[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားသူတွေအပေါ် အင်အားသုံး နှိမ်နင်းတာတွေ မလုပ်ဖို့ နိုင်ငံတကာက သတိပေးနေချိန်မှာပဲ နောက်ထပ် နှိမ်နင်းမှုတွေ၊ ဖမ်းဆီးမှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ အစိုးရရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်၊ မန္တလေးနဲ့ တောင်ကြီးမြို့တွေ အပါအဝင် နေရာတချို့မှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေ အင်အားသုံး နှိမ်နင်းခဲ့တဲ့ အခြေအနေကိုတော့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအိမ့်သန္တာထွန်းက ပြောပြပါမယ်။
အကြမ်းမဖက်ဘဲ အာဏာဖီဆန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ကြီးမြို့က စပ်စံထွန်းဆေးရုံကို ဒီကနေ့ ညနေပိုင်းမှာပဲ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀ လောက် ဝန်းရံပိတ်ဆို့ခဲ့ရာက တင်းမာမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ ဆေးရုံကို ဝိုင်းထားတဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို လူထုက ဆန္ဒပြခဲ့ရာမှာ ရဲတွေက မျက်ရည်ယိုဗုံးနဲ့ သေနတ်ပစ်ဖောက် လူစုခွဲတဲ့အထိ တင်းမာမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တဲ့အကြောင်း စဝ်စံထွန်းဆေးရုံက ဆရာဝန်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“အထဲမှာလည်း ဝန်ထမ်းအင်အားက ၈၀၀၊ ၁,၀၀၀ လောက်တော့ရှိတယ်။ အဲ့ဒီမှာလည်း ဆရာဝန်တွေကို ဝန်းရံပေးနေကြတာပေါ့။ အဲ့ဒီလို ဝန်းရံပေးနေတာကို လူစုခွဲဖို့အတွက် မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေ ပစ်တယ်၊ သေနတ်တွေဖောက်တယ် ပြောတယ်။ ဝန်းကြီးကို စီးထားတဲ့ အနေအထားပေါ့၊ စီးပြီးတော့ မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေ ပစ်တယ်၊ သေနတ်ဖောက်တယ်။ ရဲကား ၃၊ ၄ စီးလောက်နဲ့ အင်အား ၃၀ ဝန်းကျင်ရှိတဲ့ ရဲတွေပေါ့နော်။ လက်နက်အပြည့်နဲ့ ရဲတွေက ဆေးရုံဝန်းထဲ ဝင်လာတယ်။ ဝင်လာပြီးတော့ ဆရာဝန်အဆောင်ကို ဝိုင်းထားတယ်ပေါ့။ ဝိုင်းထားတဲ့ အချိန်မှာ တံခါးဖျက်တာမျိုးတော့ မရှိဘူး။ တံခါးကို အားပြင်းပြင်းနဲ့ ထုတာမျိုးတော့ ရှိတယ်။ အဲ့ဒီအသံတွေ ကြားပြီးတော့ သူတို့ ပြန်ဆင်းသွားကြပုံရတယ်။ အကုန်လုံး အထဲမှာ ဘေးကင်းတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း သိရတယ်။ လူစစ်ကြည့်တော့လည်း စုံတယ်၊ တစ်ယောက်မှ အဖမ်းခံရတာမျိုးမရှိဘူး။”
မန္တလေးမြို့မှာလည်း မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်ရှေ့ အနုနည်းနဲ့ အာဏာဖီဆန်ရေး ဆန္ဒပြနေကြသူတွေကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်လူစုခွဲခဲ့တာပါ။ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဆန္ဒပြနေချိန်မှာ ပစ်ခတ်နှိမ်နင်း ခံခဲ့ရတာလို့လည်း ကိုယ်တိုင်တွေ့ခဲ့သူတယောက်က ပြောပါတယ်။
မန္တလေး စီးပွားရေးဘဏ်ရှေ့ ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှု (ဓါတ်ပုံမှတ်တမ်း)
“ကျနော်တို့ မန္တလေး ၂၆ လမ်း၊ ၈၂ လမ်းထောင့် အစိုးရဘဏ်မှ ဆန္ဒပြတာပါ။ ရိုးရိုးသားသား အေးအေးလူလူပါ။ အဲ့ဒါကို သူတို့က စစ်ကားတွေနဲ့ ရောက်လာတယ်။ ကျနော်တို့က အစိုးရဝန်ထမ်းရုံးတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့သူတွေကို အိမ်ပြန်မယ်ဆိုရင် ရိုးရိုးသားသားပြန်ခွင့်ပြုတယ်။ မိုက်နဲ့အော်ပြီး ကျနော်တို့က ရိုးရိုးသားသားဆန္ဒပြတာ။ ပြည်သူတွေပြောတော့ ထောင်ထွက်တွေတဲ့။ ရဲကားတွေနဲ့ အကုန်ရောက်လာပြီးတော့ ပထမဆုံးကားကလူတွေက "မင်းတို့ ပြေးတော့" တဲ့... အဲ့ဒီတုန်းက ကျနော်တို့က မယုံဘူးပေါ့နော်။ နောက်တော့ သူတို့က ကားပေါ်ကနေ ရာဘာကျည်တွေနဲ့ထုတယ်။ ရာဘာကျည်မှန်တဲ့သူက ကျနော်တို့ရဲ့ ရှေ့က... မိုက်နဲ့ အော်နေတဲ့သူပေါ့နော်။ သူတို့က ကားတောင်မရပ်သေးဘူး၊ ကားပေါ်ကနေ ရာဘာကျည်တွေနဲ့ ထုတာ။ လောက်လေးခွနဲ့ထုတယ်။ ကျနော်တောင် ပုခုံးတစ်ချက်မှန်သွားပါတယ်။ ဒါမဲ့ မနာပါဘူး။”
အစိုးရရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်မှာလည်း ဆန္ဒပြသူတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ နေပြည်တော် သပြေကုန်း ကမ္ဘောဇဘဏ် ၅ နားမှာ ငြိမ်းချမ်းစွာ ထိုင်ပြီး ဆန္ဒပြနေကြတဲ့ နေပြည်တော် ရွှေကြာပင် ရက်ကွက် အ.ထ.က ၁၄ က ၁၀ တန်းကျောင်းသားတွေနဲ့ ဆန္ဒပြ ဝန်ထမ်းတချို့ကို ရဲက ဖမ်းဆီးခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ကျောင်းသားတယောက်ရဲ့ မိသားစုဝင် တဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“နေပြည်တော်မှာ ကျောင်းသား ၄၅ ယောက်ကို ဖမ်းထားပါတယ်ဗျ။ ၁၀ တန်းကျောင်းသားလေးတွေဗျ။ နေ့ခင်း ၁၁ နာရီလောက်ကပေါ့နော်။ အခုကတော့ နေပြည်တော် အကျဉ်းထောင်ရှေ့မှာ ရောက်နေပါတယ်ခင်ဗျ။ ကလေးတွေက ဘာမှမလုပ်ဘူး၊ ဆန္ဒပြတာ သူတို့ဟာသူတို့ ကျောင်းသားလေးတွေ ထိုင်ပြနေတဲ့ အချိန်မှာ ခုက ဖမ်းပြီးတော့ နေပြည်တော်ထောင်ထဲကို ထည့်ထားတာ။ အခုဟာက ၉ တန်းအောင် ၁၀ တန်းတက်မယ့် ကလေးတွေပေါ့နော်။ CDM ပြတဲ့သူက ဘယ်နှစ်ယောက်လောက်ပါလဲဆိုတော့ ၄၊ ၅ ယောက်လောက်ပါတယ်။”
ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ကျောင်းသားတွေကိုလွှတ်ပေးဖို့အတွက် ပြည်သူတွေနဲ့ ကျောင်းသားမိဘတွေ ဝိုင်းဝန်းဆန္ဒပြခဲ့ကြတာကြောင့် ညနေ ၄ နာရီခွဲ ဝန်းကျင်လောက်မှာ နေပြည်တော် အကျဉ်းထောင်ထဲကနေ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့တယ်လို့လည်း မိသားစုဝင်တွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ နေရာတော်တော်များများမှာ သံချပ်ကာ ကားတွေ၊ စစ်သားတွေနဲ့ လုံခြုံရေးတွေ တိုးမြှင့်ချထားချိန်မှာပဲ ဆန္ဒပြပွဲတွေလည်း ဆက်လက် ပေါ်ပေါက်နေတာပါ။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေ တိုးမြှင့်ချထားပြီး ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေကို အင်အားသုံး နှိမ်နင်းနေတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ရပ်တန့်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းကလည်း တိုက်တွန်းနေပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guetterus ကလည်း အခြေအနေတွေအပေါ် အထူးစိုးရိမ်ကြောင်း မနေ့တုန်းကပဲ ပြောဆိုလိုက်သလို၊ အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ ယူကေနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေ အပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံသံရုံးတွေကလည်း တင်းမာမှုတွေအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်းနဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို နှိမ်နင်းတာတွေ ရပ်တန့်ဖို့လည်း တောင်းဆိုထားကြပါတယ်။
[Unicode Version]
တောငျကွီး စပျစံထှနျးဆေးရုံ လုံခွုံရေးတပျတှေ စီးနငျးခဲ့
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျလှုပျရှားသူတှအေပေါျ အငျအားသုံး နှိမျနငျးတာတှေ မလုပျဖို့ နိုငျငံတကာက သတိပေးနခြေိနျမှာပဲ နောကျထပျ နှိမျနငျးမှုတှေ၊ ဖမျးဆီးမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ အစိုးရရုံးစိုကျရာ နပွေညျတောျ၊ မန်တလေးနဲ့ တောငျကွီးမွို့တှေ အပါအဝငျ နရောတခြို့မှာ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှေ အငျအားသုံး နှိမျနငျးခဲ့တဲ့ အခွအေနကေိုတော့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအိမ့ျသန်တာထှနျးက ပွောပွပါမယျ။
အကွမျးမဖကျဘဲ အာဏာဖီဆနျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှမှော ပါဝငျခဲ့တဲ့ ရှမျးပွညျနယျ တောငျကွီးမွို့က စပျစံထှနျးဆေးရုံကို ဒီကနေ့ ညနပေိုငျးမှာပဲ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ ၃၀ လောကျ ဝနျးရံပိတျဆို့ခဲ့ရာက တငျးမာမှုတှေ ဖွဈခဲ့တာပါ။ ဆေးရုံကို ဝိုငျးထားတဲ့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ဝငျတှကေို လူထုက ဆန်ဒပွခဲ့ရာမှာ ရဲတှကေ မကြျရညျယိုဗုံးနဲ့ သနေတျပဈဖောကျ လူစုခှဲတဲ့အထိ တငျးမာမှုတှေ ဖွဈခဲ့တဲ့အကွောငျး စဝျစံထှနျးဆေးရုံက ဆရာဝနျတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“အထဲမှာလညျး ဝနျထမျးအငျအားက ၈၀၀၊ ၁,၀၀၀ လောကျတော့ရှိတယျ။ အဲ့ဒီမှာလညျး ဆရာဝနျတှကေို ဝနျးရံပေးနကွေတာပေါ့။ အဲ့ဒီလို ဝနျးရံပေးနတောကို လူစုခှဲဖို့အတှကျ မကြျရညျယိုဗုံးတှေ ပဈတယျ၊ သနေတျတှဖေောကျတယျ ပွောတယျ။ ဝနျးကွီးကို စီးထားတဲ့ အနအေထားပေါ့၊ စီးပွီးတော့ မကြျရညျယိုဗုံးတှေ ပဈတယျ၊ သနေတျဖောကျတယျ။ ရဲကား ၃၊ ၄ စီးလောကျနဲ့ အငျအား ၃၀ ဝနျးကငြျရှိတဲ့ ရဲတှပေေါ့နောျ။ လကျနကျအပွည့ျနဲ့ ရဲတှကေ ဆေးရုံဝနျးထဲ ဝငျလာတယျ။ ဝငျလာပွီးတော့ ဆရာဝနျအဆောငျကို ဝိုငျးထားတယျပေါ့။ ဝိုငျးထားတဲ့ အခြိနျမှာ တံခါးဖကြျတာမြိုးတော့ မရှိဘူး။ တံခါးကို အားပွငျးပွငျးနဲ့ ထုတာမြိုးတော့ ရှိတယျ။ အဲ့ဒီအသံတှေ ကွားပွီးတော့ သူတို့ ပွနျဆငျးသှားကွပုံရတယျ။ အကုနျလုံး အထဲမှာ ဘေးကငျးတယျဆိုတဲ့အကွောငျး သိရတယျ။ လူစဈကွည့ျတော့လညျး စုံတယျ၊ တဈယောကျမှ အဖမျးခံရတာမြိုးမရှိဘူး။”
မန်တလေးမွို့မှာလညျး မွနျမာ့စီးပှားရေးဘဏျရှေ့ အနုနညျးနဲ့ အာဏာဖီဆနျရေး ဆန်ဒပွနကွေသူတှကေို ရဲတပျဖှဲ့က ပဈခတျလူစုခှဲခဲ့တာပါ။ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး ဆန်ဒပွနခြေိနျမှာ ပဈခတျနှိမျနငျး ခံခဲ့ရတာလို့လညျး ကိုယျတိုငျတှေ့ခဲ့သူတယောကျက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ မန်တလေး ၂၆ လမျး၊ ၈၂ လမျးထောင့ျ အစိုးရဘဏျမှ ဆန်ဒပွတာပါ။ ရိုးရိုးသားသား အေးအေးလူလူပါ။ အဲ့ဒါကို သူတို့က စဈကားတှနေဲ့ ရောကျလာတယျ။ ကနြောျတို့က အစိုးရဝနျထမျးရုံးတှမှော အလုပျလုပျနတေဲ့သူတှကေို အိမျပွနျမယျဆိုရငျ ရိုးရိုးသားသားပွနျခှင့ျပွုတယျ။ မိုကျနဲ့အောျပွီး ကနြောျတို့က ရိုးရိုးသားသားဆန်ဒပွတာ။ ပွညျသူတှပွေောတော့ ထောငျထှကျတှတေဲ့။ ရဲကားတှနေဲ့ အကုနျရောကျလာပွီးတော့ ပထမဆုံးကားကလူတှကေ "မငျးတို့ ပွေးတော့" တဲ့... အဲ့ဒီတုနျးက ကနြောျတို့က မယုံဘူးပေါ့နောျ။ နောကျတော့ သူတို့က ကားပေါျကနေ ရာဘာကညြျတှနေဲ့ထုတယျ။ ရာဘာကညြျမှနျတဲ့သူက ကနြောျတို့ရဲ့ ရှေ့က... မိုကျနဲ့ အောျနတေဲ့သူပေါ့နောျ။ သူတို့က ကားတောငျမရပျသေးဘူး၊ ကားပေါျကနေ ရာဘာကညြျတှနေဲ့ ထုတာ။ လောကျလေးခှနဲ့ထုတယျ။ ကနြောျတောငျ ပုခုံးတဈခကြျမှနျသှားပါတယျ။ ဒါမဲ့ မနာပါဘူး။”
အစိုးရရုံးစိုကျရာ နပွေညျတောျမှာလညျး ဆန်ဒပွသူတှေ ဖမျးဆီးခံရတာတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒီနေ့မှာတော့ နပွေညျတောျ သပွကေုနျး ကမ်ဘောဇဘဏျ ၅ နားမှာ ငွိမျးခမြျးစှာ ထိုငျပွီး ဆန်ဒပွနကွေတဲ့ နပွေညျတောျ ရှှကွောပငျ ရကျကှကျ အ.ထ.က ၁၄ က ၁၀ တနျးကြောငျးသားတှနေဲ့ ဆန်ဒပွ ဝနျထမျးတခြို့ကို ရဲက ဖမျးဆီးခဲ့တာ ဖွဈကွောငျးလညျး ဖမျးဆီးခံရတဲ့ ကြောငျးသားတယောကျရဲ့ မိသားစုဝငျ တဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“နပွေညျတောျမှာ ကြောငျးသား ၄၅ ယောကျကို ဖမျးထားပါတယျဗြ။ ၁၀ တနျးကြောငျးသားလေးတှဗြေ။ နေ့ခငျး ၁၁ နာရီလောကျကပေါ့နောျ။ အခုကတော့ နပွေညျတောျ အကဉြျးထောငျရှေ့မှာ ရောကျနပေါတယျခငျဗြ။ ကလေးတှကေ ဘာမှမလုပျဘူး၊ ဆန်ဒပွတာ သူတို့ဟာသူတို့ ကြောငျးသားလေးတှေ ထိုငျပွနတေဲ့ အခြိနျမှာ ခုက ဖမျးပွီးတော့ နပွေညျတောျထောငျထဲကို ထည့ျထားတာ။ အခုဟာက ၉ တနျးအောငျ ၁၀ တနျးတကျမယ့ျ ကလေးတှပေေါ့နောျ။ CDM ပွတဲ့သူက ဘယျနှဈယောကျလောကျပါလဲဆိုတော့ ၄၊ ၅ ယောကျလောကျပါတယျ။”
ဖမျးဆီးထားတဲ့ ကြောငျးသားတှကေိုလှှတျပေးဖို့အတှကျ ပွညျသူတှနေဲ့ ကြောငျးသားမိဘတှေ ဝိုငျးဝနျးဆန်ဒပွခဲ့ကွတာကွောင့ျ ညနေ ၄ နာရီခှဲ ဝနျးကငြျလောကျမှာ နပွေညျတောျ အကဉြျးထောငျထဲကနေ ပွနျလှှတျပေးခဲ့တယျလို့လညျး မိသားစုဝငျတှကေ ပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံ နရောတောျတောျမြားမြားမှာ သံခပြျကာ ကားတှေ၊ စဈသားတှနေဲ့ လုံခွုံရေးတှေ တိုးမွှင့ျခထြားခြိနျမှာပဲ ဆန်ဒပွပှဲတှလေညျး ဆကျလကျ ပေါျပေါကျနတောပါ။ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှေ တိုးမွှင့ျခထြားပွီး ဆန်ဒပွလှုပျရှားမှုတှကေို အငျအားသုံး နှိမျနငျးနတေဲ့ လုပျရပျတှကေို ရပျတန့ျဖို့ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးကလညျး တိုကျတှနျးနပေါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guetterus ကလညျး အခွအေနတှေအေပေါျ အထူးစိုးရိမျကွောငျး မနေ့တုနျးကပဲ ပွောဆိုလိုကျသလို၊ အမရေိကနျ၊ ကနဒေါ၊ ယူကနေဲ့ ဥရောပသမဂ်ဂ (EU) အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှေ အပါအဝငျ အနောကျနိုငျငံသံရုံးတှကေလညျး တငျးမာမှုတှအေပေါျ စိုးရိမျကွောငျးနဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေို နှိမျနငျးတာတှေ ရပျတန့ျဖို့လညျး တောငျးဆိုထားကွပါတယျ။
