(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းနေတာတွေ ရပ်တန့်ပြီး၊ ပြန်တည်ငြိမ်မူရေ စေရေးအတွက် အာဆီယံထိပ်သီး အရေးပေါ်အစည်းအဝေးကျင်းပပေးဖို့ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒို တောင်းဆိုလိုက်သလို မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် Tan Sri Dato' Haji Muhyiddin bin Haji Muhammad Yassin ကလည်း ဒီတောင်းဆိုမှုကို ထောက်ခံလိုက်ပါတယ်။
ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ရုံး အကြံပေး Panitan Wattanayagorn ကတော့ သူတပါးပြည်တွင်းရေး ဝင်မစွက်တဲ့ မူရှိနေတဲ့ အာဆီယံအတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေ အများကြီး ရှိနိုင်ပေမယ့် အခုမြန်မာနိုင်ငံ့အရေးမှာတော့ ရက်ပိုင်းအတွင်း ရှေ့ဆက်လုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောပါတယ်။ ကိုဝင်းမင်းက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
အခုလို အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ အရေးပေါ် တောင်းဆိုချက် ပထမဆုံးအဆင့် စဖြစ်လာပုံကို ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ရုံး လုံခြုံရေး အကြံပေး ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ပါမောက္ခ Panitan Wattanayagorn က
“ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်၊ လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံထဲဖြစ်နေတာတွေကို အဆင့်မြင့် အာဆီယံအစည်းအဝေးမှာ ဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ အခု တောင်းဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့၊ ထိုင်းနိုင်ငံအပါအဝင် အာဆီယံနိုင်ငံတွေအနေနဲ့၊ လက်ရှိအာဆီယံ ဥက္ကဌ ဘရူနိုင်းနိုင်ငံဆီကနေ လမ်းညွှန်ချက်ကို စောင့်ဖို့လိုပါတယ်။”
အဲဒီတော့ ဒီထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာဖို့ အဓိက လိုအပ်ချက်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ Chulalongkorn တက္ကသိုလ် ၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံကျောင်း နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနက ပါမောက္ခလည်းဖြစ်တဲ့ Panitan ကပဲ
“အခုလို မြန်မာကိစ္စဆွေးနွေးရေး အဆင့်မြင့်ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်လာဖို့က၊ အနည်းဆုံး အာဆီယံနိုင်ငံအများစုရဲ့ အားလုံးသဘောတူထောက်ခံချက်ရဖို့ လိုပါတယ်။ သိတယ်မလား အာဆီယံမှာက အားလုံးသဘောတူချက်က အရေးပါတယ်လေ။ ဒါ့ကြောင့် လက်ရှိအာဆီယံဥက္ကဌအနေနဲ့ မြန်မာအကြပ်အတည်းကို ခုလိုဆွေးနွေးဖို့ဖြစ်နိုင်မလားဆိုတာ၊ တခြား အာဆီယံနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ အလွတ်သဘော စ တီးခေါက်ဖလှယ်ဖို့ အထူးအရေးကြီးပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ရေးမူကလည်း ရှိနေတယ်လေ။”
ဒီနေရာမှာ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအနေနဲ့ ဘာအဓိက စလုပ်ဖို့ အရေးကြီးတာကိုလည်း အရင်ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပြောခွင့်ရလည်းဖြစ်တဲ့ Panitan ကပဲ
“မြန်မာနိုင်ငံက အခြေအနေက မကြုံစဖူး ပြင်းထန်ပါတယ်။ လမ်းမပေါ်မှာ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မူတွေဖြစ်နေပြီး အသက်ဆုံးရှုံးမူတွေပါ ကြုံနေရတာကို နိုင်ငံတကာမှာ တွေ့နေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် လာမယ့် ရက်ပိုင်းတွေအတွင်းမှာ အာဆီယံဥက္ကဌအနေနဲ့ သူ့ရဲ့ခေါင်းဆောင်ဖြစ်နေမူကို အသုံးပြုပြီး မြန်မာအခြေအနေကို ကူညီပေးဖို့၊ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် အားလုံးလက်ခံနိုင်မယ့် ဖြစ်နိုင်ချေတစ်ခုကို ကြိုးပမ်းညှိုနှိုင်းလုပ်ဆောင်ရေးက အရေးကြီးလာပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် မကြာသေးခင် သတင်းပတ်တွေက ထွက်လာခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ပူးတွဲကြေညာချက်ကလည်း အထောက်အကူပြုနိုင်တယ်လို့ Panitan ကဆက်ပြီး ပြောပါတယ်။
“ဒီအာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ ဒီအကြမ်းဖက်နေတာတွေအပေါ် သူတို့ရဲ့ စိုးရိမ်ချက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းပြောထားပြီး၊ မြန်မာဘက်က အကူအညီလိုအပ်ရင် ကူညီပေးနိုင်တာကိုလည်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောထားပြီးသားပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီပြန်ရှိလာရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ပေါ်လာရေးကိုလည်း သူတို့မျှော်လင့်ထားကြပါတယ်။ အဲ့ဒိတော့ အာဆီယံအနေနဲ့ ရှေ့လာမယ့် အရေးကြီးတဲ့ ရက်ပိုင်းအနည်းငယ်အတွင်းမှာ ရှေ့ဆက်လုပ်ပေးနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ သေကျေထိခိုက်မူဆက်တွေများလာတာနဲ့အမျှ၊ အာဆီယံအနေနဲ့ ပိုမြန်မြန်လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ ဖိအားတွေများလာနေပါတယ်။”
အဲဒီတော့ အာဆီယံအနေနဲ့ အခု မြန်မာကိစ္စမှာ ဆွေးနွေးပေးဖို့ လုပ်ဆောင်ရေး နှေးကွေးနေတယ်လို့ တချို့က စိုးရိမ်ကြပေမယ့် အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးပမ်းနေချိန်မှာ မြန်မာဘက်က ဘက်အားလုံးအနေနဲ့လည်း အာဆီယံက ကူညီပေးရေး တောင်းဆိုဖို့ အရေးပါတာအပြင် လက်တွေ့ ကူညီနိုင်ဖို့လည်း Panitan က အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။
“အရေးကြီးဆုံးကတော့ မြန်မာနိုင်ငံထဲက ပတ်သက်နေသူအားလုံးအနေနဲ့၊ အကြမ်းဖက်မူတွေ တစ်ဖက်နဲ့ တစ်ဖက်မဖြစ်တော့အောင်၊ အသေအချာကို ထိန်းသိမ်းပေးကြဖို့ အထူးကို ပထမအဆင့် အနေနဲ့ အရေးကြီးနေပါတယ်။ အခုလို အကြမ်းဖက်မူတွေ ရပ်သွားပြီးမှသာ၊ ပို အစီအစဉ်တကျ ဖြစ်နိုင်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေ တရားဝင်သဘောမျိုးအထိ၊ ကျင်းပဖို့ဖြစ်လာနိုင်စေပါတယ်။ အဲ့ဒိတော့ အခုတချို့ဒေသတွေမှာ ဒီအကြမ်းဖက်မူတွေ စကျဆင်းတာ ဆက်ဖြစ်လာရင်တော့၊ မျှော်လင့်ချက်ကောင်းလာနိုင်ပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် လက်ရှိအချိန်မှာ မြန်မာ့အရေး စိန်ခေါ်ချက်ဖြစ်နေတာ တခုကိုလည်း Panitan က
“စိန်ခေါ်ချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံထဲက၊ ဘက်အားလုံးအနေနဲ့၊ အခုအချိန်မှာ ဘယ်လိုရှေ.ဆက်ဖို့ သဘောတူချက်တခု အလွယ်တကူရဖို့ ခက်နေပုံ ရပါတယ်။ တကယ်တော့၊ ဘက်အားလုံးအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်မူတွေရပ်ပြီး၊ ဆွေးနွေးတာတွေစလုပ်၊ နောက် အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေကို ဝိုင်းကူပေးဖို့ အကူအညီတောင်းရေး ဘုံသဘောတူချက်ရနိုင်ရင်တော့ အရမ်းကောင်းပါတယ်။”
တကယ်တော့ အခုလို အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ မလေးရှားခေါင်းဆောင်တွေအပြင် စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ် Lee Hsien Loong အနေနဲ့လည်း မြန်မာ့အရေးအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း အရင်ထုတ်ပြောခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကလည်း အာဆီယံရဲ့ ဦးဆောင်မှုကို အကူအညီပေးဖို့ ပြောထားပါတယ်။
...............
မွနျမာ့အရေး အာဆီယံအထူးအစညျးဝေး ကငြျးပနိုငျခွရှေိ
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျနှိမျနငျးနတောတှေ ရပျတန့ျပွီး၊ ပွနျတညျငွိမျမူရေ စရေေးအတှကျ အာဆီယံထိပျသီး အရေးပေါျအစညျးအဝေးကငြျးပပေးဖို့ အငျဒိုနီးရှားသမ်မတ ဂြိုကိုဝီဒိုဒို တောငျးဆိုလိုကျသလို မလေးရှားဝနျကွီးခြုပျ Tan Sri Dato' Haji Muhyiddin bin Haji Muhammad Yassin ကလညျး ဒီတောငျးဆိုမှုကို ထောကျခံလိုကျပါတယျ။
ထိုငျးဝနျကွီးခြုပျရုံး အကွံပေး Panitan Wattanayagorn ကတော့ သူတပါးပွညျတှငျးရေး ဝငျမစှကျတဲ့ မူရှိနတေဲ့ အာဆီယံအတှကျ စိနျခေါျမှုတှေ အမြားကွီး ရှိနိုငျပမေယ့ျ အခုမွနျမာနိုငျငံ့အရေးမှာတော့ ရကျပိုငျးအတှငျး ရှေ့ဆကျလုပျပေးနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ပွောပါတယျ။ ကိုဝငျးမငျးက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
အခုလို အငျဒိုနီးရှားသမ်မတ အရေးပေါျ တောငျးဆိုခကြျ ပထမဆုံးအဆင့ျ စဖွဈလာပုံကို ထိုငျးဝနျကွီးခြုပျရုံး လုံခွုံရေး အကွံပေး ကောျမတီဥက်ကဋ်ဌ ပါမောက်ခ Panitan Wattanayagorn က
“ကြှနျတောျထငျပါတယျ၊ လကျရှိမွနျမာနိုငျငံထဲဖွဈနတောတှကေို အဆင့ျမွင့ျ အာဆီယံအစညျးအဝေးမှာ ဆှေးနှေးနိုငျဖို့ အခု တောငျးဆိုတာနဲ့ပတျသကျပွီးတော့၊ ထိုငျးနိုငျငံအပါအဝငျ အာဆီယံနိုငျငံတှအေနနေဲ့၊ လကျရှိအာဆီယံ ဥက်ကဌ ဘရူနိုငျးနိုငျငံဆီကနေ လမျးညှှနျခကြျကို စောင့ျဖို့လိုပါတယျ။”
အဲဒီတော့ ဒီထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲ ဖွဈလာဖို့ အဓိက လိုအပျခကြျကို ထိုငျးနိုငျငံ Chulalongkorn တက်ကသိုလျ ၊ နိုငျငံရေးသိပ်ပံကြောငျး နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးဌာနက ပါမောက်ခလညျးဖွဈတဲ့ Panitan ကပဲ
“အခုလို မွနျမာကိစ်စဆှေးနှေးရေး အဆင့ျမွင့ျဆှေးနှေးပှဲဖွဈလာဖို့က၊ အနညျးဆုံး အာဆီယံနိုငျငံအမြားစုရဲ့ အားလုံးသဘောတူထောကျခံခကြျရဖို့ လိုပါတယျ။ သိတယျမလား အာဆီယံမှာက အားလုံးသဘောတူခကြျက အရေးပါတယျလေ။ ဒါ့ကွောင့ျ လကျရှိအာဆီယံဥက်ကဌအနနေဲ့ မွနျမာအကွပျအတညျးကို ခုလိုဆှေးနှေးဖို့ဖွဈနိုငျမလားဆိုတာ၊ တခွား အာဆီယံနိုငျငံခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ အလှတျသဘော စ တီးခေါကျဖလှယျဖို့ အထူးအရေးကွီးပါတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဝငျရောကျမစှကျဖကျရေးမူကလညျး ရှိနတေယျလေ။”
ဒီနရောမှာ အာဆီယံဥက်ကဋ်ဌအနနေဲ့ ဘာအဓိက စလုပျဖို့ အရေးကွီးတာကိုလညျး အရငျထိုငျးဝနျကွီးခြုပျ ပွောခှင့ျရလညျးဖွဈတဲ့ Panitan ကပဲ
“မွနျမာနိုငျငံက အခွအေနကေ မကွုံစဖူး ပွငျးထနျပါတယျ။ လမျးမပေါျမှာ ထိပျတိုကျရငျဆိုငျမူတှဖွေဈနပွေီး အသကျဆုံးရှုံးမူတှပေါ ကွုံနရေတာကို နိုငျငံတကာမှာ တှေ့နရေပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ လာမယ့ျ ရကျပိုငျးတှအေတှငျးမှာ အာဆီယံဥက်ကဌအနနေဲ့ သူ့ရဲ့ခေါငျးဆောငျဖွဈနမေူကို အသုံးပွုပွီး မွနျမာအခွအေနကေို ကူညီပေးဖို့၊ အာဆီယံအဖှဲ့ဝငျ အားလုံးလကျခံနိုငျမယ့ျ ဖွဈနိုငျခြတေဈခုကို ကွိုးပမျးညှိုနှိုငျးလုပျဆောငျရေးက အရေးကွီးလာပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျ မကွာသေးခငျ သတငျးပတျတှကေ ထှကျလာခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ပူးတှဲကွညောခကြျကလညျး အထောကျအကူပွုနိုငျတယျလို့ Panitan ကဆကျပွီး ပွောပါတယျ။
“ဒီအာဆီယံခေါငျးဆောငျတှအေနနေဲ့ ဒီအကွမျးဖကျနတောတှအေပေါျ သူတို့ရဲ့ စိုးရိမျခကြျကို ရှငျးရှငျးလငျးပွောထားပွီး၊ မွနျမာဘကျက အကူအညီလိုအပျရငျ ကူညီပေးနိုငျတာကိုလညျး ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျး ပွောထားပွီးသားပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီမိုကရစေီပွနျရှိလာရေး လုပျငနျးတဈခုဖွဈပေါျလာရေးကိုလညျး သူတို့မြှောျလင့ျထားကွပါတယျ။ အဲ့ဒိတော့ အာဆီယံအနနေဲ့ ရှေ့လာမယ့ျ အရေးကွီးတဲ့ ရကျပိုငျးအနညျးငယျအတှငျးမှာ ရှေ့ဆကျလုပျပေးနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျရပါတယျ။ သကြေထေိခိုကျမူဆကျတှမြေားလာတာနဲ့အမြှ၊ အာဆီယံအနနေဲ့ ပိုမွနျမွနျလုပျဆောငျပေးဖို့ ဖိအားတှမြေားလာနပေါတယျ။”
အဲဒီတော့ အာဆီယံအနနေဲ့ အခု မွနျမာကိစ်စမှာ ဆှေးနှေးပေးဖို့ လုပျဆောငျရေး နှေးကှေးနတေယျလို့ တခြို့က စိုးရိမျကွပမေယ့ျ အတတျနိုငျဆုံး ကွိုးပမျးနခြေိနျမှာ မွနျမာဘကျက ဘကျအားလုံးအနနေဲ့လညျး အာဆီယံက ကူညီပေးရေး တောငျးဆိုဖို့ အရေးပါတာအပွငျ လကျတှေ့ ကူညီနိုငျဖို့လညျး Panitan က အခုလို ရှငျးပွပါတယျ။
“အရေးကွီးဆုံးကတော့ မွနျမာနိုငျငံထဲက ပတျသကျနသေူအားလုံးအနနေဲ့၊ အကွမျးဖကျမူတှေ တဈဖကျနဲ့ တဈဖကျမဖွဈတော့အောငျ၊ အသအေခြာကို ထိနျးသိမျးပေးကွဖို့ အထူးကို ပထမအဆင့ျ အနနေဲ့ အရေးကွီးနပေါတယျ။ အခုလို အကွမျးဖကျမူတှေ ရပျသှားပွီးမှသာ၊ ပို အစီအစဉျတကြ ဖွဈနိုငျတဲ့ ဆှေးနှေးပှဲတှေ တရားဝငျသဘောမြိုးအထိ၊ ကငြျးပဖို့ဖွဈလာနိုငျစပေါတယျ။ အဲ့ဒိတော့ အခုတခြို့ဒသေတှမှော ဒီအကွမျးဖကျမူတှေ စကဆြငျးတာ ဆကျဖွဈလာရငျတော့၊ မြှောျလင့ျခကြျကောငျးလာနိုငျပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျ လကျရှိအခြိနျမှာ မွနျမာ့အရေး စိနျခေါျခကြျဖွဈနတော တခုကိုလညျး Panitan က
“စိနျခေါျခကြျကတော့ မွနျမာနိုငျငံထဲက၊ ဘကျအားလုံးအနနေဲ့၊ အခုအခြိနျမှာ ဘယျလိုရှေ.ဆကျဖို့ သဘောတူခကြျတခု အလှယျတကူရဖို့ ခကျနပေုံ ရပါတယျ။ တကယျတော့၊ ဘကျအားလုံးအနနေဲ့ အကွမျးဖကျမူတှရေပျပွီး၊ ဆှေးနှေးတာတှစေလုပျ၊ နောကျ အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှကေို ဝိုငျးကူပေးဖို့ အကူအညီတောငျးရေး ဘုံသဘောတူခကြျရနိုငျရငျတော့ အရမျးကောငျးပါတယျ။”
တကယျတော့ အခုလို အငျဒိုနီးရှားနဲ့ မလေးရှားခေါငျးဆောငျတှအေပွငျ စငျ်ကာပူဝနျကွီးခြုပျ Lee Hsien Loong အနနေဲ့လညျး မွနျမာ့အရေးအပေါျ စိုးရိမျကွောငျး အရငျထုတျပွောခဲ့ပွီး တရုတျနိုငျငံကလညျး အာဆီယံရဲ့ ဦးဆောငျမှုကို အကူအညီပေးဖို့ ပွောထားပါတယျ။
