(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာစစ်ကောင်စီကို WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ရဲ့ နှစ်စဉ်ညီလာခံ တက်ရောက်ခွင့် ဆိုင်းငံ့လိုက်ပြီး၊ နိုဝင်ဘာမှာလုပ်မဲ့ ကုလအထွေထွေညီလာခံရဲ့ တရားဝင်မူဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ရေးအဖွဲ့ကို ရွေ.ဆိုင်းလိုက်တဲ့အပေါ်၊ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းအပြီးပေါ်လာတဲ့ ဒီ အစိုးရ ၂ ခုလုံးက၊ အခု တနင်္လာကနေ ဇွန်လ ၁ ရက်ထိကျင်းပနေတဲ့ ဒီညီလာခံကို နိုင်ငံကိုယ်စားပြုတက်ရောက်ခွင့် အပြိုင်တောင်းလာရာမှာ၊ ဘာကြောင့်ခုလို မနေ့က ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရပြီး၊ ရှေ့ဆက်ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်ပါလဲ။
NUG ရဲ့ လူအခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံထဲက အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ဦးတို့ကို ကိုဝင်းမင်းက မေးထားပါတယ်။
ရွှေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ ပါတီအမတ်အများစု ကိုယ်စားပြုပြီးတော့ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ လူမှု့အဖွဲ့အစည်းခေါင်းဆောင်တွေပါ ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းထားတဲ့ (NUG) အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းက
“ဒါကတော့ ကျနော်တို့ဘက်က အရမ်းကြိုဆိုတယ်။ အရမ်းကြီး ပြီးပြည့်စုံတဲ့ ကျနော်တို့ကို အသိအမှတ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ မလုပ်သည့်တိုင်အောင် သူတို့ရဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ ဒါဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ အရာတွေဖြစ်တယ်။ အခုလိုမျိုး စစ်အုပ်စုရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်ကို လုံး၀ အသိအမှတ်မပြုဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံတခုက ဒါအောင်မြင်မှုတခုလို့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အခုအချိန်မှာ De facto government လို့ခေါ်တဲ့ အာဏာသိမ်းထားတဲ့အရာရယ် နောက်တခါ ပြည်သူလူထုကနေ ရွေးချယ်ထားတဲ့ CRPH ကနေ ထပ်ပြီးတော့ တာဝန်ပေးထားတဲ့ NUG ဆိုတာရှိတယ်။ ဘယ်ကိုယ်စားလှယ်ကို အစိုးရရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အတည်ပြုမလဲဆိုတာကို အခုဆိုရင် စိန်ခေါ်မှု နေရာတိုင်းမှာ တွေ့ပါတယ်။”
အခုလို WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ခက်ခက်ခဲခဲ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရပုံကို အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ဦးကလည်း
“နှစ်စဉ် နှစ်တိုင်းတော့ မြန်မာနိုင်ငံကနေပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးညီလာခံကြီးကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးတွေ သွားတက်လေ့ရှိတယ်။ အခုဒီနှစ်ကျတော့ အစိုးရ ၂ ရပ်ပေါ့လေ ၂ ဖက်စလုံးက ကိုယ်စားလှယ်လွှတ်ပြီးတက်ရောက်ဖို့ လျှောက်တယ်၊ ဘယ်သူ့ကို တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုရမလဲ။ အဲဒီတော့ စစ်အစိုးရရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကလည်း ICJ တို့ ICC တို့မှာ တင်ဖို့ လုပ်နေတဲ့အချိန် လူထုနဲ့လည်း တောက်လျှောက် ယနေ့အထိပေါ့နော် ၊ အာဏာသိမ်းမှုက ပီပီပြင်ပြင်နဲ့ အောက်ခြေအထိ အုပ်ချုပ်နိုင်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ ခန့်နိုင်တဲ့အဆင့်တို့ ကျောင်းတွေဖွင့်နိုင်တာတို့က မရနိုင်သေးဘူးပေါ့။ မရနိုင်သေးတော့ ဒီဘက် NUG ဘက်ကလည်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန တခုဖွင့်ပြီးတော့ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုတွေ ပြန်ပေးမယ်ဆိုတာတွေ သူတို့ ကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေတာတွေ့ရတယ်။ တဖက်မှာလည်း NUG government က တနိုင်ငံလုံးက မလွှမ်းခြုံနိုင်ဘူးပေါေ့နာ်။ လွှတ်မြောက်ဒေသ၊ နယ်စပ်တွေ၊ အဲဒီတော့ သူတို့က ၂ ဖက်စလုံးကို WHO အဖွဲ့ကနေပြီးတော့ ဆိုင်းငံ့လိုက်တာပေါ့။”
အဲဒီတော့ WHO အနေနဲ့ ဒီအစိုးရ ၂ ဖက်ကို ဘယ်လိုချင့်ချိန်ခဲ့ရပုံကိုလည်း ကုလသမဂ္ဂအရေး ကျွမ်းကျင်သူလည်းဖြစ်တဲ့ ဦးအောင်မျိုးမင်းက
“WHO လို ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းတခုက ဒါမျိုးလုပ်ဆောင်ခြင်းက ပထမဦးဆုံးလည်းဖြစ်သလို တော်တော်လည်း ထူးဆန်းတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာကိုကြည့်ကြသလဲဆိုရင် ဘယ်ကိုယ်စားပြုတဲ့ဘက်က ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ် မှာ ပါတဲ့အချက်တွေ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒတွေကို လေးစားလိုက်နာသလဲဆိုတာတော့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားလေ့ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကုလသမဂ္ဂ Charter မှာ ပါဝင်ထားတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ၊ လူ့အခွင့်အရေးတွေကို ဘယ်လောက်အထိ လေးစားလိုက်နာမလဲဆိုတာ စဉ်းစားမယ်။ နောက်တခါ WHO က ကျန်းမာရေး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့အခါမှာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကို ပစ်ခတ်မှုတွေ သတ်ဖြတ်မှုတွေ နှိပ်စက်မှုတွေ စစ်ကောင်စီဘက်ကနေ လုပ်ဆောင်ချက်တွေက ကုလသမဂ္ဂ Charterတွေရော ၊ နောက် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေးရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်းချိုးဖောက်နေတယ်။”
ဒီနေရာမှာ အခု WHO ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ရှေ့ဆက်ဖြစ်လာနိုင်ပုံကိုလည်း ဒေါက်တာမြင့်ဦးက
“ တခြား UN agency တွေအများကြီးပဲ ရှိတယ်။ ကမ္ဘာ့အလုပ်သမားအဖွဲ့တွေ၊ ကလေးများ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့တွေ UNICEF ၊ UNDP ၊ UNOPS နောက်တခါ WFO စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ FAO ဒါတွေကလည်း ဘယ်လိုမျိုး ဆုံးဖြတ်လာနိုင်မလဲဆိုတာ မသိနိုင်သေးဘူး။ စားနပ်ရိက္ခာတွေ ဘာပဲပြောပြော ကျနော်တို့ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးလာခဲ့ရင် ဘယ်သူ့ကို ပေးရမလဲပေါ့နော်။ စစ်အစိုးရဘက်ကနေ လုပ်ရမှာလား NUG အစိုးရဘက်ကနေ လုပ်ရမလားဆိုတာ သူတို့မှာ ဝေခွဲရစရာ မရှိတဲ့အခါမှာ လောလောဆည်တော့ တိုင်းပြည်အတွက်တော့ အများကြီး ထိခိုက်နစ်နာတာတော့ ကျနော်တွေ့ရတာပေ့ါ။”
NUG ရဲ့ လူအခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်း ကလည်း လာမယ့် ILO အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမား အဖွဲ့ညီလာခံနဲ့ နောက်ဆက်လာမယ့် လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီရဲ့ ၄ နှစ်တကြိမ် ပုံမှန် လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေ သုံးသပ် ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာလည်း အလားတူ စစ်ကောင်စီကို ဆက် ဆိုင်းငံတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အခု WHO မှာ NUG အစိုးရ တင်ပြခဲ့ပုံနဲ့ ရှေ့ဆက်တင်ပြဖို့ ဖြစ်လာနိုင်ပုံကိုလည်း ဦးအောင်မျိုးမင်း က
“ ကျနော်တို့က အာဏာသိမ်းတဲ့အဖွဲ့မဟုတ်ဘူး ပြည်သူကနေ ရွေးချယ်တင်မြောက်ထားတဲ့အဖွဲ့ဆိုတဲ့အချက်ကို ကျနော်တို့ တင်ပြပါတယ်။ နောက်ပြီးရင်တော့ လူအခွင့်အရေးလေးစားပြီး လိုက်နာနေတယ်၊ ကျနော်တို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေတယ်။ အခု WHO က ဒါမျိုးစပြီးတော့ ဒီစစ်ကောင်စီရဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုကို အသိအမှတ်မပြုချင်းက ကျနော်တို့ လာမယ့် နိုဝင်ဘာမှာဆွေးနွေးမယ့် အကြောင်းအရာမှာဆိုရင်တော့ ဒါကျနော်တို့အတွက် ထောက်ပြစရာ၊ အားကိုးစရာ၊ ကိုးကားစရာ အချက် ၁ ချက် ဖြစ်သွားတဲ့ အနေအထားမျိုးလည်း ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။”
တကယ်တော့ COVID ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ပျံ့နှံ့နေချိန်နဲ့ မြန်မာစစ်အာဏာသိမ်း နောက်ဆက်တွဲ လူသားချင်းဆိုင်ရာနဲ့ အစာရေစာ ပြဿနာ ကြုံလာနေချိန်မှာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေကို ထိရောက်အောင် ဘယ်လိုပေးနိုင်ဖို့ ကုလနဲ့ နိုင်ငံတကာမှာလည်း ဘေးကျပ်နံကျပ်ခက်ခက်ခဲခဲ စဉ်းစားနေရပြီလို့ သုံးသပ်သူတွေက ဆိုပါတယ်။
.........
WHO ညီလာခံကို စဈကောငျစီတကျရောကျခှင့ျ ဆိုငျးငံ့ခံရမှု NUG ကွိုဆို
(Unicode)
မွနျမာစဈကောငျစီကို WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ရဲ့ နှဈစဉျညီလာခံ တကျရောကျခှင့ျ ဆိုငျးငံ့လိုကျပွီး၊ နိုဝငျဘာမှာလုပျမဲ့ ကုလအထှထှေညေီလာခံရဲ့ တရားဝငျမူဆိုငျရာဆုံးဖွတျရေးအဖှဲ့ကို ရှေ.ဆိုငျးလိုကျတဲ့အပေါျ၊ အမြိုးသားညီညှှတျရေးအစိုးရ (NUG) က ကွိုဆိုလိုကျပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးအပွီးပေါျလာတဲ့ ဒီ အစိုးရ ၂ ခုလုံးက၊ အခု တနငျ်လာကနေ ဇှနျလ ၁ ရကျထိကငြျးပနတေဲ့ ဒီညီလာခံကို နိုငျငံကိုယျစားပွုတကျရောကျခှင့ျ အပွိုငျတောငျးလာရာမှာ၊ ဘာကွောင့ျခုလို မနေ့က ဆုံးဖွတျခဲ့ရပွီး၊ ရှေ့ဆကျဘယျလိုဖွဈလာနိုငျပါလဲ။
NUG ရဲ့ လူအခှင့ျအရေးဆိုငျရာဝနျကွီး ဦးအောငျမြိုးမငျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံထဲက အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျကွီး ဒေါကျတာမွင့ျဦးတို့ကို ကိုဝငျးမငျးက မေးထားပါတယျ။
ရှှေးကောကျပှဲအနိုငျရ ပါတီအမတျအမြားစု ကိုယျစားပွုပွီးတော့ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ လူမှု့အဖှဲ့အစညျးခေါငျးဆောငျတှပေါ ထည့ျသှငျးဖှဲ့စညျးထားတဲ့ (NUG) အမြိုးသားညီညှှတျရေးအစိုးရဝနျကွီး ဦးအောငျမြိုးမငျးက
“ဒါကတော့ ကနြောျတို့ဘကျက အရမျးကွိုဆိုတယျ။ အရမျးကွီး ပွီးပွည့ျစုံတဲ့ ကနြောျတို့ကို အသိအမှတျပွုတဲ့အနနေဲ့ မလုပျသည့ျတိုငျအောငျ သူတို့ရဲ့ လုပျထုံးလုပျနညျးအရ ဒါဖွဈသင့ျဖွဈထိုကျတဲ့ အရာတှဖွေဈတယျ။ အခုလိုမြိုး စဈအုပျစုရဲ့ ကိုယျစားလှယျကို လုံး၀ အသိအမှတျမပွုဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံတခုက ဒါအောငျမွငျမှုတခုလို့ ကနြောျတို့ ပွောလို့ရတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ အခုအခြိနျမှာ De facto government လို့ခေါျတဲ့ အာဏာသိမျးထားတဲ့အရာရယျ နောကျတခါ ပွညျသူလူထုကနေ ရှေးခယြျထားတဲ့ CRPH ကနေ ထပျပွီးတော့ တာဝနျပေးထားတဲ့ NUG ဆိုတာရှိတယျ။ ဘယျကိုယျစားလှယျကို အစိုးရရဲ့ ကိုယျစားလှယျအဖွဈ အတညျပွုမလဲဆိုတာကို အခုဆိုရငျ စိနျခေါျမှု နရောတိုငျးမှာ တှေ့ပါတယျ။”
အခုလို WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကွီးအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ခကျခကျခဲခဲ ဆုံးဖွတျခဲ့ရပုံကို အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျကွီး ဒေါကျတာမွင့ျဦးကလညျး
“နှဈစဉျ နှဈတိုငျးတော့ မွနျမာနိုငျငံကနပွေီးတော့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကွီးညီလာခံကွီးကို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးတှေ သှားတကျလေ့ရှိတယျ။ အခုဒီနှဈကတြော့ အစိုးရ ၂ ရပျပေါ့လေ ၂ ဖကျစလုံးက ကိုယျစားလှယျလှှတျပွီးတကျရောကျဖို့ လြှောကျတယျ၊ ဘယျသူ့ကို တရားဝငျအသိအမှတျပွုရမလဲ။ အဲဒီတော့ စဈအစိုးရရဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကေလညျး ICJ တို့ ICC တို့မှာ တငျဖို့ လုပျနတေဲ့အခြိနျ လူထုနဲ့လညျး တောကျလြှောကျ ယနေ့အထိပေါ့နောျ ၊ အာဏာသိမျးမှုက ပီပီပွငျပွငျနဲ့ အောကျခွအေထိ အုပျခြုပျနိုငျတဲ့ အုပျခြုပျရေးမှူးတှေ ခန့ျနိုငျတဲ့အဆင့ျတို့ ကြောငျးတှဖှေင့ျနိုငျတာတို့က မရနိုငျသေးဘူးပေါ့။ မရနိုငျသေးတော့ ဒီဘကျ NUG ဘကျကလညျး ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန တခုဖှင့ျပွီးတော့ ကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှုတှေ ပွနျပေးမယျဆိုတာတှေ သူတို့ ကွိုးစားလုပျဆောငျနတောတှေ့ရတယျ။ တဖကျမှာလညျး NUG government က တနိုငျငံလုံးက မလှှမျးခွုံနိုငျဘူးပေါေ့နာျ။ လှှတျမွောကျဒသေ၊ နယျစပျတှေ၊ အဲဒီတော့ သူတို့က ၂ ဖကျစလုံးကို WHO အဖှဲ့ကနပွေီးတော့ ဆိုငျးငံ့လိုကျတာပေါ့။”
အဲဒီတော့ WHO အနနေဲ့ ဒီအစိုးရ ၂ ဖကျကို ဘယျလိုခငြ့ျခြိနျခဲ့ရပုံကိုလညျး ကုလသမဂ်ဂအရေး ကြှမျးကငြျသူလညျးဖွဈတဲ့ ဦးအောငျမြိုးမငျးက
“WHO လို ကနြျးမာရေးအဖှဲ့အစညျးတခုက ဒါမြိုးလုပျဆောငျခွငျးက ပထမဦးဆုံးလညျးဖွဈသလို တောျတောျလညျး ထူးဆနျးတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဘာကိုကွည့ျကွသလဲဆိုရငျ ဘယျကိုယျစားပွုတဲ့ဘကျက ကုလသမဂ်ဂ ပဋိညာဉျ မှာ ပါတဲ့အခကြျတှေ အဖှဲ့အစညျးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ မူဝါဒတှကေို လေးစားလိုကျနာသလဲဆိုတာတော့ ထည့ျသှငျးစဉျးစားလေ့ရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ ကုလသမဂ်ဂ Charter မှာ ပါဝငျထားတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး၊ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေး ၊ လူ့အခှင့ျအရေးတှကေို ဘယျလောကျအထိ လေးစားလိုကျနာမလဲဆိုတာ စဉျးစားမယျ။ နောကျတခါ WHO က ကနြျးမာရေး အဖှဲ့အစညျးဖွဈတဲ့အခါမှာ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေို ပဈခတျမှုတှေ သတျဖွတျမှုတှေ နှိပျစကျမှုတှေ စဈကောငျစီဘကျကနေ လုပျဆောငျခကြျတှကေ ကုလသမဂ်ဂ Charterတှရေော ၊ နောကျ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေို ကာကှယျစောင့ျရှောကျပွီးတော့ လုပျဆောငျခှင့ျပေးရမယျဆိုတဲ့ အခကြျတှကေို ပွောငျပွောငျတငျးတငျးခြိုးဖောကျနတေယျ။”
ဒီနရောမှာ အခု WHO ဆုံးဖွတျခကြျကွောင့ျ ရှေ့ဆကျဖွဈလာနိုငျပုံကိုလညျး ဒေါကျတာမွင့ျဦးက
“ တခွား UN agency တှအေမြားကွီးပဲ ရှိတယျ။ ကမ်ဘာ့အလုပျသမားအဖှဲ့တှေ၊ ကလေးမြား ရနျပုံငှအေဖှဲ့တှေ UNICEF ၊ UNDP ၊ UNOPS နောကျတခါ WFO စားနပျရိက်ခာအဖှဲ့ FAO ဒါတှကေလညျး ဘယျလိုမြိုး ဆုံးဖွတျလာနိုငျမလဲဆိုတာ မသိနိုငျသေးဘူး။ စားနပျရိက်ခာတှေ ဘာပဲပွောပွော ကနြောျတို့ ငတျမှတျခေါငျးပါးလာခဲ့ရငျ ဘယျသူ့ကို ပေးရမလဲပေါ့နောျ။ စဈအစိုးရဘကျကနေ လုပျရမှာလား NUG အစိုးရဘကျကနေ လုပျရမလားဆိုတာ သူတို့မှာ ဝခှေဲရစရာ မရှိတဲ့အခါမှာ လောလောဆညျတော့ တိုငျးပွညျအတှကျတော့ အမြားကွီး ထိခိုကျနဈနာတာတော့ ကနြောျတှေ့ရတာပေ့ါ။”
NUG ရဲ့ လူအခှင့ျအရေးဆိုငျရာဝနျကွီး ဦးအောငျမြိုးမငျး ကလညျး လာမယ့ျ ILO အပွညျပွညျဆိုငျရာ အလုပျသမား အဖှဲ့ညီလာခံနဲ့ နောကျဆကျလာမယ့ျ လူ့အခှင့ျအရေး ကောငျစီရဲ့ ၄ နှဈတကွိမျ ပုံမှနျ လူ့အခှင့ျအရေးအခွအေနေ သုံးသပျ ဆှေးနှေးပှဲတှမှောလညျး အလားတူ စဈကောငျစီကို ဆကျ ဆိုငျးငံတာလညျး ဖွဈနိုငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ အခု WHO မှာ NUG အစိုးရ တငျပွခဲ့ပုံနဲ့ ရှေ့ဆကျတငျပွဖို့ ဖွဈလာနိုငျပုံကိုလညျး ဦးအောငျမြိုးမငျး က
“ ကနြောျတို့က အာဏာသိမျးတဲ့အဖှဲ့မဟုတျဘူး ပွညျသူကနေ ရှေးခယြျတငျမွောကျထားတဲ့အဖှဲ့ဆိုတဲ့အခကြျကို ကနြောျတို့ တငျပွပါတယျ။ နောကျပွီးရငျတော့ လူအခှင့ျအရေးလေးစားပွီး လိုကျနာနတေယျ၊ ကနြောျတို့ ကွိုးပမျးဆောငျရှကျနတေယျ။ အခု WHO က ဒါမြိုးစပွီးတော့ ဒီစဈကောငျစီရဲ့ ကိုယျစားပွုမှုကို အသိအမှတျမပွုခငြျးက ကနြောျတို့ လာမယ့ျ နိုဝငျဘာမှာဆှေးနှေးမယ့ျ အကွောငျးအရာမှာဆိုရငျတော့ ဒါကနြောျတို့အတှကျ ထောကျပွစရာ၊ အားကိုးစရာ၊ ကိုးကားစရာ အခကြျ ၁ ခကြျ ဖွဈသှားတဲ့ အနအေထားမြိုးလညျး ရှိပါတယျခငျဗြ။”
တကယျတော့ COVID ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ ပြံ့နှံ့နခြေိနျနဲ့ မွနျမာစဈအာဏာသိမျး နောကျဆကျတှဲ လူသားခငြျးဆိုငျရာနဲ့ အစာရစော ပွူနာ ကွုံလာနခြေိနျမှာ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ အကူအညီတှကေို ထိရောကျအောငျ ဘယျလိုပေးနိုငျဖို့ ကုလနဲ့ နိုငျငံတကာမှာလညျး ဘေးကပြျနံကပြျခကျခကျခဲခဲ စဉျးစားနရေပွီလို့ သုံးသပျသူတှကေ ဆိုပါတယျ။
