ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာအႀကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ၏ အႀကံေပးအဖြဲ႔ဟာ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ေမာင္ေတာ ေဒသက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရးအစီအစဥ္ေဆာင္ရြက္ေန တာေတြအျပင္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းမွာရွိတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကိုပါ သြားေရာက္ၾကည္႔ရႈခဲ့ပါ တယ္။ ၂ရက္ၾကာမယ့္ ဒီေလ့လာေရးခရီးစဥ္က အႀကံေပးအဖြဲ႔ရဲ႕ ပထမဆံုးခရီးစဥ္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာ ပိုင္းကေမခက တင္ျပသြားမွာပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ ၏ အႀကံေပးအဖြဲ႕ဟာ စတင္တည္ေထာင္ၿပီးခ်ိန္မွစၿပီး အခုခရီးစဥ္က ပထမဆံုးလာေရာက္ေလ့လာတဲ့ ခရီးစဥ္လဲျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ အၿငိမ္းစား ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး H.E. Prof. Dr. Surakiart Sathirathai ဦးေဆာင္တဲ့ ဒီအဖြဲ႔ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက ႏိုင္ငံေတာ္အတုိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေရး ေကာ္မတီနဲ႔ လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီလိုေတြ႔ဆံုၿပီး အခုလို ရခိုင္ေဒသကို ပထမဆံုးအႀကိမ္သြားေရာက္ေလ့လာ တာျဖစ္ပါတယ္။
အႀကံေပးအဖြဲ႕ ဒီကေန႔သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့တဲ့ ေနရာေတြနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရ အတြင္းေရးမႈး ဦးတင္ေမာင္ေဆြက ဗီြအိုေအ ကို အခုလို ေျပာျပ လာတာပါ။
"ေမာင္ေတာမွာ ျပန္လည္လက္ခံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လက္ခံေရးစခန္းေတြကို သြားႀကည့္တယ္။ ေနာက္တခါ ယာယီ ေနရာခ်ထားမယ့္ လွဖိုးေခါင္ကိုၾကည့္တယ္ေနာက္တခါ ျပန္လည္ေနရခ်ထားမယ့္ ငါးခူရတို႔ ေတာင္ျပိဳလက္၀ဲတို႔ အဲဒါေတြကို သြားၾကည့္တယ္။ အဲဒီမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔တယ္။ အဲဒီမွာ အိမ္ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ UEHRD လူငယ္ project ကအဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္းေတြ႔ပါတယ္။ အိမ္ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ကိစၥေတြ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဌာနဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ အခုဘယ္ကိုေရာက္ေနလဲ ဆိုေတာ့ ေက်ာက္ျဖဴကို ေရာက္ေနပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴကိုသြားၿပီးေတာ့ ၾကည့္ေနပါတယ္။ ဒါၿပီးရင္ေတာ့ သူတို႔ဟိုဘက္ကိုသြားမွာေပါ့ ငပလီမွာ တညအိပ္မယ္။ ေက်ာက္ျဖဴက အထူးစီးပြားေရးဇံုနဲ႔ အဲဒီမွာရွိေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို သြားၾကည့္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႕လႊတ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြ ၊ ဓါတ္အားခြဲရံုေတြ။"
ဒီခရီးစဥ္မွာ ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ ေရးေကာ္မတီဝင္တခ်ိဳ႕နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးညီပု တို႔လည္းလိုက္ပါၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီညမွာေတာ့ သူတို႔ဟာ သံတြဲ ငပလီမွာ ညအိပ္မွာျဖစ္ၿပီး မနက္ျဖန္ ေနျပည္ ေတာ္ကို ျပန္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ဦးတင္ေမာင္ေဆြကဆိုပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ၾသဂုတ္လက ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္သည့္ အႀကံေပး ေကာ္မရွင္က အႀကံျပဳခ်က္ ၈၈ခ်က္ပါ အျပီးသတ္ အစီရင္ခံစာထုတ္အၿပီး ဒါေတြကို အစိုးရဘက္က အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ရြက္ဖို႕ ေကာ္မတီအျပင္၊ အဲဒီအတြက္ အႀကံေပးအဖဲြ႔ကို ႏိုင္ငံတကာက ထင္ရွားတဲ့ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ကို ဖိတ္ၾကားၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက ဖဲြ႕ခဲ့တာပါ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက New Maxico ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးေဟာင္း Bill Richardson လည္း ဒီအဖဲြ႔မွာ ပါ၀င္ပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ ဘက္ေရာက္ေနတဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ ဇန္န၀ါရီလ ၂၃ရက္ေန႕မွာျမန္မာနိုင္ငံကိုျပန္ပို႔ဖို႔ ဘဂၤလားေဒရွ္ဘက္နဲ႔ သေဘာတူညီမႈရရွိထားေပမယ့္ လည္း ျပန္ပို႔ေရးအစီအစဥ္ကို ရက္ေရႊ႕ဆိုင္း လိုက္တာေၾကာင့္ ဒီကေန႔အထိ ျပန္လာတာမရွိေသးပါဘူး။ လက္ရွိမွာျမန္မာ အစိုးရဘက္က ေတာ့ ျပန္လည္လက္ခံေရး အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ဆိုထားေပမယ့္ တဖက္ႏိုင္ငံဘက္ကေတာ့ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ အခုလို ရက္ေရႊ႕လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္တာနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ျမန္မာနိုင္ငံ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာန အျမဲတန္းအတြင္း၀န္ ဦးျမင္႔သူကေတာ့ အခုလို သံုးသပ္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
"ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ရရွိတဲ့ Information ကေတာ့ သူတို႔ ဒီ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နဲ႔ မစၥတာ ခါလမ္က သူကေတာ့ Joint Working Group မွာ အဖြဲ႔၀င္လည္းျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီ technical working Group ကို ဦးေဆာင္မယ့္သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ တကယ့္လက္ေတြ႔ကြင္း On Ground မွာ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ Form ျဖည့္ဖို႔ Paper works ေတြ သူတို႔အမ်ားႀကီးလုပ္ရမယ္။ UNHCR နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမယ္။ ေနာက္ဒီလူေတြသည္ voluntary return ျဖစ္မျဖစ္ကို UNHCR ကေန Verify လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါမယ္။ ဒီအဆင့္ေတြၿပီးေတာ့မွ Form ေတြကို က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို တရား၀င္လႊဲဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ On Ground မွာသူတို႔ဘက္က အခ်ိန္ယူၿပီးေဆာင္ရြက္ ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔က Delay လုပ္တဲ့သေဘာပါ။ ဒီအစီအစဥ္ သူတို႔ဘက္ကလည္း Delay လုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ ပံုစံေတြျဖည့္တာေတြ UNHCR နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာေတြ သူတို႔ဘက္မွာ စလုပ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ဘက္က Form ျဖည့္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို စလႊဲတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ဘက္က လိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးမႈေတြ စလုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။"
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ၂၀၁၇ ခုနွစ္ၾသဂတ္လ ၂၅ရက္ေန႔ ကျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ မႈေတြေၾကာင္႔ ဒုကၡသည္ ၆သိန္းခြဲေလာက္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္နိုင္ငံဘက္ကို ထြကိသြားၾကတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး (UNHCR) ကေတာ့ဆိုထားပါတယ္။
