြျနဲ့ လူတယောကျဆုံးရတာ ဝမျးနညျးဖို့ အငျမတနျကောငျးတယျ။ မဖွဈလညျး မဖွဈသင့ျဘူး။ ဒီလိုအဖွဈမြိုး ထပျမဖွဈဖို့ဆိုရငျ ဒီစနဈဆိုးကို ဒီတခေါကျအပွီးသတျတိုကျထုတျဖို့လိုတယျ။ အမွဈဖွတျမှရမယျ။ မဟုတျရငျ ကနြောျတို့ အရှယျမှာ Generation မှာဖွဈရတာတှေ၊ ခံရတာတှေ ဒီညီမလေးတို့ generation (မြိုးဆကျ) မှာ ဖွဈရတဲ့ အဖွဈဆိုးတှကေနောငျထပျ generation မှာပါ ခံစားရတာတှေ ဖွဈလာဦးမှာပါ။ ဒီညီမလေးက ၂၀၂၁ ဒီကိစ်စမှာ ပထမဆုံး အသကျဆုံးရှုံးရတဲ့သူတယောကျ ဖွဈလာရတယျ။ နောကျထပျလညျး ဒီလို ဖွဈနိုငျမယ့ျအနအေထားတှေ ရှိနတောပါပဲ။ နောကျထပျအောကျက Generation တှမှော ဒီလိုတှေ ထပျမဖွဈမကွုံရဖို့ ပွညျသူတှအေားလုံးက တညီတညှတျထဲနဲ့ ဒီစနဈကိုအမွဈဖွတျမှ ရမှာပါ။"
ဆန်ဒပွပှဲတှေ အရှိနျမွင့ျလာတာနဲ့အမြှအာဏာပိုငျတှဘေကျက ဆန်ဒပွသူတှကေို အငျအားသုံး နှိမျနငျးတာ၊ ဖမျးဆီးတာတှလေညျး ရှိလာနပေါတယျ။ အငျ်ဂါနေ့က နပွေညျတောျ၊ မန်တလေး၊ ပဲခူးနဲ့ ပုသိမျမှာ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှကေ မီးသတျပိုကျတှေ၊ မကြျရညျယိုဗုံးတှေ သုံးပွီး ဖွိုခှငျးတာတှရှေိခဲ့ပွီး နပွေညျတောျမှာ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှရေဲ့ပဈခတျမှုကွောင့ျ မမွသှဲ့သှဲ့ခိုငျနဲ့ နောကျထပျ လူငယျ တဈ ဦး ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဒဏျရာရခဲ့တာပါ။
ကုလသမဂ်ဂနဲ့ အမရေိကနျ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးကတော့ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွနသေူတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးကို လေးစားဖို့၊ အငျအားသုံး နှိမျနငျးတာတှေ မလုပျဖို့ သတိပေးထားပါတယျ။ ဒီကနေ့ပွုလုပျတဲ့ ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီမှာလညျး ဆန်ဒပွသူတှကေို အာဏာပိုငျတှေ အငျအားသုံးနှိမျနငျးတာတှေ မလုပျဖို့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးကိုယျစားလှယျက ထပျမံတိုကျတှနျးထားပါတယျ။
