[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပပြီးနောက် ရှေ့လာမယ့်နှစ်မှာ ဆောင်ရွက်ဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ၂၁ ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထညီလာခံ အဆုံးသတ်နေ့မှာ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ကြေညာလိုက်တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေးနောက်ဆုံးနေ့မှာပဲ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အလွန် ဒီမိုကရေစီ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်သစ်ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအစီအစဉ်သစ်ကို ညီလာခံဖွင့်ပွဲနေ့က ပြောကြားခဲ့တဲ့လုပ်ငန်းစဉ် ၃ ရပ်နဲ့ ဖော်ဆောင်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း ညီလာခံမိန့်ခွန်းမှာပြောကြားသွားခဲ့တာပါ။
“ဒီအစီအစဉ်သစ်ဟာ ဒီကနေ့ ချုပ်ဆိုလိုက်တဲ့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်အပိုင်း ၃ ကို ထိထိရောက်ရောက် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရပါမယ်။ ဒီအစီအစဉ်သစ်ဟာ NCA လမ်းကြောင်းအတိုင်း UPDJC နဲ့ JMC ယန္တရားတွေ ပိုမိုခိုင်မာအောင် အထောက်အကူပေးနိုင်ရမှာဖြစ်သလို NCA လက်မှတ် မထိုးသေးတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ ပါဝင်လာနိုင်ရေးကို လမ်းဖွင့်ပေးနိုင်ရပါမယ်။ ဒီအစဉ်အစဉ်သစ်ဟာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုအဆင့်ဆင့်မှာ ပါဝင်နေတဲ့ အစုအဖွဲ့အသီးသီးက ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ပညာရပ်ဆိုင်ရာ အထောက်အကူတွေ ပြုပေးနိုင်မှာဖြစ်သလို ကျမတို့နိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေကို လက်တွေ့ကျကျ ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် ရွေးခြယ်စရာနည်းလမ်းတွေ ရှာဖွေဖော်ထုတ်ပေးနိုင်ရမယ်။ ဒါဟာ ၂၀၂၀ အလွန် ကျမတို့ ပထမဆုံးဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရမယ့် လုပ်ငန်းတာဝန်ဖြစ်ပါတယ်။”
ညီလာခံနောက်ဆုံးနေ့မှာပဲ ဆွေးနွေး သဘောတူညီထားတဲ့ ပြည်ထောင်စု သဘောတူညီချက်အစိတ်အပိုင်း ၃ ကို အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော် အစုအဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အစုအဖွဲ့နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီအစုအဖွဲ့က ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုး အတည်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။
ညီလာခံဖွင့်ပွဲနေ့က ပြောကြားခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ၃ ရပ်ဟာ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးနဲ့ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် ၂ ရပ်ကို ပူးတွဲအကောင်အထည်ဖော်ဖို့၊ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးကို ပူးတွဲဖော်ဆောင်ဖို့၊ ဒီ ၂ ချက်က ထွက်ပေါ်လာတဲ့ သဘောတူညီချက်တွေကို အခြေခံပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆိုတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
အစီအစဉ်သစ်ကို တင်ပြပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ ပြည်ထောင်စုသားအားလုံးက သဘောတူလက်ခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုလက္ခဏာတစ်ရပ် တည်ဆောက်ရေးနဲ့ စဉ်ဆက်မပြတ်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိနေရေးစတဲ့ အချက်တွေကိုလည်း အလေးထား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေ့ကျင်းပတဲ့ ညီလာခံ နောက်ဆုံးနေ့ ဖွင့်ပွဲ သဘာပတိမိန့်ခွန်းကိုတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ ခေါင်းဆောင် နိုင်ဟံသာက ပြောကြားခဲ့ပြီး လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် အခုလို ပြောဆိုပါတယ်။
“ဒီလက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အင်အားသုံးဖြေရှင်းခဲ့သော်လည်း လျော့ကျသွားခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ ပြေလည်နိုင်တဲ့အလားအလာလည်း မရှိပါ။ ဒါကြောင့် မှန်ကန်တဲ့နည်းနာအသစ်နဲ့ ဖြေရှင်းသွားဖို့ လိုပါတယ်။”
ဒီလိုဖြေရှင်းဖို့အတွက် လွတ်လပ်မှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်တွေ ရရှိဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း ထည့်သွင်းပြောကြားပါတယ်။
သဘာပတိအဖွဲ့ဝင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်က သဘာပတိ နိဂုံးချုပ်အမှာစကားပြောကြားရာမှာတော့ NCA လက်မှတ်မထိုးတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ အရေးကို အခုလို ထည့်သွင်းပြောကြားပါတယ်။
“NCA နဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ မပါဝင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်မှုမှာ အတူတကွပါဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့ ဘာတွေ လိုအပ်နေသလဲ။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းဖြင့်သာ ပဋိပက္ခတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆအရ မှန်ကန်တဲ့ သာဓက ရှိနေပါလျှက် ဘာကြောင့် လက်နက်ကိုင် တောင်းဆိုနေသလဲဆိုတဲ့ အခြေခံ အကြောင်းတရားတွေကို ဖော်ထုတ်ပြီး ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်းမှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအားလုံး ပူးပေါင်း ပါဝင်လာအောင် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ကျနော့်အနေနဲ့ တင်ပြလိုပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် ရရှိထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူညီချက်တွေ ဆက်လက်ဆွေးနွေးအကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ ဟန်ချက်မညီတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို သတိထားဖို့နဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာတည်မြဲနေမှုကို မထိခိုက်စေဖို့ တိုက်တွန်းပြောကြားပါတယ်။
ဒီနေ့ လက်မှတ်ရေးထိုးအတည်ပြုတဲ့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်အပိုင်း ၃ မှာတော့ အပိုင်း ၃ ပိုင်းပါဝင်ပြီး အပိုင်း၁မှာ NCA အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်သဘောတူညီချက် ၁၅ ချက်၊ အပိုင်း၂ - ၂၀၂၀ အလွန် အဆင့်လိုက်လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ အဆင့်လိုက်အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ ဇယား ၁ ၊ အပိုင်း ၃ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်အခြေခံမူ ၅ ချက်ကို သဘောတူခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
၂၀၂၀ အလှနျ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျခပြွ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပပွီးနောကျ ရှေ့လာမယ့ျနှဈမှာ ဆောငျရှကျဖို့ ရညျမှနျးထားတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှကေို ၂၁ ရာစုပငျလုံ စတုတ်ထညီလာခံ အဆုံးသတျနေ့မှာ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ကွညောလိုကျတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ပွညျထောငျစုငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပငျလုံ စတုတ်ထအစညျးအဝေးနောကျဆုံးနေ့မှာပဲ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈအလှနျ ဒီမိုကရစေီ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေး အစီအစဉျသဈကို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ထုတျဖောျပွောဆိုလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
ဒီအစီအစဉျသဈကို ညီလာခံဖှင့ျပှဲနေ့က ပွောကွားခဲ့တဲ့လုပျငနျးစဉျ ၃ရပျနဲ့ ဖောျဆောငျသှားမှာဖွဈတယျလို့လညျး ညီလာခံမိန့ျခှနျးမှာပွောကွားသှားခဲ့တာပါ။
“ဒီအစီအစဉျသဈဟာ ဒီကနေ့ ခြုပျဆိုလိုကျတဲ့ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျအပိုငျး ၃ ကို ထိထိရောကျရောကျ အကောငျအထညျဖောျနိုငျရပါမယျ။ ဒီအစီအစဉျသဈဟာ NCA လမျးကွောငျးအတိုငျး UPDJC နဲ့ JMC ယန်တရားတှေ ပိုမိုခိုငျမာအောငျ အထောကျအကူပေးနိုငျရမှာဖွဈသလို NCA လကျမှတျ မထိုးသေးတဲ့အဖှဲ့အစညျးတှေ ပါဝငျလာနိုငျရေးကို လမျးဖှင့ျပေးနိုငျရပါမယျ။ ဒီအစဉျအစဉျသဈဟာ ဆှေးနှေးညှိနှိုငျးမှုအဆင့ျဆင့ျမှာ ပါဝငျနတေဲ့ အစုအဖှဲ့အသီးသီးက ကိုယျစားလှယျတှကေို ပညာရပျဆိုငျရာ အထောကျအကူတှေ ပွုပေးနိုငျမှာဖွဈသလို ကမြတို့နိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေးပွူနာတှကေို လကျတှေ့ကကြြ ဖွရှေငျးနိုငျမယ့ျ ရှေးခွယျစရာနညျးလမျးတှေ ရှာဖှဖေောျထုတျပေးနိုငျရမယျ။ ဒါဟာ ၂၀၂၀ အလှနျ ကမြတို့ ပထမဆုံးဦးစားပေး လုပျဆောငျရမယ့ျ လုပျငနျးတာဝနျဖွဈပါတယျ။”
ညီလာခံနောကျဆုံးနေ့မှာပဲ ဆှေးနှေး သဘောတူညီထားတဲ့ ပွညျထောငျစု သဘောတူညီခကြျအစိတျအပိုငျး ၃ ကို အစိုးရ၊ တပျမတောျ၊ လှှတျတောျ အစုအဖှဲ့၊ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအစုအဖှဲ့နဲ့ နိုငျငံရေးပါတီအစုအဖှဲ့က ကိုယျစားလှယျတှေ ပါဝငျလကျမှတျရေးထိုး အတညျပွုခဲ့ကွပါတယျ။
ညီလာခံဖှင့ျပှဲနေ့က ပွောကွားခဲ့တဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျ ၃ ရပျဟာ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေးနဲ့ ပွညျတှငျး ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျ ၂ ရပျကို ပူးတှဲအကောငျအထညျဖောျဖို့၊ ဒီမိုကရစေီအသှငျကူးပွောငျးရေးနဲ့ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစုတညျဆောကျရေးကို ပူးတှဲဖောျဆောငျဖို့၊ ဒီ ၂ ခကြျက ထှကျပေါျလာတဲ့ သဘောတူညီခကြျတှကေို အခွခေံပွီး ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒပွေငျဆငျရေးလုပျငနျးစဉျကို ဆောငျရှကျဖို့ ဆိုတာတှေ ဖွဈပါတယျ။
အစီအစဉျသဈကို တငျပွပွီးတဲ့နောကျမှာတော့ ပွညျထောငျစုသားအားလုံးက သဘောတူလကျခံတဲ့ ပွညျထောငျစုလက်ခဏာတဈရပျ တညျဆောကျရေးနဲ့ စဉျဆကျမပွတျတှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေး လမျးကွောငျးပေါျမှာ ရှိနရေေးစတဲ့ အခကြျတှကေိုလညျး အလေးထား ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
ဒီနေ့ကငြျးပတဲ့ ညီလာခံ နောကျဆုံးနေ့ ဖှင့ျပှဲ သဘာပတိမိန့ျခှနျးကိုတော့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှရေဲ့ ခေါငျးဆောငျ နိုငျဟံသာက ပွောကွားခဲ့ပွီး လကျရှိ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ခြုပျငွိမျးရေးအတှကျ အခုလို ပွောဆိုပါတယျ။
“ဒီလကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခကို နှဈပေါငျးမြားစှာ အငျအားသုံးဖွရှေငျးခဲ့သောျလညျး လြော့ကသြှားခွငျး မရှိခဲ့ပါ။ ပွလေညျနိုငျတဲ့အလားအလာလညျး မရှိပါ။ ဒါကွောင့ျ မှနျကနျတဲ့နညျးနာအသဈနဲ့ ဖွရှေငျးသှားဖို့ လိုပါတယျ။”
ဒီလိုဖွရှေငျးဖို့အတှကျ လှတျလပျမှု၊ တနျးတူညီမြှမှုနဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျတှေ ရရှိဖို့ လိုအပျကွောငျးလညျး ထည့ျသှငျးပွောကွားပါတယျ။
သဘာပတိအဖှဲ့ဝငျ ဒုတိယဗိုလျခြုပျကွီးရာပွည့ျက သဘာပတိ နိဂုံးခြုပျအမှာစကားပွောကွားရာမှာတော့ NCA လကျမှတျမထိုးတဲ့ တိုငျးရငျးသားတှေ အရေးကို အခုလို ထည့ျသှငျးပွောကွားပါတယျ။
“NCA နဲ့ ဆကျနှယျနတေဲ့ ဆှေးနှေးပှဲတှမှော မပါဝငျတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတှဟော ဒီမိုကရစေီနဲ့ ဖကျဒရယျစနဈကို အခွခေံတဲ့ ပွညျထောငျစုတညျဆောကျမှုမှာ အတူတကှပါဝငျဆောငျရှကျဖို့ ဘာတှေ လိုအပျနသေလဲ။ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခွငျးဖွင့ျသာ ပဋိပက်ခတှကေို ဖွရှေငျးနိုငျတယျဆိုတဲ့ အယူအဆအရ မှနျကနျတဲ့ သာဓက ရှိနပေါလြှကျ ဘာကွောင့ျ လကျနကျကိုငျ တောငျးဆိုနသေလဲဆိုတဲ့ အခွခေံ အကွောငျးတရားတှကေို ဖောျထုတျပွီး ကနြောျတို့ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးမှု အသိုငျးအဝိုငျးအတှငျးမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးမြားအားလုံး ပူးပေါငျး ပါဝငျလာအောငျ ကွိုးစားဆောငျရှကျဖို့ လိုအပျကွောငျး ကနြော့ျအနနေဲ့ တငျပွလိုပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျ ရရှိထားတဲ့ ပွညျထောငျစုသဘောတူညီခကြျတှေ ဆကျလကျဆှေးနှေးအကောငျအထညျဖောျရာမှာ ဟနျခကြျမညီတဲ့ ပွုပွငျပွောငျးလဲမှုတှကေို သတိထားဖို့နဲ့ အခြုပျအခွာအာဏာတညျမွဲနမှေုကို မထိခိုကျစဖေို့တိုကျတှနျးပွောကွားပါတယျ။
ဒီနေ့ လကျမှတျရေးထိုးအတညျပွုတဲ့ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျအပိုငျး ၃ မှာတော့ အပိုငျး ၃ ပိုငျးပါဝငျပွီး အပိုငျး၁မှာ NCA အကောငျအထညျဖောျမှုဆိုငျရာ မူဘောငျသဘောတူညီခကြျ ၁၅ ခကြျ၊ အပိုငျး၂ - ၂၀၂၀ အလှနျ အဆင့ျလိုကျလုပျငနျးစဉျနဲ့ အဆင့ျလိုကျအကောငျအထညျဖောျမှုဆိုငျရာ ဇယား ၁ ၊ အပိုငျး ၃ ဒီမိုကရစေီနဲ့ ဖကျဒရယျစနဈကို အခွခေံတဲ့ ပွညျထောငျစုတညျဆောကျရေးဆိုငျရာ လမျးညှှနျအခွခေံမူ ၅ ခကြျကို သဘောတူခဲ့ကွတာ ဖွဈပါတယျ။
